قرص سیپروترون کامپاند؛ تنظیم قاعدگی و اختلالات هورمونی

قرص سیپروترون کامپاند (Cyproterone Compound) از ترکیب ۲ ماده موثر سیپروترون و استرادیول تشکیل می‌شود و اثربخشی بالایی در درمان برخی اختلالات هورمونی و جنسی دارد. در واقع، سیپروترون نوعی ضد آندروژن است که بر اختلالات مرتبط با آندروژن‌ها اثر می‌گذارد و استرادیول که به عنوان هورمون استروژن شناخته می‌شود، می‎تواند تاثیرات مرتبط با این هورمون را کنترل کند. 

متخصص زنان و زایمان معمولا از این داروی تنظیم‌کننده هورمونی برای کنترل اختلالات آندروژنی در زنان مانند آکنه شدید، پرمویی، تنظیم سیکل قاعدگی و موارد دیگر استفاده می‌کند. در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا شما را بیشتر با موارد استفاده، عوارض، روش مصرف و تداخل دارویی قرص سیپروترون کامپاند آشنا کنیم.

اطلاعات شناسنامه‌ای قرص سیپروترون کامپاند

عناوین مرتبط با شناسنامه دارو	توضیحات
چکیده راهگشای دارو	این قرص یک داروی هورمونی است که ضمن اثرات ضد بارداری، برای درمان آکنه شدید، رشد غیر طبیعی موهای زنانه (هیرسوتیسم) و تنظیم سیکل قاعدگی استفاده می‌شود.
نام دارو	این قرص با نام کامل سیپروترون کامپاند (Cyproterone Compound) به فروش می‌رسد و از اسامی رایج آن در ایران می‌توان به قرص دیان، قرص اتیسترون، قرص دافنه، قرص روکش‌دار سیبل و قرص کلایرت اشاره کرد.
نوع دارو	این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است.
گروه داور	سیپروترون کامپاند در رده درمانی ضد آندروژن‌ها قرار دارد.
ساختار داور
فرمول شیمیایی	C22H27ClO3
داروهای هم‌گروه	لوونورژسترل، کلرمادینون استات، مدروکسی پروژسترون، کنتراسپتیو ال دی، لاینسترنول و اتینیل استرادیول
فرم‌های موجود دارو	قرص

کاربرد قرص سیپروترون کامپاند (Cyproterone Compound)

از این قرص برای درمان موارد زیر استفاده می‌کنند:

• رفع آکنه‌های شدید و مقاوم به درمان
• درمان کیست تخمدان
• جلوگیری از بارداری
• درمان پرمویی هورمونی در زنان (هیرسوتیسم)
• درمان سرطان پروستات

مکانیسم اثر سیپروترون کامپاند

این قرص از ۲ ترکیب موثر تشکیل شده که حاوی جزء ضد آندروژنی یا همان سیپروترون و جزء دیگری به نام استروژن یا اتينيل استراديول است. سیپروترون به گیرنده‌های آندروژن در سلول‌ها متصل می‌شود تا عملکرد طبیعی این هورمون‌ها را مهار کند. بدین شکل، فعالیت آندروژن در بدن کاهش می‌یابد و عوارضی مانند پرمویی در زنان یا آکنه‌های شدید مقاوم به درمان با آنتی‌بیوتیک کنترل می‌شوند. از طرفی، استرادیول موجود در این قرص، کاهش هورمون آندروژن را در بدن جبران می‌کند.

بیشتر بدانید: در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمیکند؟ + 6 روش جلوگیری سریع

قرص سیپروترون کامپاند برای چیست؟

سیپروترون یک داروی تنظیم‌کننده هورمونی مردانه و زنانه است. متخصصان این دارو را برای کاهش تستوسترون موجود در بیضه‌های مردان تجویز می‌کنند. اگر سطح تستوسترون بدن مردان بالا باشد، احتمال  رشد سلول‌های سرطانی در پروستات افزایش می‌یابد که قرص سیپروترون کامپاند از این اتفاق جلوگیری می‌کند. 

از مهم‌ترین موارد استفاده این قرص برای خانم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- قرص سیپروترون کامپاند برای کیست تخمدان

در مواقعی که کیست تخمدان باعث افزایش سطح تستوسترون در بدن زنان شود، متخصص زنان قرص سیپروترون کامپاند را برای کاهش سطح هورمون مردانه تجویز می‌کند تا از رشد کیست تخمدان جلوگیری شود.

۲- جلوگیری از بارداری و سیپروترون کامپاند

این قرص به دلیل اثرات ضد آندروژنی و کاهش ترشح هورمون مردانه مانند تستوسترون در بدن زنان، می‌تواند مانع از تخمک‌گذاری شود. در واقع، زمانی از قرص سیپروترون کامپاند برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنند که هدف کنترل هورمون‌های تولیدشده توسط تخمدان باشد. 

بنابراین اگر پس از مصرف آن، همچنان نگران هستید کیا با قرص سیپروترون کامپاند باردار شدن، می‌توان گفت این قرص اثربخشی بالایی در جلوگیری از آغاز روند تخمک‌گذاری دارد.

۳- قرص سیپروترون کامپاند و تنظیم قاعدگی

بیشتر بدانید: قرص اورژانسی چیست؟ بهترین زمان مصرف و نحوه استفاده از آن

یکی از مهم‌ترین کاربردهای این دارو، تنظیم قاعدگی مخصوصا برای رفع سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) است. معمولا دکتر زنان توصیه می‌کند، قرص سیپروترون کامپاند از روز پنجم قاعدگی مصرف شود تا بتواند سطح هورمون مردانه را در بدن زنان کاهش دهد. همچنین این دارو برای کنترل خونریزی قاعدگی شدید، درد شدید پریود یا تنظیم قاعدگی طولانی‌مدت هم تجویز می‌شود.

۴- درمان ریزش مو زنان با سیپروترون کامپاند

زمانی که علت ریزش مو در زنان ناشی از مشکلات هورمونی باشد، قرص سیپروترون‌کامپاند را می‌توان بهترین روش درمان آن معرفی کرد. این قرص، میزان ترشح آندروژن‌ها توسط غدد کلیوی و تخمدان‌ها را کاهش می‌دهد و مانع از اتصال DHT به فولیکول مو می‌شود.

روش مصرف سیپروترون کامپاند (Cyproterone Compound)

داروی سیپروترون کامپاند یک قرص هورمونی است و باید حتما توسط پزشک تجویز شود. دکتر دوز این دارو را بر اساس سن، نوع بیماری و شدت علائم آن مشخص می‌کند. معمولا قرص سیپروترون‌کامپاند به صورت دوره ۲۱ روزه توسط پزشک متخصص زنان برای خانم‌ها تجویز می‌شود که پس از اتمام دوره، به مدت هفت روز نیازی به مصرف آن نیست. دوره جدید از روز هشتم و مجددا به مدت ۲۱ روز ادامه پیدا می‌کند. 

دیگر نکات مهم نحوه مصرف سیپروترون کامپاند شامل موارد زیر می‌شوند:

بیشتر بدانید: آمپول ضد بارداری؛ احتمال حاملگی همزمان با تزریق آن چقدر است؟

• این قرص را همراه با یک لیوان بزرگ آب میل کنید.
• سیپروترون کامپاند باید همراه با آب بلعیده شود؛ بنابراین از جویدن، له کردن یا شکستن آن خودداری کنید.
• برای کسب نتیجه مطلوب از این قرص، دوره مصرف آن را تکمیل کنید و از قطع ناگهانی دارو بپرهیزید.
• اگر قرص سیپروترون کامپاند فراموش شود، می‌توان دوز فراموش‌شده را به محض یادآوری میل کرد. با این حال، اگر نوبت بعدی دارو نزدیک است می‌توانید قرص را مطابق با زمان‌بندی از قبل تعیین‌شده بخورید. یادتان باشد، مصرف همزمان ۲ دوز دارو برای جبران دوز فراموش‌شده نه تنها مفید نیست؛ بلکه ممکن است عوارض جانبی جبران‌ناپذیری ایجاد کند.

بهترین زمان مصرف قرص سیپروترون کامپاند

معمولا پزشک توصیه می‌کند داروی سیپروترون کامپاند را از روز پنجم قاعدگی مصرف کنید. همچنین برای جلوگیری از بروز ناراحتی‌های گوارشی، بهتر است این قرص بین وعده‌های غذایی میل شود.

موارد منع مصرف سیپروترون کامپاند

وجود بیماری‌ها و شرایط زیر را قبل از تجویز دارو به پزشک معالج خود اطلاع دهید:

• کم‌خونی داسی شکل
• واریس
• بارداری
• افسردگی شدید
• بیماری‌های التهابی روده مانند کرون
• اختلالات ترومبولیک
• هپاتیت
• بیماری‌های کبدی
• میگرن حاد
• سنگ کیسه صفرا
• کارسینوم دستگاه تناسلی یا پستان
• سابقه آلرژی شدید و کهیر

عوارض قرص سیپروترون کامپاند (Cyproterone Compound)

خطرات و عوارض رایج این قرص برای خانم‌ها عبارت‌اند از:

• یبوست یا اسهال
• احساس تورم و حساسیت در سینه‌ها
• تکرر ادرار
• کاهش میل یا توانایی جنسی
• سردرد و سرگیجه
• ریزش مو
• کاهش انرژی و خستگی

بیشتر بدانید: ایمپلنت ضد بارداری چیست؟ روش مطمئن کنترل حاملگی!

• افزایش وزن
• مشکلات گوارشی و حالت تهوع
• تغییرات در پریود
• تعریق زیاد و گرگرفتگی
• تغییر در خلق و خو
• افزایش احتمال عفونت‌های دستگاه تناسلی

عوارض جانبی خطرناک این قرص معمولا به ندرت بروز پیدا می‌کند که در صورت مشاهده آن‌ها باید سریعا مصرف دارو را قطع کنید و به پزشک اطلاع دهید:

• تب و لرز
• ترشح شیر از سینه
• رنگ‌پریدگی پوست و تنگی نفس
• درد، تورم، حساسیت یا قرمزی در بازو و پاها
• کبودی غیر عادی و مشاهده خون در ادرار
• خونریزی از لثه بدون علت
• افزایش قند خون
• زردی پوست و چشم 
• کاهش اشتها
• افت شدید فشار خون
• بروز بثورات پوستی

آیا مصرف قرص سیپروترون کامپاند در بارداری و شیردهی مجاز است؟

این دارو در دسته داروهای X قرار دارد؛ بدین معنی که مصرف آن به طور کلی در دوران بارداری ممنوع اعلام شده و می‌تواند باعث آسیب رساندن به جنین شود. همچنین مصرف قرص سیپروترون کامپاند در شیردهی هم بدون تجویز پزشک توصیه نمی‌شود؛ زیرا اثرات جانبی این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد قابل انتقال است و بر روی سلامتی کودک اثر منفی به جا می‎گذارد.

قرص سیپروترون کامپاند با چه داروهایی تداخل دارد؟

سیپروترون کامپاند ممکن است با داروهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، تداخل ایجاد کند و اثربخشی آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد:

• آناسترازول
• کانیواپتان
• پتاسیم بی تارترات
• ترانگزامیک اسید
• لاکتیک اسید و سیتریک اسید
• داروی ضد ویروسی هپاتیت C
• اپرپیتانت
• آرمودافینیل
• باربیتورات‌ها
• آسوناپرویر
• سنوبامات
• انزالوتامید
• میتوتان
• ریفامایسین
• روفینامید
• فنی‌توئین

اگر قرص سیپروترون کامپاند را قطع کنیم چه می‌شود؟

این قرص را نباید بدون مشورت با پزشک قطع کنید. قطع ناگهانی سیپروترون کامپاند می‌تواند عوارضی همچون احساس استرس و اضطراب شدید به همراه داشته باشد.

راهنمای مراجعه به پزشک

قرص سیپروترون کامپاند در رده داروهای ضد آندروژن دسته‌بندی می‌شود و فعالیت هورمون آندروژن را در بدن مهار می‌کند. این قرص باید زیر نظر پزشک تجویز شود و برای ایجاد تغییر در دستورالعمل مصرف آن حتما با دکتر مشورت کنید. 

برای این منظور می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی آن با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان و زایمان باتجربه آشنا شوید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا ضمن بررسی نظر سایر کاربران، جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین تلفنی، متنی و تصویری نزد پزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید.

پرسش و پاسخ دریاره قرص سیپروترون کامپاند

منابع: drugbank | mayoclinic