عفونت چشم بیماری مهمی است که توسط میکروارگانیسم‌های مختلف مانند باکتری، ویروس یا قارچ ایجاد میشود. این عارضه می‌تواند در یک چشم یا هر ۲ چشم اتفاق بیفتد. بعضی از عفونت‌ها خودبه‌خود برطرف می‌شوند؛ در حالی که تعدادی از آن‌ها جدی هستند و باعث نابینایی می‌شوند. به همین دلیل، به محض مشاهده هر گونه تغییر در چشم یا بینایی خود باید به چشم‌پزشک مراجعه کنید. در ادامه شما را با انواع عفونت چشم و راه‌های درمان آن‌ها آشنا می‌کنیم. با ما تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراه باشید.
فهرست محتوا
انواع عفونت چشم کودکان و بزرگسالان
عفونت چشم انواع مختلفی دارد، از جمله:
۱. کنژنکتیویت
کنژنکتیویت یا التهاب ملتحمه که به آن «چشم صورتی» هم می‌گویند، شایع‌ترین عفونتی است که در چشم‌ها رخ می‌دهد. انواع مختلف این بیماری عبارت‌اند از:
- ویروسی: بزرگسالان را بیشتر از کودکان مبتلا می‌کند و شایع‌ترین نوع کنژنکتیویت است.
- باکتریایی: معمولا کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- گونوکوکال: عفونت چشم نوزاد تازه متولدشده است. همچنین در نوجوانانی که از نظر جنسی فعال هستند دیده میشود.
- کلامیدیا: معمولا در کنار عفونت تناسلی رخ می‌دهد.
- آلرژیک: زمانی اتفاق می‌افتد که مواد آلرژی‌زا مثل گرده گیاهان یا شوره حیوانات خانگی وارد چشم می‌شوند.
تحریک ناشی از وارد شدن یک ماده شیمیایی یا جسم خارجی به چشم هم می‌تواند باعث کنژنکتیویت شود. صرف‌نظر از علت کنژنکتیویت، این بیماری معمولا با علائم زیر همراه است:
- ترشح از چشم
- چسبیدن پلک‌ها به یکدیگر هنگام بیدار شدن از خواب
- صورتی یا قرمز به نظر رسیدن سفیدی چشم
- خارش یک یا هر ۲ چشم
- احساس وجود شن در چشم
- ریزش اشک
بیشتر بخوانید:چشم درد نشانه چیست؟ چگونه درمان میشود؟
در ادامه می‌توانید عکس عفونت چشم ناشی از کنژنکتیویت را مشاهده کنید.
درمان
پزشک کنژنکتیویت را با معاینه چشم و بررسی علائم شما تشخیص می‌دهد. در بیشتر موارد، درمان خانگی عفونت چشم برای از بین بردن کنژنکتیویت ویروسی کافی است. درمان‌های پزشکی به نوع کنژنکتیویت بستگی دارند و شامل موارد زیر هستند:
- ویروسی: کمپرس سرد و استفاده از آنتی‌هیستامین‌های موضعی کمک‌کننده است. از اشک مصنوعی هم می‌توان به عنوان بهترین قطره عفونت چشم ویروسی نام برد. اگر ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) یا ویروس زوستر علت عفونت باشد، ممکن است پزشک داروی ضد ویروس تجویز کند.
- باکتریایی: کنژنکتیویت باکتریایی خفیف ممکن است خودبه‌خود برطرف شود. اگر عفونت بعد از پنج روز از بین نرفت، به پزشک مراجعه کنید تا بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت چشم را تجویز کند.
- گونوکوکال: استفاده از اشک مصنوعی و آنتی‌بیوتیک رایج‌ترین راه‌کار برای درمان این عارضه است.
- کلامیدیا: اغلب به آنتی‌بیوتیک خوراکی نیاز دارد.
- آلرژیک: اجتناب از محرک‌های آلرژی‌زا، مصرف داروهای آلرژی یا دریافت واکسن‌های آلرژی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
اگر به کنژنکتیویت مبتلا هستید، چشم‌های خود را لمس نکنید. همچنین توصیه میشود برای جلوگیری از سرایت بیماری به دیگران به طور منظم دست‌های خود را بشویید.
بیشتر بخوانید:حساسیت های چشمی و علائم آن
۲. کراتیت
کراتیت به معنی التهاب یا عفونت قرنیه است. مراقبت نادرست از لنزهای تماسی یا تمیز نکردن آن‌ها خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. اگر کراتیت به موقع درمان نشود، ممکن است به نابینایی منجر شود. انواع مختلف کراتیت عبارت‌اند از:
- کراتیت هرپس: زمانی اتفاق می‌افتد که ویروس هرپس سیمپلکس قرنیه را درگیر کند.
- کراتیت باکتریایی: استفاده نادرست از لنزهای تماسی باعث کراتیت باکتریایی میشود. البته این بیماری می‌تواند از آسیب‌های چشمی، ضعف سیستم ایمنی و بیماری‌های چشمی هم ناشی شود.
- کراتیت انگلی: آمیب کوچکی به نام آکانتاموبا می‌تواند باعث کراتیت شود. کراتیت انگلی یا آمیبی معمولا به دلیل تماس با آب آلوده (هنگام دوش گرفتن، شنا کردن یا تعویض لنزهای تماسی) رخ می‌دهد.
- کراتیت قارچی: انواع مختلفی از قارچ‌ها می‌توانند وارد قرنیه شوند و کراتیت قارچی را ایجاد کنند. احتمال بروز این بیماری در کسانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، از لنز استفاده می‌کنند یا به بیماری چشمی مبتلا هستند، بیشتر است.
از علائم کراتیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرمزی و سوزش چشم
- درد چشم
- احساس اینکه چیزی در چشم وجود دارد
- حساسیت به نور
- تاری دید
- ترشح یا آبریزش چشم
درمان
پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی شما، معاینه چشم و نمونه‌گیری از سلول‌های چشم می‌تواند کراتیت و نوع آن را تشخیص دهد.
عفونت باکتریایی چشم با استفاده از آنتی‌بیوتیک درمان میشود. اما در سایر موارد به داروهای ضد ویروس یا ضد قارچ نیاز است. این داروها به شکل قرص یا قطره تجویز می‌شوند.
۳. اندوفتالمیت
به عفونت مایع یا بافت داخل چشم اندوفتالمیت می‌گویند. این بیماری به درمان فوری نیاز دارد، وگرنه باعث نابینایی میشود. جراحی کاتاراکت (آب مروارید) شایع‌ترین علت اندوفتالمیت در سراسر جهان است.
اندوفتالمیت به ۲ شکل رخ می‌دهد:
- اگزوژن: شایع‌ترین نوع اندوفتالمیت است و بعد از آسیب چشم یا جراحی اتفاق می‌افتد. چون در این شرایط باکتری‌ها یا قارچ‌ها می‌توانند وارد چشم شوند.
- اندوژن: در این بیماری، عفونت از سایر قسمت‌های بدن به چشم گسترش می‌یابد. به عنوان مثال، ممکن است در اثر عفونت دستگاه ادراری یا عفونت خون ایجاد شود.
بیشتر بخوانید:ورم چشم؛ علائم، دلایل و راه‌کارهای درمانی
اندوفتالمیت علائم مختلفی دارد، از جمله:
- درد چشم
- قرمزی
- تغییر بینایی
- حساسیت به نور
درمان
اگر علائم اندوفتالمیت را تجربه کردید، فورا برای دریافت بهترین درمان عفونت چشم به چشم‌پزشک مراجعه کنید. در بیشتر موارد، این بیماری به تزریق آنتی‌بیوتیک یا ضد قارچ و احتمالا جراحی اورژانسی نیاز دارد.
۴. سلولیتیس
سلولیتیس یک نوع عفونت باکتریایی یا قارچی است که پوست و چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ۲ نوع سلولیتیس ممکن است روی چشم‌ها تاثیر بگذارند:
- سلولیتیس پره‌سپتال: پلک‌ها را درگیر می‌کند.
- سلولیتیس اوربیتال: روی کره چشم و بافت‌های نرم پشت سپتوم پلک رخ می‌دهد.
علائم سلولیتیس چشم عبارت‌اند از:
- قرمزی پلک
- تورم اطراف چشم
- تغییرات بینایی مانند دوبینی یا تاری دید
- مشکل در حرکت دادن چشم
- تب
- خستگی
بیشتر بخوانید:آیا ورم ملتحمه چشم آلرژیک است؟
درمان
پزشک سلولیتیس پره‌سپتال را با مشاهدات بالینی تشخیص می‌دهد. اما اگر به سلولیتیس اوربیتال مشکوک باشد، احتمالا اسکن، آزمایش خون یا نمونه‌برداری را پیشنهاد می‌دهد.
سلولیتیس به آنتی‌بیوتیک نیاز دارد. گاهی‌اوقات باید این آنتی‌بیوتیک‌ها را در بیمارستان دریافت کنید. همچنین در موارد شدید ممکن است جراحی برای تخلیه عفونت چشم توصیه شود.
۵. گل‌مژه
گل‌مژه یک نوع عفونت پلک است که در فولیکول مژه یا یکی از غدد چربی پلک رخ می‌دهد. اگر چشم‌های خود را با دست کثیف لمس کنید، باکتری‌ها می‌توانند باعث گل‌مژه شوند. علائم این عارضه شامل موارد زیر است:
- وجود یک توده قرمز و دردناک
- ایجاد یک برآمدگی که شبیه جوش است
- احساس درد روی پلک یا اطراف مژه
درمان
گل‌مژه اغلب خودبه‌خود و با درمان‌های خانگی بهبود می‌یابد. برای درمان آن می‌توانید چهار بار در روز و هر بار به مدت ۱۵ دقیقه از کمپرس گرم استفاده کنید.
۶. بلفاریت
بلفاریت یا التهاب پلک به دلیل عفونت باکتریایی، آلرژی، انسداد غدد چربی در پلک و بعضی از بیماری‌های پوستی رخ می‌دهد. بلفاریت به ۲ شکل ایجاد میشود:
- بلفاریت قدامی: روی ناحیه مژه تاثیر می‌گذارد و در اثر شوره سر یا باکتری اتفاق می‌افتد.
- بلفاریت خلفی: پلک داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از علل احتمالی این عارضه می‌توان به مشکلات غدد چربی در پلک، آکنه، روزاسه و درماتیت سبورئیک اشاره کرد.
بلفاریت اغلب با علائم زیر همراه است:
- قرمزی و تورم پلک
- خارش پلک
- اشک‌آلود بودن چشم
- سوزش چشم
- احساس وجود شن در چشم
- چرب به نظر رسیدن پلک
- پوسته‌پوسته شدن پوست اطراف چشم
- چسبیدن مژه‌ها به یکدیگر
- حساسیت به نور
بیشتر بخوانید:بیماری‌های قرنیه‌ای چه نوع بیماری‌هایی هستند؟
درمان
پزشک بلفاریت را با گرفتن شرح حال و معاینه تشخیص می‌دهد. بلفاریت به خوبی به مراقبت‌های خانگی پاسخ می‌دهد. تمیز کردن منظم پلک‌ها و مژه‌ها با آب و شامپو بچه مفید است. همچنین درمان شوره سر یا روزاسه می‌تواند به کنترل این عارضه کمک کند. با این حال، در موارد شدید احتمالا به آنتی‌بیوتیک یا استروئید نیاز است.
۷. یووئیت
یووئیت به معنی التهاب لایه میانی کره چشم است. پزشکان یووئیت را با بیماری‌های زیر مرتبط می‌دانند:
- عفونت هرپس زوستر
- پسوریازیس
- روماتیسم
- سیفلیس
- ایدز
- اسپوندیلیت آنکیلوزان
- ام‌اس (MS)
- سل
- کولیت اولسراتیو
علائم یووئیت عبارت‌اند از:
- قرمز شدن یک یا هر ۲ چشم
- حساسیت به نور
- درد چشم
- تاری دید
- ظهور ناگهانی ذرات شناور در میدان بینایی
درمان
پزشک یووئیت را با معاینه چشم تشخیص می‌دهد. گرفتن شرح حال، آزمایش خون و تست‌های تصویربرداری مثل ام‌آرآی (MRI) به تشخیص بیماری‌های مرتبط با یووئیت کمک می‌کند. درمان شامل مصرف استروئید به شکل قرص، قطره یا آمپول است.
زمان مراجعه به پزشک
بعضی از عفونت‌های چشم مانند گل‌مژه به خوبی به مراقبت‌های خانگی پاسخ می‌دهند. با این حال، سایر عفونت‌ها از جمله اندوفتالمیت جدی هستند و احتمال دارد به نابینایی منجر شوند.
چنانچه علائم عفونت چشم را تجربه کردید، به چشم‌پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که علائم شدید مانند درد شدید یا از دست دادن ناگهانی بینایی به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی نیاز دارند.
همچنین اگر علائم گل‌مژه یا سایر عفونت‌های چشمی با درمان خانگی بهبود نیافت، با پزشک تماس بگیرید.
راه‌های پیشگیری از عفونت چشم
با اقدامات زیر می‌توانید خطر ابتلا به عفونت را به حداقل برسانید:
- نحوه استفاده از لنزهای تماسی و تمیز کردن آن‌ها را یاد بگیرید.
- در هنگام ورزش یا کار از تجهیزات محافظ چشم استفاده کنید.
- از مواد آلرژی‌زا که باعث آزار چشم‌های شما می‌شوند دوری کنید.
- به افرادی که ممکن است بیمار باشند نزدیک نشوید.
- دست‌های خود را به طور مرتب بشویید.
- حوله یا لوازم آرایش چشم را با دیگران به اشتراک نگذارید.
- در صورت ابتلا به عفونت، لوازم آرایش خود را دور بریزید تا دوباره آلوده نشوید.
کلام پایانی
اگر متوجه علائم آزاردهنده در چشم یا بینایی خود شدید، با پزشک صحبت کنید تا مطمئن شوید که به عفونت چشم مبتلا نیستید. چون بعضی از عفونت‌ها ممکن است مشکلات جدی ایجاد کنند.
برای تشخیص و درمان سریع عفونت چشم می‌توانید با متخصصان سایت درمانکده صحبت کنید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده است که به راحتی برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین چشم‌پزشک وقت بگیرید.
سوالات متداول
این بیماری توسط میکروارگانیسم‌های مختلف مثل باکتری، ویروس، انگل یا قارچ ایجاد میشود. در بسیاری از موارد عفونت چشم از لنز تماسی ناشی میشود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که لنز را به درستی تمیز نکنید یا همراه با آن بخوابید.
بله. سرماخوردگی می‌تواند به کنژنکتیویت ویروسی منجر شود.
وقتی چشم‌ها دچار عفونت می‌شوند، علائمی مثل خارش، سوزش، قرمزی، درد، تورم و ریزش اشک را تجربه می‌کنید. با پیشرفت عفونت ممکن است علائم دیگری مثل ترشح از چشم، حساسیت به نور، تاری دید و تب ظاهر شود.
بله.
بعضی از عفونت‌ها برای بینایی خطرناک هستند. بنابراین در صورت مشاهده هر گونه علائم غیر عادی در چشم یا بینایی خود باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
درمان عفونت به علت بروز آن بستگی دارد. عفونت‌های خفیف را می‌توان با درمان‌های خانگی برطرف کرد، اما برای درمان عفونت‌های جدی باید تحت نظر چشم‌پزشک از قطره، پماد یا قرص استفاده کنید.
درمان نکردن عفونت می‌تواند به از دست دادن دائمی بینایی منجر شود.
منابع: my.clevelandclinic, medicalnewstoday
