ترنس چیست؟ بررسی جامع علائم و مشخصات افراد ترنس + درمان

تا به حال احساس کرده‌اید که در آینه به کسی نگاه می‌کنید که با آن‌چه درون‌تان است، فرق دارد؟ برای برخی افراد، این احساس نه یک تصور موقتی، بلکه بخشی از واقعیت زندگی‌شان محسوب می‌شود. آن‌ها با بدنی به دنیا می‌آیند که دیگران آن را زنانه یا مردانه می‌نامند، اما در درون خود جنسیتی کاملا متفاوت تجربه می‌کنند. این افراد ترنس یا ترنسجندر نامیده می‌شوند. این مفهوم از یک تعریف ساده فراتر است و پیچیدگی‌ها و تجربیات انسانی متفاوتی به همراه دارد. اگر کنجکاو شده‌اید درباره مفهوم ترنس و ویژگی‌های افراد ترنسجندر بیشتر بدانید، در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید.

ترنس چیست؟

ترنس (Trans) که از واژه ترنسجندر (Transgender) گرفته شده، اصطلاحی کلی برای افرادی است که هویت جنسیتی آن‌ها با جنسیت بیولوژیکی‌شان (جنسیتی با آن متولد شده‌اند) فرق می‌کند. در واقع، اصطلاح ترنس که به آن تراجنسیتی هم می‌گویند، به وضعیتی اشاره دارد که فرد احساس می‌کند در بدنی با جنسیت نادرست متولد شده است. هویت جنسی و شخصیتی آن‌ها با کالبدشان همخوانی ندارد و حرکات و رفتاری که نشان می‌دهند برخلاف ظاهرشان است. این افراد حس خوشایندی نسبت به ویژگی‌های جنسی و فیزیکی خود ندارند و معمولا به دلیل برخورد نامناسب جامعه دچار سرخوردگی می‌شوند.

زن ترنس چه کسی است؟

ترنس زن (Trans Woman) یا تراجنسی زن به فردی گفته می‌شود که با وجود روحیات و ویژگی‌های فکری زنانه، در کالبدی مردانه متولد شده است. بدین معنی که بدن و اندام جنسی مردانه دارد، اما هویت جنسیتی‌اش زنانه است. این افراد از نظر روحی و روانی کاملا مانند یک زن عمل می‌کنند و ویژگی‌های روحی یک زن در رفتار آن‌ها کاملا مشهود است.

مرد ترنس چه کسی است؟

ترنس مرد (Trans Man) یا تراجنسی مرد، فردی است که هنگام تولد با جنسیت زنانه شناخته می‌شود، یعنی اندام جنسی و بدن زنانه دارد، اما هویت جنسیتی او مردانه است. این افراد از درون خود را مرد می‌دانند و ویژگی‌های رفتاری مردانه دارند.

بدن ترنس‌ها چگونه است؟

ترنس نوعی ناباوری در هویت جنسی تلقی می‌شود. افراد تراجنسیتی با جنسیتی به دنیا می‌آیند که با هویت جنسیتی درونی‌شان متفاوت است. برخی از آن‌ها تصمیم می‌گیرند بدن خود را با هویت جنسیتی‌شان هماهنگ کنند. مثلا یک زن ترنس ممکن است بدنی با ویژگی‌های مردانه مانند صدای بم و موهای صورت داشته باشد. در چنین شرایطی، او پس از آزمایشات مختلف و زیر نظر پزشکان متخصص، هورمون‌درمانی و جراحی‌های خاص انجام می‌دهد تا ظاهر زنانه‌تری پیدا کند. به همین ترتیب، مردان ترنس هم بعد از انجام آزمایشات مخصوص، زیر نظر پزشکان متخصص، هورمون تستوسترون مصرف می‌کنند یا جراحی‌ تغییر جنسیت دختر به پسر انجام می‌دهند تا ویژگی‌های ظاهری مردانه پیدا کنند.

نحوه تشخیص افراد ترنس

هویت جنسیتی فرد یک احساس درونی است و گاهی با جنسیتی که فرد متولد شده تفاوت دارد. هویت جنسیتی را نمی‌توان صرفا از روی یک نشانه یا رفتار مشخص کرد، از همین‌رو وقتی رفتاری برخلاف جنسیت یک فرد مشاهده کردیم نباید فوری برچسب «ترنس» بزنیم و بهتر است تشخیص آن را برعهده روانشناس بگذاریم. نشانه‌هایی که معمولا افراد ترنسجندر از خود نشان می‌دهند، شامل موارد زیر هستند:

• از جنسیت ظاهری خود راضی نیستند.
• به موضوعات مرتبط با تراجنسیتی علاقه نشان می‌دهند.
• در مورد اینکه چه جنسیتی دارند و هویت جنسیتی‌شان چیست، مردد هستند.
• به محیطی که جنس مخالف با جنسیت ظاهری‌شان وجود دارد، علاقه دارند.
• از اندام جنسی خود راضی نیستند.
• رفتار و عملکرد آن‌ها با جنسیت ظاهری‌شان تفاوت دارد و مشابه جنس مخالف است.
• وقت‌گذرانی با فرد همجنس برایشان لذت‌بخش نیست.
• از ماندن در محیط‌هایی مانند مدرسه که باید در کنار هم جنس‌شان باشند، کلافه می‌شوند.
• به پوشیدن لباس‌های جنس مخالف علاقه دارند.

دلایل ترنس بودن چیست؟

هنوز به طور دقیق دلیل تراجنسیتی به دنیا آمدن فرد مشخص نیست. با این حال برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این مشکل می‌تواند ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی (تغییر در ساختار و عملکرد مغز)، هورمونی (اختلال در هورمون‌های جنسی) و عوامل محیطی (تربیت خانوادگی و فشارهای اجتماعی) باشد.

علائم ترنس بودن فرزندان

نشانه‌های زیر می‌توانند هشداری برای ترنس بودن کودکان باشند؛ بنابراین با مشاهده یک یا چند مورد از آن‌ها برای مدت طولانی حتما از روانشناس آنلاین مشورت بگیرید تا در صورت نیاز، مشاوره‌های درمانی آغاز شوند.

• تمایل نداشتن کودک به بازی با همجنس‌های خود
•  توجه و علاقه نشان دادن به اسباب بازی و لوازم جنس مخالف
• عدم سازگاری با محیط‌هایی مانند مدرسه به دلیل حضور همجنس‌های خود
• سازگار نبودن از نظر شخصیتی و فکری با دوستان و همسالان خود
• ناراحت شدن و ناسازگاری از تغییرات جسمی دوران بلوغ
• بی علاقه بودن نسبت به پوشیدن لباس‌های مناسب برای جنس خود

چگونه بفهمیم ترنسجندر هستیم؟

ترنس بودن، یعنی اینکه هویت جنسیتی شما (همان احساسی که در درون خود دارید) با جنسیتی که در بدو تولد بر اساس ویژگی‌های فیزیکی‌تان به شما نسبت داده شده متفاوت است. این موضوع مربوط به گرایش جنسی نیست، بلکه به یک حس درونی مربوط می‌شود. به همین دلیل افرادی که در مورد ترنسجندر کنجکاو هستند، به هویت خود شک می‌کنند و معمولا در اولین قدم، به سراغ تست‌های آنلاین هویت‌شناسی می‌روند. 

باید توجه داشته باشید که تست‌های اینترنتی فضای مجازی پایه علمی ندارند و ممکن است شما را بیشتر سردرگم کنند. همچنین در حال حاضر، هیچ آزمایش ژنتیک، خون و مغزی وجود ندارد که بتواند هویت جنسیتی فرد را از بدو تولد به طور قطعی مشخص کند. 

اگر نسبت به هویت جنسیتی خود تردید دارید، بهترین راه این است که با یک روانشناس متخصص در حوزه جنسیتی مشورت کنید. فرد متخصص با گفتگو، کمک به خودشناسی و بررسی‌های بالینی باعث می‌شود تا فرد بتواند با اطمینان و آرامش بیشتری به درک درستی از خود برسد.

درمان ترنس

ترنس بودن یک بیماری یا اختلال نیست، بلکه بخشی از هویت جنسیتی انسان‌هاست. از همین‌رو درمان با هدف بهبود کیفیت زندگی و کاهش ناراحتی‌های مرتبط با ویژگی‌های تراجنسیتی انجام می‌شود. بسیاری از افراد Trans برای هماهنگ‌سازی بدن، ظاهر و زندگی اجتماعی‌شان با هویت جنسیتی خود مراحلی را طی می‌کنند که در پزشکی به آن درمان تطبیق جنسیت می‌گویند. 

در ادامه، روش‌های درمانی و مکمل که ممکن است یک فرد ترنس در صورت تمایل، طی کند را آورده‌ایم:

۱- مشاوره و روان‌درمانی: اولین و مهم‌ترین مرحله، مشاوره با روانشناس یا روانپزشک متخصص در حوزه جنسیتی است. این مرحله به فرد کمک می‌کند تا هویت خود را بهتر بشناسد، اضطراب و استر‌س‌ها را مدیریت کند و برای مراحل بعدی تصمیم درستی بگیرد.

۲- هورمون درمانی: در این مرحله، با استفاده از هورمون جنسی مخالف تغییراتی در بدن ایجاد می‌کنند تا ظاهر فرد با هویت جنسیتی درونی‌اش مطابقت پیدا کند.

۳- جراحی‌های تغییر جنسیت: این جراحی‌ها که برای ترنس مرد شامل برداشتن سینه و ساخت آلت تناسلی و برای ترنس زن شامل جراحی ساخت واژن، کوچک‌سازی سیب آدم و بزرگ کردن سینه می‌شود، به فرد Trans کمک می‌کند تا به هویت جنسیتی‌ای که خود را با آن می‌شناسد، برسد. انجام این جراحی‌ها اختیاری است، اما در صورت تمایل باید از مراجع قانونی و روانپزشک تاییدیه داشته باشید.

۴- درمان‌های مکمل: برخی درمان‌های مکمل مانند یوگا و مدیتیشن برای کاهش استرس و بهبود سلامت روان افراد Trans مفید است. همچنین اغلب آن‌ها از گفتار درمانی برای تغییر صدا، مراقبت‌های پوستی یا لیزر برای حذف موهای زائد، پشتیبانی اجتماعی و حقوقی برای تغییر مدارک شناسایی استفاده می‌کنند.

شیوه صحیح برخورد با فرزند ترنس چگونه است؟

زمانی که پدر و مادر متوجه تفاوت جنسیت بیولوژیکی و هویت جنسیتی فرزندشان می‌شوند، اولین احساساتی که تجربه می‌کنند شامل گیجی، غافلگیری و نگرانی شدید است. یادتان باشد برخورد شما به عنوان والد با فرزند ترنس‌تان نقش بسیار مهمی در سلامت روان، عزت‌نفس و آینده او دارد. این فرزندان چالش‌های درونی و بیرونی زیادی را تجربه می‌کنند و بیش از هر وقت دیگر نیازمند حمایت خانواده هستند. 

در ادامه، راه‌کارهایی را که می‌توانید با به کار گرفتن آن‌ها بهترین پدر و مادر برای فرزند تراجنسیتی خود باشید را آورده‌ایم:

۱- اجازه دهید فرزندتان ابراز وجود کند

آشکار کردن ویژگی‌های تراجنسیتی حتی در خانواده هم شجاعت زیادی می‌خواهد؛ بنابراین اجازه دهید فرزندتان بدون ترس از طرد شدن یا مورد قضاوت بی‌رحمانه قرار گرفتن، با شما در مورد هویت جنسیتی خود حرف بزند. فرزندتان را درک کنید، به نگرانی‌ها و دلایل تمایل او به ترنس بودن گوش دهید و هیچوقت او را از خود نرانید.

۲- با جنسیت فرزند خود نجنگید

اگر ترنس بودن فرزندتان توسط پزشک تایید شد، با جنسیت او نجنگید، حتی اگر برایتان سخت و عجیب است؛ چون کاری از دست شما ساخته نیست. انکار هویت جنسیتی فرزندتان فقط درد و رنج عظیمی به او تحمیل می‌کند و او را در معرض ابتلا به افسردگی، اضطراب و تجربه دردناک احساس طرد شدن قرار می‌دهد.

۳- این موضوع را که فرزندتان همان شخص قبلی است، فراموش نکنید

ویژگی‌های تراجنسیتی باعث نمی‌شود فرزندتان از نظر شخصیتی عوض شود؛ او همچنان عضوی از خانواده است، با این تفاوت که اکنون یاد گرفته در مورد هویت جنسیتی خود روراست صحبت کند. بنابراین باید این حس را به او القا کنید که هنوز همچون گذشته دوستش دارید و برای احساساتش ارزش قائل هستید. در چنین شرایطی بهتر است، مقوله هویت فرزندتان را از باورهای فرهنگی یا مذهبی جدا کنید و برای اینکه به فرزندتان آسیب نزنید، آگاهی خود را افزایش دهید.

۴- از فرزندتان حمایت کنید

کودک تراجنسیتی به عشق و حمایت بیشتری از طرف خانواده نیاز دارد؛ زیرا روح او اسیر جسمی شده که با خود واقعی‌اش تطابق ندارد. اگر شما کودک ترنس را مجبور به پوشیدن لباس‌های غیر منطبق با هویت جنسیتی‌اش کنید و از او بخواهید رفتاری از خود نشان دهد که با هویت ظاهری‌اش مطابقت داشته باشد، ریسک ابتلا به افسردگی و تمایل به افکار خودکشی را در فرزند خود افزایش می‌دهد. بنابراین به او نشان دهید که پشتش هستید و تنهایش نمی‌گذارید.

۵- به فرزندتان در مواجهه با مشکلات پیش‌رو کمک کنید

در اغلب موارد، کودک Trans در برخورد با افراد بزرگسال و گروه همسالان با زورگویی مواجه می‌شود. به کودک‌تان مهارت مقابله با افراد زورگو و ابراز وجود با شجاعت را آموزش دهید و از او در برابر تبعیض و آزار حمایت کنید.

۶- در زمینه ترنس آموزش ببینید و آگاهی پیدا کنید

درباره تراجنسیتی مطالعه کنید یا از مشاور و روانشناس متخصص کمک بگیرید. ناآگاهی در این زمینه، ترس و واکنش‌های نادرست را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود نتوانید آن‌ طوری که باید از کودک Trans خود حمایت کنید. یادتان باشد، فرزند شما بیمار روانی نیست ، فقط هویت جنسیتی او با جنسیت ظاهری‌اش تفاوت دارد.

۷- صبور باشید و عجله نکنید

فرآیند شناخت و پذیرش هویت جنسیتی برای کودک ترنس هم گیج‌کننده و زمان‌بر است؛ بنابراین فوری تصمیم نگیرید و بدون تحقیق و مشورت با روانشناس متخصص درباره جراحی، تغییر نام یا موارد دیگر اقدام نکنید. بهترین روش این است که صبور باشید و هم‌قدم با پذیرش کودک Trans پیش بروید، نه جلوتر از او.

راهنمای مراجعه به پزشک

ترنس بودن به معنی داشتن هویت جنسیتی متفاوت از جنسیتی است که در بدو تولد با توجه به ویژگی‌های ظاهری برای فرد تعیین می‌شود. افراد Trans ممکن است در کودکی یا مراحل بعدی زندگی خود متوجه این تفاوت و ناهماهنگی شوند و در مسیر شناخت و پذیرش خود چالش‌های زیادی را تجربه کنند. 

ما در این مقاله از مجله درمانکده به طور مفصل درباره مفهوم مرد و زن ترنس حرف زدیم و علائم آن را در کودکان مورد بررسی قرار دادیم. اگر در این مورد سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان متخصص همچون روانشناسان باتجربه مشورت بگیرید. همچنین درمانکده امکان دریافت نوبت اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین تلفنی را برای شما فراهم کرده است.

سوالات متداول

منابع: webmd | plannedparenthood | genderrights | apa