فرزندپروری می‌تواند به همان اندازه که هیجان‌انگیز است، چالش برانگیز باشد. فرزندان شما شادی زیادی را برای زندگی‌تان به ارمغان می‌آورند، اما در عین حال تربیت آن‌ها ممکن است خسته‌کننده و دشوار باشد، به‌ویژه زمانی که وارد سال‌های نوجوانی می‌شوند. بسیاری از والدین نسبت به تغییرات دوران نوجوانی آگاه هستند، اما نمی‌دانند که چگونه سبک فرزندپروری خود را متناسب با آن اصلاح کنند. وقتی کودکان به مرحله نوجوانی می‌رسند، ممکن است والدین بیشتر از قبل از آن‌ها انتقاد کنند یا نسبت به آن‌ها سختگیر باشند که این موضوع می‌تواند به درگیری منجر شود. در اینجاست که یک مشاور باتجربه و آموزش‌دیده می‌تواند شیوه رفتار با نوجوانان را به والدین بیاموزد و به حل تعارضات و درگیری‌های خانوادگی کمک کند. در این مقاله از مجله درمانکده به این سوال که مشاوره تربیتی نوجوانان چیست و چگونه انجام می‌شود، پاسخ می‌دهیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
فهرست محتوا
مشاوره تربیتی نوجوانان چیست؟
نوجوانی دوران چالش‌برانگیزی است، چون نه تنها تغییرات جسمی دوران بلوغ را به همراه دارد؛ بلکه به دگرگونی عاطفی منجر می‌شود. گاهی‌اوقات این تغییرات به قدری شدید هستند که والدین فکر می‌کنند فرزند مهربان و دوست‌داشتنی آن‌ها به فرد متفاوتی تبدیل شده است و به دوستان خود بیشتر از خانواده اهمیت می‌دهد.
اما بعضی از این تغییرات بخشی از فرآیند طبیعی حرکت به سمت استقلال هستند. والدینی که بیشتر از قضاوت کردن با فرزندشان همدلی می‌کنند، می‌توانند همچنان راهنمای او باشند و این برهه از زندگی را با موفقیت پشت سر بگذارند. البته باید اذعان کرد که کار با نوجوانان همیشه آسان نیست، چون خود محوری شدید یکی از ویژگی‌های اصلی این دوران است. در این شرایط شرکت در جلسات مشاوره تربیتی نوجوانان می‌تواند کمک‌کننده باشد.
مشاور تربیتی به بررسی رابطه بین والدین و نوجوانان می‌پردازد و سعی می‌کند والدین را با اشتباهات رایج فرزندپروری و نحوه اثر گذاشتن بر رفتار نوجوان آشنا کند. شکل‌های مختلفی از مشاوره ممکن است برای والدین در مواجهه با موقعیت‌های چالش‌برانگیز یا برخورد با احساسات دشوار مفید باشد. بسته به نوع مشکل، جلسات مشاوره ممکن است با حضور والدین و نوجوان یا یکی از آن‌ها برگزار شود.
مشاوره تربیتی نوجوانان چگونه است؟
اکنون که متوجه شدید مشاوره تربیتی نوجوانان چیست، باید با نحوه انجام آن آشنا شوید. معمولا این نوع مشاوره از اجزای زیر تشکیل می‌شود:
۱. بررسی پویایی خانواده
پویایی خانواده می‌تواند بر نحوه تعامل والدین با فرزند تاثیر بگذارد. درمانگر با والدین صحبت می‌کند تا در مورد تعداد اعضای خانواده، درآمد خانواده و… اطلاعات ضروری را به دست آورد. سپس با والدین ارتباط برقرار می‌کند تا به آن‌ها کمک کند که بفهمند چگونه این عوامل روی نقش آن‌ها به عنوان پدر و مادر تاثیر می‌گذارد.
به غیر از سبک‌های متنوع فرزندپروری، ممکن است شیوه‌های تربیت فرزند یا رفتار با نوجوان در کشورهای مختلف جهان متفاوت باشد. در نتیجه، کودکان در سراسر جهان تحت انتظارات متفاوت والدین بزرگ می‌شوند. به همین دلیل، اگر شخصی در دوران کودکی یا نوجوانی از کشوری به کشور دیگر مهاجرت کند، ممکن است تفاوت‌های فرهنگی، تنش را افزایش دهد و استرس بیشتری به زندگی والدین و نوجوان آن‌ها وارد کند. در این شرایط هم مشاوره تربیتی می‌تواند مفید باشد.
بیشتر بخوانیم: مشاوره اعتیاد نوجوانان چیست؟ روش‌های پیشگیری و علائم آن
۲. شناخت بهتر نوجوان
مشاور به والدین کمک می‌کند که خودشان را بهتر بشناسند و در عین حال به درک عمیق‌تری از فرزندشان برسند. در دوران نوجوانی، بیشتر افراد از وابستگی‌های دوران کودکی جدا می‌شوند و سعی می‌کنند هویتی مستقل کسب کنند. آن‌ها ممکن است بارها و بارها فعالیت‌ها، علایق، دوستان و ذهنیت‌های خود را تغییر دهند تا به شخصیتی برسند که مناسب آن‌ها باشد. این روند آسانی نیست و شجاعت می‌طلبد. چون در حالی که تلاش می‌کنند بفهمند می‌خواهند چه کسی باشند، باید تغییرات هورمونی دوران بلوغ را مدیریت کنند و در عین حال بر مشکلات ناشی از حساسیت زیاد نسبت به ظاهر و تصویر بدنی خود غلبه کنند.
بیشتر بخوانیم: مشاوره اخلاقی نوجوانان چگونه است؟
۳. ارائه توضیحات برای تصمیم‌گیری‌ها
بسیاری از درگیری‌ها زمانی شروع می‌شود که نوجوان با تصمیم والدین مخالف است. درمانگر به والدین یادآوری می‌کند که فرزند آن‌ها بیشتر از آنچه که به نظر می‌رسد می‌فهمد. بنابراین ارائه یک دلیل واقعی در پشت هر تصمیم ممکن است به رفع درگیری کمک کند. وقتی این اجازه را به فرزندتان می‌دهید که فرآیند فکری شما را درک کند، او احتمالا احترام بیشتری برایتان قائل خواهد بود.
۴. مدیریت گفتگوها و تضادها
وقتی این سوال مطرح می‌شود که مشاوره تربیتی نوجوانان چیست و چگونه انجام می‌شود، باید به آموزش مهارت‌های برقراری ارتباط اشاره کرد. بخش مهمی از مشاوره تربیتی به این موضوع اختصاص می‌یابد که والدین یاد بگیرند چگونه با فرزند خود گفتگوهای سازنده داشته باشند. درمانگر به والدین کمک می‌کند که نیازهای نوجوان خود را درک کنند و استراتژی‌های مفید برای حمایت و گفتگو با او را بیاموزند.
بیشتر بخوانیم: مشاوره برای نوجوانان دختر چیست؟ نحوه کمک مشاور به نوجوان
سوالات مشاوره تربیتی نوجوانان
در این بخش تعدادی از رایج‌ترین سوالاتی که می‌توانید برای انتخاب درمانگر مناسب یا در حین برگزاری جلسات مشاوره بپرسید، آورده شده است. این سوالات شامل موارد زیر هستند:
- آیا به طور خاص برای کار با نوجوانان آموزش دیده‌اید؟
- جلسات مشاوره هر چند وقت یک‌بار برگزار می‌شوند؟
- آیا می‌توانم به تنهایی در جلسات مشاوره شرکت کنم یا همسرم نیز باید حضور داشته باشد؟
- آیا حضور فرزندم در جلسات مشاوره ضروری است؟
- در مورد فرزند یا سایر اعضای خانواده‌ام به چه اطلاعاتی نیاز دارید؟
- شما علت مشکلات من را به عنوان پدر یا مادر چه می‌دانید؟
- آیا فرزندم به مشاوره فردی نیاز دارد؟
- چگونه می‌توانم اطلاعات خود را در مورد نحوه رفتار با نوجوانان افزایش دهم؟
- چگونه می‌توانم از فرزندم حمایت کنم؟
مزایای مشاوره تربیتی نوجوانان
مشاوره تربیتی به والدین کمک می‌کند که:
- یک محیط خانوادگی پایدار، حمایت‌کننده و هماهنگ ایجاد کنند.
- رفتار مثبت را در فرزندشان تقویت کنند.
- با رفتارهای مشکل‌ساز نوجوان به طور سازنده و قاطعانه برخورد کنند.
- با فرزند خود روابط قابل اعتمادی ایجاد کنند تا تعارض به شیوه‌ای کارآمد و سازنده حل شود.
- برای جلوگیری از بروز موقعیت‌های دشوار یا مدیریت آن‌ها برنامه‌ریزی کنند.
بیشتر بخوانیم: والدین چگونه باید با افسردگی نوجوانان برخورد کنند؟
کلام پایانی
در این مقاله به این سوال که مشاوره تربیتی نوجوانان چیست پاسخ دادیم و به این موضوع اشاره کردیم که شرکت در جلسات مشاوره در دنیای پرشتاب امروزی که والدین اغلب نگران هستند و نمی‌توانند به تنهایی بر پیچیدگی‌های فرزندپروری غلبه کنند، اهمیت زیادی دارد.
شما می‌توانید به تنهایی یا همراه همسر و فرزند خود در جلسات مشاوره شرکت کنید. درمانگرانی که در زمینه کار با نوجوانان تجربه زیادی دارند، به شما کمک می‌کنند که دوران حساس نوجوانی را بهتر درک کنید و راه‌کارهای لازم برای ایفای نقش چالش‌برانگیز خود را به عنوان پدر و مادر بیاموزید. آشنایی با مهارت‌های ارتباط موثر و مقابله فعالانه با تعارضات می‌تواند به ایجاد یک خانواده پایدار و هماهنگ کمک کند.
اگر نوجوان شما دچار مشکلات رفتاری است یا شیوه درست ارتباط با او را نمی‌دانید، می‌توانید از طریق سایت درمانکده با بهترین روانشناسان مشورت کنید. در درمانکده امکان اخذ نوبت جهت ویزیت حضوری و مشاوره آنلاین با مشاوره نوجوانان فراهم شده است.
بیشتر بخوانیم: چگونه با نوجوانان صحبت کنیم؟
سوالات متداول
مشاوره تربیتی فضای امنی را برای والدین فراهم می‌کند تا در مورد تجربه فرزندپروری خود از جمله نکات مهم و چالش‌ها صحبت کنند. یک درمانگر حرفه‌ای به صحبت‌های والدین گوش می‌دهد و سعی می‌کند با پرسیدن سوالات درست درک بهتری از نقش افراد در خانواده به دست آورد.
معمولا مشکلات بین والدین و نوجوانان از فقدان ارتباط مناسب، تفاوت عقاید و باورها، بالا بودن توقعات والدین، کنترل بیش از حد، انتقاد مداوم یا مقایسه با سایر هم‌سالان ناشی می‌شود.
نقض حریم خصوصی نوجوان، طعنه زدن و انجام کارهایی که نوجوان باید خودش انجام دهد، از رایج‌ترین اشتباهات والدین هستند که ممکن است به درگیری غیر ضروری منجر شوند.
