قرص ریسپریدون؛ دارویی برای درمان اختلالات روانی

قرص ریسپریدون یک داروی ضد روان پریشی است که با تغییر اثرات ناقل‌های شیمیایی در مغز عمل می‌کند. این دارو برای درمان اسکیزوفرنی در بزرگسالان و کودکان بالای ۱۳ سال استفاده می‌شود. همچنین، ریسپریدون برای درمان علائم اختلال دوقطبی (افسردگی-شیدایی) در بزرگسالان و کودکان بالای ۱۰ سال تجویز می‌شود. در ادامه این مقاله از مجله درمانکده به بررسی فواید و عوارض قرص ریسپریدون خواهیم پرداخت.

اطلاعات شناسنامه‌ای داروی ریسپریدون

اطلاعات شناسنامه‌ای داروی ریسپریدون را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:

عناوین	توضیحات
چکیده راهگشای دارو	ریسپریدون یک داروی آنتی‌سایکوتیک نسل دوم است که برای درمان تعدادی از اختلالات سلامت روان از جمله اسکیزوفرنی، دوقطبی، روان‌پریشی و افسردگی شدید استفاده می‌شود.
نام دارو	این دارو با نام ریسپریدون [ris-PER-i-done] شناخته می‌شود.
نام دارو به انگلیسی	قرص ریسپریدون به انگلیسی Risperidone نوشته می‌شود.
برند دارو	این دارو با نام‌ تجاری Risperdal شناخته می‌شود.
بک‌گراند دارو	مطالعه درباره داروی ریسپریدون در اواخر دهه ۱۹۸۰ آغاز شد و در سال ۱۹۹۳ توسط  FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) تایید شد. این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد.
نوع دارو	این دارو از نوع مولکول کوچک (Small Molecule) است.
گروه دارو	ریسپریدون توسط تحقیقات پزشکی تایید شده است.
ساختار دارو
فرمول شیمیایی	C23H27FN4O2
فرم‌های موجود دارو	قرص (Tablet) و محلول خوراکی (Oral Solution)
وزن دارو	قرص (۰.۲۵ میلی‌گرم، ۰.۵ میلی‌گرم، ۱ میلی‌گرم، ۲ میلی‌گرم، ۳ میلی‌گرم و ۴ میلی‌گرم) و محلول خوراکی (۱ میلی‌گرم در میلی‌لیتر)

بیشتر بدانید: قرص ملاتونین چیست؟

نحوه مصرف قرص ریسپریدون

هنگام مصرف ریسپریدون به نکات زیر توجه داشته باشید:

• ریسپریدون را دقیقا طبق دستور دکتر روانپزشک مصرف کنید.
• محلول خوراکی را با مایعات دیگر مانند چایی و نوشابه مخلوط نکنید.
• دارو را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
• مصرف ریسپریدون بدون نظارت پزشک برای کودکان ممنوع است.
• هنگام مصرف این دارو، به‌اندازه کافی آب بنوشید تا از کم‌آب‌شدن بدن جلوگیری کنید.
• هنگام مصرف این دارو از نوشیدن الکل خودداری کنید؛ زیرا عوارض جانبی آن افزایش پیدا می‌کند.
• پس از مصرف ریسپریدون از رانندگی کردن و سایر فعالیت‌هایی که به هوشیاری بالا نیاز دارند، خودداری کنید.
• بهترین زمان خوردن قرص ریسپریدون هر ۱۲ ساعت یک‌بار است.
• ریسپریدون می‌تواند وارد شیر مادر شود و عوارض جانبی در کودک ایجاد کند؛ بنابراین مصرف قرص ریسپریدون در شیردهی باید با احتیاط و زیر نظر پزشک انجام شود.

بیشتر بدانید: قرص کلونازپام؛ دارویی برای کنترل حملات پانیک

روش قطع قرص ریسپریدون چگونه است؟

قطع مصرف ریسپریدون باید تحت نظر و مراقبت دکتر روانپزشک انجام شود؛ بنابراین از قطع مصرف دارو به‌صورت خودسرانه خودداری کنید. پزشک برای جلوگیری از عود کردن علائم دوباره بیماری، دوز ریسپریدون را به‌صورت آهسته کاهش می‌دهد. این کاهش دوز بین چند هفته تا چند ماه طول خواهد کشید.

تفاوت قرص ریسپریدون 1 و قرص ریسپریدون ۲

دوزهای مختلف داروی ریسپریدون از نظر میزان وزن دارو با یکدیگر تفاوت دارند. پزشک با توجه به نوع و شدت بیماری، دوز داروی مورد نظر را برای بیمار تجویز می‌کند.

بیشتر بدانید: قرص گاباپنتین چیست؟

عوارض جانبی ریسپریدون

ریسپریدون نیز مانند سایر داروها همراه با عوارض جانبی است. برخی از عوارض قرص ریسپریدون عبارت‌اند از:

• بروز علائم واکنش آلرژیک مانند کهیر، دشواری در تنفس، تورم صورت، لب‌ها، زبان و گلو
• حرکات عضلانی کنترل‌نشده در صورت مانند لب زدن، اخم کردن، حرکت زبان، پلک زدن
• تورم یا حساسیت سینه در مردان یا زنان، ترشح از نوک پستان، ناتوانی جنسی، عدم علاقه به رابطه جنسی
• واکنش شدید سیستم عصبی مانند سفت شدن ماهیچه‌ها، تب بالا، تعریق، گیجی، ضربان قلب سریع، لرزش، احساس غش کردن
• کاهش گلبول‌های سفید پایین
• احساس ضعف و خستگی
• ایجاد زخم در دهان
• متورم شدن لثه‌ها
• مشکل در بلع
• ایجاد علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا مانند سرفه و مشکلات تنفسی
• افزایش قند خون بالا
• کاهش آب بدن و افزایش ادرار
• خشکی دهان
• نعوظ آلت تناسلی دردناک
• احساس سردرد، سرگیجه، خواب‌آلودگی
• احساس بی‌قراری و اضطراب
• بروز حالت افسردگی
• ناراحتی معده، اسهال و یبوست
• افزایش وزن

بیشتر بدانید: قرص نورتریپتیلین؛ درمانی موثر برای بیماری‌های افسردگی

موارد احتیاط پیش از مصرف یا منع مصرف

قبل از مصرف قرص ریسپریدون به موارد زیر توجه داشته باشید:

• اگر به ریسپریدون حساسیت دارید، نباید از آن استفاده کنید.
• ریسپریدون ممکن است خطر مرگ را در افراد مسن مبتلا به زوال عقل افزایش دهد؛ بنابراین از مصرف آن خودداری کنید.
• مصرف این دارو در سه ماه پایانی بارداری ممنوع است؛ زیرا می‌تواند باعث مشکلاتی مانند گیجی، سفت شدن عضلات و بروز علائم ترک در نوزاد شود.
• اگر در حین مصرف ریسپریدون باردار شدید، بدون نظر پزشک مصرف آن را قطع نکنید.

بیشتر بدانید: قرص سیتالوپرام چیست؟

تداخلات دارویی ریسپریدون

مصرف ریسپریدون با سایر داروهایی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند یا تنفس شما را کند می‌کنند، می‌تواند عوارض جانبی خطرناک یا تهدید‌کننده زندگی ایجاد کند. داروهایی که با ریسپریدون تداخل دارند، عبارت‌اند از:

• داروهای فشار خون
• کاربامازپین (Carbamazepine)
• کلوزاپین (Clozapine)
• فلوکستین (Fluoxetine)
• پاروکستین (Paroxetine)
• لوودوپا (Levodopa)

بیشتر بدانید: قرص سرترالین؛ درمان افسردگی و مشکلات جنسی در آقایان

قیمت قرص ریسپریدون

داروی ریسپریدون توسط شرکت‌های داخل ایران تولید می‌شود؛ بنابراین این دارو در دسته‌ داروهای با قیمت پایین قرار دارد.

فعل و انفعالات دارو در بدن

ریسپریدون روی مهار گیرنده‌های دوپامینرژیک D2 و گیرنده‌های سروتونرژیک 5-HT2A در مغز تاثیر می‌گذارد. گیرنده‌های دوپامینرژیک D2 به‌طور گذرا توسط ریسپریدون مهار می‌شوند؛ بنابراین می‌تواند علائم مثبت اسکیزوفرنی مانند هذیان و توهم را کاهش دهد.

بیماری‌های مرتبط با داروی ریسپریدون

ریسپریدون ممکن است بر ریتم قلب تاثیر بگذارد. همچنین، این دارو ممکن است به‌طور موقت بر باروری زنان تاثیر بگذارد.

بیشتر بدانید: قرص ویزارسین چیست؟

افراد آسیب‌پذیر نسبت به مصرف قرص ریسپریدون

اگر پزشک برای شما ریسپریدون تجویز کرده و یکی از مشکلات زیر را دارید، موضوع را به یک روانپزشک آنلاین اطلاع دهید:

• بیماری قلبی، فشار خون بالا، مشکلات ریتم قلب،
• سابقه سکته مغزی یا حمله قلبی
• ابتلا به دیابت 
• کمبود گلبول‌های سفید خون
• ابتلا به بیماری کبد یا کلیه
• سابقه تشنج
• سرطان پستان
• مشکل در بلع
• ابتلا به بیماری پارکینسون
• ابتلا به فنیل کتونوری (PKU)

بیشتر بدانید:قرص ترانکوپین چیست؟

کاربرد قرص ریسپریدون

به‌طور کلی، ریسپریدون برای درمان علائم بیماری‌های روانپزشکی از جمله اسکیزوفرنی و بیماری دوقطبی استفاده می‌شود.

قرص ریسپریدون برای کودکان

ریسپریدون برای کمک به کودکان با مشکلات رفتاری جدی مانند پرخاشگری یا مشکلات خلقی مانند تحریک‌پذیری استفاده می‌شود. این دارو برای درمان علائم روان‌پریشی کودکان نیز کاربرد دارد. همچنین، ریسپریدون می‌تواند چالش‌هایی از جمله پرخاشگری و آسیب رساندن به خود را که برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم با آن مواجه هستند، درمان کند.

بیشتر بدانید: از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم؟

راهنمای پزشک

در این مقاله به پرسش قرص ریسپریدون برای چی خوبه پاسخ دادیم. علاوه بر این، عوارض جانبی و موارد مصرف این دارو را نیز بررسی کردیم. اغلب پزشکان مصرف ۲ دوز ریسپریدون در روز را تجویز می‌کنند؛ بنابراین بهترین زمان مصرف قرص ریسپریدون بین ساعت هفت الی هشت صبح و هفت الی هشت بعدازظهر است.

همان‌طور که اشاره شد، ریسپریدون برای درمان اختلالات روانی کاربرد دارد. این دارو اغلب توسط روانپزشک تجویز می‌شود؛ بنابراین از مصرف خودسرانه و بدون تجویز ریسپریدون خودداری کنید. اگر برای مصرف ریسپریدون به مشورت نیاز دارید، می‌توانید به‌صورت آنلاین یا حضوری از روانپزشکان درمانکده نوبت دریافت کنید. درمانکده یک پلتفرم رزرو نوبت بوده و دسترسی آسان افراد به پزشکان مجرب سراسر کشور را فراهم کرده است.

شما می‌توانید نظرات مردم درباره قرص ریسپریدون را در کامنت‌های این مقاله مطالعه کنید. علاوه بر این، اگر قبلا از این دارو استفاده کرده‌اید، درخواست می‌کنیم تجربه خودتان از مصرف این دارو را در قسمت کامنت‌ها بنویسید.

بیشتر بخوانید:روش قطع قرص کلردیازپوکساید

سوالات متداول

منابع: Drugs | drugbank