پرخاشگری و خشونت اصطلاحاتی هستند که عموما به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.، اما روانشناسان آن‌ها را متفاوت معنا می‌کنند. امروزه به‌دلیل افزایش موارد قتل، خشونت خانگی و ارتباط بین بازی‌های ویدیویی خشونت‌آمیز با رفتار پرخاشگرانه اهمیت تفاوت این دو اصطلاح برجسته‌تر شده است.
در دنیای امروز پرخشاگری و خشونت را بلای جوامع مدرن می‌دانند. کودکان و بزرگسالان با انجام رفتارهای خشونت‌آمیز به دیگران آسیب می‌رسانند که خیلی اوقات افراد بی‌گناه قربانی این آسیب خواهند شد. گزارشات حاکی از این رفتار آن‌قدر زیاد است که روانشناسان و مجریان قانون نگران رفتارهای پرخاشگرانه هستند که توسط افراد به نمایش گذاشته می‌شود و سعی می‌کنند دلایلی برای پرخاشگری آن‌ها پیدا کنند. اغلب افراد پرخاشگری و خشونت را مترادف با یکدیگر می‌دانند اما این طور نیست. تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید که می‌خواهیم تفاوت بین پرخاشگری و خشونت را بررسی کنیم.
فهرست محتوا:
تعریف پرخاشگری و خشونت
این دو اصطلاحا اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. خشونت را می توان به‌عنوان استفاده از نیروی بدنی با هدف آسیب رساندن به شخص دیگر یا تخریب اموال تعریف کرد، در حالی که پرخاشگری به‌طور کل به‌عنوان احساسات یا رفتارهای عصبانی و خشن تعریف می‌شود. شخصی که پرخاشگر است لزوما رفتار خشنی ندارد.
در زیر با مفهوم اصلی این دو اصطلاح آشنا می‌شوید:
پرخاشگری (Aggression)
یک غریزه طبیعی است که انسان از بدو تولد با خود حمل می‌کند و آن را با حیوانات شریک هستیم. این غریزه به ما کمک می‌کند تا هوشیار باشیم، از خود دفاع کنیم و با محیط سازگار شویم. بنابراین پرخاشگری بیولوژیکی، غریزی است و توسط واکنش‌های عصبی شیمیایی تنظیم خواهد شد. به لطفا فرهنگ ما آن غریزه تهاجمی را تعدیل می‌کنیم و به یک غریزه اجتماعی تبدیل خواهیم کرد. این رفتار شامل چهار نوع کلی است که عبارتند از:
- تصادفی: این نوع پرخاشگری عمدی نیست و معمولا با بی‌احتیاطی بروز پیدا می‌کند. اغلب کودکان در حال بازی یا فردی که عجله دارد دچار این نوع رفتار می‌شوند. مثلا فردی که برای رسیدن به اتوبوس عجله دارد و هنگام دویدن با شخصی دیگری به شدت برخورد می‌کند.
- بیانگر: این نوع پرخاشگری عمدی است اما هدف آن ایجاد آسیب نیست. مثلا کودکی که اسباب بازی‌های خود را پرتاب می‌کند. شاید این رفتار باعث ناامیدی فرد دیگری شود یا به او آسیب برساند اما هدف اصلی آن اسیب رساندن نیست.
- خصمانه: این نوع پرخاشگری با ایجاد درد جسمی یا روانی انجام می‌شود. مواردی مانند قلدری، بدگویی یا شایعه پراکنی از انواع آن هستند. درواقع باید آن را اقدام تهاجمی در نتیجه تحریک دانست.
- ابزاری: می‌تواند به دلیل درگیری سر اشیا یا آن چیزی که فرد جزء حقوق خود می‌داند، ایجاد شود. مثلا دانش‌آموزی که می‌خواهد پشت یک میز بنشیند اما دانش‌آموز دیگر آن را گرفته است. او برای رسیدن به حق خود وسایل دانش‌آموز دیگر را از بالای میز به پایین می‌اندازد.
خشونت (violence)
رفتار طبیعی در انسان نیست. بلکه محصول شناختی، اجتماعی و فرهنگی است که از نقش‌ها، ارزش‌ها، ایدئولوژی‌ها، نمادها و سایر تعارف اجتماعی تغذیه می‌شود. از همین‌رو م‌یتوان گفت خشونت یک رفتار آموخته شده با بار زیادی از پیش‌اندیشی عمدی و پرخاشگری است. از طرفی این رفتار ناخودآگاه است. درواقع باید خشونت را تغییر حالت پرخاشگری برای آسیب رساندن به انسان‌های دیگر دانست. این رفتار باعث ناکارآمدی اجتماعی می‌شود و معمولا در سوء‌استفاده جنسی، آزار خانواده، قلدری در محل کار، جنایات جنگی، کودک آزاری و تروریسم مشاهده خواهد شد.
مشاهده بیشتر : لیست متخصصان روانشناس
خوب است بدانید پرخاشگری و خشونت می‌تواند نتیجه افسردگی، اضطراب یا وسواس باشند. اگر این رفتارها را در اطرافیان خود مشاهده می‌کنید برای مشاوره تلفنی با دکتر روانشناس درمانکده در ارتباط باشید. همچنین می‌توانید برای دریافت نوبت حضوری از طریق وب‌سایت درمانکده رزرو آنلاین انجام دهید.
تفاوت خشونت و پرخاشگری
آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
تعریف
- خشونت به معنی استفاده از قدرت، تهدید یا زور برای رفع نیاز است و می‌تواند فیزیکی، عاطفی یا روانی باشد. این رفتار به شکل جسمی یا غیر جسمی اعمال می‌شود.
- پرخاشگری به معنی رفتار و اعمالی است که به‌طور عمده به تهاجم و خرابکاری دیگران مرتبط می‌شود. افراد پرخاشگر در تلاشند به دیگران آسیب وارد کنند بدون این‌که نیاز یا هدف خاصی داشته باشند.
هدف
- خشونت با هدف اصلی غلبه بر دیگران، مجازات یا آسیب رساندن به آنان بروز پیدا می‌کند. این عملکرد بیشتر با ارضای نیاز شخصی، حس برتری و تاکید بر قدرت همراه است.
- پرخاش با هدف اصلی ایجاد ناخوشایندی یا ناهنجاری در جامعه همراه می‌شود. افراد پرخاشگر این رفتارها را برای تحقق اهداف شخصی خود انجام می‌دهند.
مدت زمان
- خشونت معمولا به صورت کوتاه مدت و در واکنش به یک رویداد خاص رخ می‌دهد. در اغلب موارد پس از اتمام رویداد خاص خشم هم برطرف می‌شود.
- پرخاشگری می‌تواند به صورت عمومی طولانی‌تر و مستمر باشد. افراد پرخاشگر رفتارهای خشونت‌آمیز را برای مدت طولانی ادامه می‌دهند، به‌طور مداوم دیگران را تهدید خواهند کرد و همیشه درگیری یا اقدامات خرابکاری ایجاد می‌کنند.
عاملان
- در خشونت فرد مجرم مستقیما در نیاز او درگیر است و به‌عنوان واکنش به تهدیدات، خشم یا محدودیت‌هایی که برای او ایجاد شده این رفتار را نشان می‌دهد.
- فرد پرخاشگر عموما بی‌توجه به نیازها یا تهدیدهای خاصی شروع به انجام این رفتار می‌کند و از آن به‌عنوان یک راه برای بیان احساسات منفی خود یا تحقق هدف‌های شخصی‌اش استفاده خواهد کرد.
[sibwp_form id=1]
عوامل موثر بر بروز رفتار خشونت‌آمیز یا پرخاشگرانه
آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- قرار گرفتن در معرض استرس و اضطراب شدید
- زندگی در محیطی فاقد امنیت کافی
- بروز صدمات مغزی
- زندگی کودک با والدین، مربیان و معلمان پرخاشگر
- زندگی در محیطی بدون توجه کافی همراه با آسیب مخصوصا کودکان
- کاهش کنترل عصبی ناشی از سوء مصرف مواد مخدر و الکل
- مسائل اجتماعی مانند فقر، مشکلات رابطه ای و زندگی در اجتماع خشن
- احساس بی ارزشی، ناامیدی و عدم کنترل احساسات ناشی از افسردگی
- اختلالات شخصیتی مانند اختلال ضد اجتماعی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال دوقطبی
اگر در معرض هر یک از این عوامل هستید یا قبلا رفتار خشونت‌آمیز داشته‌اید، مراجعه به دکتر روانشناس را جدی بگیرید. متخصصین سلامت روان می‌توانند به شما راه‌کارهای کنترل خشم و رفتار پرخاشگرانه را آموزش دهند. این راه‌کارها آموختنی و قابل تمرین هستند. بنابراین قبل از این‌که به خود یا دیگران آسیب بزنید با مشاوره تلفنی از دکتر روانشناس آنلاین درمانکده کمک حرفه‌ای دریافت کنید.
مشاهده بیشتر : لیست متخصصان روانپزشک
تاثیر پرخاشگری و خشونت بر سلامت روان
مهمترین تاثیرات این دو رفتار در جدول زیر مشخص شده است:
| اثرات پرخاشگری و خشونت بر سلامت روان | نحوه اثرگذاری |
| افزایش استرس و اضطراب | ابتلا به ترس، نگرانی و استرس مزمن |
| کاهش اعتمادبهنفس و ارزشیابی منفی | تجربه مستمر تهدید، تحقیر و آزار |
| افسردگی | مواجهه مستمر با ناامنی، بی‌رضایتی، ترس و نگرانی |
| مشکلات در روابط اجتماعی | کاهش توانایی برقراری ارتباط اجتماعی، شخصی و عاطفی |
| اختلالات روانشناختی | بروز اختلالات استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال وسواس اجباری(OCD)، اختلال خوردن، اختلالات خواب |
| رفتارهای خود مخرب | خود آسیبی یا افکار خودکشی |
| انتقال الگوهای خشونت | ایجاد یک چرخه خشونت و پرخاشگری در جامعه |
درمان رفتار پرخاشگرانه یا خشونت‌آمیز
درمان خشونت و پرخاشگری در افراد یک فرایند چندگانه است که با توجه به شخصیت و تجربیات زندگی فرد انتخاب خواهد شد. رویکردها و روش‌های درمانی معمول برای رفتار پرخاشگرانه و خشونت‌آمیز شامل موارد زیر می‌شود:
درمان روانشناختی
روانشناس و درمانگر متخصص به شما کمک می‌کند تا با روش‌هایی مانند مشاوره فردی، خانواده درمانی، روان‌درمانی گروهی و درمان رفتاری- شناختی (با هدف درک و کنترل پرخاش) عوامل عمده پشت این رفتارها شناخته شوند. سپس راه‌کارهای مناسب برای مدیریت احساسات جایگزین خواهند شد.
روش‌های مدیریتی
یکی از عوامل مهم در درمان این رفتارها آموزش مهارت‌های ارتباطی و مدیریت احساسات است. افراد خشن و پرخاشگر در برقراری ارتباط سالم و مدیریت احساسات ناتوان هستند.
یک روانشناس ماهر و باتجربه به شما کمک می‌کند تا با یادگیری مهارت‌های ارتباطی، حل مسئله و مدیریت احساسات راه‌کار سازنده برای بیان نیازها و تعامل با دیگران بدون نیاز به بروز خشونت و پرخاشگری داشته باشید. از طرفی با یادگیری مدیریت خشم و تنش در برابر نگرانی‌ها، فشارهای زندگی و واکنش‌های خشونت‌آمیز می‌توانید به‌راحتی از بروز احساسات پرخاشگرانه جلوگیری کنید.
پرخاشگری و خشونت در یک نگاه
این دو رفتار در اکثر مواقع به جای یکدیگر استفاده می‌شوند و افراد زیادی آن‌ها را مترادف می‌دانند. در حالی که این دو متفاوت هستند. خشونت با هدف آسیب به دیگران بروز پیدا می‌کند اما رفتار پرخاشگرانه لزوما با خشم همراه نیست. شما تاکنون تصور می‌کردید رفتار پرخاشگرانه و خشونت‌آمیز معنای متفاوتی از هم داشته باشند؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در این مقاله از مجله درمانکده به اشتراک بگذارید.
همچنین در نظر داشته باشید که کنترل خشم یک مهارت است و می‌توانید از طریق تمرین کردن آن را یاد بگیرید. توصیه می‌کنیم اگر احساس می‌کنید، نمی‌توانید خشم خود را کنترل کنید حتما به یک روانشناس مراجعه کنید. شما می‌توانید از روانشناسان درمانکده مشاوره آنلاین نیز دریافت کنید. علاوه بر این، اگر سابقه رفتارهای پرخطر داشته‌اید، بهتر است یادگیری مهارت کنترل خشم را جدی بگیرید.
سوالات متداول
افزایش استرس و اضطراب، کاهش اعتمادبهنفس، اختلالات روانشناختی، کاهش کیفیت زندگی و مشکلاتی در روابط اجتماعی
رفتار خشونت‌آمیز یک عمل یا آسیب فیزیکی است اما رفتار پرخاشگرانه معمولا با رفتارهای غیر فیزیکی همراه خواهد بود.
تنفس عمیق، شنیدن موسیقی آرامش‌بخش، انجام فعالیت بدنی مانند پیاده‌روی، تغییر فضا، یادگیری مهارت برقراری ارتباط، تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا و مدیتیشن، انجام کارهای مورد علاقه، شناختن احساسات و خواسته‌های فرد، توجه به عزت‌نفس، ابراز احساسات و هیجانات درونی
منبع: differencebetween | goodtherapy
