قرص مبندازول یک داروی ضد انگل؛ از درمان کرمک تا کرم قلاب دار

در انتظار بازبینی توسط تیم پزشکی درمانکده

قرص مبندازول (Mebendazole) یک داروی ضد انگل است که برای عفونت‌های کرمی یا عفونت‌های ناشی از رشد انگل در بدن انسان تجویز می‌شود. این دارو می‌تواند کرم‌های درون روده‌ای مانند کرمک، کرم قلاب‌د‌ار و کرم شلاقی را از بین ببرد. همچنین، مبندازول از گروه بنزیمیدازول‌ها به‌شمار می‌آید که با مهار جذب گلوکز در انگل‌ها، اثربخشی بالایی در حذف آن‌ها دارد. این دارو به صورت خوراکی تجویز می‌شود و در حال حاضر با دوز ۱۰۰ میلی‌گرم موجود است. 

با وجود اثربخشی مطلوب مبندازول در درمان عفونت‌های انگلی، باید این قرص را حتما زیر نظر پزشک مصرف کنید. چرا که مصرف خودسرانه آن می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا شما را با کاربرد، عوارض، تداخل دارویی و روش مصرف قرص مبندازول ۱۰۰ بیشتر آشنا کنیم.

قرص مبندازول چیست؟

مبندازول (Mebendazole) با نام تجاری Vermox یا Emverm یک قرص ضد انگل است که برای درمان عفونت ناشی از کرم‌های خاص مانند کرمک، کرم قلاب‌دار، کرم شلاقی و کرم گرد یا برخی انگل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو بر سیستم انرژی کرم‌ها و انگل‌ها تاثیر می‌گذارد و مانع از جذب قند یا همان گلوکز توسط آن‌ها می‌شود. بدین شکل، کرم‌ها و انگل‌های درون روده انرژی لازم برای بقا را از دست می‌دهند و می‌میرند. لازم به ذکر است، مبندازول فقط برای عفونت‌های ناشی از کرم روده‌ای و انگل‌ها تجویز می‌شود و تاثیری در درمان عفونت‌هایی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی ندارد. 

کاربرد قرص مبندازول ۱۰۰

تصویر فردی در حال خوردن قرص سفید گچی با یک لیوان آب
مبندازول باید زیر نظر پزشک متخصص مصرف شود.

این دارو به درمان عفونت کرم روده‌ای همچون کرم نخی و سایر عفونت‌های کرمی کمتر رایج مانند کرم قلاب‌دار، کرم شلاقی و کرم گرد کمک می‌کند. کرم نخی یا سوزنی از رایج‌ترین نوع انگل کرمک است که در کودکان شیوع بالایی دارد. در برخی مواقع، متخصصان از مبندازول ۱۰۰ برای درمان میکروب معده و کولیت روده بزرگسالان استفاده می‌کنند.

روش مصرف قرص مبندازول

این قرص باید توسط پزشک تجویز شود. پزشک معمولا دوز دارو را بر اساس سن، نوع و شدت عفونت تعیین می‌کند. در اغلب موارد، قرص مبندازول ۱۰۰ برای درمان کرم سوزنی به صورت تک دوز یعنی یک بار در روز تجویز می‌شود، اما دوز مناسب برای سایر عفونت‎های کرمی، ۲ بار در روز (صبح و عصر) و به مدت سه روز است. یادتان باشد، مبندازول یک داروی جویدنی محسوب می‌شود؛ بنابراین قبل از مصرف باید آن را کاملا بجوید یا خرد کنید. دیگر نکات مهم حین مصرف این دارو شامل موارد زیر هستند:

  • از قورت دادن قرص مبندازول به صورت کامل بپرهیزید.
  • می‌توانید این قرص را همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید
  • اگر ناراحتی معده دارید بهتر است این قرص را همراه با غذا بخورید.
  • دارو را تا اتمام دوره درمان به صورت کامل مصرف کنید و از قطع خودسرانه آن بپرهیزید.
  • اثرگذاری این دارو سریع است، اما چند روز طول می‌کشد تا کرم‌ها و انگل‌ها به طور کامل از بین بروند. بنابراین، مقدار و دوز مبندازول را دقیقا بر اساس دستورالعمل پزشک مصرف کنید.
  • بهتر است مبندازول ۱۰۰ را برای جذب بهتر همراه با غذاهای چرب بخورید. 
  • اگر خوردن یک نوبت از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری دوز فراموش‌شده را مصرف کنید. با این حال، اگر نوبت بعدی دارو نزدیک است، می‌توانید دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و مصرف قرص را بر اساس دستورالعمل پزشک ادامه دهید.

دوز مبندازول برای کودکان و بزرگسالان

طریقه مصرف قرص مبندازول برای کودکان و بزرگسالان به نوع عفونت و شدت آن بستگی دارد. به طور کلی، دستورالعمل مصرف مبندازول به شرح زیر است:

بزرگسالان

  • دوز معمول: ۱۰۰ میلی‌گرم شامل یک قرص و به طور یک بار مصرف برای عفونت کرمک
  • عفونت‌های شدیدتر: دوز روزانه ۱۰۰ میلی‌گرم به مدت سه روز

کودکان

  • دوز معمول: ۱۰۰ میلی‌گرم شامل یک قرص برای کودکان بالای ۲ سال و به طور یک بار مصرف
  • کودکان زیر ۲ سال: تجویز دارو بر اساس وزن کودک

بیشتر بدانید: قرص لوپرامید

قرص مبندازول را ناشتا بخوریم؟

یکی از سوالات پرتکرار درباره داروی مذکور این است که قرص مبندازول باید ناشتا خورد؟ در جواب باید بگوییم نیازی به مصرف این قرص در حالت ناشتا نیست. حتی برخی متخصصان توصیه می‌کنند، مبندازول را برای کاهش ناراحتی گوارشی همراه با غذا میل کنید.

بهترین زمان مصرف قرص مبندازول

تصویری از ورق قرص مبندازول
دوز مناسب این قرص در کودکان و بزرگسالان بر اساس نوع عفونت و شدت آن مشخص می‌شود.

بهترین زمان مصرف این قرص به نوع درمان و توصیه پزشک بستگی دارد. اگر مبندازول به صورت تک دوز تجویز شده، می‌توانید آن را در هر ساعتی از روز مصرف کنید. اما اگر پزشک ۲ دوز از دارو را برای شما تجویز کرده، بهتر است آن را در صبح و عصر بخورید. نکته مهم هنگام مصرف این دارو، آن است که مبندازول را هر روز در ساعت مشخصی استفاده کنید تا دوز ثابتی از دارو در بدن باقی بماند.

موارد احتیاط و منع مصرف مبندازول

این دارو در صورت وجود شرایط و بیماری‌های زیر باید با احتیاط مورد استفاده قرار بگیرد و ممکن است در مواردی منع مصرف داشته باشد:

  • حساسیت به ترکیبات مبندازول و سایر داروهای مشابه
  • کودکان زیر ۲ سال
  • مشکلات روده
  • بیماری کبدی
  • مشکلات مغز استخوان
  • ابتلا به کم‌خونی

معمولا پزشک قبل و حین مصرف این قرص، آزمایش مدفوع و شمارش گلبول‌های خون تجویز می‌کند. این آزمایشات را حتما انجام دهید و تحت نظارت کامل پزشک باشید. از طرفی، بهتر است با ابتلای یک نفر از اعضای خانواده به این نوع عفونت، باقی افراد هم تحت درمان قرار بگیرند. همچنین، متخصصان توصیه می‌کنند، حین درمان با مبندازول برای جلوگیری از انتقال آلودگی حتما دست‌ها و ناخن‌های خود را قبل از غذا خوردن و پس از دستشویی رفتن بشویید و از تمیز بودن رختخواب و لباس‌های زیر خود مطمئن شوید.

بیشتر بدانید: قرص کلیدینیوم سی

قرص مبندازول در بارداری و شیردهی

مصرف مبندازول در دوران بارداری، به‌ویژه سه ماه اول توصیه نمی‌شود. چرا که برخی تحقیقات شان داده‌اند احتمال عبور ترکیبات دارو از طریق جفت وجود دارد و می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد. بنابراین، اگر حامله هستید یا قصد بارداری دارید، قبل از مصرف این دارو حتما با پزشک مشورت کنید. همچنین، مصرف قرص مبندازول در شیردهی هم توصیه نمی‌شود؛ زیرا در حال حاضر اطلاعات کافی در مورد انتقال این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد و میزان اثرگذاری بر او وجود ندارد.

فرق قرص مبندازول با مترونیدازول چیست؟

مبندازول و مترونیدازول، هر ۲ داروهایی هستند که برای بهبود عفونت تجویز می‌شوند، اما نوع عفونتی که درمان می‌کنند و مکانیسم اثر آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. در جدول زیر به مقایسه این ۲ قرص با همدیگر می‌پردازیم:

تفاوت‌هامبندازولمترونیدازول
نوع عفونتبرای درمان عفونت‌های ناشی از انگل‌ها و کرم‌های روده‌ای همچون کرمک، کرم قلاب‌دار، کرم شلاقی و کرم گرد مناسب است.نوعی آنتی‌بیوتیک است که برای درمان عفونت‌های باکتریایی و انگلی مختلف از جمله تریکومونازیس و ژیاردیازیس تجویز می‌شود.
مکانیسم اثربا مهار جذب گلوکز در انگل‌های روده‌ای، باعث مرگ آن‌ها می‌شود و به از بین رفتن کرم‌های روده‌ای کمک می‌کند.با آسیب رساندن به DNA باکتری‌ها و انگل‌های تک‌سلولی، رشد آن‌ها را متوقف کرده و باعث مرگ‌شان می‌شود.
جدول تفاوت مبندازول و مترونیدازول

عوارض قرص مبندازول ۱۰۰

این دارو ممکن است مانند هر داروی دیگری عوارض جانبی ایجاد کند که شامل موارد زیر هستند:

عوارض جانبی رایج

 اینفوگرافیک عوارض رایج قرص مبندازول ۱۰۰
اگر عوارض رایج این دارو پس از چند روز برطرف نشدند، حتما به پزشک معالج‌تان اطلاع دهید.

شایع‌ترین عوارض جانبی این قرص، معده درد است. از دیگر عوارض رایج آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • دل درد
  • اسهال
  • نفخ
  • از دست دادن اشتها
  • حالت تهوع و استفراغ

عوارض جانبی جدی

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید سریعا به پزشک معالج‌تان اطلاع دهید:

  • سکسکه
  • فشار خون پایین
  • زنگ زدن گوش
  • تب، لرز، سرفه و گلودرد ناشی از عفونت
  • سرگیجه
  • واکنش آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش یا کهیر، تورم صورت، لب‌ها و زبان
  • افزایش ضربان قلب
  • خونریزی غیر طبیعی
  • ادرار تیره

عوارض قرص مبندازول در کودکان می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیر ایجاد کند. بنابراین، با مشاهده هر یک از علائم فوق در کودکان سریعا مصرف دارو را قطع کنید و پزشک معالج را در جریان قرار دهید.

عوارض قرص مبندازول در بزرگسالان

اگر این دارو زیر نظر پزشک متخصص و در دوزهای توصیه‌شده مصرف نشود، می‌تواند عوارض جدی در کبد و معده بزرگسالان ایجاد کند. همچنین، مصرف خودسرانه مبندازول می‌تواند بزرگسالان را در معرض ابتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن قرار دهد. به همین دلیل، اگر دوره درمان با مبندازول طولانی باشد، پزشک مکمل آهن تجویز می‌کند. از دیگر عوارض این دارو برای بزرگسالان که معمولا به ندرت رخ می‌دهد، می‌توان به بیماری هپاتیت اشاره کرد.

بیشتر بدانید: قرص بیزاکودیل

تداخل دارویی مبندازول

تداخل دارویی می‌تواند اثربخشی داروها را کاهش دهد یا منجر به افزایش عوارض جانبی آن‌ها شود. داروهایی که به هیچ‌وجه نباید به طور همزمان با مبندازول مصرف شوند، عبارت‌اند از:

  • متزونیدازول
  • ریتوناویر
  • سایمتیدین
  • داروهای ضد تشنج همچون فنی‌توئین و کاربامازپین

راهنمای مراجعه به پزشک

قرص مبندازول یک داروی ضد انگل است که می‌تواند عفونت‌های ناشی از انگل‌ها و کرم‌های روده‌ای را درمان کند. این دارو به صورت قرص جویدنی تولید می‌شود و اثرگذاری مطلوبی در درمان بسیاری از عفونت‌های انگلی دارد. با این حال، مصرف آن بدون تجویز پزشک خطرناک است و می‌تواند عوارض جانبی جدی همچون اختلالات خونی، کمبود گلبول‌های قرمز و مشکلات کبدی ایجاد کند. از همین‌رو بهتر است قبل از مصرف مبندازول، مخصوصا در شرایط خاص همچون بارداری و شیردهی حتما با پزشک مشورت کنید. 

شما می‌توانید برای پرسیدن سوالات بیشتر درباره مبندازول از طریق وب‌سایت درمانکده ویزیت آنلاین پزشک عمومی بگیرید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر عمومی به دکتر مد نظر خود مراجعه کنید.

سوالات متداول

قرص مبندازول 100 برای چیست؟

این قرص یک دارو ضد انگل است که برای درمان عفونت‌های ناشی از کرم‌های روده‌ای همچون کرمک، کرم شلاقی و کرم قلاب‌دار تجویز می‌شود. همچنین، اثرگذاری بالایی در درمان بسیاری از عفونت‌های انگلی دارد.

قرص مبندازول چطوری باید بخوریم؟

این دارو یک قرص جویدنی است و باید آن را قبل از قورت دادن کاملا بجوید یا خرد کنید.

آیا قرص مبندازول باعث سقط جنین میشود؟

پزشکان مصرف این قرص را در دوران حاملگی، به‌ویژه سه ماه اول بارداری توصیه نمی‌کنند؛ زیرا ممکن است ترکیبات آن از طریق جفت عبور کند و باعث سقط جنین شود.

منابع: clevelandclinic | nhs

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد رای‌ها 2

هنوز امتیازی ثبت نشده

r@dmanesh-salllam
دریا رادمنش

دریا رادمنش هستم کارشناس ارشد رشته روانشناسی بالینی. حدود پنج سال می‌شه که در کنار مشاوره روانشناسی در زمینه اختلالات روانشناختی، به دلیل علاقه شخصیم به نوشتن، در حوزه پزشکی، سلامت روان و... تولید محتوا می‌کنم.

مشاهده سایر مطالب
اشتراک در
اطلاع از
guest
(اختیاری)

در صورتی که سوال شما تخصصی هست و به دنبال نظر پزشک متخصص هستید، به بخش مشاوره آنلاین پزشکی مراجعه کنید.

1 پرسش و پاسخ
بیشترین رأی
تازه‌ترین قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه سؤال ها
اسلام
اسلام
2 روز قبل

چراهمیشه ضعیفم کم خونم هرچی مکمل استفاده میکنم اثری نداره وپوستم تیره وکباب شده مثل -فتاب سوختگیه

شهر
تهران