فشاریست که بر پرده گوش و دیگر بافت های گوش میانی، هنگامی که فشار در گوش میانی و فشار هوای محیط از تعادل خارج می شود وارد می شود. شما ممکن است گرفتگی گوش ناشی از پرواز را در آغاز پرواز و هنگام صعود هواپیما و یا در انتهای پرواز و زمانی که هواپیما در حال نشستن است تجربه کنید. این تغییر ارتفاع سریع باعث تغییر در فشار هوا و در نهایت گرفتگی گوش ناشی از پرواز می شود. گرفتگی گوش ناشی از پرواز باروترومای گوشی، باروتیت مدیا، یا آروتیت مدیا نیز گفته می شود.
معمولا روش های خود درمانی مانند خمیازه کشیدن و جویدن آدامس می تواند از ایجاد اختلاف فشار هوا جلوگیری کند و یا از آن را از بین ببرد که در نتیجه به بهبود عارضه گرفتگی گوش ناشی از پرواز کمک می کند. اگرچه، در موارد حاد ممکن است به درمان توسط متخصص گوش، حلق و بینی نیاز داشته باشد. در این مقاله از مجله درمانکده با ما همراه باشید.
نشانه های گرفتگی گوش
گرفتگی گوش ناشی از پرواز می تواند در یک یا دو گوش رخ دهد. علائم گرفتگی گوش ناشی از پرواز و عوارض آن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ناراحتی یا درد خفیف در گوش
- احساس پری یا گرفتگی در گوش
- شنوایی ضعیف و یا از دست دادن خفیف تا متوسط شنوایی
اگر گرفتگی گوش ناشی از پرواز شدید یا بیش از چند ساعت باقی بماند، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- درد شدید
- فشار در گوش مشابه فشار در زیر آب
- زنگ در گوش (وزوز گوش)
- احساس سرگیجه
- استفراغ ناشی از سرگیجه
- خونریزی از گوش
معمولا شما می توانید خودتان برای درمان گرفتگی گوش ناشی از پرواز اقدام کنید. اگر ناراحتی، احساس پری، یا شنوایی گنگ بیش از چند ساعت باقی ماند یا اگر شما هر علامت و نشانه شدیدی مشاهده کردید با دکتر گوش و حلق و بینی تماس بگیرید.
گرفتگی گوش ناشی از پرواز زمانی که یک عدم تعادل در فشار هوا در گوش میانی و فضای بیرون باعث ایجاد مانعی بر روی پرده گوش (پرده صماخ) و لرزش آن شود رخ می دهد. تنظیم فشار هوا کار یک مجرای باریک به نام لوله استاش است. یک سر پایانی آن به گوش میانی وصل است. طرف انتهایی دیگر آن یک روزنه کوچک وجود دارد که در پشت مجرای بینی و بالای گلو (حلق و بینی) قرار دارد. زمانی که هواپیما صعود و یا فرود می کند، فشار هوا در محیط به سرعت تغییر می کند، و لوله استاش معمولا به اندازه کافی سریع واکنش نمی دهد. بلع یا خمیازه ماهیچه هایی که لوله استاش را باز می کنند و به گوش میانی اجازه پر کردن مجدد ذخایر هوایی را می دهند را فعال می کند، و معمولا علائم گرفتگی گوش ناشی از پرواز را از بین می برد.
باروترومای گوش نیز ممکن است در اثر عوامل زیر ایجاد شود:
- غواصی
- اتاق اکسیژن پرفشار
- انفجار در فاصله نزدیک
شما همچنین ممکن است موارد خفیف باروتروما را در حال استفاده از آسانسور یک ساختمان بلند و یا راندگی در کوه تجربه کنید.
هر شرایطی که لوله استاش را مسدود کند و یا عملکرد آن را با محدودیت روبه رو کند می تواند خطر گرفتگی گوش ناشی از پرواز را افزایش دهد. فاکتورهای خطر شامل موارد زیر است:
- کوچکی لوله استاش، به ویژه در کودکان و نوزادان
- سرماخوردگی
- عفونت سینوس
- تب یونجه (رینیت آلرژیک)
- عفونت گوش میانی – اوتیت مدیا
- خوابیدن در هنگام صعود و فرود هواپیما
بیشتر بخوانید: پارگی پرده گوش چیست؟
گرفتگی گوش ناشی از پرواز مکرر و شدید ممکن است به بافت های گوش داخلی آسیب وارد کند، که باعث افزایش احتمال تکرار این عارضه در آینده می شود.
عوارض گرفتگی گوش
گرفتگی گوش ناشی از پرواز معمولا جدی نیست و با درمان توسط شخص از بین می رود. زمانی که شرایط وخیم است و یا طولانی مدت است و یا اگر آسیب به ساختار گوش داخلی و یا میانی وجود داشته باشد گرفتگی گوش ناشی از پرواز ممکن است به صورت طولانی مدت رخ دهد. عوارض نادر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن دائم شنوایی
- وزوز گوش مزمن
آمادگی برای جلسه ملاقات با پزشک متخصص گوش و حلق و بینی
اگر شما درد شدیدی دارید و یا علائمی ناشی از گرفتگی گوش ناشی از پرواز دارید که با تکنیک های خود درمانی بهبود نمی یابد، شما به احتمال زیاد باید ابتدا پزشک خود و یا یک پزشک عمومی را ملاقات کنید. اگرچه، ممکن است با یک مشاوره آنلاین گوش، حلق و بینی از درمانکده مشورت کنید. خوب است که خود را برای ملاقات آماده کنید.
- هرگونه علامتی که حس می کنید، شامل هر عارضه ای که ممکن است به نظر به گوش شما مرتبط نباشد، را بنویسید.
- لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و یامکمل هایی که دریافت می کنید را بنویسید.
- سؤالاتی که باید از دکتر خود بپرسید را بنویسید.
یک فهرست از سؤالات به شما کمک می کند که بیشترین و مفیدترین زمان را با دکتر خود داشته باشید. اگر شما علائم گرفتگی گوش ناشی از پرواز را دارید ممکن است سؤالات زیر را بپرسید:
- آیا این علائم و نشانه ها احتمالا به سفر اخیر هوایی من مربوط می شود؟
- بهترین درمان چیست؟
- آیا هرگونه عوارض طولانی مدتی خواهم داشت؟
- من چگونه می توانم بر این عوارض احتمالی نظارت داشته باشم؟
- چگونه می توانم از رخ دادن مجدد این علائم جلوگیری کنم؟
- آیا من باید مسافرت های هوایی را لغو کنم؟
- آیا بروشور یا دیگر مقالات چاپ شده ای وجود دارد که می توانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می دهید؟
بیشتر بخوانید: مزایای ساکشن گوش
از پرسیدن هرگونه سؤال احتمالی دیگری که دارید خودداری نکنید.
دکتر شما ممکن است تعدادی سؤال به شرح زیر بپرسد:
- چه زمانی علائم شما آغاز شد؟
- علائم شما تا چه میزان شدید است؟
- آیا آلرژی دارید؟
- آیا اخیرا سرماخوردگی، عفونت سینوس ها و یا گوش داشته اید؟
- آیا پیش از این گرفتگی گوش ناشی از پرواز داشته اید؟
- آیا گرفتگی گوش ناشی از پرواز قبلی شما شدید و یا طولانی مدت بود؟
برای درمان درد، شما می توانید یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین IB و …) و یا ناپروکسین سدیم (آلیو و …) و یا یک مسکن ضد درد مانند استامینوفن (تیلنول و …) مصرف کنید.
ممکن است پزشک شما قادر به تشخیص بیماریتان براساس سوالاتی که از شما می پرسد و معاینه گوشتان با ابزارهای روشنایی (اتوسکوپ) باشد. علائم گرفتگی گوش ناشی از پرواز شامل برآمدگی جزئی بیرونی یا درونی پرده گوش می باشد. اگر شرایط شما حادتر باشد، ممکن است پزشک شکافی در پرده گوش ایجاد کند تا خون و سایر مایعات را از پشت آن خارج کند. اگر شما احساس چرخش (سرگیجه) دارید، ممکن است به ساختار گوش داخلی شما آسیب رسیده باشد. پزشک احتمالا پیشنهاد آزمایش شنوایی را خواهد داد (ادیومتری) به منظور تعیین اینکه تا چه اندازه قادر به تشخیص صدا هستید و اینکه آیا منبع مشکلات شنوایی گوش داخلی می باشد.
برای اغلب افراد گرفتگی گوش ناشی از پرواز معمولا با گذشت زمان بهبود میابد. هنگامی که علائم دائمی شوند، ممکن است نیاز به درمان به منظور تعدیل فشار و تسکین علائم باشد.
پزشک ممکن است داوهایی را به شما تجویز کند و یا دستور به مصرف داروهای بدون نسخه ای برای کنترل شرایطی بدهد که از عملکرد مناسب گوش میانی جلوگیری می کند. این داروها عبارتند از:
- اسپری بینی
- ضد احتقان خوراکی
- آنتی هیستامین خوراکی
بیشتر بخوانید: نوروم آکوستیک چیست؟ همه چیز درباره تومور عصب شنوایی
روش های خود درمانی برای گرفتگی گوش
همراه با درمان دارویی پزشک به شما دستور می دهد از روش خود مراقبتی تحت عنوان مانور والسالوا استفاده کنید. به منظور انجام این کار، شما سوراخ های بینی خود را بسته، دهانتان را ببیندید و به ارامی هوا را به پشت بینی خود وارد کنید، به این صورت که انگار بینی خود را باد کرده اید. در حالیکه داروها عملکرد گوش میانی شما را بهبود می دهند، انجام این مانور می تواند باعث باز شدن مجاری گردد.
درمان جراحی گرفتگی گوش ناشی از پرواز به ندرت مورد نیاز است. هرچند پزشک ممکن است یک برش در پرده گوش (ميرنگوتومي) ایجاد کند تا فشار هوا را تعدیل نموده و مایعات پشت گوش را تخلیه نماید.
بیشتر بخوانید: علت سکته گوش چیست؟
پیشگیری از گرفتگی گوش
این راهنمایی ها را برای جلوگیری از گرفتگی گوش ناشی از پرواز دنبال کنید:
- در طول صعود و فرود آمدن، خمیازه بکشید و عمل بلع را انجام دهید. خمیازه کشیدن و بلعیدن ماهیچه های باز کننده گوش میانی شما را فعال می کند و شما می توانید از آب نبات یا آدامس برای کمک به بلعیدن استفاده نمایید.
- از مانور والسالوا در طول صعود و فرود آمدن استفاده کنید. به آرامی هوا را بدمید به بینی خود در حالیکه سوراخ بینی خود را بسته و دهانتان را بسته اید. این عمل را چندین بار تکرار کنید به ویژه در هنگام فرود آمدن به منظور تعدیل فشار بین گوش ها و کابین هواپیما.
- در طول بلند شدن از زمین و فرود آمدن نخوابید. اگر در طول صعود و فرودها بیدار باشید، می توانید تکنیک های خود درمانی را هنگام احساس فشار در گوش ها انجام دهید.
- در برنامه سفرتان تجدید نظر کنید. در صورت امکان اگر سرماخورده اید، عفونت سینوسی دارید؛ گرفتگی بینی و یا عفونت گوش دارید، پرواز نکنید. اگر اخیرا جراحی گوش داشته اید، با پزشکتان راجع به زمان بی خطر برای سفر صحبت کنید.
- از اسپری های ضد احتقان بدون نیاز به نسخه استفاده نمایید. اگر به گرفتگی بینی مبتلا هستید، حدود 30 دقیقه قبل از پرواز و قبل از فرود آمدن از اسپری بینی استفاده نمایید. از استفاده بیش از حد خودداری نمایید، به این دلیل که استفاده متعدد از داروهای ضد احتقان می تواند گرفتگی را افزایش دهد.
- از قرص های ضد احتقان با احتیاط استفاده نمایید. ضد احتقان های خوراکی می توانند کمک کننده باشند اگر 30 دقیقه تا 1 ساعت قبل از پرواز هواپیما استفاده شوند. هرچند اگر شما به بیماری قلبی، اختلالات ضربان قلب و یا فشار خون بالا مبتلا باشید و یا اگر شما تداخلات دارویی را تجربه کرده باشید، از مصرف ضد احتقان های خوراکی بدون تجویز و تایید پزشک خودداری نمایید. اگر شما یک مرد مسن با سن بیش از 50 سال می باشید، ممکن است عوارض جانبی جدی را بعد از مصرف ضد احتقان های حاوی پزودوافدرین (Actifed، Sudafed) تجربه کنید، مانند احتباس ادراری، به ویژه اگر پروستات شما بزرگ شده باشد. اگر باردار هستید، قبل از مصرف خوراکی ضد احتقان ها با پزشکتان مشورت کنید.
- از داروهای آلرژی استفاده کنید. اگر شما آلرژی دارید، داروهایتان را 1 ساعت قبل از پرواز مصرف نمایید.
- از فیلترهای گوشی استفاده نمایید. این گوشی ها به آرامی فشار هوا را در برابر پرده گوش، در حین صعود و فرود تعدیل می کند. می توانید این ها را از داروخانه ها فروشگاه های وسایل هواپیمایی و یا کلینیک های شنوایی محلی خریداری نمایید.
اگر شما مستعد ابتلا به گرفتگی حاد گوش ناشی از پرواز هستید، و باید اغلب پرواز کنید، پزشک شما باید تحت عمل جراحی لوله هایی را در پرده شما قرار دهد تا به تخلیه مایعات و تهویه گوش میانی کمک کند و فشار بین گوش خارجی و میانی را تعدیل نماید.
بیشتر بخوانید: علائم جرم گوش
این نکات اضافی می تواند به کودکان کمک کند تا به گرفتگی گوش دچار نشوند:
- تشویق به بلعیدن: به نوزاد یا کودک نوپا یک نوشیدنی در طول صعود و فرود بدهید تا تشویق به بلعیدن مکرر گردد. یک پستانک نیز می توان کمک کننده باشد. در هنگام نوشیدن کودک را در حالت نشسته قرار دهید. کودکان بزرگتر از 4 سال می توانند جویدن آدامس، نوشیدن از طریق یک نی یا دمیدن حباب از طریق نی را امتحان کنند.
- از قطره های گوش استفاده کنید. از پزشک اطفال دربازه تجویز قطره گوش برای فرزندتان، که حاوی تسکین دهنده درد . عامل بی حس کننده برای پرواز باشد، مشورت بگیرید.
- از ضداحتقان ها پرهیز کنید. ضداحتقان ها برای کودکان توصیه نمی شوند.
