بی‌اختیاری مدفوع زمانی رخ می‌دهد که به دلیل کنترل ضعیف روده با مشکل نشت یا دفع غیر ارادی مدفوع مواجه می‌شوید. شدت این بیماری از نشت مدفوع در حین دفع گاز تا از دست دادن کامل کنترل روده متغیر است. زنان و افراد مسن بیشتر از دیگران به بی‌اختیاری مدفوع مبتلا می‌شوند، اما این بیماری می‌تواند سایر افراد را هم تحت تاثیر قرار دهد. معمولا بی‌اختیاری مدفوع به درمان پزشکی نیاز دارد، با این حال در بعضی موارد درمان‌های گیاهی هم می‌توانند موثر باشند. به همین دلیل، این مقاله از مجله درمانکده را به معرفی داروی گیاهی برای بی اختیاری مدفوع اختصاص داده‌ایم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
فهرست محتوا
بهترین داروی گیاهی برای بی اختیاری مدفوع
درمان بی‌اختیاری مدفوع به علت بروز آن بستگی دارد. شایع‌ترین دلایل عبارت‌اند از:
- آسیب‌دیدگی عضلات انتهای رکتوم (راست روده)، برای مثال در حین زایمان
- آسیب‌دیدگی اعصاب کنترل‌کننده رکتوم یا اسفنکتر مقعدی به دلیل زایمان، زور زدن مکرر در حین اجابت مزاج، آسیب نخاعی، سکته مغزی، دیابت یا بیماری ام‌اس (MS)
- یبوست مزمن
- اسهال
- هموروئید (بواسیر)
- افتادگی رکتوم
- رکتوسل (ضعیف شدن دیواره نازکی که رکتوم را از واژن جدا می‌کند)
اگر یبوست مزمن علت بی‌اختیاری مدفوع باشد، می‌توان از داروی گیاهی پسیلیوم (Psyllium) برای درمان آن استفاده کرد. پسیلیوم یک نوع فیبر محلول است که با آب ترکیب و به صورت خوراکی مصرف می‌شود. این ماده برخلاف سایر ملین‌ها باعث افزایش انقباضات روده نمی‌شود یا آب را به داخل مدفوع منتقل نمی‌کند، بلکه وزن و حجم مدفوع را افزایش می‌دهد که این به نوبه‌خود باعث تحریک حرکات روده می‌شود و به درمان یبوست کمک می‌کند.
در یک مطالعه مشاهده شد که پسیلیوم به اندازه داروی لاکتیتول که برای درمان یبوست مزمن ایدیوپاتیک (یبوست مداوم با منشاء ناشناخته) استفاده می‌شود، موثر است. به‌علاوه، نتیجه این تحقیق که روی ۱۷۲ بزرگسال انجام شد نشان داد که پسیلیوم به خوبی تحمل می‌شود و عوارض جانبی قابل‌توجهی ندارد. با این حال، بعضی از محققان معتقدند که سایر ملین‌های طبیعی مانند آلو برای رفع یبوست موثرتر از پسیلیوم هستند.
بیشتر بخوانید: بی‌اختیاری مدفوع چیست؟
نحوه استفاده از داروی گیاهی برای بی اختیاری مدفوع
هیچ دستورالعمل مشخصی برای استفاده از پسیلیوم وجود ندارد. اما به عنوان یک قانون کلی میزان مصرف آن نباید از دوز توصیه‌شده توسط شرکت تولیدکننده بیشتر باشد. معمولا برای درمان یبوست توصیه می‌شود که پنج تا ۱۰ گرم پسیلیوم را با یک لیوان آب مخلوط کنید و آن را قبل از غذا بخورید. این دوز به طور کلی ایمن و قابل تحمل در نظر گرفته می‌شود.
مصرف بیش از حد پسیلیوم می‌تواند به عوارض جانبی مختلف از جمله تولید گاز، نفخ و درد شکم منجر شود. این عوارض به خصوص زمانی ایجاد می‌شوند که همراه با پسیلیوم آب کافی ننوشید.
Widget not in any sidebars
عوارض استفاده از داروی گیاهی برای بی اختیاری مدفوع
گاهی‌اوقات درمان گیاهی برای بی اختیاری مدفوع در مردان و زنان با عارضه همراه است. البته عوارض جانبی پسیلیوم خفیف است و عمدتا شامل تولید گاز و نفخ می‌شود. با این حال، در موارد نادر ممکن است بعضی از افراد دچار واکنش‌های آلرژیک جدی شوند. اگر پس از مصرف پسیلیوم با موارد زیر مواجه شدید، با اورژانس (تلفن ۱۱۵) تماس بگیرید یا از فرد دیگری بخواهید که شما را به نزدیک‌ترین بیمارستان برساند:
- کهیر یا بثورات پوستی
- تنگی نفس
- خس‌خس سینه
- اسهال ناگهانی و شدید
- ضربان قلب نامنظم
- حالت تهوع و استفراغ
- تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
موارد منع مصرف پسیلیوم
پسیلیوم ممکن است برای همه مناسب نباشد. بنابراین، افراد زیر باید از مصرف آن خودداری کنند:
- کودکان، مگر اینکه دکتر گوارش درمان گیاهی برای بی اختیاری مدفوع در کودکان را توصیه کند
- افراد مبتلا به اسپاسم روده یا سابقه انسداد روده
- افرادی که در گذشته به سرطان روده بزرگ مبتلا بوده‌اند
- کسانی که به پسیلیوم حساسیت دارند
- افراد مبتلا به بیماری فنیل کتونوری (PKU) که یک اختلال متابولیکی ارثی است
بیشتر بخوانید: بی اختیاری مدفوع در کودکان و نوزادان + دلایل و درمان فوری!
تداخلات دارویی پسیلیوم
اگر می‌خواهید از پسیلیوم به عنوان درمان گیاهی برای بی اختیاری مدفوع در سالمندان و بزرگسالان استفاده کنید، باید بدانید که این ماده می‌تواند با چند داروی مختلف تداخل داشته باشد و روی جذب آن‌ها تاثیر بگذارد. از مهم‌ترین داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاربامازپین
- دیگوکسین
- مکمل آهن
- لیتیوم
- متفورمین (گلوکوفاژ)
- الانزاپین
قبل از اینکه به سراغ داروی گیاهی برای بی اختیاری مدفوع بروید حتما با پزشک درباره تداخل آن با سایر داروها و مکمل‌های غذایی مشورت کنید، همچنین می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با دکتر گوارش با دکتر مشورت کنید.
درمان بی اختیاری مدفوع در طب سنتی
اکنون که با بهترین داروی گیاهی برای بی اختیاری مدفوع آشنا شدید، بهتر است درباره توصیه‌های طب سنتی هم اطلاعات کسب کنید. به گفته متخصصان طب سنتی، راه‌کارهای زیر می‌توانند به شما در کنترل بهتر حرکات روده کمک کنند:
۱. غذاها و نوشیدنی‌های مصرفی خود را بنویسید
آنچه که می‌خورید و می‌نوشید بر قوام مدفوع شما تاثیر می‌گذارد و ممکن است با بی‌اختیاری مدفوع مرتبط باشد. بنابراین، یک فهرست از غذاها و نوشیدنی‌های مصرفی خود تهیه کنید تا بتوانید خوراکی‌های مشکل‌ساز را بشناسید. سپس آن‌ها را از رژیم غذایی خود کنار بگذارید تا ببینید که آیا بی‌اختیاری مدفوع بهبود می‌یابد یا خیر.
بعضی از غذاها می‌توانند باعث اسهال یا تولید گاز شوند و بی‌اختیاری مدفوع را بدتر کنند. رایج‌ترین غذاهای مشکل‌ساز عبارت‌اند از: غذاهای پر ادویه، غذاهای پر چرب و محصولات لبنی. نوشیدنی‌های حاوی کافئین و الکل هم می‌توانند به عنوان ملین عمل کنند و باعث بی‌اختیاری مدفوع شوند. از سایر غذاهایی که خاصیت ملین دارند می‌توان به آدامس‌های بدون قند و نوشابه‌های رژیمی اشاره کرد که حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی هستند.
بیشتر بخوانید: مدفوع سیاه نشانه چیست؟ ۱۰ علت و روش درمان خانگی
۲. فیبر کافی دریافت کنید
اگر بی‌اختیاری مدفوع به یبوست مربوط باشد، احتمالا پزشک از شما می‌خواهد که مصرف غذاهای پرفیبر را افزایش دهید. چون فیبر به نرم شدن مدفوع و کنترل آسان‌تر حرکات روده کمک می‌کند. این ماده معمولا در میوه‌ها، سبزیجات، نان سبوس‌دار و غلات کامل وجود دارد. سعی کنید حداقل ۲۵ گرم فیبر در روز مصرف کنید. اما میزان آن را به طور ناگهانی افزایش ندهید، چون این کار می‌تواند باعث نفخ و مشکلات گوارشی شود.
۳. آب بیشتری بنوشید
برای نرم نگه داشتن مدفوع و جلوگیری از یبوست لازم است در طول روز حداقل هشت لیوان مایع، ترجیحا آب، بنوشید.
کلام پایانی
شما می‌توانید از پسیلیوم به عنوان یک داروی گیاهی برای بی اختیاری مدفوع ناشی از یبوست استفاده کنید. این ماده که منبع فیبر محلول است با افزایش حجم مدفوع به رفع یبوست و درمان بی‌اختیاری مدفوع کمک می‌کند. اگر به بیماری‌های دیگری مبتلا هستید یا از داروی خاصی استفاده می‌کنید، قبل از مصرف پسیلیوم با پزشک مشورت کنید.
بی‌اختیاری مدفوع زندگی روزمره و تعاملات اجتماعی افراد را مختل می‌کند. همچنین می‌تواند پوست اطراف مقعد را تحریک کند و به خارش، درد و زخم منجر شود. بنابراین، بهتر است هر چه سریع‌تر برای درمان آن اقدام کنید. اگر می‌خواهید با بهترین متخصصان گوارش آشنا شوید و با آن‌ها مشورت کنید، به سایت درمانکده مراجعه کنید. در درمانکده می‌توانید به راحتی برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین با دکتر گوارش وقت بگیرید.
بیشتر بخوانید: مدفوع زرد نشانه چیست؟ دلایل مهمی که باید بشناسید
سوالات متداول
درمان این بیماری به علت بروز آن بستگی دارد. معمولا از راه‌کارهای مختلف مثل تغییر رژیم غذایی، دارودرمانی یا جراحی برای رفع این مشکل استفاده می‌شود.
معمولا توصیه می‌شود این بیماران از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین یا الکل، غذاهای پر ادویه، محصولات لبنی و غذاهای حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی بپرهیزند.
بسته به علت بروز این مشکل، ممکن است راه‌هایی برای پیشگیری از آن وجود داشته باشد. برای مثال، مصرف مایعات و غذاهای پرفیبر احتمال بروز یبوست را کاهش می‌دهد و از این طریق می‌تواند از بی‌اختیاری مدفوع جلوگیری کند. علاوه بر این، توصیه می‌شود در حین اجابت مزاج زور نزنید؛ چون این کار ممکن است عضلات اسفنکتر مقعد را ضعیف کند یا به اعصاب آن آسیب برساند.
منابع: mayoclinic, verywellhealth
