سونوگرافی در بارداری روشی است که در آن با استفاده از امواج صوتی تصویری از کودک درون شکم یا واژن مادر روی صفحه نمایش نشان داده میشود. این روش برای بررسی سلامت کودک و تشخیص برخی عوارض بارداری استفاده میشود. معمولا در شرایط معمول انجام 2 سونوگرافی در طول بارداری کافی است، اما ممکن است پزشک بنا به شرایط مادر و جنین از تعداد دفعات بیشتری از سونوگرافی استفاده کند. اما انواع سونوگرافی در دوران بارداری کدام است و سونوگرافی اولیه حاملگی چه زمانی انجام میشود؟ در این مقاله از مجله درمانکده می‌توانید با نکاتی مهم در مورد سونوگرافی بارداری آشنا شوید.
فهرست محتوا:
- منظور سونوگرافی در بارداری چیست؟
- انواع سونوگرافی در دوران بارداری
- اهمیت سونوگرافی جنین در بارداری
- علت استفاده از انواع سونوگرافی در دوران بارداری
- در دوران بارداری چند سونوگرافی انجام میشود؟
- سونوگرافی اولیه در بارداری چه زمانی انجام میشود؟
- منظور از سونوگرافی 20 هفتگی چیست؟
- سونوگرافی بارداری چگونه انجام میشود؟
- چطور خود را برای سونوگرافی بارداری آماده کنیم؟
- سخن نهایی
- سوالات متداول
منظور سونوگرافی در بارداری چیست؟
سونوگرافی آزمایشی در دوران بارداری است که سلامت و رشد کودک را بررسی می‌کند. یک متخصص زنان و زایمان به دلایل زیادی سونوگرافی انجام می‌دهد. گاهی اوقات سونوگرافی برای بررسی وضعیت کودک و اطمینان از رشد صحیح او انجام میشود و برخی اوقات نیز پزشک بعد از تشخیص مشکل از سونوگرافی برای بررسی شرایط استفاده می‌کند. در طول سونوگرافی امواج صوتی توسط دستگاهی به نام مبدل از راه شکم یا واژن ارسال میشود. امواج صوتی تصاویری از ساختار داخل بدن، جنین و اندام تناسلی روی صفحه نمایش نشان می‌دهد.
هر چند سونوگرافی‌های دوران بارداری بی‌خطر هستند، اما شما باید فقط در مواقع ضروری و با دستور پزشک از این روش استفاده کنید.
انواع سونوگرافی در دوران بارداری
به‌طورکلی 2 نوع سونوگرافی بارداری به نام سونوگرافی ترانس واژینال و سونوگرافی شکمی وجود دارد. در ادامه می‌توانید با هر یک از این انواع سونوگرافی بیشتر آشنا شوید.
بیشتر بخوانید:علائم سرماخوردگی در بارداری
سونوگرافی ترانس واژینال
در سونوگرافی ترانس واژینال (Transvaginal) پزشک دستگاه را داخل کانال واژن قرار می‌دهد(مشابه قرار دادن تامپون در واژن). این سونوگرافی برای تشخیص ضربان قلب جنین یا تعیین سن بارداری اهمیت زیادی دارد. تصاویر سونوگرافی ترانس واژینال در اوایل بارداری در مقایسه با سونوگرافی شکمی واضح‌تر است.
سونوگرافی بارداری از روی شکم
در این سونوگرافی بارداری پزشک یک مبدل را روی پوست شکم قرار می‌دهد و آن را روی شکم حرکت می‌دهد تا تصاویری از کودک ثبت شود. این سونوگرافی از حدود هفته 12 بارداری استفاده میشود. در قدیم سونوگرافی به صورت دوبعدی انجام می‌شد، اما امروزه تجهیزات سونوگرافی سه‌بعدی و چهاربعدی نیز در برخی مراکز وجود دارد.
اهمیت سونوگرافی جنین در بارداری
سونوگرافی یکی از معدود راه‌هایی است که پزشک می‌تواند نوزاد را ببیند و صدای او را بشنود. انجام سونوگرافی برای تشخیص جنسیت نوزاد و بررسی این که نوزاد به درستی رشد می‌کند یا خیر اهمیت زیادی دارد. سونوگرافی ممکن است با توجه به شرایط مادر و جنین در هر زمانی از بارداری انجام شود.
بیشتر بدانید: سونوگرافی چیست؟
علت استفاده از انواع سونوگرافی در دوران بارداری
از سونوگرافی در بارداری به دلایل متفاوتی استفاده میشود. شما برای این که مطمئن شوید باردار هستید و جنین سلامت است و از سلامت او مطمئن شوید، باید سونوگرافی انجام دهید. در ادامه به مهم‌ترین دلایل انواع سونوگرافی در دوران بارداری اشاره شده است.
- تایید بارداری
- بررسی شرایط جنین
- سن بارداری و تاریخ زایمان
- بررسی رشد، حرکت و ضربان قلب جنین
- تشخیص چند قلو بودن نوزاد
- بررسی سقط‌جنین و حاملگی خارج از رحم
- بررسی محل جفت
- تشخیص مشکلات مربوط به اندام‌ها، ماهیچه‌ها و استخوان‌های جنین
- بررسی اندام‌های لگنی مانند رحم، تخمدان و دهانه رحم
در صورت لزوم می توانید با دکتر زنان آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به بهترین متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
در دوران بارداری چند سونوگرافی انجام میشود؟
اکثر خانم‌های باردار در دوران بارداری تنها یک یا دو سونوگرافی انجام می‌دهند. با این حال تعداد و زمان سونوگرافی به شرایط مادر و جنین بستگی دارد. اگر حاملگی فرد پرخطر باشد یا پزشک به وضعیت سلامت مادر و جنین مشکوک باشد، لازم است از چند سونوگرافی استفاده شود.
سونوگرافی اولیه در بارداری چه زمانی انجام میشود؟
زمان سونوگرافی اولیه حاملگی معمولا در هر فرد متفاوت است. برخی افراد سونوگرافی اولیه را در سه ماهه اول بارداری انجام می‌دهند. این سونوگرافی در اوایل هفت تا هشت هفته اول بارداری انجام میشود و معمولا از طریق واژن انجام میشود. از این سونوگرافی معمولا برای تایید بارداری، بررسی چند قلو بودن نوزاد و تاریخ زایمان استفاده میشود. برخی پزشکان سونوگرافی غربالگری اول را نزدیک به هفته 12 بارداری انجام می‌دهند. محاسبه سن بارداری با سونوگرافی نیز در همین زمان انجام میشود.
بیشتر بدانید: تصویر برداری سونوگرافی چگونه انجام می شود؟
منظور از سونوگرافی 20 هفتگی چیست؟
تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی هفته 12 تا 20 بارداری مشخص میشود. نحوه تشخیص جنسیت جنین در سونوگرافی بسیار ساده است. پزشک در زمان سونوگرافی باید آلت تناسلی کودک را در تصویر مشاهده کند را جنسیت او را تشخیص دهد.
فراموش نکنید در این سونوگرافی اگر کودک شما در موقعیت مناسبی برای مشاهده قرارگرفته باشد، تعیین جنسیت امکان‌پذیر خواهد بود، در غیر این صورت ممکن است یک سونوگرافی دیگر برای تشخیص جنسیت نیاز باشد. معمولا در این سونوگرافی اختلالات تولد مانند شکاف کام، مشکلات مغزی، بیماری‌های قلب و اختلالات مربوط به استخوان و کلیه‌ها نیز موردبررسی قرار می‌گیرد.
اگر بارداری شما خوب و بدون عارضه پیش می‌رود، ممکن است سونوگرافی 20 هفتگی آخرین سونوگرافی شما در دوران بارداری باشد. با این حال اگر پزشک در این سونوگرافی متوجه مشکلاتی شود، ممکن است از چند سونوگرافی دیگر نیز استفاده کند.
سونوگرافی بارداری چگونه انجام میشود؟
برای سونوگرافی شما روی یک تخت دراز می‌کشید. سپس تکنسین سونوگرافی شکم و ناحیه لگن شما را به ژل مخصوصی آغشته می‌کند. این ژل بر پایه آب است و معمولا اثری روی لباس باقی نمی‌گذارد و تنها به امواج صوتی کمک می‌کند تا به درستی حرکت کنند.
بیشتر بدانید: چگونه برای سونوگرافی آماده شویم؟
سپس تکنسین یک دستگاه به نام مبدل را روی شکم قرار می‌دهد و آن را حرکت می‌دهد. در این زمان تصاویری روی صفحه اولتراسوند ثبت میشود. ممکن است تکنسین از شما بخواند تا در زمان گرفتن عکس حرکت کنید و یا نفس خود را حبس کنید. درنهایت تکنسین ژل را پاک می‌کند و سونوگرافی شما تمام میشود.
چطور خود را برای سونوگرافی بارداری آماده کنیم؟
برای سونوگرافی بارداری هیچ آمادگی خاصی نیاز نیست. ممکن است پزشک از شما درخواست کند که در زمان سونوگرافی مثانه‌تان پر باشد و قبل از آزمایش از دستشویی استفاده نکنید. ابن کار به پزشک کمک می‌کند تا کودک را در سونوگرافی بهتر مشاهده کند. برخی اوقات برای سونوگرافی بارداری اولیه از واژن لازم است لباس بیمارستان بپوشید.
سخن نهایی
سونوگرافی یکی از مهم‌ترین بخش‌های بارداری است که برای تایید بارداری و همچنین تعیین جنسیت و اطمینان از سلامت جنین اهمیت زیادی دارد. در صورتی که باردار هستید و یا قصد دارید باردار شوید، بهتر است ابتدا با یک پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق درمانکده با بهترین متخصصین سطح کشور ارتباط برقرار کنید و به صورت تماس صوتی و تصویری مشاوره دریافت کنید.
سوالات متداول
ضربان قلب جنین در هفته پنجم و ششم بارداری شروع میشود و بهترین زمان شنیدن ضربان قلب جنین بعد از شکل‌گیری کامل قلب و در هفته دهم بارداری است.
سونوگرافی اولیه از طریق وازن معمولا در هفته‌های 4 تا 5 بارداری استفاده میشود و سونوگرافی شکم در هفته‌های 5 و 6 بارداری می‌توانید توده بارداری با مشخص کند.
انجام سونوگرافی قبل از بارداری ضروری نیست، اما این کار می‌تواند به شناسایی میزان تخمک فعال و همچنین تشخیص تنبلی تخمدان و کیست نیز کمک کند. می‌توانید سونوگرافی قبل از بارداری را قبل از هر کاری انجام دهید و بعد از اطمینان از مناسب بودن شرایط، اقدام به بارداری کنید.
معمولا سونوگرافی تعیین جنسیت در هفته 11 و 12 بارداری با در صد خطای پایینی همراه است. اما اگر تعیین جنسیت در هفته 13 انجام شود، بدون هیچ خطایی می‌توان جنسیت کودک را تشخیص داد.
منابع: clevelandclinic، webmd، healthline
