به تزریق مایع درون مقعد به‌منظور شستشوی کولون یا تحریک به تخلیه‌ی روده انما می‌گویند. صدها سال است که از این روش برای درمان یبوست مزمن و آماده‌سازی افراد برای آزمایشات و جراحی‌های خاص استفاده می‌شود.
متخصص بالینی یا خود فرد در خانه می‌توانند این کار را انجام دهند. در این مقاله به انواع انما و مزایا و خطرات احتمالی آن می‌پردازیم. با درمانکده همراه باشید.
انواع انما کدام است؟
یبوست وضعیتی است که در آن حرکت طبیعی مدفوع کند می‌شود، بنابراین سفت و خشک است و به‌سختی دفع خواهد شد. این وضعیت برای بسیاری از افراد مشکل مزمنی است که به اقدامی نظیر انجام انما یا تزریق مسهل به مقعد نیاز دارد.
همچنین ممکن است برای پاکسازی کولون قبل از آزمایش یا جراحی از انما استفاده شود. لازم است روده قبل از انجام این نوع جراحی‌ها خالی باشد تا خطر عفونت کاهش یابد و مانع از دفع مدفوع شود.
طرفداران انما می‌گویند وقتی مدفوع به‌مرور زمان در کولون جمع می‌شود، مرض‌هایی مثل افسردگی، خستگی، سردرد، آلرژی و کج‌خلقی را به دنبال دارد و استفاده از انما می‌تواند مفید واقع شود.
درست است که بسیاری از افراد مبتلا به یبوست دچار افسردگی و دیگر علائم روانی می‌شوند اما شواهد کافی دال بر تاثیر مستقیم تجمع مدفوع روی مواردی که در بالا ذکر شد در دست نداریم.
انما دو نوع اصلی دارد: پاکسازی و ابقا.
انما پاکسازی
انما پاکسازی همراه با آب است و باید مدت کوتاهی در مقعد نگه داشته شود تا کولون تمیز شود. بعد از گذشت چند دقیقه از تزریق، بدن مایع، مواد شل و مدفوع را از خود دفع می‌کند.
از جمله شایع‌ترین انواع انمای پاکسازی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آب یا سالین: آب یا سالین نسبت به سایر گزینه‌ها کمتر آزاردهنده است. از محلول آب و نمک که شبیه به تجمع سدیم در بدن است برای توانایی آن در انبساط کولون و تقویت عمل تخلیه استفاده می‌شود.
- نمک اپسوم: این مورد شبیه به آب یا سالین است اما گفته می‌شود از آنجایی‌که نمک اپسوم سرشار از منیزیم است، در شل کردن عضلات روده و تسکین یبوست موثرتر عمل می‌کند.
- فسفات سدیم: این نوع انما بدون نسخه قابل خریداری است و با تحریک مقعد باعث انبساط و دفع مدفوع می‌شود.
- آبلیمو: از ترکیب آبلیمو با آب گرم و تصفیه‌شده برای متعادل ساختن پیاچ بدن و پاکسازی کولون استفاده می‌شود.
- سرکه‌ی سیب: طرفداران این روش می‌گویند ترکیب سرکه‌ی سیب با آب گرم و تصفیه‌شده به‌سرعت روده را تمیز می‌کند و ممکن است ویروس‌های سیستم گوارش را نیز از بین ببرد.
- کف صابون: اضافه کردن صابون کاستیل، یا صابون ملایم دیگر که کم‌ترین میزان افزودنی را دارد، به آب کمی روده را تحریک می‌کند و باعث تسریع عمل تخلیه می‌شود.
انما ابقایی
انمای ابقایی طوری طراحی شده تا به‌مدت حداکثر 15 دقیقه در بدن باقی بماند و بعد خارج شود. اساس این نوع انما می‌تواند آب یا روغن باشد که مدفوع را نرم و عمل تخلیه را آسان‌تر می‌کند.
از جمله شایع‌ترین انواع انمای ابقایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قهوه: گفته می‌شود انمای قهوه که ترکیبی از قهوه‌ی جوشیده و کافئین‌دار با آب است به عمل دفع کمک می‌کند. اولین بار ماکس گرسون، پزشکی که از آن برای کمک به درمان سرطان استفاده کرد، این روش را به محبوبیت رساند.
- روغن معدنی: این نوع از انما ابتدا مدفوع داخل کولون را چرب می‌کند و باعث تحریک عمل دفع می‌شود.
- پروبیوتیک: ترکیب پروبیوتیک با آب در عین نگه داشتن باکتری‌های مفید در روده باعث پاکسازی آن می‌شود. شواهد نشان داده انمای لاکتوباسیلیوس روتری باعث کاهش التهاب در کودکان دچار زخم کولیت می‌شود.
- گیاهی: بعضی از افراد از گیاهانی مانند سیر، چای نعنا یا ترکیب برگ تمشک با آب برای تولید انمای گیاهی استفاده می‌کنند که خواص مغذی، ضد التهاب و ضدعفونی‌کننده دارد.
خلاصه به فرو بردن مایع در مقعد به‌منظور شستشوی کولون یا درمان یبوست مزمن انما می‌گویند. دو نوع اصلی انما (پاکسازی و ابقایی) شامل انواع مختلف محلول‌ها هستند که میتوان در خانه از آن‌ها استفاده نمود.
مزایای احتمالی انما
انما در درمان یبوست و پاکسازی روده موثر عمل می‌کند اما بسیاری از افراد از انما برای مقاصد دیگر استفاده می‌کنند.
بعضی از طرفداران این روش می‌گویند انما به کاهش وزن، سم‌زدایی از بدن و بهبود پوست، ایمنی، فشار خون و میزان انرژی کمک می‌کند.
با این حال، هنوز شواهد کافی مبنی بر تاثیر انما روی موارد بالا یا سودمند بودن آن برای تمام کسانی که از انما استفاده می‌کنند وجود ندارد. اکثر شواهد مبنی بر تاثیر انما، به‌رغم کاربرد شایع آن در پزشکی مدرن، شفاهی است.
به‌نظر می‌رسد بیشترین میزان تاثیر انما در فضای پزشکی مصرف آن برای درمان یبوست مزمن است. البته استفاده از آن، به‌خصوص در خانه، می‌تواند خطرات زیادی به دنبال داشته باشد.
خلاصه انما در درمان یبوست مزمن و پاکسازی روده موثر عمل می‌کند اما اکثر شواهد مبنی بر تاثیر و خواص انما بیشتر شواهی است و پایه‌ی علمی ندارد.
خطرات و عوارض جانبی احتمالی
اگرچه انما در پاکسازی روده موثر عمل می‌کند، باید خطرات آن را در نظر بگیرید و قبل از استفاده از انما ملاحظات لازم را انجام دهید.
اختلال در تعادل طبیعی بدن
ممکن است انما مزاحم باکتری روده شود و تعادل الکترولیت بدن را به هم بزند.
تحقیقات نشان می‌دهد استفاده از انما به‌منظور آماده‌سازی بیماری برای عمل جراحی به‌طرز چشمگیری در باکتری روده اختلال ایجاد می‌کند، البته تاثیر آن موقتی است. با این حال، به نظر می‌رسد اگر انما در دو دوز مورد استفاده قرار بگیرد، تاثیر کمتری روی میکروارگانیسم‌ها می‌گذارد.
انواع مختلف انما، شامل کف صابون در حجم زیاد و انمای حاوی مواد معدنی، تعادل الکترولیت را بر هم می‌زند.
مشاهده بیشتر : لیست پزشک فوق متخصص گوارش
مثلا، گزارش شده انمای نمک اپسوم به‌دلیل مقدار زیاد منیزیم باعث مرگ شده است. در مورد دیگر، مردی مسن به دلیل مصرف دو انمای فسفات سدیم در اثر اختلال شدید الکترولیت جان خود را از دست داد.
سایر گزارشات نشان می‌دهد استفاده‌ی بیش از اندازه از انما برای پاکسازی کولون منجر به از دست رفتن آب بدن می‌شود که مرگ‌بار خواهد بود.
محلول انما می‌تواند به روده آسیب بزند
آبلیمو، سرکه‌ی سیب و قهوه به‌شدت اسیدی هستند و شواهد علمی مبنی بر تاثیر یا بی‌خطر بودن آن‌ها وجود ندارد.
به‌علاوه، از شواهد چنین برمی‌آید که میزان اسیدی بودن این مواد می‌تواند به روده آسیب بزند و باعث سوزش مقعد، التهاب، عفونت و حتی مرگ شود.
گزارش شده کودکان در اثر استفاده از انمای آب اکسیژنه دچار التهاب کولون، اسهال خونی، استفراغ و عوارض بلندمدت شدند.
به‌علاوه، بعضی از افراد با مصرف انمای گیاهی خونریزی داخلی را تجربه کردند که انتقال خون و برداشتن کولون را در پی داشت.
استفاده از ابزار کثیف یا استفاده‌ی نادرست از ابزار منجر به عفونت و آسیب می‌شود
اگر می‌خواهید این روش را در خانه انجام دهید، حتما وسایل مورد نیاز را استریل کنید یعنی میکروب‌های مضر را از روی آن پاک کنید. استفاده از ابزار کثیف خطر قرار گرفتن در معرض عفونت خطرناک را بالا می‌برد.
استفاده‌ی نامناسب از ابزار هم به رکتوم، مقعد یا کولون آسیب فیزیکی وارد می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد سوراخ شدن روده در اثر استفاده‌ی متناوب از انما امری شایع است که اندام داخلی را در معرض خطر عفونت قرار می‌دهد.
شما می‌توانید بسته‌های استریل انما را (که معمولا شامل سطل، لوله، محلول و گاهی لامپ هستند) به‌صورت آنلاین یا از بسیاری از داروخانه‌ها تهیه کنید. دستورالعمل استفاده‌ی درست و پاکسازی روی بسته نوشته شده است.
خلاصه اگرچه انما بی‌خطر و موثر است، به‌خصوص اگر در خانه انجام شود، خطرات زیادی به دنبال دارد. استفاده‌ی نادرست از انما خطر آسیب فیزیکی و شیمیایی مرگ‌بار به رکتوم یا کولون را به همراه دارد.
روش‌های جایگزین انما
اگر هدف اصلی شما از انجام انما پاکسازی سیستم گوارش است، می‌توانید از روش‌هایی استفاده کنید که کمتر تهاجمی است.
از جمله روش‌های احتمالی جایگزین انما، که باعث دفع منظم روده می‌شود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوشیدن قهوه‌ی کافئین‌دار که به تحریک عمل دفع معروف است
- مصرف آب به میزان کافی برای حفظ آب بدن
- ورزش منظم مثل پیاده‌روی، دویدن، دوچرخه‌سواری یا ایروبیک
- مصرف قرص یا شربت مسهل مثل منیزیم
- افزایش مصرف فیبر با خوردن غذاهای گیاهی مانند میوه، سبزیجات، غلات کامل، آجیل و تخمه.
اگر دچار یبوست حاد یا دیگر مشکلات پزشکی هستید، با متخصص مشورت کنید تا ببینید آیا انجام انما برایتان مناسب است یا خیر.
خلاصه از جمله روش‌های جایگزین انما که خطر کمتری دارند و به تحریک حرکت روده کمک می‌کنند میتوان به نوشیدن آب، ورزش منظم و داشتن رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر اشاره کرد.
سخن آخر
برای درمان یبوست و شستشوی کولون از انما استفاده می‌شود. در این روش محلول آب یا روغن از طریق مقعد به روده تزریق می‌شود تا مدفوع دفع شود.
انمای ملایم مانند محلول آب و نمک از همه کم‌خطرتر است اما قبل از استفاده از آن در خانه باید با متخصص مشورت کنید. به‌علاوه، اطمینان از استفاده‌ی مناسب از ابزار استریل برای حفظ امنیت بسیار مهم است.
بسیاری از افراد به تاثیر انما در پیشگیری از یبوست گواهی می‌دهند اما شواهد کافی نیست. در اکثر موارد، استفاده از روش‌های جایگزین و کم‌خطرتر گزینه‌ی بهتری است.
در همین راستا، برای آگاهی بیشتر از انما و درمان یبوست و شستشوی کولون، از سایت درمانکده به صورت آنلاین نوبت بگیرید و با پزشک فوق تخصص گوارش، کبد وآندوسکوپی مشاوره کنید.
منبع: Healthline
[sibwp_form id=1]
