مننژیت چیست؟ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در انتظار بازبینی توسط تیم پزشکی درمانکده

مننژیت (Meningitis) به التهاب لایه‌های محافظ اطراف مغز و نخاع (مننژ) اطلاق می‌شود. مننژها حاوی اعصاب، عروق خونی و مایع محافظ (مایع مغزی-نخاعی) هستند و از مغز و نخاع در برابر آسیب محافظت می‌کنند. باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها و مشکلات غیر عفونی می‌توانند باعث Meningitis شوند.

علائم مننژیت شامل تب، سردرد شدید، سفتی گردن، حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور است. اگر فکر می‌کنید Meningitis دارید، باید فورا به اورژانس مراجعه کنید. چون این بیماری در بعضی موارد می‌تواند کشنده باشد. در این مقاله از مجله درمانکده تصمیم داریم علائم، دلایل و راه‌های درمان Meningitis را بررسی کنیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

انواع مننژیت

پزشکان این بیماری را با توجه به علت زمینه‌ای بروز آن یا مدت زمان بروز علائم به چند دسته مختلف تقسیم می‌کنند، از جمله:

  • باکتریایی
  • ویروسی
  • قارچی
  • انگلی (Meningitis ائوزینوفیلیک یا مننگوانسفالیت ائوزینوفیلیک)
  • آمیبی اولیه (توسط آمیب نگلیریا فاولری ایجاد می‌شود.)
  • آسپتیک ناشی از دارو (در موارد نادر، به دلیل مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و آنتی‌بیوتیک‌ها رخ می‌دهد.)
  • مزمن (بیشتر از یک ماه طول می‌کشد.)
  • حاد (Meningitis باکتریایی اغلب حاد است؛ به این معنی که علائم شدید هستند و به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند.)
اینفوگرافی درباره انواع مننژیت
بیماری Meningitis انواع مختلفی دارد که تشخیص آن‌ها برای شروع درمان ضروری است.

علائم مننژیت

علائم اولیه بیماری مننژیت ممکن است شبیه آنفولانزا باشد و طی چند ساعت یا چند روز ایجاد شود. علائم مننژیت در جدول زیر آورده شده است:

افراد بالای ۲ سالشیرخواران
تب شدید ناگهانی
سفتی گردن
سردرد شدید
حالت تهوع یا استفراغ
گیجی یا مشکل در تمرکز
تشنج
خواب‌آلودگی یا مشکل در بیدار شدن
حساسیت به نور
کاهش اشتها
بثورات پوستی (در بعضی موارد)
تب شدید
گریه مدام
خواب‌آلودگی یا تحریک‌پذیری زیاد
مشکل در بیدار شدن از خواب
بی‌تحرکی یا بی‌حالی
بیدار نشدن برای غذا خوردن
بد غذا خوردن
استفراغ کردن
ایجاد برآمدگی در نقطه نرم بالای سر نوزاد
سفتی بدن و گردن

عوارض مننژیت مغزی

اکنون که با علائم مننژیت در کودکان و بزرگسالان آشنا شدید، باید در مورد عوارض این بیماری اطلاعات کسب کنید.  عوارض Meningitis می‌تواند شدید باشد. هر چقدر شما یا فرزندتان درمان بیماری را دیرتر شروع کنید، احتمال بروز مشکلات زیر بیشتر می‌شود:

  • از دست دادن شنوایی
  • مشکلات حافظه
  • اختلالات یادگیری
  • آسیب مغزی
  • مشکل در راه رفتن
  • تشنج
  • نارسایی کلیه
  • شوک
  • مرگ

با اقدام به موقع، حتی افراد مبتلا به Meningitis شدید هم می‌توانند بهبود یابند.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم زیر فورا به اورژانس مراجعه کنید:

  • تب
  • سردرد شدید که از بین نمی‌رود
  • گیجی
  • استفراغ
  • سفتی گردن

بیماری Meningitis باکتریایی جدی است و در صورت درمان نشدن می‌تواند در عرض چند روز باعث مرگ شود. از سوی دیگر، تاخیر در درمان خطر آسیب دائمی مغز را افزایش می‌دهد.

همچنین اگر با فرد مبتلا به Meningitis تماس داشته‌اید، بهتر است با پزشک درباره این موضوع صحبت کنید. چون ممکن است برای جلوگیری از ابتلا به عفونت به مصرف دارو نیاز داشته باشید.

چه چیزی باعث مننژیت می شود؟

عفونت‌های ویروسی شایع‌ترین علت این بیماری هستند. عفونت‌های باکتریایی و به ندرت عفونت‌های قارچی و انگلی هم می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. بیماری Meningitis ممکن است به دلایل غیر عفونی هم رخ دهد. از عوامل موثر در بروز این بیماری می‌توان به آلرژی دارویی، بعضی از انواع سرطان، بیماری‌های التهابی (مانند سارکوئیدوز و لوپوس)، جراحت سر و جراحی مغز اشاره کرد.

یک مرد در حال خوردن کپسول
بعضی از داروها ممکن است در شروع علائم Meningitis نقش داشته باشند.

عوامل خطر ابتلا به بیماری

موارد زیر احتمال ابتلا به Meningitis را افزایش می‌دهند:

  • نادیده گرفتن واکسیناسیون: خطر ابتلا به این بیماری در کسانی که برنامه واکسیناسیون توصیه‌شده را در دوران کودکی یا بزرگسالی تکمیل نکرده‌اند، بیشتر است.
  • سن: در بیشتر موارد، مننژیت ویروسی در کودکان کمتر از پنج سال و Meningitis باکتریایی در افراد کمتر از ۲۰ سال رخ می‌دهد.
  • زندگی در محیط‌های گروهی: دانشجویان ساکن در خوابگاه‌ها، پرسنل پایگاه‌های نظامی و کودکانی که در مراکز شبانه‌روزی به‌سر می‌برند در معرض خطر این بیماری هستند. چون شواهد در مورد روش انتقال مننژیت مغزی نشان می‌دهد باکتری این بیماری به سرعت از راه تنفس پخش می‌شود.
  • بارداری: بارداری خطر عفونت ناشی از باکتری لیستریا و در نتیجه سقط جنین، مرده‌زایی یا زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. این باکتری ممکن است باعث Meningitis شود.
  • ضعیف بودن سیستم ایمنی: ایدز، سوء مصرف الکل، دیابت، استفاده از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی و سایر عواملی که بر سیستم ایمنی تاثیر می‌گذارند، خطر ابتلا به Meningitis را افزایش می‌دهند. برداشتن طحال هم می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به این بیماری مرتبط باشد. به همین دلیل، افراد بدون طحال باید واکسینه شوند.

روش تشخیص مننژیت

پزشک می‌تواند Meningitis را با بررسی سابقه پزشکی، معاینه بدنی و آزمایش‌های خاص تشخیص دهد. آزمایش‌های رایج برای تشخیص این بیماری عبارت‌اند از:

  • کشت خون (برای شناسای میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا از جمله باکتری‎ها)
  • سی‌تی اسکن و ام‌آرآی (MRI)
  • پونکسیون کمری (بررسی مایع مغزی-نخاعی برای تشخیص قطعی Meningitis)

روش درمان عفونت مننژیت

درمان Meningitis به علت آن بستگی دارد. داروهایی که برای درمان این بیماری استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:

  • آنتی‌بیوتیک‌ها
  • ضد قارچ‌ها
  • ضد ویروس‌ها
  • کورتیکواستروئیدها مانند دگزامتازون یا پردنیزون (برای کاهش التهاب)
  • داروهای مسکن
آمپول دگزامتازون
پزشکان از کورتیکواستروئیدها برای کنترل التهاب ناشی از Meningitis استفاده می‌کنند.

روش پیشگیری از مننژیت

باکتری‌ها یا ویروس‌های رایجی که در بروز Meningitis نقش دارند از طریق سرفه، عطسه، بوسیدن یا استفاده از وسایل مشترک پخش می‌شوند. بنابراین با رعایت نکات زیر می‌توانید از خود در برابر این بیماری محافظت کنید:

  • دست‌هایتان را بشویید. شستن دست‌ها به جلوگیری از انتشار میکروب‌ها کمک می‌کند. به کودکان بیاموزید که دست‌های خود را مرتب (به‌خصوص قبل از غذا خوردن و بعد از استفاده از سرویس بهداشتی، وقت گذراندن در مکان‌های عمومی یا نوازش حیوانات) بشویند. به آن‌ها نشان دهید که چگونه باید این کار را انجام دهند.
  • اصول بهداشتی را رعایت کنید. نوشیدنی، غذا، نی، ظروف غذاخوری، بالم لب یا مسواک خود را با دیگران به اشتراک نگذارید. به کودکان و نوجوانان هم آموزش دهید که از به اشتراک گذاشتن این موارد خودداری کنند.
  • مراقب سلامتی خوب باشید. با استراحت کافی، ورزش منظم و پیروی از رژیم غذایی سالم، عملکرد سیستم ایمنی بدن‌تان را حفظ کنید.
  • دهان خود را بپوشانید. زمانی که نیاز به سرفه یا عطسه دارید، حتما دهان و بینی خود را بپوشانید.
  • اگر باردار هستید، مراقب غذای مصرفی خود باشید. خطر ابتلا به عفونت لیستریا را با پختن گوشت تا دمای ۱۶۵ درجه فارنهایت (۷۴ درجه سانتی‌گراد) کاهش دهید. همچنین از خوردن پنیرهای تهیه‌شده از شیر غیر پاستوریزه خودداری کنید.
  • واکسن بزنید. امروزه واکسن‌های زیادی برای جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی و ویروسی که می‌توانند منجر به Meningitis شوند، وجود دارد. بعضی از آن‌ها فقط به گروه‌های سنی خاصی داده می‌شوند. با پزشک در مورد بهترین واکسن مننژیت مشورت کنید.

کلام پایانی

بیماری Meningitis اغلب توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شود. اما باکتری‌ها، انگل‌ها، قارچ‌ها و عوامل غیر عفونی هم می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. گاهی‌اوقات این بیماری بدون درمان در عرض چند هفته بهبود می‌یابد. با این حال، در سایر موارد ممکن است باعث مرگ شود و به درمان فوری نیاز داشته باشد.

اگر مشکوک هستید که شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان به Meningitis مبتلا شده باشید، به دنبال درمان اورژانسی بروید. همچنین اگر در مورد علائم، عوارض یا راه درمان Meningitis به راهنمایی نیاز دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص مغز و اعصاب آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص مغز و اعصاب از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

بیماری مننژیت چیست؟

یک مشکل عفونی است که باعث التهاب لایه‌های محافظ اطراف مغز و نخاع می‌شود.

مننژیت به چه علت است؟

در پاسخ به این سوال که مننژیت از چیست باید بگوییم که این بیماری در اثر عوامل عفونی (ویروس‌ها، باکتری‌ها، انگل‌ها و قارچ‌ها) و عوامل غیر عفونی (بعضی از داروها یا بیماری‌ها) رخ می‌دهد.

آیا مننژیت از سرماخوردگی مسری‌تر است؟

بیماری Meningitis یا تورم مننژها به‌خودی‌خود مسری نیست. اما بعضی از علل بروز آن مسری هستند. به عبارت دیگر، بیشتر علل باکتریایی و ویروسی این بیماری می‌توانند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند.

آیا بیماری مننژیت در بزرگسالان کشنده است؟

بله. بعضی از انواع این بیماری به‌خصوص مننژیت باکتریایی ممکن است به مرگ منجر شوند. به همین دلیل، مهم است که به موقع برای درمان آن اقدام کنید.

ازمایش مننژیت چیست؟

کشت خون و تست‌های تصویربرداری به تشخیص این بیماری کمک می‌کنند. اما برای تشخیص دقیق باید مایع مغزی-نخاعی بررسی شود.

برای مننژیت چی خوبه؟

انتخاب بهترین دارو برای مننژیت به عامل ایجادکننده آن بستگی دارد. بسته به علت می‌توان از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد ویروس یا داروهای ضد قارچ استفاده کرد.

منابع: mayoclinic, my.clevelandclinic

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 3.7 / 5. تعداد رای‌ها 120

هنوز امتیازی ثبت نشده

elh.zamani@yahoo.com
الهام زمانی

الهام زمانی هستم. در رشته تغذیه در مقطع فوق لیسانس تحصیل کردم و به دلیل علاقه‌ای که به نوشتن دارم وارد حوزه تولید محتوا شدم. خوشحالم که با نوشتن مطالب به‌روز و قابل فهم، ضمن آموختن چیزهای جدید به افزایش آگاهی جامعه درباره بیماری‌ها و سبک زندگی سالم کمک می‌کنم.

مشاهده سایر مطالب
اشتراک در
اطلاع از
guest
(اختیاری)

در صورتی که سوال شما تخصصی هست و به دنبال نظر پزشک متخصص هستید، به بخش مشاوره آنلاین پزشکی مراجعه کنید.

28 پرسش و پاسخ
بیشترین رأی
تازه‌ترین قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه سؤال ها
حامد
حامد
2 سال قبل

از خداوند شفای تمام بیماران رو خواستارم
اللهم اشف کلّ مریض

راستین
راستین
4 سال قبل

مطلب بسیار خوبی بود
سپاس فراوان

ناشناس
ناشناس
3 ماه قبل

سلام وقتتون بخیر
میشه یکم درمورد ممنژیت که باعث کرشدت میشه توضیح بدین و اینکه آیا درمان قطعی داره؟

محلاتی
محلاتی
7 ماه قبل

باسلام جسارتا میخواستم بدونم آیا میتونه مننژیت مادر با msفرزند ربط داشته باشد. باتشکر

شهر
مشهد
مهران
مهران
9 ماه قبل

بعد از یک کرونا که مفصل درد شدید و گلو درد شدید بودم تا یکماه از جام بلند نمیتونستم بشم خیلی هم تعریق میکردم.کمکم کرونا خوب خوب شد ولی بعدش هنوز خستگی شدید داشتم بیش از حد و کمی تعریق بدن و سردردو منگی ازمایشات دادم عفونت خون بود توش چندبار دکتر رفتم دارو خوردم خوب شدم ولی هنوز حالت منگی و سردردم بودچند بار هم فصد خون کردم.الان یازدماه میگزره مغزم هنوز بسته انگار یکی مغزمو مشت کرده فشار میده انگار تو سرم هوا نیستش یکجوری هستم هیچی بهم دیگه حال نمیده تو دنیا دارم عذاب میکشم انگار مغزم یخ زده کار نمیکنه هرشب سردردای بدی دارم جوری ک گریه میکنم مغزم تیر میکشه بعضی وقتام نفس تنگی میاد باهاش .دلم میخاد ادم قبل بشم.اصلا هیچی انرژی ندارم بدن درد میشم .فقط افتادم تو جام صبح تا شب به نظرم تو مغزم یا عفونت یا هم یک نوع بیماری خودایمنی دارم نابود میشم بخدا مرگمو مخام زیادم دوس ندارم بیرون برم تو هوای ازاد یا خورشید.احساس لرز از تو درون بازوها و عضلاتم میشه .

شهر
مشهد
بنده
بنده
1 سال قبل

سلام و تشکر
خوب بود علائمش رو هم می ذاشتید

پرستو
پرستو
1 سال قبل

سلام من نزدیک ۴ ۵ سال کف‌ دست پا داغ میشه غیر طبیعی دکتر خون سرطان رفتم‌آزمایش هیچ مشکلی نبود دکتر قلب رفتم هیچ مشکلی نبود باید چه دکتری برم خیلی داغ میشه گفت دست پا خارش قرمزی ندار

سیما
سیما
1 سال قبل
پاسخ به  پرستو

یه مدت چای نخور
خوب میشی

Mmmm
Mmmm
1 سال قبل
پاسخ به  پرستو

قندخونتون رو چک کنید آزمایش دیابت بدید

امین
امین
10 ماه قبل
پاسخ به  پرستو

سلام.برادر منم اینگونه بود.شما گوشت مرغ و ماهی نخورید به امید خدا خوب میشید

شهر
تهران
امین
امین
10 ماه قبل
پاسخ به  پرستو

سلام.برادر منم اینگونه بود.شما گوشت مرغ و ماهی نخورید به امید خدا خوب میشید.

شهر
تهران
نفس
نفس
1 سال قبل

مننژیت برای بزرگسالان هم میتونه خیلی خطرناک باشه؟

بنده
بنده
1 سال قبل
پاسخ به  نفس

بله ممکنه منجر به فوت بشه بنابراین باید سریع درمان بشه
مستند شنود رو اگر گوش کرده باشید اون تجربه گر تجربه نزدیک به مرگ مننژیت داشته و میگه یکی دو نفر هم دیده که در اثر مننژیت فوت کردن

حسن
حسن
1 سال قبل
پاسخ به  بنده

میشه بگین چجوری درمان میشه

aslan
aslan
2 سال قبل

مطلب جالبی بود خداوند همه بیماران را شفا بده

حامد
حامد
2 سال قبل

خداوند تمام امت اسلامی و موحدان عالم را از گزند بیماری حفظ فرماید.

بدون نام
بدون نام
1 سال قبل
پاسخ به  حامد

با آرزوی سلامتی ایرانیان وطن پرست و باغیرت

امیر
امیر
1 سال قبل
پاسخ به  حامد

بقیه آدم نیستن یهودی و مسیحی و زرتشتی و بودایی و اینهمه ادیان و انسان بهتره اگرم دعایی میکنید برای همه دعا کنید خداوند بین بندگانش هیچ فرقی نمیزاره ولی ما خودمون فرق میزاریم،کمی تامل دوست عزیز و بزرگوار

ناصر
ناصر
1 سال قبل
پاسخ به  امیر

چند سالیه بدنم سرده و تحمل سرما رو ندارم و همیشه مریضم حتی دیگه از خونه بیرون هم نمیرم هر دکتری هم بگید رفتم نتیجع نگرفتم دیگه به فکر خودکشی افتادم اگه کسی میتونه کمکم کنه

علی
علی
1 سال قبل
پاسخ به  ناصر

سلام دوست عزیز، طب سنتی هم مراجعه کردید؟ مشکل شما صددرصد درمان داره و به هیچ وجه نباید نا امید بشید
اگر خواستید با نام ناصر تو ایتا بمن پیام بدید ک بشناسمتون
آیدی ایتای من: @Sadat_smm

پژمان
پژمان
1 سال قبل
پاسخ به  ناصر

اگرجواب راپیدا کردی به من هم خبربده‌چون من هم گرفتار سرما هستم.همراه لرز وگرفتگی گلو.متشکرم

شهر
تبریز
امین
امین
10 ماه قبل
پاسخ به  پژمان

سلام.امیدوارم اعتیاد نداشته باشید به مواد و دارو.چون همین امر میتونه باعث این بیماری شما بشه.اگر اعتیاد ندارید حتما آزمایش تیروئید بدید و امیدوارم که بهبود حاصل بشه

شهر
تهران
احمد
احمد
11 ماه قبل
پاسخ به  ناصر

سلام برا سردی بدن عسل طبیعی وسیاه دانه مصرف کن جواب میگیری

Zahra
Zahra
2 ماه قبل
پاسخ به  احمد

اون باید چیجوری بخورم چ کار کنم؟

شهر
تهران
امین
امین
10 ماه قبل
پاسخ به  ناصر

سلام.منم چند سالی اینگونه بودم.اول اینکه اگر خدایی نکرده اعتیاد دارید بخاطر اونه وگرنه اگر اعتیاد ندارید حتما آزمایش تیروئد بدید.وقتی میگید بفکر خودکشی هم میوفید احتمالا اعتیاد دارید.امیدوارم که اعتیاد نداشته باشید حتی به هیچ دارو خاصی و اگر اینگونه بود حتما آزمایش تیروئید بدید.امیدوارم درمان بشید

شهر
تهران
مجید
مجید
1 سال قبل
پاسخ به  امیر

تا اسم اسلام میاد چرا جبهه میگیری
اون این دعارو کرد، شمام برای همه عالم دعا کن مگه جلوی دعای تورو گرفته؟؟؟؟؟
فعلا که اون دعا کرده تو بدون دعا فقط به مردم پریدی و نظرتو تحمیل کردی
اون حداقل یه چیزی که از دلش اومده رو گفته!!!

بنده
بنده
1 سال قبل
پاسخ به  امیر

ان شاءالله همه سلامت باشن البته به جز ظالمین بزرگ به بشریت
این بنده خدا هم که در دعاش علاوه بر مسلمانان گفت موحدین عالم
اما در مورد قسمت آخر صحبتتون، اینکه بگیم خدا بین بنده هاش هیچ فرقی نمیذاره درست نیست، خدا به همه بنده هاش نعمت میده اما معنیش این نیست که مومن و کافر، با تقوا و گناهکار نزد خداوند فرقی ندارن

شمس الدین نیازی
شمس الدین نیازی
2 سال قبل

مطالب مهم را از این موضوع به دست آوردم.