به هرنوع شکستگی در استخوان جمجمه، شکستگی جمجمه می گویند. شکستگی جمجمه انواع مختلفی دارد اما تنها یک علت اصلی باعث بروز آن می شود: ضربه ی شدید به سر که باعث شکستن استخوان می شود. ممکن است بعد از شکستگی فرد دچار آسیب مغزی شود ولی همیشه این اتفاق نمی افتد.
مشاهده بیشتر : پزشک جراح مغز و اعصاب
شکستگی همیشه قابل رویت نیست اما علائم نشان دهنده ی شکستگی عبارتند از:
- ورم و التهاب دور ناحیه ی آسیب دیده
- کبودی صورت
- خونریزی گوش یا بینی
درمان به شدت شکستگی بستگی دارد. در شکستگی های خفیف فقط به مصرف مسکن احتیاج است درحالی که برای درمان آسیب های جدی تر باید جراحی عصب انجام شود.
انواع شکستگی جمجمه
نوع شکستگی جمجمه به شدت ضربه، محل آسیب دیدن جمجمه و شکل شیء که به سر برخورده کرده بستگی دارد.
احتمال این که شیء نوک تیز جمجمه را سوراخ کند بیشتر از برخورد سر با سطح سفت و مسطح مانند زمین است. انواع مختلف شکستگی منجر به سطوح مختلف آسیب و صدمه می شود.
شکستگی بسته
در این نوع شکستگی، که به آن شکستگی ساده هم می گویند، پوستی که روی محل شکستگی را می پوشاند دچار بریدگی نمی شود.
شکستگی باز
شکستگی باز، که به آن شکستگی پیچیده هم می گویند، زمانی رخ می دهد که پوست پاره شود و استخوان قابل رویت باشد.
شکستگی فشرده
این نوع شکستگی باعث تورفتگی یا بیرون زدگی جمجمه می شود.
شکستگی بازال
شکستگی بازال در انتها یا کف جمجمه: نواحی اطراف چشم، گوش، بینی یا بالای گردن نزدیک به ستون فقرات رخ می دهد.
انواع دیگر
در کنار موارد بالا می توان شکستگی را به دسته های زیر هم تقسیم کرد:
- خطی (در یک خط مستقیم)
- تجزیه ای (شکستگی به سه یا چند قسمت تقسیم شده)
علل بروز شکستگی جمجمه
شکستگی جمجمه زمانی اتفاق می افتد که شدت ضربه به سر آن قدر قوی باشد که استخوان را بشکند. هرگونه ضربه به سر، شامل برخورد شیء، افتادن و زمین خوردن، آسیب سر در تصادف یا هر نوع سانحه، می تواند منجر به شکستگی جمجمه شود. اگر علائم آسیب سر دارید، باید تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید.
علائم شکستگی استخوان
در برخی موارد، مانند شکستگی باز یا فشرده، تشخیص شکستگی جمجمه آسان است. اما گاهی شکستگی مشخص نیست.
علائم جدی شکستگی جمجمه عبارت است از:
- خونریزی زخم ناشی از سانحه، کنار قسمت آسیب دیده یا دور چشم، گوش و بینی
- کبودی قسمت آسیب دیده، کبودی زیر چشم در وضعیتی به نام چشم راکونی یا کبودی پشت گوش (Battle`s sign)
- درد شدید در ناحیه ی آسیب دیده
- التهاب ناحیه ی آسیب دیده
- قرمزی یا احساس گرما در قسمت آسیب دیده
علائم خفیف تر یا علائمی که لزوما مربوط به شکستگی جمجمه نیست عبارت است از:
- سردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
- تار شدن دید
- بی قراری
- کج خلقی
- از دست دادن تعادل
- خشکی گردن
- واکنش نشان ندادن مردمک ها به نور
- گیجی
- خواب آلودگی شدید
- غش کردن
تشخیص شکستگی جمجمه
پزشک متخصص مغز و اعصاب می تواند از طریق معاینه ی سر شکستگی جمجمه را تشخیص دهد اما تشخیص میزان و علت اصلی آسیب مفید خواهد بود. در این صورت باید از ابزار تخصصی تر بهره گرفت.
پزشک می تواند از انواع روش های عکس برداری برای به دست آوردن تصویر دقیق از نوع شکستگی و شدت آن استفاده کند. اشعه ی ایکس، سی تی اسکن و ام آرآی از جمله روش های متداول عکس برداری از بدن است و به پزشک مغز و اعصاب در امر تشخیص شکستگی جمجمه کمک می کند.
عکس برداری با اشعه ی ایکس تصویری از استخوان به دست می دهد. ام آرآی از استخوان و بافت نرم عکس برداری می کند. بدین ترتیب، پزشک هم مغز و هم شکستگی جمجمه را می بیند.
استفاده از سی تی اسکن رایج تر است. این تست معمولا واضح ترین تصویر را از شکستگی و بروز آسیب در مغز به دست می دهد چون تصویر آن سه بعدی است.
درمان شکستگی جمجمه
برای درمان شکستگی جمجمه مانند سایر شکستگی های استخوان عمل نمی کنیم. درمان این وضعیت به عوامل متعددی بستگی دارد. دکتر مغز و اعصاب سن، وضعیت سلامتی و سابقه ی پزشکی شما را در نظر می گیرد و به نوع و شدت شکستگی و هرگونه آسیب احتمالی به مغز هم توجه می کند.
اکثر شکستگی های جمجمه درد شدید ندارد و در اغلب موارد جمجمه خودبه خود التیام پیدا می کند. در بعضی از موارد، مانند شکستگی بازال، استفاده از مسکن برای کنترل درد کافی است. گرچه گاهی به مصرف داروهای مسکن قوی احتیاج است، اکثر افراد دچار شکستگی جمجمه فقط به داروهای بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن (تایلنول) آن هم به مدت کوتاه نیاز دارند.
با این حال، اگر در شکستگی بازال مقدار زیادی از مایع مغز و نخاع (مایعی که اطراف مغز و نخاع را احاطه کرده و مانع از ورود ضربه به آن می شود) از بینی و گوش خارج شود، باید جراحی انجام داد.
اگر شکستگی فشرده شدید باشد، جراحی الزامی است. چرا که شکستگی فشرده ی جمجمه بسیار دیر التیام پیدا می کند.
شکستگی فشرده ی جمجمه نه تنها مشکل زیبایی ایجاد می کند بلکه اگر شکستگی تحت درمان قرار نگیرد، منجر به بروز آسیب مغزی می شود. اگر شکستگی به مغز فشار وارد کند یا مایع مغزی-نخاعی از گوش و بینی خارج شود، حتما باید جراحی انجام شود.
مشاهده بیشتر : لیست فوق متخصص مغز و اعصاب
چشم انداز شکستگی جمجمه
درمجموع، اکثر شکستگی های جمجمه خودبه خود ترمیم می شود و تا زمانی که به سایر ساختارها مانند مغز آسیب وارد نکند، به جراحی احتیاج نیست. مدت زمان درمان شکستگی معمولا شش هفته است.
اما در شرایط خاص که در بالا به آن اشاره کردیم، شکستگی باعث بروز آسیب هایی می شود که حتما باید جراحی انجام داد تا از التیام آن اطمینان حاصل شود.
پیشگیری از بروز شکستگی جمجمه
در اغلب موارد می توان مانع از بروز شکستگی جمجمه شد. استفاده از کلاه ایمنی هنگام دوچرخه سواری یا انجام دیگر ورزش-ها، مانند فوتبال و صخره نوردی، که احتمال آسیب به سر را دارد از بروز شکستگی جمجمه جلوگیری می کند.
[sibwp_form id=1]
