از بین بیماران مبتلا به ایدز، 16 % از بیماری شان مطلع نیستند. علاوه بر عدم دریافت درمان مورد نیاز، این احتمال وجود دارد که آن ها ایدز را به طور ناخواسته به دیگران انتقال بدهند. در واقعیت امر، 40 % موارد جدید ابتلا به ایدز ، بوسیله بیماران تشخیص داده نشده سرایت نموده اند.
مطابق توصیه های راجع به آزمایش ایدز، به عنوان یک منبع مطمئن، از ارائه دهندگان خدمات درمانی خواسته می شود تا غربالگری ایدز را به یک بخش دائمی از مراقبت های درمانی استاندارد خود تبدیل بکنند. آن ها باید این عمل را مستقل از هرگونه مخاطرات بالقوه انجام بدهند.
علیرغم این توصیه ها، بسیاری هرگز آزمایش ایدز را انجام نداده اند.
تمامی کسانی که آزمایش تست را پُشت سر نگذاشته اند، باید درخواست این آزمایش را بدهند. آن ها می توانند در نزدیک ترین مرکز درمانی، به صورت رایگان و ناشناس آزمایش بشوند.
چه افرادی به آزمایش ایدز نیاز دارند؟
توصیه این است که آزمایش ایدز در تمامی محیط های ارائه دهنده خدمات درمانی در دسترس باشد. به طور خاص، باید آزمایش ایدز را همزمان با آزمایش سایر بیماری های مقاربتی/ منتقله از طریق جنسی (STI) انجام داد.
آندسته از افرادی که از طریق یکسری رفتارها در معرض ریسک بالاتر ابتلا به ایدز قرار می گیرند، باید حداقل یکبار در سال تست بشوند.
شناخته شده ترین عوامل مخاطره آمیز به شرح زیر هستند :
- داشتن چندین شریک جنسی
- انجام سکس بدون کاندوم یا سایر روش های پیشگیری
- سکس بدون کاندوم یا سایر روش های پیشگیری ، یا عدم تکمیل پروفیلاکسی/ پیشگیری قبل از مواجهه با خطر ایدز (PEP)
- دارای شریک جنسی مبتلا به ایدز
- مصرف مواد به صورت تزریقی
بهتر است بخوانید: لیست علائم و نشانه های کرونا
آزمایش ایدز به ازای حالت های زیر توصیه می شود :
- قبل از شروع یک رابطه جنسی جدید
- اگر شخص متوجه باردار بودن بشود
- اگر فرد علایمی از سایر بیماری های مقاربتی را دارا باشد
در حال حاضر به عفونت ایدز به چشم یک بیماری قابل مدیریت نگریسته می شود، علی الخصوص در مواقعی که درمان سریعاً آغاز بشود.
بیشتر بدانید: علائم ایدز چیست؟
در صورتی که فرد از قبل ایدز داشته باشد، تشخیص و درمان زودرس می تواند برای اهداف زیر مفید واقع بشود :
- بهبود شرایط ذهنی- روانی آن ها
- کاهش ریسک پیشرفت بیماری
- جلوگیری از رشد بیماری در مرحله 3- ایدز
این اقدامات خطر سرایت دادن بیماری از یک فرد به فردی دیگر را کاهش می دهند.
طول عمر مورد انتظار برای افرادی که ایدزشان تشخیص داده بشود و سریعاً تحت درمان قرار بگیرد، مشابه افراد فاقد ویروس است. افرادی که به هر نحوی در معرض ابتلا به ایدز باشند، باید در سریعترین زمان ممکن تحت مراقبت قرار بگیرند.
در برخی مواقع، هنگامی که درمان طی 72 ساعت صورت گرفته باشد، آنگاه درمانگران پیشگیری پس از ابتلا (PEP) را توصیه می کنند.
یکسری اقدامات اضطراری می توانند احتمال مبتلا شدن به ایدز، پس از قرارگرفتن در معرض تهدید مربوطه را کاهش بدهند.
چه آزمایشاتی برای تشخیص ایدز در دسترس هستند؟
آزمایشات متعددی برای تشخیص و شناسایی ایدز در دسترس هستند. می توان این آزمایشات را روی نمونه های خون یا بزاق انجام داد. نمونه های خون از سوراخ کردن انگشت در محیط کار، یا نمونه گیری در محیط آزمایشگاه بدست می آیند.
تمامی آزمایشات نیازی به نمونه خون، یا مراجعه به کلینیک ندارند.
بهتر است بخوانید: لیست علائم و نشانه های کرون
در سال 2012، منبع مورد اعتماد سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) ؛ کیت آزمایش خانگی ایدز با عنوان Oraquick را تایید کرد. این نخستین تست خانگی ایدز است که با قرار دادن سواب داخل دهان انجام می شود.
اگر شخصی احساس بکند به ایدز مبتلا شده است، یک تست استاندارد به مدت زمان 1-6 ماه پس از ورود عفونت به بدن نیاز دارد، تا نتایج مثبتی حاصل بشوند.
این آزمایشات استاندارد،آنتی بادی های ایدز را شناسایی می کنند، و از تشخیص خود ویروس محروم هستند. آنتی بادی یک نوع پروتئین است که با عوامل بیماری زا (پاتوژن ها) می جنگد.
مطابق گزارش سازمان avert، نسل سوم از آزمایشات ایدز این قدرت را دارند که وجود ایدز را تنها 3 ماه پس از ورود به بدن شناسایی بکنند (آزمایشات ELISA).
علت این است که حداقل سه ماه طول می کشد که بدن آنتی بادی های قابل تشخیص را تولید بکند.
نسل چهارم از آزمایشات ایدز ، با بررسی آنتی بادی ها و آنتی ژن p24، این توانایی را دارند که ایدز را یک ماه پس از انتقال شناسایی بکنند. آنتی ژن ها موادی هستند که واکنش ایمنی را در بدن ایجاد می کنند.
مطابق پروژه از آلیس بپرسید ، که توسط دانشگاه کلمبیا تهیه شده است، 97 % افراد ایدزی ، طی 3 ماه سطح آنتی بادی هایشان به حد مشخصی می رسد. البته ممکن است سطح قابل تشخیص آنتی بادی برای برخی افراد 6 ماه باشد. این حالت بشدت نادر است.
اگر فردی تصور بکند که در معرض ایدز قرار گرفته است، باید موضوع را با پزشکان عفونی به اشتراک بگذارد. آزمایش بار ویروسی که مستقیماً حجم ویروس ها را می سنجد، برای تشخیص جدیدترین موارد ابتلا به ایدز کاربرد دارد.
بیشتر بدانید: علت شیوع ایدز در ایران
چه آزمایشاتی برای غربالگری ایدز در دسترس هستند؟
اگر تشخیص این باشد که فردی به ایدز مبتلا شده است، مهم است که وضعیت شان به صورت پیوسته مورد نظارت قرار بگیرد.
مراقبان سلامت قادر هستند به طرق مختلفی این عمل را انجام بدهند. دو شاخص متداول برای اندازه گیری ابتلا به ایدز عبارتند از : 1- شمارش CD4 ، 2- بار ویروسی
شمارش CD4
ایدز سلول های CD4 را هدف گیری کرده، و آن ها را نابود می سازد. CD4 یک نوع خاص از گلبول های سفید خون است که داخل بدن یافت می شود. بدون درمان، تعداد سلول های CD4 کاهش می یابد. علت این است که ویروس به مرور زمان به این سلول ها حمله می کند.
اگر تعداد سلول های CD4 یک فرد به کمتر از 200 سلول در هر میلی متر مکعب از خون کاهش یابد ، آنگاه ایدز درجه 3 برای آن ها تشخیص داده می شود.
درمان زودرس و موثر، به فرد کمک می کند تا تعداد سلول های CD4 خود را در حد مطلوبی قرار بدهد. بدین ترتیب از ورود بیماری به مرحله 3 (ایدز نوع 3) جلوگیری می شود.
در صورتی که درمان کارساز باشد، تعداد سلول های CD4 ثابت مانده یا افزایش می یابد. همچنین تعداد این سلول ها نشانه خوبی از عملکرد کُلی سیستم دفاعی بدن است.
در صورتی که تعداد CD4 یک فرد به کمتر از سطوح مشخصی برسد، خطر ابتلای وی به برخی بیماری ها بشدت افزایش می یابد.
متخصصان عفونی با توجه به تعداد CD4، آنتی بیوتیک های پروفیلاکتیک را برای پیشگیری از این عفونت ها تجویز می کنند.
بار ویروسی
بار ویروسی معیاری از میزان گسترش عفونت ایدز داخل خون است. یک خدمات دهنده سلامت با سنجش بار ویروسی، میزان اثربخشی روش درمانی اتخاذی، و وضعیت بیماری را می سنجد.
هنگامی که بار ویروسی فرد کم یا غیرقابل تشخیص باشد، احتمال گسترش بیماری به ایدز درجه 3، یا مواجهه با نواقص احتمالی سیستم ایمنی بیشتر می شود.
ضمناً در مواقعی که بار ویروسی غیرقابل تشخیص باشد، احتمال انتقال ایدز به دیگران بشدت کاهش می یابد.
افرادی که بار ویروسی شان در حد غیرقابل تشخیصی قرار دارد، باید کماکان به استفاده از کاندوم و سایر روش های پیشگیری در حین رابطه جنسی ادامه بدهند.بدین ترتیب از انتقال بیماری به دیگران جلوگیری می شود.
مقاومت در برابر دارو
ارائه دهنده خدمات سلامت می تواند گونه های مختلف ایدز را از نظر مقاومت به درمان های دارویی تست بکند. بدین ترتیب مشخص می شود که چه روش دارویی بهترین گزینه درمان ایدز است.
سایر تست ها
ارائه دهنده خدمات سلامت این قدرت را دارد که از سایر تست ها برای نظارت بر عوارض یا آثار جانبی ایدز، در افراد بیمار استفاده بکند. به عنوان مثال، می توان تست های منظمی را روی موارد زیر انجام داد :
- نظارت بر عملکرد کبد
- نظارت بر عملکرد کلیه
- نظارت بر تغییرات قلبی-عروقی یا متابولیکی
علاوه بر این، بررسی ها و آزمایشات بدنی نیز برای تعیین وضعیت سایر بیماری ها و عفونت های مرتبط با ایدز در دسترس هستند :
- سایر بیماری های مقاربتی
- عفونت مجرای ادراری
- سل
تعداد CD4 کمتر از 200 سلول به ازای میلی متر مکعب ، تنها نشانه پیشرفت بیماری به مرحله 3 نیست. ایدز نوع 3 بر اساس وجود بیماری ها یا عفونت های فرصت طلبانه نیز قابل توصیف است :
- بیماری های قارچی همچون کوکیدیومایکوزیس یا کریپتوکوزیس
- عفونت مخمر یا کاندیدیازیس در ریه ها، دهان، مری
- هیستوپلاسموزیس ، یک نوع عفونت ریه
- ذات الریه جیروچی پونوموسیتیس، که پیشتر با عنوان پونوموکیستیک کارینی شناخته می شد
- ذات الریه عود کننده
- سل
- کمپلکس آویم میکوباکتریوم ، یک عفونت باکتریایی
- تبخال مزمن ، طول بیشتر از یک ماه
- بیماری های روده ای، ایزوپروزایس و کریپتوپوریودیس
- بیماری سالمونلای عود کننده
- توکسوپلاسموز ، یک عفونت انگلی در مغز
- لوکوانسفالوپاتی پیشرونده چندکانونی (PML)، یک بیماری مغزی
- سرطان تهاجمی گردن
- کاپوسی سارکوما
- سرطان لنفی
- سندروم تخریب وزن، کاهش شدید وزن
ادامه تحقیقات راجع به ایدز
با پیشرفت روش های آزمایش، محققان امیدوارند در سال های آینده ، مسیرهایی را برای تشخیص واکسن یا درمان، کشف بکنند.
تا سال 2020، بیش از 40 داروی ضد رتروویروس در بازار موجود بودند. روش ها و فرمول بندی های جدید همواره مورد تحقیق قرار می گیرند.
آزمایشات فعلی فقط نشانگرهای ویروس را تشخیص می دهند، نه خود ویروس را. البته محققان درصدد کشف راه هایی هستند که ویروس از طریق آن ها در سلول های سیستم ایمنی مخفی می شود. چنین کشفی به درک بهتر، و دستیابی به اطلاعات بیشتر و نهایت کشف واکسن کمک می کند.
ویروس با سرعت خیلی بالایی جهش پیدا می کند، و به همین دلیل است که حذف آن چالش برانگیز است. درمان های مبتنی بر آزمایش از جمله کشت مغز استخوان برای درمان سرطان لنفاوی با استفاده از سلول های بنیادی قابل اعتماد ، به عنوان یک روش درمانی بالقوه در حال تست هستند.
اگر فردی مبتلا به ایدز تشخیص داده بشود، مهم است که دقیقاً بر وضعیت سلامتش نظارت بکند و هرگونه تغییر را به مراقب سلامت خود اعلام بکند.
علایم جدید می توانند نشانه هایی از شکل گیری عفونت یا بیماری فرصت طلبانه باشند. در برخی موارد، این علایم نشان دهنده این هستند که روش های درمانی فاقد کارایی مطلوب هستند، یا اینکه وضعیت بیماری وخیم تر شده است.
تشخیص به موقع و درمان موثر، می توانند آسودگی خاطر و ریسک کمتر پیشرفت ایدز را در پی داشته باشند.
برای مشاوره درباره بیماری ایدز می توانید از بهترین متخصصین عفونی تهران آنلاین نوبت بگیرید یا آنلاین مشاوره کنید.
