سلام
من بهنام هستم و این اولین قسمت از فصل دوم پادکست به سلامتی همتونه».
این فصل فراره علاوه بر توضیحات علمی در مورد بیماری های مختلف، سوالایی که برامون ارسال می کنین و از پزشک های درمانکده بپرسیم و نزاریم هیچ ابهام و سوالی ذهنتونو درگیر کنه.
در این قسمت می‌خوایم در مورد موج جدید پاندمی کرونا صحبت کنیم و سوالاتی که مربوط به موج جدید کروناستو از دکتر باباخانیان بپرسیم.
تفکر باستانی پاندمیو خشم خدایان میدونستنو اعتقاد داشتن ارواح و خدایان، بیماریو بر سر افراد مستحق تنبیه نازل می‌کنه. این باور غیرعلمی، معمولاً واکنش‌های فاجعه باریو به همراه داشت و اگه نگییم میلیون‌ها، اما مرگ هزاران نفرو در پی داشته.
اما امروزِ، مطابق گفته WHO، همه گیری جهانی به عنوان “شیوع یک بیماری جدید در سراسر جهان” تعریف می‌شه. وقتی که یه بیماری جدید برای اولین بار ظاهر می‌شه، بیشتر ما فاقد مصونیت طبیعی برای مقابله با اون هستیم. این می‌تونه باعث شیوع ناگهانیو سریع بیماری در بین افراد سراسر جهان بشه.
مسئولیتWHO اینه که بر اساس نحوه قرارگیری شیوع بیماری در ۶ مرحله، ظهور یه بیماری همه گیر جدید و اعلام کنه.
اما این مراحل چیه؟
مرحله ۱:
وقتی هنوز اثبات نشده که ویروس در گردش بین جمعیت حیوانات، به انسان منتقل می‌شه. اونو به عنوان تهدید در نظر نمیگیرن و خطر ابتلا و همه گیری خیلی کمه.
مرحله ۲:
ویروس جدیدی که بین حیوانات در گردشه وقتی به انسان منتقل می‌شه تهدید جدیدی به حساب میادو احتمال داره به بیماری همه گیر تبدیل بشه.
مرحله ۳:
ویروس حیوانی از طریق انتقال حیوان به انسان، در یه گروه کوچک از انسانها باعث بیماری شده اما انتقال از انسان به انسان کمتر از اونه که باعث شیوع در سطح جامعه بشه. در واقع ویروس انسانو در معرض خطر قرار می‌ده اما بعیده باعث ایجاد بیماری همه گیر بشه.
مرحله ۴:
انتقال ویروس جدید از انسان به انسان در تعداد قابل توجهی اتفاق می‌فته و به شیوع در سطح جامعه منجر می‌شه، این نوع انتقال در بین انسانها نشون دهنده خطر بالای بروز همه گیریه.
مرحله ۵:
انتقال ویروس جدید حداقل در دو کشور منطقه WHO وجود داشته. حتی اگه در حال حاضر تنها دو کشور تحت تأثیر ویروس جدید قرار بگیرن، همه گیری جهانیو اجتناب ناپذیره.
مشاهده بیشتر : بهترین پزشک عفونی
مرحله ۶:
انتقال ویروس جدید حداقل در یک کشور دیگه در منطقه WHO اتفاق میا‌فته. این مرحله فاز همه گیری شناخته می‌شه و خبر از این می‌ده؛ که در حال حاضر یه همه گیری جهانی در حال وقوعه. شیوع بسیاری از بیماری‌ها از الگوی رشد نمایی پیروی می‌کنن به این معنی که اونها با سرعت زیادی در یه بازه زمانی خاص؛ روزها، هفته ها یا ماه ها گسترش پیدا می‌کنن.
بعضی از بیماری ها ام به صورت زیر نمایی گسترش پیدا می‌کنن که سرعت اون کندتره. مثل ماشینی که موقع رفتن به جلو، سرعت خودشو حفظ می کنه و در مسافتی که طی می‌کنه سرعتش زیاد نمیشه.
یه مطالعه تحقیقاتی نشون داه که اپیدمی ابولا در سال ۲۰۱۴ در بعضی از کشورهاروند بیماری بسیار کندتریو در سطح محلی دنبال می کرده، در حالی که در بعضی جاها سریعتر یا نمایی گسترش پیدا کرده. وقتی مقامات بهداشت عمومی بدونن که بیماری با چه سرعتی در حال شیوعه، می تونن تصمیم بگیرن برای کاهش سرعت انتشار بیماری باید با چه سرعتی حرکت کنن و از چه روش‌هایی استفاده کنن.
خب، کلمه قرنطینه از واژه ایتالیایی به معنی ۴۰ روز گرفته شدهو در هنگام پاندمی از قرن ۱۴ آغاز شد. در اون دوران، هدف حفاظت از شهرهای ساحلی در برابر اپیدمی طاعون بود. مدیران بندر ترتیبی دادن که کشتی‌های ورودی به بندر ونیز، در صورت آلوده بودن ۴۰ روز در همون حالت باقی بمونن. در اواسط قرن نوزدهم در لندن، در دوره شیوع، یکی از نمونه‌های اولیه از وابستگی به تحلیل آماری و جغرافیایی اتفاق افتاد. در سال ۱۸۵۴، دکتر جان اسنو فهمید که وبا از طریق آب آلوده منتقل می‌شه و به دلیل برداشتن آب از یک پمپ خاص انبوهی از نمونه‌ها دچار بیماری شدن، تا تعاملات افراد در چهارچوب زندگی تجاری و شهری نقش اساسی در سرایت پذیری بیماری و منجر شدن اون به پاندمی باشه. اون تصمیم گرفت داده‌های مرگ و میر محلاتو مستقیماً روی نقشه نشون بده. در ادامه دانشمندان از شاخصی به اسم نرخ تکثیر، برای اندازه گیری میزان سرایت یا R0 استفاده می‌کنن. این شاخص نشون می‌ده که هر فرد بیمار، چند نفر دیگه رو آلوده می‌کنه.
سرخک در بالای این فهرست قرار می‌گیره. این بیماری سرایت پذیری بالایی داره و R0 آن بین ۱۲-۱۸ه. این یعنی هر فرد به طور میانگین، ۱۲-۱۸ فرد غیرواکسینه رو آلوده می‌کنه. سرخک بیشترین سرایت پذیریو داره، اما واکسیناسیون و ایمنی گله‌ای، گسترش اونو محدود می‌کنن. هر چه ایمنی افراد در برابر بیماری بیشتر باشه، احتمال گسترش کمتر می‌شه. واکسیناسیون امری اساسی برای جلوگیری از تکرار بیماری‌های شناخته شده و قابل درمانه. اما محاسبه و پیش بینی اثر واقعی اون بر روی کوید ۱۹ دشواره. چون همه گیری همچنان ادامه داره و محقق‌ها هر روز اطلاعات بیشتری راجع به حالت‌های جدید ویروس پیدا می‌کنن.
خب می‌رسیم به همون نکته‌ای که ازش شروع به تحلیل کردیم. با افزایش ارتباطات، تعاملات جهانی به عنوان عامل مؤثری در پاندمی، نقش مهمی در شیوع بیماری‌ها ایفا می‌کنه. از قبایل کوچک شکارچی و گردهمایی اونها، تا کلان شهرها، انسانها برای جلوگیری از شیوع بیماری به یکدیگه اتکا کردن. شهرنشینی در جهان در حال توسعه، ساکنان روستایی بیشتریو وارد محلات پرتراکم کرده و افزایش جمعیت، فشار بر محیطو زیاد کرده. در عین حال، ترافیکو مسافرت هوایی طی دهه گذشته دوبرابر شده که این روندهای کلان، اثر چشمگیری روی گسترش بیماری‌های عفونی به جاگذاشته.
سازمان‌ها و دولت‌ها در اقصی نقاط جهان از شهروندان می‌خوان فاصله اجتماعیو رعایت کنن، تا نرخ سرایت کم شه و جهان دیجیتال به افراد این شانسو داده که تجارتو ارتباطات بی سابقه‌ای برقرار کنن اما همچنان شاهد روند روبه رشد میزان سرایت کرونا در جهان هستم و نقاط مبهم کویید 19 ناشناخته باقی مونده.
سوالاتی که در این قسمت از دکتر باباخانیان پرسیدیم:
- علائم بیماری کرونا چیه و آیا تو موج جدید تغییری کرده؟
- علائم هشدار دهنده کرونا چیه؟
- چه افرادی نیاز به تست کرونا دارن؟
- تست آنتی بادی و pcr چه تفاوتی دارن؟ اگه علائم کرونا داشتیم به کجا مراجعه کنیم؟
- در صورتی که تستمون مثبت شد و علائممون خفیف بود چیکار کنیم؟
- تو این شرایط امیدی به واکسیناسیون داشته باشیم؟
- هنوز لازم از الکل برای ضد عفونی کردن استفاده کنیم؟
- مواد غذایی که از بیرون میخریم ممکنه آلوده باشن؟
- اگه بیمار کرونایی تو منزل داشتیم چیکار کنیم؟
- قبلا کرونا گرفتیم ممکن ویروس جهش یافته رو بگیریم؟
خوب می‌رسیم به پایان
اولین قسمت فصل دوم پادکستمون و مثل همیشه
به سلامتی همتون
