تریپوفوبیا ترس یا انزجار از حفراتی است که به شکل فشرده در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. افرادی که مبتلا به این ترس می باشند، با دیدن سطوحی که دارای حفرات ریز و کنار یکدیگر می باشند، دچار احساس ترس و دلهره می شوند. برای مثال سطح یک میوه توت فرنگی و یا سطح غلاف دانه گیاه نیلوفر آبی این افراد را دچار استرس می‌کند.
این فوبیا هنوز به شکل رسمی مورد شناسایی قرار نگرفته است. در پژوهش های محدودی نیز که در رابطه با این فوبیا انجام شده، بیشتر در مورد به رسمیت شناختن یا نشناختن آن به عنوان یک اختلال روانی بحث شده است. در ادامه جزئیاتی از بیماری تریپوفوبیا را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
عوامل ایجاد کننده تریپوفوبیا
اطلاعات زیادی در مورد اختلال تریپوفوبیا در دسترس نمی باشد. اما عوامل رایجی که باعث ایجاد این احساس ترس می شوند، شامل موارد زیر می‌باشند:
- غلاف دانه های گیاه نیلوفر آبی
- لانه زنبور عسل
- میوه توت فرنگی
- مرجان
- فوم آلومینیومی
- میوه انار
- حباب
- تصعید قطرات آب بر روی شیشه
- تفاله طالبی
- مجموعه ای از کره‌های چشم
- مشاهده جانورانی که دارای ظاهر خال خالی برروی پوست خود می باشند نیز می تواند باعث بروز این فوبیا در افراد شود. برای مثال حشرات، دوزیستان، پستانداران و سایر موجوداتی که چنین ویژگی های ظاهری دارند.
علائم و نشانه های بیماری تریپوفوبیا
بر اساس گزارش‌ها علائم اختلال تریپوفوبیا زمانی بروز پیدا می کند که فرد جسم یا اجسامی را ببیند که بر روی سطوح خود دارای حفرات متعدد یا نقاط مشابه حفره باشند.
افرادی که از تریپوفوبیا رنج می برند، با دیدن مجموعه ای از حفرات دچار احساس ترس یا انزجار خواهند شد. بعضی از علائم تریپوفوبیا شامل موارد زیر می باشند:
- احساس ترس
- احساس انزجار و تنفر
- احساس ناراحتی
- اختلال در بینایی مانند خستگی چشم، توهم و کج بینی
- اضطراب
- مور مور شدن
- حملات عصبی
- تعریق
- حالت تهوع
- لرزش بدن
نتایج پژوهش‌های انجام شده در مورد اختلال تریپوفوبیا
محققین بر سر این موضوع که آیا می توان تریپوفوبیا را به عنوان یک فوبیای حقیقی طبقه بندی کرد یا نه دچار اختلاف نظر می باشند. یکی از اولین پژوهش هایی که در سال 2013 در این زمینه انجام شده است، عنوان می کند که می توان فوبیا را به عنوان انشقاقی از ترس بیولوژیک افراد از چیزهای مضر تلقی نمود.
بر اساس گفته محققین مسئول این پژوهش، تریپوفوبیا می تواند با دیدن الگوهای رنگی به خصوص با درجه تمایز بالا نیز بروز پیدا کند. بنا به استنباط این محققین، افرادی که به این نوع فوبیا مبتلا می باشند در ضمیر ناخودآگاه خود، اجسام یا موجوداتی بی آزار، مانند غلاف دانه های نیلوفر آبی را با جانوران خطرناک، مانند هشت پای حلقه آبی، مرتبط می سازند.
با این وجود پژوهشی که در آوریل سال 2017 انجام گرفته است، این ادعاها را رد می کند. محققین در این پژوهش برای پاسخ به این سوال که آیا تریپوفوبیا ریشه در ترس از جانوران خطرناک دارد و یا در پاسخ به ویژگی های بصری ایجاد می شود، به نظرسنجی از کودکان پیش دبستانی پرداختند.
نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که افراد مبتلا به این نوع فوبیا ترسی از جانواران سمی و خطرناک ندارند، بلکه احساس ترس آن ها ناشی از ویژگی های ظاهری اجسام یا موجودات می باشد.
بر اساس یافته‌های انجمن روانپزشکی آمریکا، تریپوفوبیا رسما یک فوبیا حقیقی به حساب نمی آید. بنابراین برای درک بهتر این عارضه و عوامل ایجاد آن، به پژوهش های بیشتری نیاز خواهد بود.
عوامل مستعد کننده تریپوفوبیا
در رابطه با عوامل مستعدکننده تریپوفوبیا اطلاعات زیادی در دسترس نمی باشد. بر اساس پژوهشی که در سال 2017 انجام شده است، ممکن است میان تریپوفوبیا و بیماری‌هایی مانند اختلال افسردگی عمده و اختلال اضطراب فراگیر (GAD) ارتباطی وجود داشته باشد.
بنابراین خطر ابتلای افراد مبتلا به این نوع فوبیا به این دو اختلال بیشتر از سایر افراد می باشد. پژوهش دیگری که در سال 2016 انجام شده نشان می دهد که احتمالا میان تریپوفوبیا و اضطراب اجتماعی ارتباطی وجود دارد.
تشخیص اختلال تریپوفوبیا
برای تشخیص فوبیا، نیاز به طرح پرسش‌هایی در مورد علائمی می‌باشد که بیمار آن ها را تجربه کرده است. گرفتن تاریخچه پزشکی، روانی و اجتماعی نیز می‌تواند در تشخیص این اختلال کمک‌کننده باشد.
ممکن است از دستورالعمل‌های DSM-5 نیز برای کمک در تشخیص این فوبیا استفاده شود. تریپوفوبیا هنوز به شکل رسمی به عنوان یک فوبیا شناخته نشده است. به همین دلیل، تشخیص قطعی این اختلال ممکن نمی‌باشد.
درمان تریپوفوبیا
راهکارهای درمانی مختلفی برای درمان این فوبیا وجود دارد.
- یکی از موثرترین این راهکارهای، برخورد درمانی می‌باشد. برخورد درمانی نوعی روش روان‌درمانی است که به تغییر نحوه پاسخ شما به عامل ایجاد ترس می‌پردازد.
- یکی دیگر از راهکارهای رایج درمان فوبیا، درمان رفتاری شناختی (CBT) می‌باشد. این روش درمانی از ترکیب برخورد درمانی با سایر تکنیک‌های درمان فوبیا تشکیل شده است. این روش در مدیریت اضطراب و جلوگیری از آزاردهنده شدن افکار، موثر می‌باشد.
سایر گزینه‌های درمانی که می‌توانند در مدیریت فوبیا به شما کمک کنند شامل موار زیر می‌باشند:
- جلسات مشاوره با روانشناس یا روانپزشک
- مصرف داروهای به خصوص مانند مسدود‌کننده‌های گیرنده‌های بتا و داروهای آرام‌بخش که به کاهش اضطراب و حملات عصبی کمک می‌کند.
- استفاده از روش‌های حفظ آرامش، مانند کشیدن نفس عمیق و یوگا
- ورزش و فعالیت بدنی، برای کاهش اضطراب
- تمرین تنفس، مشاهده، گوش دادن و سایر برنامه‌های مفید برای مدیریت استرس
با وجود اینکه تا به حال از داروهای به خصوصی برای درمان سایر اختلالات اضطرابی استفاده شده است، اما اطلاعات زیادی در مورد اثربخش بودن این داروها در موارد تریپوفوبیا در دسترس نمی‌باشد.
رعایت موارد زیر نیز می‌توانند در بهبود علائم تریپوفوبیا مفید باشند:
- داشتن استراحت کافی
- داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل
- پرهیز از مصرف کافئین و سایر مواد شیمیایی که باعث تشدید اضطراب می‌شوند.
- در میان گذاشتن مشکل با دوستان، خانواده و یا سایر افرادی که دچار همین مشکل می‌باشند.
- برخورد مستقیم با شرایط ایجاد کننده ترس تا حد امکان
نتیجه گیری
تریپوفوبیا هنوز به عنوان یک فوبیای حقیقی به رسمیت شناخته نشده است. اما به گفته بعضی پژوهشگران، این فوبیا در اشکالی می‌تواند وجود داشته باشد و علائم آن واقعی است.
این علائم در صورت بروز، می‌توانند زندگی روزمره افراد را تحت تاثیر قرار داده و مختل کنند.
در صورتیکه فکر می‌کنید مبتلا به تریپوفوبیا می‌باشید، موضوع را با پزشک یا مشاور روانشناس خود در میان بگذارید. آن ها می‌توانند به شما در یافتن ریشه ترس‌ها و کاهش علائم آنها، کمک کنند.
شما عزیزان برای کسب اطلاعاتی در خصوص بیماری تریپوفوبیا بهتر است به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید. امکان رزرو اینترنتی نوبت پزشک از طریق سایت درمانکده به سادگی امکان پذیر است. دسترسی به شماره تماس و آدرس مطب نیز از طریق درمانکده میسر شده است.
[sibwp_form id=5]
منبع : Health Line
