بهترین قطره برای کاهش فشار چشم [۱۴ داروی قوی + روش مصرف]

همانطور که در مقاله فشار چشم چیست و چه علائمی دارد، بررسی کردیم؛ فشار چشم به فشاری گفته می‌شود که مایع داخلی چشم به دیواره و ساختار چشم وارد می‌کند و وجود آن برای حفظ حالت کروی چشم و عملکرد صحیح عصب بینایی ضروری است. اما زمانی که فشار چشم بیش از حد شود، ریسک ابتلا به بیماری گلوکوم (آب سیاه) افزایش می‌یابد و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، می‌تواند به عصب بینایی آسیب جدی بزند. در چنین وضعیتی، قطره‌های چشمی به عنوان خط اول درمان فشار چشم بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. بهترین قطره برای کاهش فشار چشم باید توسط چشم‌پزشک و براساس شدت بیماری، سن بیمار و شرایط زمینه‌ای انتخاب شود. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا شما را با بهترین قطره فشار چشم آشنا کنیم.

قطره فشار چشم چیست؟

قطره فشار چشم برای کاهش فشار داخل چشم تجویز می‌شود و نقش اصلی آن درمان بیماری‌هایی مانند گلوکوم (آب سیاه) و پایین آوردن فشار چشم است. فشار داخل چشم زمانی بالا می‌رود که تعادل بین تولید و تخلیه مایع زلالیه (ایجادکننده فشار چشم است و به طور منظم در چشم تولید و تخلیه می‌شود) برهم بخورد. این وضعیت می‌تواند به عصبی بینایی آسیب جدی بزند. قطره‌های چشمی با هدف جلوگیری از این آسیب و حفظ بینایی به عنوان خط اول درمان در اغلب بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

در واقع، بهترین قطره برای کاهش فشار چشم که در بخش بعدی آ‌ن‌ها را به طور کامل معرفی می‌کنیم، بسته به نوع دارو از طریق کاهش تولید مایع در جسم مژگانی یا افزایش تخلیه مایع از مسیرهای طبیعی چشم باعث پایین آمدن فشار چشم می‌شود. 

انتخاب نوع قطره فشار چشم در کنار اصلاح سبک زندگی و توجه به غذاهای مفید برای فشار چشم اهمیت زیادی دارد و باید بسته به عواملی مانند میزان فشار داخل چشم، نوع گلوکوم، سن بیمار، بیماری‌های زمینه‌ای و نحوه پاسخ فرد به درمان انجام شود. همچنین یادتان باشد، مصرف صحیح و منظم قطره فشار چشم زیر نظر بهترین چشم پزشک تهران بسیار مهم است؛ زیرا بیماری گلوکوم می‌تواند به صورت خاموش پیشرفت کند که در چنین شرایطی تنها با کنترل مداوم فشار چشم می‌توان از بروز عوارض غیر قابل جبران پیشگیری کرد.

“Eye drops are a common treatment to help manage glaucoma. Although they do not improve vision, they can prevent it from worsening. Glaucoma eye drops generally work by helping drain fluid from the eye, or reducing the amount of fluid the eye produces. This helps lower pressure in the eye and prevent the condition from worsening.”

قطره‌های چشمی یک درمان رایج برای کمک به مدیریت گلوکوم هستند. اگرچه آن‌ها بینایی را بهبود نمی‌بخشند، اما می‌توانند از بدتر شدن آن جلوگیری کنند. قطره‌های چشمی گلوکوم معمولا با کمک به تخلیه مایع از چشم یا کاهش میزان مایعی که چشم تولید می‌کند، عمل می‌کنند. این به کاهش فشار در چشم و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت کمک می‌کند.
به نقل از سایت: medicalnewstoday

نمیدونی کدوم قطره برای فشار چشمت مناسبه؟

همین حالا با متخصص مشورت کن.

بهترین فوق تخصص چشم دکتر چشم آنلاین

قطره های مناسب برای بهبود فشار چشم

قطره کاهش فشار چشم چندین دسته مختلف دارد که توسط چشم‌پزشک تجویز می‌شوند. پزشک معمولا بهترین قطره برای درمان فشار چشم را براساس نوع گلوکوم، شدت فشار چشم، سن بیمار، بیماری‌های زمینه‌ای و نحوه پاسخ بیمار به درمان تجویز می‌کند. دسته‌بندی و بهترین قطره‌های چشمی برای پایین آوردن فشار چشم شامل موارد زیر هستند:

۱- آنالوگ‌های پروستاگلاندین

قطره چشمی حاوی پروستاگلاندین اصلی‌ترین قطره برای فشار چشم بالا است و معمولا به عنوان اولین خط درمان گلوکوم با زاویه باز در نظر گرفته می‌شود. این قطره با افزایش خروج مایع زلالیه از مسیر یووئوسکرال به کاهش فشار داخل چشم و جلوگیری از آسیب‌دیدگی عصب بینایی کمک می‌کند. بهترین قطره برای کاهش فشار چشم از نوع آنالوگ‌های پروستاگلاندین شامل موارد زیر هستند:

• قطره فشار چشم لاتانوپروست (یکی از پرمصرف‌ترین قطره‌های چشمی برای درمان گلوکوم است که اثربخشی قوی در کاهش فشار چشم دارد.)
• قطره فشار چشم بیماتوپروست ( اثر آن از لاتانوپروست قوی‌تر است و علاوه بر مسیر یووئوسکرال، بر مسیر ترابکولار هم تاثیر دارد.)
• قطره فشار چشم تراووپروست (اثری مشابه لاتانوپروست دارد و باعث تسهیل خروج مایع زلالیه می‌شود.)
• قطره فشار چشم تافلوپروست (برای بیمارانی که گلوکوم زاویه باز دارند یا درمان فشار چشم با قطره‌های دیگر برایشان مناسب نبوده، استفاده می‌شود.)
• قطره فشار چشم خارجی لاتانوپروستن بونود (این قطره چشمی اکسید نیتریک آزاد می‌کند و باعث شل شدن شبکه ترابکولار می‌شود؛ به همین دلیل برای تخلیه مایع و کاهش فشار چشم مفید است.

روش مصرف: این دارو معمولا برای یک بار در روز تجویز می‌شود. به یاد داشته باشید که قطره‌های چشمی حاوی پروستاگلاندین‌ها به عنوان قطره فشار چشم یخچالی شناخته می‌شوند؛ بدین معنی که قبل از باز کردن باید در یخچال و در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند. بعد از باز کردن می‌توانید آن‌ها را در دمای اتاق و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.

عوارض احتمالی: عوارض جانبی احتمالی قطره فشار چشم حاوی پروستاگلاندین ممکن است شامل احساس وجود چیزی در چشم، تاری دید، قرمزی یا درد چشم، تغییر رنگ چشم و افزایش تعداد، ضخامت و طول مژه‌ها باشند.

۲- مسدودکننده‌های بتا

قطره‌های چشمی از گروه مسدودکننده‌های بتا بهترین قطره برای کاهش فشار چشم و جلوگیری از آسیب گلوکوم به‌شمار می‌آیند. قطره‌های این دسته با کاهش تولید مایع زلالیه در جسم مژگانی باعث پایین آمدن فشار داخل چشم می‌شوند. مایع زلالیه در چشم تا حد زیادی تحت تاثیر گیرنده‌های بتا آدرنرژیک است. قطره‌های بتابلاکر می‌توانند با مسدود کردن این گیرنده‌ها، جلوی تولید بیش از حد مایع را بگیرند و باعث کاهش فشار داخل چشم شوند. رایج‌ترین مسدودکننده‌های بتا عبارت‌اند از:

• قطره فشار چشم تیمولول (از داروهای رایجی است که به کاهش فشار داخل چشم ناشی از گلوکوم زاویه باز یا سایر بیماری‌های مرتبط با فشار بالای چشم کمک می‌کند.)
• قطره فشار چشم بتاکسولول (برای کاهش فشار در گلوکوم مزمن زاویه باز موثر است.)

روش مصرف: معمولا پزشک قطره‌های این دسته را برای یک تا ۲ بار در روز تجویز می‌کند.

عوارض احتمالی: با وجود مزایای درمانی، بتابلاکرها می‌توانند موجب بروز عوارض سیستمیک شوند؛ از همین‌رو بیماران مبتلا به آسم، بیماری قلبی، دیابت کنتر‌لنشده، افت ضربان قلب یا فشار خون پایین باید با احتیاط از آن‌ها استفاده کنند. همچنین در صورت تجربه قرمزی یا سوزش چشم، تاری دید و علائم قند خون پایین، مصرف قطره‌های چشمی مسدودکننده بتا را قطع کرده و به پزشک اطلاع دهید.

۳- آگونیست‌های آلفا

آگونیست‌های آلفا از دسته قطره‌های کاهش‌دهنده فشار چشم هستند که با مکانیسم دوگانه عمل می‌کنند؛ بدین معنی که هم تولید مایع زلالیه در چشم را کاهش می‌دهند و هم باعث افزایش خروج بیشتر آن می‌شوند. قطره‌های این دسته که شامل بریمونیدین و اپراکلونیدین هستند، با تحریک گیرنده‌های آلفا-۲ در جسم مژگانی، باعث کاهش فشار داخل چشم می‌شوند؛ از همین‌رو ممکن است پزشک آن‌ها را برای درمان بیماری گلوکوم تجویز کند.

روش مصرف: معمولا پزشک توصیه می‌کند که ۳ بار در روز، تقریبا با فاصله ۸ ساعت، یک قطره در چشم آسیب‌دیده بچکانید.

عوارض احتمالی: ممکن است مواردی مانند احساس سوزش، تاری دید، قرمزی و خارش چشم، سردرد و کاهش فشار خون را تجربه کنید.

۴- مهارکننده‌های کربنیک انیدراز

قطره‌های چشمی مهارکننده کربنیک انیدراز جزو بهترین قطره چشم برای فشار چشم بالا و بیماری گلوکوم شناخته می‌شوند. این قطره‌ها با مهار عملکرد آنزیم کربنیک انیدراز در جسم مژگانی باعث کاهش تولید مایع زلالیه می‌شوند و برای کاهش فشار چشم مفید هستند. آنزیم کربنیک انیدراز نقش مهمی در ساخت مایع زلالیه دارد. استفاده از قطره‌های مهارکننده کربنیک انیدراز تولید مایع را کمتر می‌کنند و فشار چشم را به سطح ایمن می‌رسانند. رایج‌ترین قطره‌های این دسته شامل موارد زیر هستند:

• قطره چشمی دورزولامید (این قطره چشمی به تنهایی یا همراه با تیمولول برای کاهش فشار چشم تجویز می‌شود.)
• قطره چشمی برینزولامید ( این قطره چشمی اثربخشی کارآمدی در کاهش فشار چشم دارد و از تحمل چشمی بهتری نسبت به دورزولامید برخوردار است.)

روش مصرف: پزشک معمولا توصیه می‌کند قطره‌های مهارکننده کربنیک انیدراز را ۲ بار در روز، صبح و شب استفاده کنید.

عوارض احتمالی: ممکن است عوارض جانبی مانند سوزش چشم، احساس طعم تلخ در دهان یا تاری دید موقت ایجاد کند.

۵- مهارکننده‌های Rho کیناز

در لیست بهترین قطره برای کاهش فشار چشم باید به قطره چشمی ریپاسودیل از دسته مهارکننده‌های Rho کیناز اشاره کنیم. این قطره با افزایش خروج مایع زلالیه از مسیر ترابکولار به کاهش فشار چشم در بیماران مبتلا به گلوکوم یا فشار چشم بالا کمک می‌کند. مهارکننده‌های Rho کیناز با تاثیر بر مسیر آنزیمی خاصی که نقش مهمی در کنترل فشار چشم دارند، عمل می‌کنند و موجب تسهیل تخلیه مایع زلالیه از چشم و رساندن فشار چشم به سطح ایمن می‌شوند.

روش مصرف: معمولا توصیه می‌شود، این قطره روی یک بار و اغلب در عصر استفاده شود.

عوارض احتمالی: برخی افراد ممکن است دچار عوارض جانبی همچون قرمزی چشم، سوزش، رسوبات قرنیه و خونریزی‌های نقطه‌ای خفیف در سفیدی چشم شوند.

۶- قطره‌های چشمی ترکیبی

قطره‌های چشمی ترکیبی حاوی ۲ یا چند ماده فعال هستند که برای بیماران مبتلا به گلوکوم یا فشار چشم بالا تجویز می‌شوند. این قطره‌ها به طور همزمان با کاهش تولید مایع زلالیه و افزایش تخلیه آن به پایین آمدن فشار چشم کمک می‌کنند. انتخاب بهترین قطره ترکیبی برای کاهش فشار چشم باید براساس شرایط فردی و زیر نظر چشم‌پزشک انجام شود تا ضمن دست‌یابی به نتیجه مطلوب، خطر بروز عوارض جانبی کاهش یابد. رایج‌ترین قطره‌های چشمی ترکیبی عبارت‌اند از:

• قطره فشار چشم زایلومول حاوی ۲ داروی تیمولول و دورزولامید
• قطره فشار چشم کوزوپت حاو ۲ داروی دورزولامید و تیمولول

از دیگر ترکیب‌های رایج که ممکن است توسط چشم‌پزشک تجویز شوند، می‌توان به بریمونیدین-تیمولول، بریمونیدین-برینزولامید و تراووپروست-تیمولول اشاره کرد. این ترکیبات برای کاهش فشار چشم بیمارانی که به قطره‌های تک ماده‌ای پاسخ کافی نداده‌اند، گزینه ایمن و موثری به‌شمار می‌آیند. البته از قطره‌های ترکیبی فقط باید زیر نظر چشم‌پزشک استفاده کنید.

مهم: اگر مبتلا به فشار چشم بالا هستید، پیگیری منظم و مراجعه به چشم‌پزشک را برای بررسی علائم و تنظیم دوز قطره‌های فشار چشم جدی بگیرید. برای این منظور می‌توانید از معاینه چشم پزشکی انلاین هم استفاده کنید. 

در جدول زیر خلاصه‌ای از انواع قطره فشار چشم، مکانیسم اثر و عوارض جانبی هر یک را آورده‌ایم:

دسته دارویی	نام قطره چشمی	مکانیسم اثر	عوارض احتمالی
پروستاگلاندین‌ها	لاتانوپروست، بیماتوپروست، تراووپروست، تافلوپروست	افزایش خروج مایع زلالیه	وجود چیزی در چشم، تاری دید، قرمزی یا درد چشم، تغییر رنگ چشم و افزایش تعداد، ضخامت و طول مژه‌ها
مسدودکننده‌ها بتا	تیمولول، بتاکسولول	کاهش تولید مایع زلالیه	قرمزی یا سوزش چشم، تاری دید
آگونیست‌های آلفا	بریمونیدین، اپراکلونیدین	کاهش تولید مایع زلالیه و افزایش خروج آن از چشم	احساس سوزش، تاری دید، قرمزی و خارش چشم، سردرد و کاهش فشار خون
مهارکننده‌های کربنیک انیدراز	دورزولامید، برینزولامید	کاهش تولید مایع زلالیه	سوزش چشم، احساس طعم تلخ در دهان یا تاری دید موقت
مهارکننده‌های Rho کیناز	ریپاسودیل	افزایش خروج مایع زلالیه	قرمزی چشم، سوزش، رسوبات قرنیه و خونریزی‌های نقطه‌ای خفیف در سفیدی چشم
قطره‌های چشمی ترکیبی	زایلومول، کوزوپت	کاهش تولید مایع زلالیه و افزایش خروج آن	سوزش چشم، قرمزی و تاری دید موقت

عوارض قطره فشار چشم

بهترین قطره برای کاهش فشار چشم با وجود مزایای درمانی فراوان، ممکن است باعث بروز یک سری عوارض جانبی شود. شایع‌ترین عوارض احتمالی قطره فشار چشم شامل موارد زیر هستند:

• قرمزی چشم
• سوزش چشم
• تاری دید موقت
• خارش چشم

در برخی موارد خاص، ممکن است بیماران عوارضی مانند خشکی چشم، حساسیت به نور یا احساس جسم خارجی در چشم را تجربه کنند. از عوارض نادر قطره‌های چشمی برای کاهش فشار چشم می‌توان به اختلالات تنفسی، تغییر ضربان قلب و آسیب به شبکیه اشاره کرد. برای کاهش احتمال بروز هرگونه عوارض جانبی، بهتر است قطره‌های فشار چشم را زیر نظر چشم‌پزشک استفاده کنید و پایش عوارض را جدی بگیرید. همچنین آگاهی از اینکه چه غذاهایی فشار چشم را بالا میبرد، ریسک ابتلا به افزایش فشار چشم و نیاز به استفاده از قطره‌های چشمی را کاهش می‌دهد؛ در نتیجه بیمار در معرض عوارض قطره فشار چشم قرار نمی‌گیرد.

فشار چشم و سیتریزین

برخی متخصصان معتقدند، افزایش فشار چشم و تاری دید موقت می‌توانند از عوارض داروی سیتریزین باشند. سیتریزین یکی از آنتی‌هیستامین‌های پرمصرف برای پیشگیری و درمان واکنش‌های آلرژیک است. آنتی‌هیستامین‌ها به دلیل تاثیرات خفیف آنتی‌کولینرژیک ممکن است باعث افزایش فشار چشم شوند. البته داروی سیتریزین از نسل دوم آنتی‌هیستامین‌ها به‌شمار می‌آید که در مقایسه با داروهای نسل اول خواص آنتی‌کلینرژیکی بسیار پایین‌تری دارد. با این حال، بهتر است افرادی که از بهترین قطره برای کاهش فشار چشم استفاده می‌کنند یا سابقه بیماری چشمی دارند، قبل مصرف طولانی‌مدت سیتریزین با دکتر چشم‌پزشک خود مشورت کنند تا از بروز تداخل دارویی جلوگیری شود.

نحوه استفاده از بهترین قطره برای کاهش فشار چشم

برای استفاده از قطره کاهش فشار چشم کافیست مراحل زیر را دنبال کنید:

• ابتدا دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید تا از انتقال میکروب به چشم جلوگیری شود.
• برای قرار گرفتن در وضعیت مناسب، سر را کمی به عقب خم کرده و به سمت بالا نگاه کنید.
• پلک پایین را با انگشت به آرامی پایین بکشید تا فضای حفره مانند برای ورود قطره ایجاد شود.
• تعداد قطره تجویزی را درون حفره ایجادشده بچکانید.
• مراقب باشید نوک قطره چکان با درون چشم و پلک تماس نداشته باشد.
• چشم را برای ۱ تا ۲ دقیقه بسته نگه دارید و به آرامی با انگشت گوشه داخلی چشم (کنار بینی) را فشار دهید تا دارو به مجرای اشکی وارد نشود.
• پس از اتمام، درب قطره را محکم ببندید و آن را در جایی به دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید.

راهنمای مراجعه به پزشک

انتخاب بهترین قطره برای کاهش فشار چشم به عوامل مختلفی مانند نوع گلوکوم، میزان فشار چشم، شرایط عمومی فرد و نحوه پاسخ بیمار به دارو بستگی دارد. در حال حاضر قطره‌های فشار چشم دارای دسته‌بندی متعددی هستند که هر یک با مکانیسم اثر متفاوت همچون کاهش تولید مایع زلالیه یا افزایش خروج آن به پایین آوردن فشار چشم و درمان بیماری گلوکوم کمک می‌کنند.

ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با انواع قطره فشار چشم، روش مصرف و عوارض جانبی هر یک آشنا کردیم. اگر در مورد ایمنی و اثربخشی آن‌ها متناسب با شرایط خاص خود سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان متخصص همچون دکتر متخصص چشم‌پزشک مشورت بگیرید. همچنین درمانکده امکان دریافت نوبت اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین تلفنی، متنی و تصویری را برای شما فراهم کرده است.

سوالات متداول

منابع: medicalnewstoday | glaucoma | nweyeclinic