آبله مرغان یک عفونت بسیار مسری است که در اثر مواجهه با ویروس واریسلا زوستر (VZV) رخ می‌دهد و بثورات خارش‌دار و تاول مانند ایجاد می‌کند. اکثر افراد مبتلا به این بیماری در عرض یک تا ۲ هفته بهبود می‌یابند، اما بعضی از آن‌ها ممکن است دچار عوارض شوند. از آنجا که تشخیص به موقع بیماری‌های عفونی و درمان مناسب آن‌ها نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات جدی دارد، تصمیم داریم در این مقاله از مجله درمانکده نحوه تشخیص آبله مرغان را توضیح دهیم. اگر فکر می‌کنید که شما یا فرزندتان ممکن است به این بیماری مبتلا شده باشید، این مقاله را تا انتها بخوانید.
فهرست محتوا
۱. تشخیص آبله مرغان از روی علائم ظاهری
آبله مرغان در همین چند دهه پیش یک بیماری فوق‌العاده شایع بود؛ به طوری که تقریبا همه مردم در دوران کودکی با آن مواجه می‌شدند. به همین دلیل، اکثر افراد با شکل ظاهری آبله مرغان آشنا بودند و اغلب می‌توانستند به تنهایی آن را تشخیص دهند. از علائم این بیماری می‌توان به ایجاد بثورات قرمز رنگ و برجسته اشاره کرد. این بثورات معمولا چند روز پس از تب یا احساس ناخوشی ایجاد می‌شوند و به تدریج تاول‌های پر از مایع را به وجود می‌آورند.
با این حال، از زمان تولید واکسن آبله مرغان، اکثر کودکان هرگز به این بیماری مبتلا نمی‌شوند. بنابراین بسیاری از مردم تابه‌حال بثورات پوستی ناشی از آبله مرغان را ندیده‌اند و نمی‌توانند آن را به راحتی تشخیص دهند. از سوی دیگر، سایر بیماری‌ها هم ممکن است شبیه آبله مرغان به نظر برسند. از این‌رو مهم است که در صورت بروز هر گونه بثورات برجسته و خارش‌دار به پزشک مراجعه کنید.
۲. تشخیص آبله مرغان با تست‌های آزمایشگاهی
حتما هنگامی که به مطب یا کلینیک مراجعه می‌کنید، به پرسنل بهداشتی اطلاع دهید که فکر می‌کنید به آبله مرغان مبتلا شده‌اید. چون بعضی از مراکز پروتکل خاصی برای محدود کردن تماس افراد آلوده با دیگران دارند. به عنوان مثال، ممکن است از شما یا فرزندتان بخواهند که در یک اتاق جداگانه منتظر بمانید تا نوبت ویزیت پزشک فرا برسد.
بیشتر بدانید:آبله مرغان چیست؟ بایدها و نبایدهای آبله مرغان + مدت زمان
در اکثر موارد، برای تشخیص آبله مرغان به هیچ آزمایشی نیاز ندارید. چون پزشک می‌تواند این بیماری را با مشاهده بثورات پوستی تشخیص دهد. پزشک در مورد علائم دیگری که داشته‌اید و زمان شروع آن‌ها با شما صحبت می‌کند. علاوه بر این، از شما می‌پرسد که آیا اخیرا با فرد مبتلا به آبله مرغان تماس داشته‌اید یا خیر.
گاهی‌اوقات ممکن است معاینه بدنی و بررسی علائم برای تشخیص آبله مرغان کافی نباشد. در این صورت باید تست‌های آزمایشگاهی مورد نیاز را انجام دهید. در ادامه درباره این موضوع اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار می‌دهیم.
چه زمانی انجام تست‌های آزمایشگاهی ضروری است؟
پزشک ضرورت انجام تست‌های آزمایشگاهی را بسته به موارد زیر مشخص می‌کند:
- شدت بیماری: در موارد خفیف ممکن است بثورات شما با بثورات معمولی آبله مرغان متفاوت باشند و شبیه نیش حشرات یا یک واکنش آلرژیک به نظر برسند. بنابراین پزشک برای تشخیص دقیق‌تر بیماری از تست‌های آزمایشگاهی استفاده می‌کند.
- بارداری: اگر در دوران بارداری در معرض ویروس آبله مرغان قرار بگیرید یا به این بیماری مبتلا شوید، احتمال سقط جنین و نقایص مادرزادی افزایش می‌یابد. البته در بیشتر موارد، جای نگرانی وجود ندارد. با این حال، در صورتی که بلافاصله قبل از زایمان به آبله مرغان مبتلا شوید، ممکن است عوارض خطرناک‌تری را تجربه کنید. چون می‌توانید این بیماری را به نوزاد خود منتقل کنید. اگر باردار هستید و فکر می‌کنید به آبله مرغان مبتلا شده‌اید، بسیار مهم است که با پزشک مشورت کنید.
- سابقه واکسیناسیون: حتی اگر واکسن زده باشید، این احتمال وجود دارد که به آبله مرغان مبتلا شوید. وقتی بثورات پوستی در افراد واکسینه‌شده ایجاد می‌شود، پزشک برای تایید آبله مرغان از آزمایش استفاده می‌کند. خبر خوب این است که علائم آبله مرغان در افرادی که واکسن زده‌اند خفیف است و معمولا به سرعت برطرف می‌شود.
- وجود علائم غیر عادی: اگر بثورات مثل بثورات آبله مرغان نباشد اما هنوز پزشک به این بیماری مشکوک باشد، از شما می‌خواهد که تست‌های آزمایشگاهی مورد نیاز را انجام دهید.
بیشتر بدانید:فرق آبله مرغان و سرخک چیست؟ علائم رایج این دو بیماری
کدام تست‌های آزمایشگاهی به تشخیص آبله مرغان کمک می‌کنند؟
روش تشخیص آبله مرغان به نظر پزشک بستگی دارد. اما معمولا از روش‌های زیر برای شناسایی این بیماری استفاده می‌شود:
۱. واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR)
این آزمایش به دنبال ماده ژنتیکی ویروس واریسلا زوستر در مایعات بدن می‌گردد. آزمایش PCR معمولا روی مایع تاول انجام می‌شود. البته در بعضی موارد ممکن است از سایر مایعات هم استفاده شود، اما نتایج خیلی دقیق نیستند. آزمایش PCR مفیدترین تست برای تشخیص ویروس آبله مرغان به شمار می‌رود.
بیشتر بدانید:درمان آبله مرغان چیست؟ بهترین روش‌های درمان خانگی
۲. کشت ویروسی
در این روش، نمونه به دست آمده از مایع داخل تاول به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا از نظر وجود ویروس واریسلا زوستر بررسی شود.
۳. آنتی‌بادی فلورسنت مستقیم (DFA)
این آزمایش که با رنگ فلورسنت و میکروسکوپ ویژه انجام می‌شود می‌تواند حضور ویروس آبله مرغان را در ضایعات پوستی تایید کند. ذکر این نکته ضروری است که آزمایش DFA به اندازه PCR دقیق نیست.
۴. آزمایش خون
برای تایید مصونیت در برابر آبله مرغان یا ابتلا به عفونت فعال این بیماری می‌توان آزمایش خون انجام داد. در این روش، نمونه خون شما از نظر وجود آنتی‌بادی‌های ویروس واریسلا زوستر بررسی می‌شود. آنتی‌بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با مواد خارجی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها ساخته می‌شوند.
بیشتر بدانید:علائم آبله مرغان چیست؟ شروع علائم ساده تا عوارض کشنده
کلام پایانی
امروزه شیوع آبله مرغان به دلیل تولید واکسن در مقایسه با گذشته بسیار کمتر شده است. اما هنوز هم احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شوید. اگر علائم آبله مرغان را نمی‌شناسید و مطمئن نیستید که به این بیماری مبتلا شده‌اید یا خیر، به پزشک عمومی یا متخصص عفونی مراجعه کنید. همچنین در صورت ابتلای فرزندتان به این بیماری باید نزد دکتر اطفال بروید.
برای مشورت با پزشک می‌توانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید. در درمانکده علاوه بر سیستم نوبت‌دهی حضوری، امکان اخذ نوبت برای مشاوره آنلاین عفونی فراهم شده است.
بیشتر بدانید:داروی آبله مرغان چیست؟ معرفی 3 پماد عالی برای رفع علائم
سوالات متداول
بیماری‌هایی که باعث ایجاد بثورات قرمز خارش‌دار یا تاول‌های پوستی می‌شوند ممکن است با آبله مرغان اشتباه گرفته شوند. این بیماری‌ها عبارت‌اند از: نیش حشرات (به خصوص نیش ساس)، زرد زخم، گال، هرپس سیمپلکس، درماتیت تماسی و واکنش به داروها.
آزمایش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز یا PCR جدیدترین و قابل اعتمادترین روش برای تشخیص آبله مرغان است. با این حال، آزمایش خون هم قابل اعتماد در نظر گرفته می‌شود. در بیشتر موارد، پزشکان از آزمایش خون برای شناسایی ویروس واریسلا زوستر استفاده می‌کنند.
خیر. آزمایش خون یا تاول به آمادگی خاصی نیاز ندارد.
خیر. آزمایش خون یا آزمایش تاول هیچ خطری ندارد. با این حال، بعد از آزمایش خون ممکن است کبودی و درد خفیف را در محل خون‌گیری تجربه کنید.
منابع: medlineplus, verywellhealth
