زمانی که پتاسیم موجود در خون بیشتر از حد طبیعی باشد، از اصطلاح پزشکی هایپرکالمی (پتاسیم بالا) استفاده می‌شود. پتاسیم یک ماده مغذی است که در عملکرد عصب و سلول‌های ماهیچه، از جمله عضلات قلب، نقش حیاتی ایفا می‌کند.
میزان پتاسیم موجود در خون به طور طبیعی ۳.۶ تا ۵.۲ میلی مول در هر لیتر (mmol/L) است. اگر پتاسیم خون به بیش از ۷ میلی مول در هر لیتر برسد، خطرناک است و به درمان فوری نیاز دارد. در این مقاله از مجله درمانکده قصد داریم پتاسیم بالا را مورد بررسی قرار دهیم.
علل پتاسیم بالا یا هایپرکالمی
در اغلب موارد، گزارش بالا بودن پتاسیم خون به معنی بروز هایپرکالمی نیست؛ بلکه ممکن است حین گرفتن خون یا بعد از آن، گلبول‌های موجود در نمونۀ خون پاره شوند. در این حالت پتاسیم وارد نمونۀ خون می‌شود. درحالی که میزان پتاسیم موجود در بدن شما طبیعی است، پتاسیم موجود در خون به طور کاذب بالا می‌رود. درصورت بروز این شبهه، دوباره نمونۀ خون گرفته می‌شود.
علت بالا بودن پتاسیم (هایپرکالمی) می‌تواند مربوط به بیماری‌های کلیوی زیر باشد:
- نارسایی حاد کلیه
- بیماری مزمن کلیه
دیگر دلایل بروز هایپرکالمی:
- (نارسایی غدد فوق کلیوی)
- اعتیاد به الکل یا مصرف شدید مواد مخدر که منجر به رابدومیولیز می‌شود. این عارضه باعث تجزیۀ فیبر ماهیچه و در نتیجه ترشح پتاسیم در جریان خون خواهد شد.
- بازدارنده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)
- مسدودکنندۀ گیرندۀ آنژیوتانسین 2 (ARBs)
- از بین رفتن گلبول‌های قرمز خون در اثر جراحت یا سوختگی شدید
- مصرف بیش از اندازۀ مکمل‌های پتاسیم
- دیابت نوع ۱
بیشتر بدانید: عوارض پتاسیم پایین
چه زمانی باید به پزشک متخصص غدد و متابولسیم مراجعه کرد؟
معمولا پتاسیم بالا زمانی تشخیص داده می‌شود که پزشک برای کمک به تشخیص یک بیماری که از قبل با آن دست و پنجه نرم می‌کنید یا کنترل داروهایی که مصرف می‌کنید آزمایش خون تجویز می‌کند. معمولا به صورت اتفاقی قابل تشخیص نیست.
درمورد نتایج آزمایش چه زمانی باید با مشاوره آنلاین متخصص غدد و متابولسیم در درمانکده صحبت کنید. شاید لازم باشد دارویی را که روی میزان پتاسیم بدن تاثیر می‌گذارد را تغییر دهید یا به درمان یک بیماری دیگر بپردازید که باعث بالا رفتن میزان پتاسیم بدن شما شده است. اغلب برای درمان پتاسیم بالا لازم است علت بنیادی آن را پیدا و معالجه کنید. ممکن است در برخی موارد به درمان فوری و دیالیز احتیاج پیدا کنید.
اگر علائم هایپرکالمی در خود مشاهده می‌کنید و برای بالا بودن پتاسیم دلایل معقول دارید، فورا با دکتر متخصص غدد و متابولیسم تماس بگیرید. هایپرکالمی یک اختلال جدی است که ممکن است جانتان را به خطر بیندازد. بالا بودن پتاسیم عوارض زیرا به دنبال دارد:
- ضعف عضلانی
- خستگی
- فلجی
- غیرعادی شدن ضربان قلب (آریتمی)
- تهوع
