بواسیر خونی چیست؟ [علت، انواع و علائم + ۸ روش درمان]

بواسیر (هموروئید) یکی از مشکلات شایع دستگاه گوارش است که به دلایل مختلفی مانند یبوست مزمن، نشستن طولانی‌مدت، بارداری یا فشار زیاد هنگام دفع مدفوع ایجاد می‌شود. این بیماری در بسیاری از موارد بدون علامت است و فرد حتی متوجه وجود آن نمی‌شود. اما گاهی‌اوقات ممکن است با خونریزی همراه شود که در این حالت به آن بواسیر خونی می‌گویند. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده به بررسی علائم، دلایل و راه‌های درمان بواسیر خونی می‌پردازیم و نحوه پیشگیری از این عارضه را توضیح می‌دهیم.

بواسیر خونی چیست؟

بواسیر خونی زمانی رخ می‌دهد که سیاهرگ‌های متورم در ناحیه مقعد یا راست ‌روده (رکتوم) دچار آسیب یا التهاب شوند و در نتیجه خونریزی کنند. این خونریزی معمولا خطرناک نیست و با درمان‌های خانگی بهبود می‌یابد. اگر می‌خواهید درباره آن اطلاعات بیشتری کسب کنید، مقاله بواسیر چیست را بخوانید.

۱. تفاوت بواسیر خونی و شقاق مقعدی

شقاق مقعدی یا آنال فیشر به ترک‌ها یا پارگی‌های کوچکی گفته می‌شود که در ناحیه مقعد به وجود می‌آیند. اگرچه شقاق مقعدی و بواسیر خونی ممکن است علائم مشابهی مانند درد، خارش و خونریزی داشته باشند، اما در واقع ۲ عارضه‌ متفاوت هستند. هر ۲ مشکل معمولا باعث خونریزی خفیف و بی‌خطر می‌شوند، اما منشاء و نوع آسیب در آن‌ها متفاوت است.

۲. تفاوت بواسیر خونی و آبسه مقعدی

آبسه مقعدی یک توده دردناک و پر از چرک است که در اطراف مقعد، راست‌ روده یا ناحیه پرینه (فضای بین دستگاه تناسلی و مقعد) ایجاد می‌شود. این عارضه که بیشتر مردان را درگیر می‌کند، زمانی رخ می‌دهد که یکی از غدد مقعدی مسدود و آلوده شود.

تفاوت آبسه مقعدی و بواسیر در این است که بواسیر یک بیماری عفونی محسوب نمی‌شود. همچنین در مقایسه با آبسه کوچکتر بوده و درد کمتری ایجاد می‌کند. اگر آبسه درمان نشود، ممکن است باعث عوارضی مانند تب و لرز شود؛ در حالی که بواسیر بیشتر یک مشکل آزاردهنده محسوب می‌شود تا یک خطر جدی.

در ادامه می‌توانید شکل بواسیر خونی را مشاهده کنید:

              

انواع بواسیر خونی

این عارضه به ۲ دسته کلی تقسیم می‌شود:

انواع بواسیر خونی	توضیحات
بواسیر داخلی	داخل کانال مقعد یا قسمت پایین راست روده به وجود می‌آید.
بواسیر خارجی	در اطراف دهانه مقعد و زیر پوست ایجاد می‌شود.

علائم بواسیر خونی

بواسیر خارجی و داخلی هر ۲ می‌توانند با خونریزی همراه باشند، اما این علامت در بواسیر داخلی شایع‌تر است. خونریزی ناشی از بواسیر داخلی معمولا بدون درد بوده و به صورت رگه‌هایی از خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا سطح مدفوع دیده می‌شود. در بعضی موارد نیز چند قطره خون روی کف سرویس بهداشتی باقی می‌ماند.

بواسیر خارجی دردناک‌تر است، اما در بسیاری از موارد با خونریزی همراه نیست. اما اگر به بواسیر ترومبوزه تبدیل شود، خونریزی رخ می‌دهد. این نوع بواسیر در اثر انسداد رگ توسط لخته خون به وجود می‌آید. خون حاصل از بواسیر خارجی به دلیل اکسید شدن رنگ تیره‌تری دارد و ممکن است روی مدفوع یا دستمال توالت به صورت لخته‌های کوچک مشاهده شود.

آیا بواسیر خونی خطرناک است؟

در بیشتر موارد، خونریزی خفیف جای نگرانی ندارد. اما اگر ادامه‌دار، تیره‌ رنگ یا همراه با درد باشد، باید در مورد آن با دکتر جراح عمومی آنلاین مشورت کرد. چون چنین علائمی می‌توانند نشانه‌ مشکلات جدی‌تر مانند سرطان دستگاه گوارش یا بیماری التهابی روده (IBD) باشند.

عوارض بواسیر خونی

هموروئید خونی معمولا عوارض جدی ایجاد نمی‌کند. اما در موارد نادر ممکن است به دلیل خونریزی مداوم به کم‌خونی منجر شود. کم‌خونی زمانی رخ می‌دهد که برای انتقال اکسیژن به اندازه کافی گلبول‌ قرمز سالم در بدن وجود نداشته باشد.

دلایل ابتلا به بواسیر خونی

کانال مقعد با عضلات، بافت‌های پیوندی و شبکه‌ای از رگ‌های خونی پوشیده شده است. هر زمان که به دلیل اجابت مزاج یا عوامل دیگر بر این بافت‌ها فشار وارد شود، آن‌ها متورم می‌شوند. در حالت طبیعی، تورم با کاهش فشار از بین می‌رود. اما اگر فشار زیاد یا طولانی‌مدت باشد، رگ‌های خونی برجسته شده و توده‌ای غیر طبیعی به نام بواسیر به وجود می‌آورند. از دلایل شایع بروز این توده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زور زدن هنگام اجابت مزاج
• بلند کردن اجسام سنگین یا عطسه شدید
• نشستن طولانی‌مدت
• یبوست
• اسهال
• بارداری

خونریزی زمانی اتفاق می‌افتد که مدفوع هنگام دفع، رگ‌های خونی متورم را خراش دهد. این آسیب ممکن است در اثر زور زدن نیز رخ دهد؛ به‌گونه‌ای که دیواره‌های نازک رگ‌ها پاره شده و باعث خونریزی شوند.

بواسیر خونی در دوران بارداری

همه افراد ممکن است در طول زندگی خود به هموروئید مبتلا شوند، اما احتمال بروز آن در دوران بارداری بیشتر است. چون فشار واردشده به روده از سوی جنین و تغییرات هورمونی که برای حمایت از بارداری رخ می‌دهند، هر ۲ شانس ابتلا به بواسیر را افزایش می‌دهند. این عارضه ۳۰ تا ۴۰ درصد زنان باردار را به‌ویژه در سه ماهه سوم تحت تاثیر قرار می‌دهد و معمولا پس از زایمان بهبود می‌یابد.

فواید خونریزی بواسیر         

خونریزی بواسیر هیچ فایده‌ای برای بدن ندارد و لازم است در اسرع وقت مورد بررسی و درمان قرار بگیرد. با این حال، نباید از جنبه‌ هشداردهنده‌ آن غافل شد. بدن با این علامت به شما اطلاع می‌دهد که مشکلی در سیستم گوارش‌تان وجود دارد. در بسیاری از موارد، افراد تنها پس از خونریزی متوجه بیماری خود می‌شوند.

از سوی دیگر، در صورت ابتلا به بواسیر ترومبوزه ممکن است خونریزی باعث تسکین نسبی درد شود. اما این موضوع به هیچ عنوان به معنی درمان بیماری نیست. در چنین شرایطی همچنان نیاز به مراجعه به پزشک وجود دارد.

زمان مراجعه به پزشک

خونریزی از مقعد همیشه به معنی بواسیر نیست و ممکن است نشانه‌ای از سایر بیماری‌های گوارشی باشد. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر ضروری است به جراح عمومی مراجعه کنید:

• خونریزی مداوم
• خون تیره رنگ یا همراه با لخته
• خونریزی مزمن که پس از یک هفته درمان خانگی بهبود نیابد

همچنین اگر یکی از موارد زیر را تجربه کردید، به دنبال مراقبت اورژانسی باشید:

• خونریزی شدید از مقعد
• درد شدید در ناحیه مقعد یا راست ‌روده
• تب همراه با لرز
• تپش قلب
• عرق سرد
• رنگ‌پریدگی پوست
• سرگیجه، سبکی سر یا غش
• درد شدید شکم
• مدفوع تیره یا قیر مانند

راه‌های تشخیص بواسیر خونی

پزشک از شما شرح حال می‌گیرد و معاینه بدنی انجام می‌دهد تا مطمئن شود بواسیر منبع خونریزی است. معاینه بدنی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه با انگشت: پزشک دستکش می‌پوشد و انگشت خود را برای تشخیص بواسیر داخلی وارد مقعد می‌کند.
• آنوسکوپی: پزشک از یک ابزار کوچک برای تشخیص سایر بیماری‌هایی که ممکن است باعث خونریزی شوند، استفاده می‌کند.

خونریزی مقعدی داری و نگران هستی؟

همین حالا با پزشک مشورت کن تا خیالت راحت بشه.

دکتر جراح عمومی ویزیت آنلاین جراح عمومی

راه‌کارهای پزشکی برای بند آوردن خون بواسیر 

نوع درمان به اندازه بواسیر، شدت علائم و میزان اختلالی که در زندگی روزمره شما ایجاد کرده است، بستگی دارد. اگر خونریزی نگرانی اصلی باشد، داروها معمولا تاثیر کمی دارند و تنها می‌توانند درد را کاهش دهند. در این موارد، ممکن است پزشک راه‌کارهای زیر را برای کوچک کردن بواسیر و قطع خونریزی توصیه کند:

• رابربند (قرار دادن یک نوار لاستیکی در انتهای بواسیر)
• اسکلروتراپی (تزریق ماده شیمیایی به رگ‌ها)
• فوتوکوآگولاسیون (استفاده از نور مادون قرمز)
• الکتروکوتر (استفاده از جریان الکتریکی)
• کرایوتراپی (استفاده از نیتروژن مایع)

روش‌های فوق در مطب پزشک انجام می‌شوند و به بیهوشی عمومی نیاز ندارند.

درمان بواسیر خونی با جراحی

جراحی بواسیر معمولا به صورت سرپایی انجام می‌شود و بیمار می‌تواند در همان روز عمل به خانه برگردد. این روش درمانی ممکن است با تیغ جراحی یا لیزر انجام شود. لیزر که جدیدترین روش درمان بواسیر محسوب می‌شود، در مقایسه با روش سنتی دوره نقاهت کوتاه‌تری دارد.

بهترین دارو برای بواسیر خونی چیست؟

در بعضی موارد ممکن است لازم باشد از داروهایی که به شکل کرم، پماد، پد یا شیاف در دسترس هستند برای کاهش التهاب، کوچک کردن رگ‌ها و کنترل خونریزی‌های جزئی استفاده کنید. این داروها برای استفاده کوتاه‌مدت طراحی‌ شده‌اند و باید با نظر پزشک انتخاب شوند.

اگر هموروئید با درد همراه است، به طور موقت از داروهای مسکن استفاده کنید. استامینوفن و ایبوپروفن هر ۲ می‌توانند بهترین قرص برای درمان بواسیر و تسکین درد ناشی از آن باشند. 

پماد جلوگیری از خونریزی بواسیر

انتخاب بهترین پماد برای درمان بواسیر خونی به شرایط شما و نظر پزشک بستگی دارد. پمادهایی که ممکن است برای این منظور توصیه شوند عبارت‌اند از:

• لیدوکائین برای کاهش درد و خارش
• هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب
• فنیل افرین برای کوچک کردن رگ‌ها

توجه داشته باشید که هیدروکورتیزون یک نوع استروئید است و در صورت استفاده‌ طولانی‌مدت (بیش از یک هفته) ممکن است باعث نازک شدن پوست شود. بنابراین حتما از پزشک خود بپرسید که تا چه مدت زمانی باید از آن استفاده کنید.

بسته به شرایط فردی، پزشک ممکن است از محصولات موضعی دیگری مثل پماد دیلتیازم برای بواسیر استفاده کند. با توجه به تنوع محصولات موجود، قبل از مصرف آن‌ها با پزشک مشورت کنید.

درمان گیاهی بواسیر خونی

• خونریزی بواسیر معمولا به دلیل تحریک دیواره روده ایجاد شده و در بسیاری از موارد به صورت خودبه‌خود برطرف می‌شود، اما بعضی محصولات گیاهی مانند کرم‌های حاوی آلوئه‌ورا یا فندق افسونگر می‌توانند به کاهش التهاب و تسکین علائم آن کمک کنند. مکمل‌های حاوی فیبر از جمله پسیلیوم نیز نقش موثری در کاهش علائم این بیماری دارند.

درمان خانگی بواسیر خونی

یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان سریع بواسیر در خانه، استفاده از حمام سیتز است. حمام سیتز یک ظرف کم‌عمق است که روی توالت فرنگی قرار می‌گیرد و می‌توان روی آن نشست. نشستن در آب ولرم به افزایش جریان خون منجر شده و به بهبود بافت‌های ملتهب و آسیب‌دیده کمک می‌کند.

علاوه بر این، برای کاهش درد و تورم شدید توصیه می‌شود چند بار در روز به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از کمپرس سرد روی ناحیه مقعد استفاده کنید. این کار برای انقباض رگ‌های خونی، کاهش تورم و کنترل خونریزی‌های خفیف مفید است.

درمان هموروئید خونی با اصلاح سبک زندگی

اینکه چه بخوریم تا بواسیر از بین برود یا چگونه با اصلاح سبک زندگی به درمان آن کمک کنیم، سوال رایج بسیاری از بیماران است. در پاسخ به این افراد می‌توان راه‌کارهای زیر را پیشنهاد داد:

۱. افزایش مصرف فیبر

رژیم غذایی نقش مهمی در درمان بواسیر خونی ایفا می‌کند. چون از یبوست جلوگیری کرده و مدفوع را نرم نگه می‌دارد. اگر از هموروئید رنج می‌برید، مصرف غذاهای غنی از فیبر (مانند غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات) را افزایش دهید و از خوردن غذاهایی که باعث یبوست می‌شوند (از جمله غذاهای سرخ‌شده، گوشت‌های فرآوری‌شده و شیرینی‌جات) بپرهیزید.

Studies suggest that increasing your fiber intake can reduce hemorrhoidal bleeding by as much as 50%.

تحقیقات نشان می‌دهد افزایش مصرف فیبر می‌تواند خونریزی بواسیر را تا ۵۰ درصد کاهش دهد.

verywellhealth

۲. افزایش مصرف مایعات

مصرف مایعات نیز برای درمان هموروئید اهمیت زیادی دارد. چون کم‌آبی یکی از علل اصلی یبوست است. بیشتر بزرگسالان باید در طول روز حداقل هشت لیوان مایعات بنوشند. بهترین گزینه، آب ساده است.

۳. ورزش منظم

ورزش‌ هوازی از جمله پیاده‌روی سریع با تحریک حرکات روده از یبوست جلوگیری می‌کند. برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش توصیه می‌شود هر روز ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش کنید.

راه‌های پیشگیری از بواسیر خونی

هرچند هموروئید همیشه قابل پیشگیری نیست، اما با رعایت نکات زیر می‌توانید احتمال بروز این بیماری را کاهش دهید یا از بدتر شدن آن جلوگیری کنید:

• پیروی از رژیم غذایی پرفیبر همراه با مصرف کافی مایعات (بدون کافئین و الکل)
• خودداری از زور زدن هنگام اجابت مزاج یا بلند کردن اجسام سنگین
• پرهیز از نشستن طولانی‌مدت روی توالت
• مراجعه به سرویس بهداشتی به محض احساس نیاز
• اجتناب از نشستن روی سطوح سخت برای مدت طولانی
• ورزش منظم برای تحریک حرکات روده

بعضی داروها مثل شیاف گلیسیرین با پیشگیری از یبوست می‌توانند احتمال ابتلا به بواسیر را کاهش دهند. در مورد مزایا و معایب شیاف گلیسیرین برای بواسیر با پزشک مشورت کنید.

کلام پایانی

بواسیر ممکن است در اثر آسیب یا تحریک دچار خونریزی شود. این خونریزی معمولا با روش‌های خانگی بهبود می‌یابد. اما در صورت شدید یا ادامه‌دار بودن به مراقبت پزشکی نیاز دارد. اگر خونریزی مقعدی دارید و علت آن را نمی‌دانید یا درمان خانگی موثر نبوده است، با پزشکان درمانکده مشورت کنید. آن‌ها با بررسی علائم و سابقه پزشکی شما، علت مشکل را شناسایی کرده و یک برنامه درمانی مناسب برای مدیریت آن ارائه می‌دهند.

سوالات متداول

منابع: verywellhealth | healthline