خونریزی در دوران بارداری به ویژه در سه ماهه اول آن بسیار شایع و معمولا بی خطر است. اما از آنجایی که گاهی علت خونریزی خطرناک است باید دلایل احتمالی آن را بشناسید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه نمایید تا از سلامت خود و فرزندتان اطمینان حاصل کنید.
خونریزی در دوران بارداری : سه ماهه اول
حدود ۲۰ درصد از زنان باردار ، در ۱۲ هفته اول بارداری مقداری خونریزی را تجربه می کنند. علل احتمالی این حالت عبارتند از:
۱) خونریزی ناشی از جایگزینی
خونریزی در ۶ تا ۱۲ روز اول پس از جایگزینی تخمک بارور شده در سطح داخلی رحم محتمل است. برخی زنان به دلیل اشتباه گرفتن این خونریزی با خونریزی ماهانه متوجه بارداری خود نمی شوند. این نوع خونریزی در دوران بارداری معمولا بسیار خفیف است و چند ساعت تا چند روز طول می کشد.
۲) سقط جنین
از آنجایی که شیوع سقط جنین در ۱۲ هفته اول بارداری بیشتر از بقیه زمان هاست، بنابراین بیشترین نگرانی در خصوص خونریزی بارداری نیز مربوط به همین دوره می باشد. با این حال خونریزی در سه ماهه اول بارداری الزاما به معنی از دست دادن جنین نیست.
در حقیقت اگر در سونوگرافی ضربان قلب جنین شنیده شود، در این صورت می توان گفت که به احتمال ۹۰ درصد سقط جنین منتفی می‌شود. دیگر علائم سقط جنین عبارتند از :
- گرفتگی (کرامپ) شکمی قوی
- دفع بافت‌های جنینی از طریق واژن.
بیشتر بخوانید: رنگ ترشحات واژن نشانه چیست
۳) بارداری نابه‌جا
در بارداری نابه‌جا، جنین در محلی خارج از رحم، معمولا در لوله های تخمدانی (فالوپ)، جایگزین می شود. اگر جنین به رشد خود ادامه دهد می تواند باعث پارگی لوله فالوپ شود که زندگی مادر را تهدید می کند. اگر چه بارداری نابه‌جا بالقوه خطرناک است اما فقط در ۲ درصد از بارداری ها رخ می دهد. دیگر علائم بارداری نابجا عبارتند از :
- کرامپ های قوی یا درد در قسمت تحتانی شکم
- سبکی سر
۴) حاملگی مولی
این بیماری یک حالت بسیار نادر است که در آن به جای جنین، یک بافت غیر طبیعی در داخل رحم رشد می کند. در موارد نادر، بافت مذکور سرطانی بوده و می تواند به بخش های مختلف بدن گسترش یابد. دیگر علائم بارداری مولی عبارتند از :
- تهوع
- استفراغ شدید
- بزرگی سریع زخم
بیشتر بدانید: خونریزی دستگاه گوارش چیست؟
۵) تغییرات گردن رحم
در دوران بارداری، خون رسانی گردن رحم افزایش می باشد. آمیزش جنسی یا انجام آزمایش پاپ اسمیر که با تماس با گردن رحم همراه است می تواند باعث تحریک خونریزی شود. این نوع خونریزی جای نگرانی ندارد.
۶) عفونت
هرگونه عفونت در گردن رحم و واژن یا عفونت های منتقله از راه جنسی (نظیر کلامیدیا، گنوره‌آ یا هرپس) می‌تواند باعث خونریزی در سه ماهه اول بارداری گردد.
خونریزی در دوران بارداری : سه ماهه دوم
خونریزی در دوران بارداری در صورتی که یه صورت غیرطبیعی و در اواسط بارداری صورت گیرد، خطرناک است. چرا که می تواند نشان دهنده مشکل مادر یا نوزاد باشد. در صورت هرگونه خونریزی در این دوران، باید در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرید. در ادامه دلایل خونریزی در دوران بارداری به ویژه در سه ماهه دوم آن مورد بررسی قرار می‌گیرد:
۱) جفت سر راهی
این حالت زمانی رخ می‌دهد که جفت در قسمت تحتانی رحم تشکیل شده باشد و کانال زایمانی را به طور کامل مسدود کند. جفت سر راهی در سه ماهه سوم بارداری بسیار نادر است و در ۱ مورد از هر ۲۰۰ مورد بارداری رخ می‌دهد. خونریزی جفت سر راهی که می تواند بدون دارد باشد، یک اورژانس پزشکی است و نیازمند مراقبت های فوری پزشکی می‌باشد.
بیشتر بخوانید:آیا می‌توان از خونریزی رحم جلوگیری کرد؟
۲) پارگی جفت
در حدود ۱ درصد از بارداری‌ها، جفت قبل یا هنگام زایمان از دیواره رحم جدا می شود و عروق خونی در حد فاصل جفت و رحم خونریزی می کنند. پارگی جفت می تواند هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک باشد. دیگر علائم پارگی جفت عبارتند از :
- درد شکم
- دفع لخته‌های خونی از واژن
- درد رحم و کمر
۳) پارگی رحم
در برخی موارد نادر یک اسکار رحمی به جا مانده از جراحی سزارین قبلی، در هنگام بارداری بعدی پاره می شود. پارگی رحم می تواند تهدید کننده زندگی مادر باشد و نیازمند سزارین فوری می باشد. دیگر علائم پارگی رحم عبارتند از :
- درد شکم
- حساسیت شکم
۴) عروق خونی سر راهی
در این حالت بسیار نادر، عروق خونی جفت یا طناب نافی جنین در مقابل کانال زایمانی قرار می گیرند. عروق خونی سر راهی می توانند برای جنین بسیار خطرناک باشند. چرا که ممکن است پاره شده و فرد دچار خونریزی شدید و کمبود اکسیژن شود. دیگر علائم عروق خونی سر راهی عبارتند از :
- ضربان غیر طبیعی قلب جنین
- خونریزی بیش از حد
۵) زایمان زودرس
خونریزی واژن در انتهای بارداری ممکن است نشان دهنده آمادگی جنین برای خروج باشد. چند روز تا چند هفته پیش از آغاز زایمان، توپی موکوسی که دهانه رحم را می پوشاند از طریق واژن دفع می شود و معمولا حاوی مقادیر اندکی خون می باشد. اگر خونریزی و علائم زایمان قبل از هفته ۳۷ ام بارداری آغاز شدند، بلافاصله با پزشک تان تماس بگیرید. چرا که ممکن است زایمان زودرس داشته باشید.
علائم زایمان زودرس عبارتند از:
- انقباضات عضلانی
- ترشحات واژن
- فشار داخل شکم
- درد در بخش تحتانی کمر
علل خونریزی در دوران بارداری : اواخر بارداری
- آسیب به گردن رحم یا واژن
- پولیپ ها
- سرطان
در صورت داشتن خونریزی غیر طبیعی در دوران بارداری چه باید کرد؟
از آنجایی که خونریزی از واژن در هر دوره‌ای از بارداری می‌تواند نشان دهنده یک مشکل جدی باشد. بنابراین باید با پزشک‌تان تماس بگیرید. به منظور تعیین میزان خونریزی و نوع آن از پد استفاده کنید.
هرگونه بافت دفع شده از واژن را با خود به مطب پزشک ببرید. از استفاده از پوشک یا آمیزش جنسی در هنگام خونریزی بپرهیزید. برای تشخیص علت زمینه ای خونریزی باید سونوگرافی انجام شود.
به منظور ارزیابی کامل، معمولا سونوگرافی واژینال و شکمی همراه با هم انجام می شوند. در صورت داشتن هر یک از علائم زیر، که می توانند نشان دهنده سقط جنین یا یک مشکل خطرناک باشند، سریعا به اورژانس مراجعه کنید یا با ۹۱۱ تماس بگیرید:
- درد یا کرامپ های عضلانی شدید در بخش تحتانی شکم
- خونریزی شدید با یا بدون درد
- خروج ترشحات حاوی بافت از واژن
- سرگیجه یا غش
- تب بالای ۱۰۰/۴ درجه فارنهایت یا لرز
برای کسب اطلاعاتی در مورد خونریزی در دوران بارداری می‌توانید از راهنمایی‌های پزشک متخصص زنان استفاده کنید. با توجه به فراهم شدن امکان رزرو آنلاین نوبت پزشک توسط درمانکده، نوبت‌گیری و دسترسی به اطلاعات پزشک مانند اطلاعات تماس و آدرس مطب به سادگی و در کسری از ثانیه امکانپذیر است.
