قرص متادون یک داروی اپیوئیدی یا شبه‌مخدر است که اغلب برای تسکین درد تجویز میشود. اگر از این دارو دقیقا طبق دستور پزشک استفاده کنید، به طور ایمن به کنترل درد شدید کمک می‌کند. اما مصرف نادرست آن می‌تواند خطرناک باشد. در این مقاله از مجله درمانکده به این سوال که متادون چیست، چه تاثیری روی بدن دارد و چگونه باید مصرف شود، پاسخ می‌دهیم. با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
اطلاعات شناسنامه‌ای قرص متادون
| عناوین مرتبط با شناسنامه دارو | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | متادون یک ضد درد اپیوئیدی است که برای کنترل درد شدید استفاده میشود. این دارو همچنین ممکن است برای کمک به ترک مواد مخدر تجویز شود. |
| نام دارو | این دارو با نام متادون (Methadone) شناخته میشود. |
| بک‌گراند دارو | قرص Methadone اولین بار در طی جنگ جهانی دوم در آلمان ساخته شد و بعد از آن برای تسکین درد و ترک اعتیاد به‌کار گرفته شد. |
| نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است. |
| گروه دارو | قرص Methadone یک داروی تایید شده است. |
| ساختار دارو | 
|
| فرمول شیمیایی | C21H27NO |
| داروهای هم گروه | کدئین، ترامادول، آلفنتانیل، هیدروکدون، تاپنتادول، مرفین، اکسی کدون و اکسی مورفون |
| فرم‌های موجود دارو | قرص، شربت، پودر و آمپول |
نام برندهای قرص متادون
این قرص با نام‌های تجاری مختلف تولید میشود که یکی از آن‌ها متادکس است.
کاربرد قرص متادون
متادون درد شدید و مزمن را درمان می‌کند. این دارو زمانی تجویز میشود که سایر داروهای ضد درد موثر یا قابل تحمل نیستند. همچنین ممکن است برای درمان اختلال مصرف مواد مخدر استفاده شود. Methadone میل به مصرف مواد مخدر و علائم ناشی از ترک آن را کاهش می‌دهد. این دارو زمانی موثرتر است که همراه با مشاوره و رفتاردرمانی استفاده شود.
روش مصرف قرص متادون
نحوه مصرف قرص متادون 5 میلی گرم یا سایر دوزهای این دارو باید توسط پزشک عمومی و سایر تخصص‌های مرتبط مشخص شود. با این حال، معمولا می‌توانید هر هشت تا ۱۲ ساعت یک‌بار از آن استفاده کنید. دارو را با آب مصرف کنید و اگر معده شما را ناراحت می‌کند، آن را همراه با غذا یا شیر بخورید.
بدون مشورت با پزشک مصرف Methadone را قطع نکنید، چون دوز دارو باید به تدریج کاهش یابد. اگر به طور ناگهانی استفاده از دارو را متوقف کنید، ممکن است علائم ترک مانند بی‌قراری، آبریزش بینی، تعریق، لرز، درد عضلانی، گشاد شدن مردمک، اضطراب، کمردرد، درد مفاصل، ضعف، کرامپ معده، اختلال خواب، حالت تهوع، کاهش اشتها، استفراغ یا اسهال را تجربه کنید.
عوارض قرص متادون
مصرف این دارو ممکن است در بعضی از افراد با عارضه همراه باشد. اگر علائم زیر شدید بودند یا با گذشت زمان برطرف نشدند، به پزشک خود اطلاع دهید:
- سردرد
- افزایش وزن
- دل‌درد
- خشکی دهان
- گرگرفتگی
- مشکل در ادرار کردن
- تغییر خلق و خو
- مشکلات بینایی
- اختلال خواب
- یبوست
بعضی از عوارض جانبی Methadone جدی هستند. در صورت مشاهده هر یک علائم زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید:
- تشنج
- خارش
- کهیر
- تورم چشم‌ها، صورت، دهان، زبان یا گلو
- گرفتگی صدا
- مشکل در تنفس یا بلع
- خواب‌آلودگی شدید
- بی‌قراری، توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعا وجود ندارند)، تب، تعریق، گیجی، ضربان قلب سریع، لرز، عدم هماهنگی بین حرکات اندام‌ها، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- ناتوانی در ایجاد نعوظ یا حفظ آن
- قاعدگی نامنظم
- کاهش میل جنسی
قرص متادون ممکن است عوارض جانبی دیگری هم ایجاد کند. اگر در حین مصرف این دارو مشکل غیر عادی داشتید، نزد پزشک بروید.
بیشتر بخوانید: آیا مصرف داروهای مسکن باعث بروز فشار خون بالا می‌شوند؟
موارد احتیاط پیش از مصرف
توجه به نکات زیر می‌تواند از عوارض خطرناک قرص متادون جلوگیری کند:
- اگر به Methadone یا داروی دیگری حساسیت دارید، این موضوع را به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
- به پزشک خود بگویید که از چه داروها یا مکمل‌های غذایی استفاده می‌کنید یا قصد دارید مصرف آن‌ها را شروع کنید.
- فهرست محصولات گیاهی مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار دهید. این موضوع به خصوص زمانی مهم است که از گل راعی (St. John’s wort) استفاده می‌کنید.
- این قرص ممکن است در طول ۲۴ تا ۷۲ ساعت اول درمان و هر زمانی که دوز افزایش می‌یابد باعث مشکلات تنفسی جدی شود. به همین دلیل، مهم است که سابقه ابتلا به هر نوع مشکل تنفسی را قبل از تجویز آن به پزشک اطلاع دهید.
- در مورد سابقه ابتلا به انسداد روده یا ایلئوس فلجی (شرایطی که در آن غذای هضم‌شده در روده حرکت نمی‌کند)، مشکلات ادراری، بزرگ شدن غده پروستات، بیماری آدیسون، تشنج و بیماری غده تیروئید، لوزالمعده، کیسه صفرا، کبد یا کلیه با پزشک صحبت کنید.
- قبل از جراحی از جمله جراحی دندان، به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید که Methadone مصرف می‌کنید.
- این دارو ممکن است باعث خواب‌آلودگی شما شود. تا زمانی که متوجه نشدید چه تاثیری روی شما دارد، رانندگی نکنید یا کاری انجام ندهید که به هوشیاری نیاز داشته باشد.
- وقتی خیلی سریع از جای خود بلند می‌شوید، ممکن است Methadone باعث سرگیجه شود. زمانی که برای اولین بار مصرف دارو را شروع می‌کنید، احتمال وقوع این مشکل بیشتر است. بنابراین توصیه میشود به آرامی از رختخواب بلند شوید.
- قرص Methadone ممکن است باعث یبوست شود. با پزشک خود در مورد تغییر رژیم غذایی یا استفاده از دارو برای پیشگیری یا درمان یبوست صحبت کنید.
- قبل از انجام هر گونه تست آزمایشگاهی، به پزشک و پرسنل آزمایشگاه بگویید که Methadone مصرف می‌کنید.
- در حین مصرف این دارو به طور منظم به پزشک مراجعه کنید. چون ممکن است پزشک آزمایش‌های خاصی را برای بررسی پاسخ شما به Methadone تجویز کند.
- این دارو می‌تواند قدرت باروری را در مردان و زنان کاهش دهد. در مورد خطرات مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
- با پزشک خود در مورد ضرورت داشتن داروی نالوکسان صحبت کنید. نالوکسان برای درمان اثرات تهدید‌کننده حیات ناشی از مصرف بیش از حد Methadone استفاده میشود.
تداخلات دارویی قرص متادون
این دارو را با هیچ‌کدام از موارد زیر مصرف نکنید:
- داروهایی که برای درمان عفونت قارچی تجویز می‌شوند؛ مانند ایتراکونازول، کتوکونازول، پوساکونازول و وریکونازول
- داروهای تجویزشده برای ضربان قلب نامنظم مثل بپریدیل، برتیلیوم، دروندارون و کینیدین
- سیزاپراید
- هالوفانترین
- مزوریدازین
- پیموزاید
- راساژیلین
- سلژیلین
- تیوریدازین
این قرص ممکن است با داروهای زیر هم تداخل داشته باشد:
- آنتی‌هیستامین‌ها
- داروهای ضد ویروس که برای درمان HIV یا ایدز تجویز می‌شوند
- آرسنیک تری‌اکسید
- آتروپین
- بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند کلاریترومایسین، اریترومایسین، جمی‌فلوکساسین، لووفلوکساسین، موکسی‌فلوکساسین، افلوکساسین، پنتامیدین، تلیترومایسین، ریفامپین و ریفاپنتین
- داروهای ضد اضطراب یا خواب‌آور
- داروهای تجویزشده برای مشکلات مثانه مانند اکسی‌بوتینین و تولترودین
- داروهای ضد سرطان مثل داساتینیب، لاپاتینیب، سونیتینیب و ورینوستات
- بعضی از داروهای ضد افسردگی مانند آمی‌تریپتیلین، دزیپرامین، فلوکستین و سرترالین
- داروهای مالاریا مانند کلروکین و مفلوکین
- بعضی از داروهای میگرن مثل آلموتریپتان، التریپتان، فرواتریپتان، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، سوماتریپتان و زولمیتریپتان
- داروهای ضد تهوع یا ضد استفراغ مانند دولاسترون، دروپریدول، گرانیسترون و اندانسترون
- داروهای ضد تشنج مانند کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی‌توئین و پریمیدون
- داروهای تجویزشده برای مشکلات معده مانند دی‌سیکلومین و هیوسیامین
- داروهای بیماری مسافرت از جمله اسکوپولامین
- داروهای پارکینسون مانند بنزتروپین و تری‌هگزی‌فنیدیل
- فلوکونازول
- داروهای بیهوشی عمومی مانند هالوتان، ایزوفلوران، متوکسی‌فلوران و پروپوفول
- هالوپریدول
- ایپراتروپیوم
- لینزولید
- بی‌حس‌کننده‌های موضعی مانند لیدوکائین، پراموکسین و تتراکائین
- داروهایی که عضلات را برای جراحی شل می‌کنند
- متیلن بلو
- اکتروتاید
- سایر داروهای مخدر ضد درد
- رانولازین
- تاکرولیموس
- واردنافیل
این فهرست ممکن است تمام تداخلات دارویی Methadone را پوشش ندهد. به همین دلیل، مهم است که یک فهرست مکتوب از تمام داروها، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی مصرفی خود تهیه کنید و هر بار که نزد پزشک می‌روید یا در بیمارستان بستری می‌شوید، آن را همراه خود ببرید.
همچنین اگر سیگار می‌کشید، مشروبات الکلی می‌نوشید یا از مواد مخدر استفاده می‌کنید، درباره این موضوع با پزشک خود صحبت کنید. چون ممکن است با داروی شما تداخل داشته باشند.
فعل و انفعالات قرص متادون در بدن
متادون به دسته خاصی از داروها به نام مسکن‌های اپیوئیدی (مخدر) تعلق دارد. این دارو با تاثیر روی مغز و سیستم عصبی می‌تواند درد را تسکین دهد. همچنین با ایجاد اثرات مشابه مواد مخدر و جلوگیری از بروز علائم ترک به درمان افراد معتاد کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: قرص برای دندان درد؛ معرفی ۸ قرص برای درمان فوری درد دندان
افراد آسیب‌پذیر
زنان باردار یا شیرده از جمله مهم‌ترین افرادی هستند که ممکن است به اثرات قرص متادون حساس باشند. اگر می‌خواهید باردار شوید یا فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، با پزشک صحبت کنید. مصرف Methadone در دوران بارداری می‌تواند به نقایص مادرزادی جدی منجر شود.
قبل از شروع شیردهی هم باید با پزشک در مورد مزایا و عوارض Methadone مشورت کنید، چون ممکن است لازم باشد تغییراتی در برنامه درمانی شما ایجاد شود.
اگر در طول درمان با Methadone به کودک خود شیر بدهید، احتمالا فرزندتان دارو را از طریق شیر دریافت می‌کند. بنابراین توصیه میشود او را به دقت تحت نظر بگیرید و در صورت مشاهده علائم غیر عادی از جمله خواب‌آلودگی یا مشکلات تنفسی فورا نزد پزشک بروید. همچنین قبل از اینکه فرزندتان را از شیر بگیرید، با پزشک صحبت کنید. چون این کار را باید به تدریج انجام دهید تا کودک با قطع دریافت Methadone از طریق شیر به علائم ترک دچار نشود.
بیشتر بخوانید: قرص باکلوفن چیست؟ از شر گرفتگی عضلات خلاص شوید
کلام پایانی
توصیه میشود در حین مصرف قرص متادون با پزشک در مورد اهداف درمان، طول درمان و سایر روش‌های کنترل درد صحبت کنید. برای مشورت با پزشک می‌توانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید. در درمانکده علاوه بر سیستم نوبت‌دهی حضوری، امکان اخذ نوبت جهت مشاوره آنلاین با پزشک عمومی یا سایر تخصص‌ها فراهم شده است.
سوالات متداول
از این دارو برای تسکین درد و کمک به ترک مواد مخدر استفاده میشود.
خیر. این دارو نه تنها به درمان زود انزالی کمک نمی‌کند، بلکه ممکن است روی عملکرد جنسی مردان تاثیر منفی داشته باشد.
این قرص یک آگونیست شبه تریاک است که به صورت سنتتیک ساخته میشود.
این ۲ محصول از نظر اثربخشی و عوارض جانبی تفاوتی با هم ندارند. اما ممکن است حمل قرص از شربت راحت‌تر باشد.
با نگاه کردن به عکس قرص متادون ۲۰، ۴۰ و ۵ متوجه می‌شوید که شرکت‌های مختلف آن‌ها را در رنگ‌های متنوع تولید می‌کنند. از آنجا که فقط رنگ این محصولات با هم متفاوت است، از نظر اثربخشی یکسان تلقی می‌شوند.
تشخیص داروهای تقلبی آسان نیست. با این حال، توصیه میشود بسته‌بندی محصول و ظاهر آن را به دقت بررسی کنید و از مصرف دارویی که مهروموم مخدوش دارد یا ظاهر آن غیر عادی به نظر می‌رسد بپرهیزید.
از عوارض قرص متادون ۴۰ قهوه ای و سایر دوزهای این دارو می‌توان به خشکی دهان، یبوست، افزایش وزن، تغییر خلق و خو و اختلال خواب اشاره کرد.
بله. استفاده از قرص متادون قهوه ای یا سایر اشکال این دارو ممکن است به تغییر اشتها و در نتیجه افزایش وزن منجر شود.
این دارو در بعضی از افراد به اختلال خواب یا خواب‌آلودگی منجر میشود.
منابع: go.drugbank, medlineplus, my.clevelandclinic
