معنی فوبیا یا هراس زدگی چیست؟
فوبیا یا هراس زدگی ترسی است غیرواقعی، شدید و طولانی مدت از یک جسم، شخص، حیوان یا موقعیت. فوبیا نوعی اختلال اضطراب است. شخصی که فوبیا دارد یا سعی می کند از چیزی که ترس ایجاد میکند اجتناب کند یا آن را با اضطراب و پریشانی فراوان تحمل می کند.
بعضی از فوبیاها بسیار خاص و محدود هستند. برای مثال، یک شخص ممکن است فقط از عنکبوت (arachnophobia) یا گربه (ailurophobia) بترسد. در این مورد، شخص با دوری کردن از چیزی که می ترسد، نسبتا بدون اضطراب زندگی می کند. بعضی دیگر از فوبیاها در مکان ها یا موقعیت های گسترده تر دردسرساز می شوند. برای مثال، علائم ترس از ارتفاع (acrophobia) می تواند با نگاه کردن به بیرون از پنجره اداره یا با رانندگی روی پل های مرتفع بروز کنند. ترس از فضاهای محصور یا تنگناهراسی (claustrophobia) می تواند با سوار شدن به آسانسور یا استفاده از دستشویی کوچک تشدید شود. افرادی که این فوبیاها را دارند ممکن است نیاز به ایجاد تغییرات چشمگیر در زندگی خود باشند. در موارد شدید، فوبیا ممکن است عامل تعیین کننده اشتغال، محل کار، مسیر رانندگی، فعالیت های اجتماعی و تفریحی، یا محیط خانه شخص باشد.
بیشتر بخوانید : قرص خواب آور و اثرات آن بر روی بدن
برای درمان فوبیا می توانید با یک روانپزشک یا روانشناس مشورت کنید.
انواع فوبیا (هراس زدگی)
فوبیا سه نوع اصلی دارد:
1. فوبیا خاص (فوبیا ساده)
در این حالت که رایج ترین شکل فوبیا است، افراد ممکن است از حیوانات خاص (مانند سگ، گربه، عنکبوت، مار)، افراد خاص (همچون دلقک، دندانپزشک، دکتر)؛ محیط های خاص (همچون مکان های تاریک، رعد و برق ها، مکان های بلند)، یا موقعیت های خاص (مانند پرواز با هواپیما، سوار شدن به قطار، قرار گرفتن در یک فضای محصور) بترسند. این شرایط لااقل تا حدودی ژنتیکی (ارثی) هستند و به نظر می رسد در خانواده ها وجود داشته باشند.
2. فوبیا اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی)
افراد با فوبیا اجتماعی از موقعیت های اجتماعی که ممکن است در آنها ممکن است تحقیر شده، شرمسار شده یا مورد قضاوت دیگران قرار گیرند می ترسند. آنها خصوصا زمانی مضطرب می شوند که افراد حاضر در آن موقعیت را نمی شناسند. این ترس می تواند محدود به عملکرد مانند سخنرانی کردن، کنسرت یا ارائه کاری باشد. یا می تواند عمومی تر باشد به طوری که شخص با فوبیا از بیشتر موقعیت های اجتماعی مانند غذا خوردن در ملاعام یا استفاده از دستشویی عمومی اجتناب کند. به نظر می رسد که فوبیا اجتماعی در خانواده ها وجود داشته باشد. افرادی که در کودکی خجالتی یا منزوی بودند یا تجربه های اجتماعی منفی یا ناخوشایندی داشته اند، بیشتر در معرض این اختلال قرار دارند.
بیشتر بخوانید : نقش تغذیه در بروز اختلالات روانی
3. Agoraphobia (هراس از مکان های باز)
هراس از مکان های باز ترس از قرار گرفتن در مکان های عمومی است که خروج ناگهانی از آنها ممکن است سخت یا خجالت آور باشد. شخص با Agoraphobia ممکن است از رفتن به سینما یا کنسرت یا سفر با اتوبوس یا قطار اجتناب کند. این نوع فوبیا مجزا است زیرا با وحشت زدگی (ترس شدید بعلاوه علائم جسمانی ناراحت کننده هچون لرزه، تپش قلب و عرق کردن) مرتبط است.
بیشتر بخوانید: توهم چیست؟
علائم فوبیا یا هراس زدگی
فوبیاهای کودکی غالبا بین سنین 5 و 9 سال رخ داده و معمولا مدت کوتاهی دوام دارند. فوبیاهای با دوام بیشتر بد از دوران کودکی آغاز می شوند، خصوصا در افراد حدود بیست ساله. فوبیاهای بزرگسالان معمولا چندین سال طول می کشد و احتمال اینکه به خودی خود رفع شوند کمتر است. بدون درمان مناسب، فوبیا می تواند خطر انواع دیگر بیماری های روانی خصوصا سایر اختلالات اضطراب، افسردگی و سوء مصرف مواد را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید : همه چیز در مورد معده درد
علائم فوبیا عبارتند از:
- احساس بیش از اندازه، ناراحت کننده و مداوم ترس یا اضطراب که با جسم، فعالیت یا موقعیت خاصی بروز می کند.
- احساسات یا غیرمنطقی هستند یا نامتناسب با تهدیدات واقعی. برای مثال، اگرچه هر کسی ممکن است از یک سگ آزاد و تهدید کننده بترسد اما اکثر افراد از یک سگ آرام، ساکت و تحت کنترل فرار نمی کنند.
- اجتناب و دوری از جسم، فعالیت یا موقعیتی که فوبیا را تشدید می کند. چون افرادی که فوبیا دارند تشخیص می دهند که ترس آنها بیش از اندازه است، اغلب از علائمی که دارند خجالت می کشند. برای جلوگیری از شرم یا علائم اضطراب آنها از موارد تشدیدکننده فوبیا دوری می کنند.
- علائم جسمی مرتبط با اضطراب. این علائم می تواند شامل لرزش، تپش قلب، عرق کردن، تنگی نفس، سرگیجه، تهوع یا علائم دیگری باشند که منعکس کننده پاسخ “جنگ یا گریز” بدن نسبت به خطر هستند. (چنین علائمی ممکن است به تشخیص اختلال وحشت منجر شود).
[sibwp_form id=1]
تشخیص فوبیا
یک پزشک فوق متخصص روانپزشک یا پزشک متخصص روانشناس احتمالا در مورد علائم فعلی و سابقه خانوادگی سئوال کند، خصوصا این که آیا سایر اعضای خانواده نیز فوبیا (هراس زدگی) داشته اند یا نه. شما ممکن است هر تجربه یا ترومایی را که سبب ایجاد فوبیا شده است—برای مثال، حمله یک سگ منجر به ترس از سگ—را گزارش کنید.
شاید بحث از عکس العمل شما – اندیشه ها، احساسات و علائم جسمانی شما – هنگام مواجهه با چیزی که از آن می ترسید مفید باشد. همچنین، توضیح دهید که برای اجتناب از موقعیت های ترسناک چه کار می کنید و اینکه فوبیا چگونه زندگی روزمره، از جمله روابط شغلی و شخصی، شما را متأثر می سازد.
بیشتر بخوانید : افسردگی، کشنده مثل سرطان
روانپزشک یا روانشناس شما در مورد افسردگی و استفاده از مواد از شما سئوال می کند زیرا بیشتر افراد با فوبیا این مشکلات را نیز دارند.
در کودکان، فوبیاهای خاص می توانند مشکلات کوتاه مدتی باشند که در عرض چند ماه از بین می روند. در بزرگسالان، حدود 80% از فوبیاهای جدید تبدیل به شرایط مزمن (بلند مدت) می شوند که بدون درمان مناسب برطرف نمی شوند.
پیشگیری از فوبیا
هیچ راهی برای جلوگیری از آغاز یک فوبیا وجود ندارد. با این حال، درمان می تواند تأثیر منفی اختلال را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید : اختلال روان تنی یا سایکوسوماتیک چیست؟
درمان فوبیا
درمانی فوبیا معمولا ترکیبی از روان درمانی و دارودرمانی است:
- فوبیا خاص. درمان شناختی-رفتاری می تواند مفید باشد، خصوصا روندی که درمان از راه حساسیت زدایی یا درمان از راه مواجهه نامیده می شود. در این روش شما به تدریج با پای خود و تحت شرایط کنترل شده در معرض چیزی قرار می گیرید که از آن می ترسید. وقتی شما در معرض آن عامل قرار می گیرید، یاد می گیرید که از طریق آرامش، کنترل تنفس یا سایر راهبردهای کاهش اضطراب بر ترس خود غلبه کنید. برای درمان کوتاه مدت فوبیاها، دکتر ممکن است داروی ضداضطراب تجویز کند. اگر فوبیا فقط گاه گاهی پیش می آید، مانند ترس از پرواز، استفاده از دارو می تواند محدود شود.
- فوبیا اجتماعی. اگر فوبیا اجتماعی شما روی یک عملکرد خاص (برای مثال، ارائه یک سخنرانی یا اجرای یک کنسرت) متمرکز باشد، دکتر شما ممکن است یک داروی بتابلوکر همچون پروپرانولول (ایندرال) تجویز کند. این دارو را می توان درست قبل از انجام آن کار مصرف کرد. این دارو اثرات جسمی اضطراب (تپش قلب یا لرزش انگشتان) را تعدیل می کند اما معمولا بر هشیاری مورد نیاز برای صحبت کردن یا مهارت مورد نیاز برای نواختن آلت موسیقی اثر نمی گذارد. برای اشکال عام تر یا بلندمدت تر فوبیا اجتماعی، دکتر شما ممکن است یک داروی ضدافسردگی، معمولا یک SSRI (مهارکننده انتخابی بازجذب سورتونین) همچون سرترالین (زولوفت)، پاروکستین (پاکسیل) یا فلوئوکستین (پروزاک) تجویز کند. اگر SSRI مؤثر نشد، دکتر می تواند یک داروی ضد افسردگی یا ضد اضطراب دیگر تجویز کند. درمان شناختی-رفتاری نیز برای بیشتر افراد با فوبیا اجتماعی، هم در محیط فردی و هم گروهی، مؤثر است.
- درمان این اختلال شبیه به درمان اختلال وحشت زدگی است. درمان دارویی شامل داروی ضدافسردگی SSRI یا داروهای دیگر، همچون کلومیپرامین (آنافرانیل) و ایمیپرامین (توفرانیل) و داروهای ضداضطراب بنزودیازپین، همچون کلونازپام (آنافرانیل)، دیازپام (والیوم) و لورلزپام (آتیوان) است. روان درمانی نیز مفید است، خصوصا درمان شناختی-رفتاری.
کی نیاز است از روانپزشک یا روانشناس کمک بگیریم؟
اگر ترس ها و اضطراب هایی که آرامش خاطر شما را به هم می زنند، با روابط شخصی شما تداخل دارند، یا مانع کارکرد عادی شما در خانه، مدرسه یا محل کار می شوند برای شما دردسر ساز شده اند، در اولین فرصت ممکن قرار ملاقاتی با روانپزشک یا روانشناس بگذارید. برای آشنایی بیشتر با مبحث روانشناسی، “روانشناسی چیست؟” را بخوانید.
سلام من فوبیای مشروب خوردن دارم یعنی میترسم بخورم حالم بد بشه یا بمیرم چکار باید بکنم خیلی برام احساس پوچی داره فکر میکنم از بقیه دوستام ترد شدم
دوستی که شما رو به خوردن مشروب ترغیب میکند دوست نیست! دشمنه
وقتی توی یی اتاق باشم حالا هزار متر باشه اصلأ احساس کنم درش به روم بسته است احساس خفگی احساس سکته هم چی میزنه به سرم دارم خفه میشم
من فوبیا دارم. ولی نمیدونم چکار کنم
سلام من متاسفانه فوبیای خوردن قرص رو دارم. قرص های روکش دار مثل آموکسی سیلین رو میتونم بخورم و بزرگ باشه میترسم نمیتونم قورت بدم.خیلی سخته برام داشتن این مشکل
من پول برای مشاوره روان شناس ندارم
سلام من نمیدونم چمه شایدازنظربقیه خنده دارباشه ولی خیلی زجرمیکشم مثلااگه یه نوشابه توخانواده باشه آخرشو برمیدارم میگم نخورین یا یه خوراکی میخوادتموم بشه برمیدارم حتی اگه مهمونی هم برم همینجورم اگه یه چیزی که برداشتم بخورن اون موقع یه حالت استرس خفگی انگاریه چی توگلوم هست میادسراغم تاصبح نمیخوابم شبا مخصوصا اینجوریم صبحا نیستم چیکارکنم خوب شم
سلام من از پزشک و تجهیزات پزشکی فوبیا دارم خیلی هم غلیظ بطوری ک وقتی تجهیزات پزشکی میبینم حتی امپول کلا فشار و قند خونم میافته و از حال میرم و استرس و اضطراب میگرم کمکم کنین لطفا
من ترس ازین دارم که یک چیزی به شکمم بخوره
و اسم بیماری مو کشف کردم اسمش (ترومای روحی روانیه) علتش هم بخاطر اینکه وقتی 5 ساله بودم یک کار اشتباه انجام میدم خواهرم برای تنبیه یک قاشق داغ میکنه روی گاز میزنه به شکم من و باعث بیماری میشه مواظب بچه آخری هاتون باشید ♀️
سلام شب بخیر آیا فوبیا با هیپنوتیزم درمان میشه
و اگه میشه میتونید دکتری رو به من معرفی کنید
من موقع غذا خوردن تو جمع یا شخص مفرد
استرس میگیرم و لرزش سر
یا وقتی یکی صدام میزنه ی تیک سر دارم
یا باهام حرف میزنن جدیدا خیلی داره بیشتر میشه
۵-۶ سالی میشه اینطوریم شایدم بیشتر
ولی الان ۲ ساله ک بدتر شدم داروی ضدافسردگی ام تشویش میکنه
دکتر اعصاب و روان بهم داد ک ادامه ندادم دارورو
فلوکستین و ب ۳۰۰ بود
ولی تاثیری نداشت
لرزش سر و ترس تو وجودم چیه؟
سلام من ۳۵سالمه نزدیگ ۴ماهه ازخونه بییرون نرفتم هرچقدکه ازخانه دورترمیشم حالم بدمیشه حمام نمیتونم برم احساس میکنم میخورم زمین همه جاادما به چشمم حس عجیبی میان هواسم به هیچ چیزنیس اصلان راهش چیه
وقتی بادو باران میاد میترس یبوست وتب استرس مگیره چه کار باید کرد
سلام پسرم 14 سالشه و فوبیای تاریکی داره از خشرات میترسه ولی شدتش انقد زیاد نیست توی تاریکی به هیچ وجه نمیتونه تحمل کنه انقدر زیاد که تو اتاقش که میخوابه شبا از ت س بیخواب میشه و موجودات ترسناک میبینه
یکی دوتا از بستگان وقتی توی جمع هستن اصلا صحبت نمیکنن و جمع گریزن همش سرشون تویه گوشیه،و یکیشون خانه متصله و خیلی به ندرت میزنه از منزل بیرون .نام بیماری و راه درمان چیه؟؟
سلام من فوبیای آب دارم آب دریا استخر رودخونه حتی دوش حموم احساس خفگی بهم دست میده
من یه حالتی دارم که نمیدونم فوبیا هست یا وسواس، مثلا وقتی روی فرشی میشینم که آدمای دیگه هم اونجا نشستن یه حسی برام دست میده مثلا میگم اون آدما قبل از نشستن در اینجا تو چه جاهایی نشستن و چه مولکولهایی جذبشون شده حالا که اینجا نشستن اون مولکولها ریخته رو فرش و اگه منم اونجا بشینم از رو فرش به لباس من سرایت میکنه و میترسم و اضطرابم به شدت بالا میره واس همین تو خونه یه تشک دارم که هرجا بخوام بشینم اونو میندازم زیرم؛ خیلی زجر میکشم لطفا کمکم کنین
سلام خواهرم 10 سالشه ترس شدید از دلقک ها ( کلروفوبیا ) داره به دلقک ها فکر میکنه یا میبینتشون حالش بد میشه نبضش تند میزنه و نفس نفس میزنه چه راهی رو توصیه میکنید
ممنونم
من دو ساله فوبیا بدی دارم وقتی جایی گیر میکنم حالم خیلی بد میشه وقتی بینیم میگیره یا گوشم بر اثر سرما خوردگی کیپ میشه دیوونه میشم انگار خفه میشم نمیدونم چیکار کنم حالم خیلی بد میشه دیوونه شدم دیگه
سلام من از همه چیز میترسم دستشویی تازه ابگرمکن زمینی سیفون سرپایی تاریکی تنهایی از بعضی چیزا میترسم که به یکی میگن میخندن میشه کمک کنید الان ۳۳سالمه از بچگی فوبیا دارم
سلام خندیدن ،خیلی به من کمک کرد تا ترس از ارتفاع به کلی از بین بره میتونید امتحان کنید با دیدن کلیپ خنده دار و به یاد اوردن یک خاطره خنده دار
سلام …من از فضاهای خیلی باز که هیچی دورو برم نیست میترسم ….از ماندن در آسانسور ….از روی پل هوایی …رانندگی در لاین سوم …چکار باید بکنم ..یه وقتایی که توی این شرایط قرار میگیرم اینقر ناخودآگاه دستام رو مشت میکنم و فشار میدم که بعدش خیلی دردم میاد و از دستام عذر خواهی میکنم .
سلام من فوبیا بالا اردن رو دارم تا یه کم احساس تهوع بهم دست میده اصلا کلا یخ حور بهم میریزم که دیگه نمیتونم هیچ کاری رو انجام بدم بعد انقدر استرس میگیرم که مزاجم بهم میریزه و لرز میکنم تپش قلب هم میگیرم .
سلام من چندماهي هست كه حس عجيبي دارم همش احساس ترس از مرگ ميكنم نميتونم تنها و بدون داشتن اب كنارم حتي تا سر كوچه برم مسيرهاي دور رو كه كلا بايد يكي كنارم باشه ميسر هاي نزديك هم با وجود اسنپ حتما بايد اب معدني هم همراهم باشه وگرنه احساس ميكنم كه ميميرم من قبلا شبا كلا تنها بودم تنها سفر ميرفتم الان تنهايي نميتونم رانندگي كنم احساس ميكنم هر لحظه ميميرم
شماازنوعی،بیماری،روان،پریشی،رنج،
میبرید،دوست،عزیزازداروهای،سرتالین
مانندآسنترا،استفاده،کنید،ممکن،بیماریتون رامهارکنه
آسنترا خیلی خوبه تا ده روز یخورده اذیت میشی ولی خوبت میکنه کلا بیخیالش میشی منم عین خودت بودم الانم هستم ولی بدون قرص دارم میجنگم حالشو میگیرم نابودش میکنم
سلام من کلا از صحبت کردن میترسم وقتی هم کسی صحبت میکنه هم میترسم احساس خوبی ندارم دوست دارم کسی صحبت نکنه دیشب این اتفاق برام افتاد. وقتی که صحبت های برادرم آزارم میداد اینطور شد. واقعا شرایط بدیه وقتی کسی صحبت میکنه من میترسم خیلی سختمه لطفا کمکم کنید
سلام من19سالمه و از بادکنک خیلی خیلی میترسم طوری که تو تولدهایامراسمات وقتی بادکنک میبینم تنم یخ میکنه ،نفسم بالانمیاد،ضربان قلبم تندتندمیزنه وسردردبدی میگیرم لطفاکمک کنیددرمان بشه خیلی ممنون
سلام من ۱۸سالمه فوبیا اجتماعی دارم تحت درمانم اما مدرسه رفتن برام سخته الان سال آخرم و کنکور دارم باید چیکار کنم که از مدرسه نترسم
سلام من فوبیای اجتنابی دارم از جمع غیر خانوادگی بدم میاد
ترس من با همه فرق داره خیلی عجیبه همه مسخره ام میکنن کسی درکم نمیکنه
من از مورچه وحشت دارم هر جا میبینم حالت شوک بهم دست میده
علتشم میدونم چیه
وقتی ۶ سالم بود فیلم مورچه های آدم خوار تماشا کردم از اون موقع
میترسم الان ۳۲ سالمه
من امید به بهبودی ندارم
سلام من از جاهای تاریک و تنگ فوبیا دارم
وقتی فیلم هایی نگه میکنم که توشون فضای تاریک تنگه (تمساح) نفسم میگیره
سلام من 14سالمه ترس از چیز های خلخالی و راه راه دارم
سلام غزل جان
پیش از همه مرسی از اینکه همراه درمانکده هستی.
عزل عزیز، با توجه به سن کم شما و تاثیر بسزای درمان شناختی رفتاری در این سن، بهت پیشنهاد میکنم هرچه زودتر به فوق متخصص روانپزشک مراجعه کنی و شرایطت رو کامل براش شرح بدی. البته اگه در تهران، کرج، تبریز، مشهد، شیراز یا اصفهان ساکن هستی این نوبت رو میتونی از بهترین پزشکان روانپزشک به صورت آنلاین بگیری.
با آرزوی بهترین ها
سلام من از تنهایی رانندگی کردن هراس دارم قبلش استرس میگیرم ودست وپاهام میلرزه نمدونم چکار کنم
سلام سمیه جان
ابتدا ممنونم که همراه درمانکده هستی.
سمیه عزیز، ترس از رانندگی از جمله مواردیه که در حیطه فوبیا در افراد زیادی دیده میشه. البته جای نگرانی وجود نداره و پیشنهاد میکنم مشکلت رو با یه متخصص روانشناس مطرح کنی. همچنین درمانکده امکان مشاوره آنلاین با بهترین روانشناسان رو برات فراهم کرده.
با آرزوی سلامتی پایدار
سلام من ۳۵ سالمه از تنهایی رانندگی کردن میترسم ووحشت دارم ازقبل استرس واضطراب شدیدی میگیرم و دست وپاهام میلرزه توراخدا کمکم کنین