قرص کابرگولین چیست؟ کاربرد، روش مصرف و عوارض + تداخلات

کابرگولین (Cabergoline) یکی از داروهای تخصصی و مهم در درمان برخی اختلالات هورمونی است که نقش کلیدی در کاهش سطح هورمون پرولاکتین دارد. این دارو که از مشتقات آلکالوئیدهای ارگوت به شمار می‌رود، با اثر بر گیرنده‌های دوپامین در مغز، از ترشح بیش از حد پرولاکتین جلوگیری می‌کند. قرص کابرگولین معمولا در درمان هیپرپرولاکتینمی، قطع شیردهی، ناباروری‌های ناشی از اختلالات هورمونی و حتی برخی موارد در بدنسازی استفاده می‌شود. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده به بررسی کامل و تخصصی این دارو پرداختیم و همچنین به نحوه مصرف آن به طور کامل اشاره شده است.

قرص کابرگولین برای چیست؟

قرص کابرگولین یک داروهای پرکاربرد در درمان اختلالات هورمونی است که از ترشح بیش‌ از حد پرولاکتین توسط غده هیپوفیز جلوگیری می‌کند. پرولاکتین هورمونی است که نقش مهمی در تنظیم تولید شیر پس از زایمان دارد، اما افزایش غیرطبیعی این هورمون در بدن می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی نظیر ناباروری، بی‌نظمی در چرخه قاعدگی، ترشح شیر از پستان در زنان غیرباردار و اختلال نعوظ در مردان شود.

این دارو معمولا برای درمان پرولاکتین بالا (هیپرپرولاکتینمی) به کار می‌رود. به علاوه از این قرص برای قطع شیردهی در زنانی که به دلایل پزشکی یا شخصی تمایلی به ادامه شیردهی ندارند نیز استفاده می‌شود. این دارو در کاهش سریع ترشح شیر موثر است و معمولا طی یک یا ۲ روز پس از زایمان یا سقط تجویز می‌شود. در برخی شرایط نادر از این قرص برای درمان تومورهای هیپوفیز (مانند پرولاکتینوما) نیز استفاده می‌کنند تا با کاهش اندازه تومور و سطح پرولاکتین، عوارض ناشی از این بیماری کنترل شود.

قرص کابرلین 0/5 برای چیست؟

 قرص کابرگولین 0.5 میلی‌گرمی که با نام رایج قرص کابرلین ۰.۵ نیز شناخته می‌شود، به عنوان یک مهارکننده قوی پرولاکتین مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دوز خاص معمولا برای درمان در افرادی که به پرولاکتین بالا مبتلا هستند تجویز می‌شود و با تنظیم تدریجی هورمون‌ها، به بازگشت چرخه طبیعی قاعدگی، افزایش شانس بارداری و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند.

کاربرد قرص کابرگولین چیست؟

کاربردهای قرص کابرگولین فراتر از یک درمان ساده برای کاهش هورمون پرولاکتین است. این دارو به دلیل تاثیر قوی و مستقیم بر عملکرد غده هیپوفیز و تنظیم سطح هورمون‌های بدن، در درمان بسیاری از مشکلات هورمونی و تناسلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این بخش به طور دقیق بررسی خواهیم کرد که کاربرد قرص کابرگولین چیست و چرا توسط پزشکان تجویز می‌شود.

درمان پرولاکتین بالا

اصلی‌ترین کاربرد قرص کابرگولین برای پرولاکتین بالا است. کاهش پرولاکتین موجب بازگشت تخمک‌گذاری و افزایش شانس بارداری در زنان می‌شود. این قرص به کاهش تحریک‌پذیری و افسردگی در اثر پرولاکتین بالا نیز کمک می‌کند.

بیشتر بدانید: قرص ویتاگنوس برای چیست؟

قطع شیردهی

کابرگولین برای قطع شیردهی مناسب است و به توقف سریع ترشح شیر کمک می‌کند. البته لازم به ذکر است که این دارو معمولا برای قطع شیردهی در مادران شیرده تجویز نمی‌شود و در این دوران، منع مصرف دارد. پزشک برای قطع شیردهی زنان غیر باردار و مردان از این دارو استفاده می‌کند.

بیشتر بدانید: قرص دومپریدون برای افزایش شیر

درمان ناباروری

این دارو با تنظیم سطح هورمونی، عملکرد تخمدان را بهبود می‌بخشد و به زنانی که دچار ناباروری به علت افزایش پرولاکتین هستند کمک می‌کند.  اگر نمی‌دانید علت ناباروری در زنان چیست باید بگوییم که یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز این مشکل افزایش پرولاکتین است که در اکثر مواقع با این دارو درمان می‌شود.

کاهش عوارض ناشی از تومور پرولاکتینوما

تومور پرولاکتینوما موجب افزایش پرولاکتین می‌شود و مصرف کابرگولین می‌تواند اندازه این تومورها و علائم ناشی از آن را تا حد زیادی کاهش دهد.

بهبود عملکرد جنسی در مردان

مهم‌ترین کاربرد کابرگولین برای مردان، کمک به کاهش پرولاکتین است که منجر به تقویت عملکرد جنسی، افزایش تستوسترون، بهبود تعداد و کیفیت اسپرم  می‌شود.

نحوه مصرف قرص کابرگولین چگونه است؟

نحوه مصرف قرص کابرگولین بسته به نوع بیماری، شدت علائم و دستور پزشک متفاوت است، به‌ طور کلی این دارو معمولا با دوز اولیه پایین (مانند ۰٫۲۵ یا ۰٫۵ میلی‌گرم) شروع می‌شود و سپس با توجه به پاسخ بدن و سطح پرولاکتین خون، مقدار آن به ‌تدریج افزایش پیدا می‌کند. قرص کابرگولین اغلب یک یا ۲ بار در هفته مصرف می‌شود و بهتر است همراه با غذا یا پس از صرف وعده غذایی خورده شود تا احتمال بروز عوارض گوارشی مانند تهوع کاهش پیدا کند.

لازم است بیمار دارو را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کند و از قطع ناگهانی یا مصرف خودسرانه آن بپرهیزد. اگر قرص کابرگولین فراموش شود، باید به‌ محض یادآوری و در صورت نزدیک نبودن به نوبت بعدی، دارو را مصرف کنید. اگر زمان زیادی گذشته، نوبت را حذف کنید و دوز بعدی را طبق برنامه ادامه دهید.

طریقه مصرف قرص کابرگولین برای قطع شیردهی

مصرف کابرگولین قطع شیردهی را در مدت زمانی کوتاه ممکن می‌کند. اما بهتر است در مورد طریقه مصرف قرص کابرگولین برای قطع شیردهی با پزشک مشورت کنید؛ زیرا مصرف خودسرانه این دارو عوارض جانبی به همراه دارد.

قرص کابرگولین باعث بارداری میشود؟

در پاسخ به این سوال که ایا با مصرف قرص کابرگولین احتمال بارداری هست یا خیر، باید بگوییم که پاسخ مثبت است. در زنانی که به علت پرولاکتین بالا دچار ناباروری هستند، استفاده از این دارو با کاهش سطح پرولاکتین، چرخه قاعدگی را منظم می‌کند و احتمال بارداری را افزایش می‌دهد. بسیاری از افراد پس از یک دوره کوتاه مصرف، باردار می‌شود. به طور کلی قرص کابرگولین برای بارداری در برخی افراد مفید است و باید به دستور پزشک متخصص مصرف شود.

قرص کابرگولین باعث چاقی میشود؟

هیچ شواهدی مبنی بر این که کابرگولین باعث چاقی شود، وجود ندارد. مصرف این قرص با تنظیم هورمون پرولاکتین، ممکن است اشتهای شما را کنترل کند و در کاهش وزن نیز موثر باشد. در مورد این که آیا قرص کابرگولین باعث لاغری میشود یا خیر نیز باید بگوییم که مصرف این دارو با کاهش پرولاکتین، افزایش سطح انرژی، بهبود متابولیسم و از طرفی کاهش احتباس آب در بدن به کاهش وزن کمک می‌کند. 

به خاطر داشته باشید که این دارو به طور تخصصی موجب لاغری نمی‌شود و در کنار درمان، ممکن است در کاهش وزن نیز موثر باشد.

آیا قرص کابرگولین باعث تاخیر پریود میشود؟

قرص کابرگولین و قاعدگی ارتباط نزدیکی دارند. به‌طور کلی، قرص کابرگولین باعث تاخیر در پریود نمی‌شود؛ بلکه این دارو با کاهش سطح پرولاکتین، چرخه قاعدگی را در زنانی که به دلیل پرولاکتین بالا دچار بی‌نظمی یا قطع قاعدگی هستند، تنظیم می‌کند. با این حال در برخی موارد نادر ممکن است در هفته‌های ابتدایی درمان، تغییراتی موقت در زمان‌بندی قاعدگی مشاهده شود که معمولا به دلیل تطبیق بدن با تغییرات هورمونی رخ می‌دهد. 

اگر پس از شروع مصرف دارو، پریود شما به‌طور غیرمنتظره‌ای عقب افتاد، بهتر است از باردار نبودن خود مطمئن شوید؛ زیرا تنظیم تخمک‌گذاری ممکن است شانس بارداری را افزایش دهد.

عوارض قرص کابرگولین

مصرف Cabergoline در برخی افراد ممکن است با عوارض جانبی متعددی همراه باشد. به طور کلی عوارض کابرگولین در همه افراد بروز نمی‌کند و معمولا در افرادی که مشکلات دریچه قلب و همچنین مشکلات قلبی، ریوی و اختلالات روانی مبتلا هستند، شدیدتر است. 

مصرف کابرگولین و سردرد ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و بسیاری از افراد بعد از مصرف این دارو با سردرد مواجه می‌شوند. در صورت بروز علائم شدید مانند تنگی نفس، تپش قلب غیرعادی یا تغییرات خلقی ناگهانی بهتر است در اولین فرصت از یک پزشک متخصص زنان کمک بگیرید. در ادامه این بخش به عوارض قرص کابرگولین اشاره شده است:

• سردرد
• تهوع و استفراغ
• سرگیجه و خواب‌آلودگی
• افت فشارخون
• بی‌نظمی در ضربان قلب
• توهم یا رفتارهای غیرعادی با مصرف دوزهای بالا

کابرگولین واژینال چیست؟

کابرگولین واژینال نوعی از این دارو است که به صورت شیاف داخل واژن استفاده می‌شود. این روش بیشتر در مواردی استفاده می‌شود که بیمار پس از مصرف خوراکی دارو دچار تهوع شدید شود. قرص کابرگولین به صورت واژینال به خوبی جذب می‌شود، عوارض گوارشی کمتری دارد و برای بیمارانی که با مصرف قرص مشکل دارند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود.

بهترین زمان مصرف قرص کابرگولین

بهترین زمان مصرف کابرگولین معمولا شب‌ها قبل از خواب است، زیرا احتمال بروز سرگیجه یا تهوع کاهش می‌یابد. با این حال، افرادی که معده حساسی دارند، بهتر است این دارو را همراه با غذا مصرف کنند. بهترین زمان خوردن قرص کابرگولین برای قطع شیردهی، باید توسط پزشک مشخص شود. همچنین ممکن است پزشک بهترین زمان خوردن کابرگولین برای پرولاکتین بالا را نیز شب‌ها در نظر بگیرد.

مصرف کابرگولین در بارداری

به طور کلی مصرف کابرگولین در بارداری توصیه نمی‌شود و فقط در برخی شرایط خاص و با دستور پزشک متخصص امکان‌پذیر است. در صورتی که بیمار هنگام مصرف دارو باردار شود، پزشک معمولا دارو را قطع می‌کند. در صورت مصرف تصادفی در دوزهای رایج، معمولا خطر جدی برای جنین وجود ندارد، ولی ادامه مصرف فقط در شرایط خاص پزشکی مجاز است.

بیشتر بدانید: قرص سیپروترون کامپاند برای چیست؟

مصرف کابرگولین برای مردان

کابرگولین برای مردان در درمان اختلالات جنسی و سطح پایین تستوسترون ناشی از پرولاکتین بالا استفاده می‌شود. در برخی موارد حتی از کابرگولین در بدنسازی نیز استفاده می‌کنند. این دارو با کاهش پرولاکتین، عملکرد جنسی را بهبود می‌بخشد و گاهی در ترکیب با داروهای دیگر جهت بهبود قدرت و عضله‌سازی مصرف می‌شود. به خاطر داشته باشید که استفاده غیر اصولی این دارو می‌تواند با عوارضی مانند سردرد، نوسانات خلقی و افت فشار خون همراه باشد.

موارد منع مصرف داروی کابرگولین چیست؟

مصرف داروی کابرگولین برای همه افراد مناسب نیست.  به خاطر داشته باشید که کابرگولین شیردهی را مختل می‌کند و از همین رو نباید در دوران شیردهی مصرف شود. در ادامه به لیست افرادی که نباید از این قرص استفاده کنند، اشاره شده است.

• بیماران قلبی
• بیماران با فشارخون کنترل‌نشده
• افراد مبتلا به اختلالات روان‌پریشی
• خانم‌های باردار (به جز موارد خاص)
• افرادی که داروهای ضدافسردگی خاص مصرف می‌کنند.

تفاوت کابرگولین خارجی و ایرانی چیست؟

اگر به عکس قرص کابرگولین ایرانی در بالا نگاه کنید، می‌بینید که این قرص معمولا با برند کابرلین تولید می‌شود. به طور کلی کابرگولین خارجی معمولا دارای کیفیت بالاتر و قیمت بیشتری نسبت به نسخه‌های داخلی آن است. تفاوت عمده این دارو را می‌توان در فرمولاسیون و میزان عوارض احتمالی دانست. بهتر است قبل از مصرف این دارو در مورد خارجی یا ایرانی بودن آن، برند و همچنین دوز دارو با پزشک مشورت کنید.

تداخلات دارویی قرص کابرگولین

این قرص ممکن است با برخی داروهای دیگر تداخل ایجاد کند که نتیجه آن تغییر در عملکرد داروها یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی است. داروهایی که می‌توانند با کابرگولین تداخل ایجاد می‌کنند، عبارت‌اند از:

• نیتروگلیسیرین
• پیپامپرون
• داروهای آنتی سایکوتیک
• آگونیست‌های گیرنده سروتونینی ۵-HT۱D
• سولپیرید
• داروهای کاهنده فشارخون
• لورکاسرین
• متوکلوپرامید
• نفازودون
• لیسورید
• داروهای منقبض‌کننده عروقی
• قرص‌های ضدبارداری خوراکی
• ضد قارچ‌های آزول خاص مانند ایتراکونازول، کتوکونازول و پوساکونازول

سخن نهایی

داروی کابرگولین یکی از موثرترین درمان‌ها برای کاهش پرولاکتین و رفع مشکلات ناشی از آن مانند ناباروری، بی‌نظمی قاعدگی و شیردهی ناخواسته در زنان غیر باردار و مردان است. از آن جایی که این دارو اثرات گسترده‌ای بر سیستم عصبی و هورمونی دارد، باید زیر نظر پزشک متخصص زنان مصرف شود. اگر در مورد مصرف قرص کابرگولین سوال دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر زنان از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید با دکتر غدد آنلاین مشورت کنید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر غدد از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: webmd | mayoclinic | clevelandclinic