وقتی باردار می‌شوید، هر اتفاقی که برایتان می‌افتد، نه تنها روی بدن شما بلکه روی جنین هم تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل، درمان بیماری‌ها در دوران بارداری کمی پیچیده‌تر می‌شود. قبل از بارداری، هر زمان که سرما می‌خوردید، به راحتی می‌توانستید از داروهای بدون نسخه (OTC) استفاده کنید. اما مصرف بعضی از این داروها برای درمان سرماخوردگی در بارداری ممکن است برای جنین خطرناک باشد.
در این مقاله از مجله درمانکده در مورد اقداماتی که میتوانید برای درمان سریع سرماخوردگی در بارداری انجام دهید، صحبت می‌کنیم. همچنین توضیح می‌دهیم که چرا زنان باردار بیشتر از دیگران سرما می‌خورند و چگونه می‌توان از بروز این بیماری پیشگیری کرد. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
فهرست محتوا
- تاثیر بارداری روی سیستم ایمنی بدن
- علائم سرماخوردگی در بارداری
- ایا سرماخوردگی در بارداری به جنین اسیب میرساند؟
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- بهترین درمان سرماخوردگی در بارداری؛ با سرماخوردگی در بارداری چه کنیم؟
- داروهایی که میتوانید در دوران بارداری مصرف کنید
- داروهایی که مصرف آن‌ها در دوران بارداری توصیه نمی‌شود
- پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری
- کلام پایانی
- سوالات متداول
تاثیر بارداری روی سیستم ایمنی بدن
بارداری به طور موقت بعضی از عملکردهای سیستم ایمنی بدن را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که از جنین در حال رشد محافظت کند. به عبارت دیگر، هنگامی که باردار هستید، سیستم ایمنی شما ضعیف‌تر می شود تا از پس زدن جنین توسط بدن جلوگیری کند. این اتفاق آسیب‌پذیری شما را در برابر عفونت‌های ویروسی و باکتریایی افزایش می‌دهد. بر اساس تحقیقات، زنان باردار ممکن است در سه ماهه اول بارداری بیشتر از دیگران سرما بخورند، اما احتمال بروز این بیماری در سه ماهه دوم کاهش می‌یابد.
علائم سرماخوردگی در بارداری
سرماخوردگی اغلب توسط یک نوع ویروس به نام رینوویروس ایجاد می‌شود که می‌تواند به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل شود. این بیماری معمولا با سوزش یا خارش گلو شروع می‌شود که این علائم یک یا ۲ روز طول می‌کشند. اما بعد از آن، ممکن است به تدریج علائم دیگری را هم تجربه کنید؛ از جمله:
- آبریزش بینی و سپس گرفتگی بینی
- عطسه
- خستگی خفیف
- سرفه خشک (به ویژه نزدیک به پایان سرماخوردگی که ممکن است برای یک هفته یا بیشتر ادامه یابد.)
- تب با درجه پایین (معمولا کمتر از ۱۰۰ درجه فارنهایت یا ۳۷/۷ درجه سانتی‌گراد)
بیشتر بدانید: ۱۱ مورد تغییر چهره در بارداری
ایا سرماخوردگی در بارداری به جنین اسیب میرساند؟
ابتلا به سرماخوردگی در دوران بارداری به شما یا فرزندتان آسیب نمی‌رساند؛ چون جنین توسط سیستم ایمنی بدن شما، سیستم ایمنی خودش و جفت محافظت می‌شود. با این حال، تب یکی از مهم‌ترین علائمی است که باید مراقب آن باشید. بر اساس تحقیقات، تب در اوایل بارداری خطر نقایص مادرزادی قلب، شکاف لب، اسپینا بیفیدا و سایر مشکلات جدی را افزایش می‌دهد.
سرماخوردگی در بیشتر مردم باعث تب نمی‌شوند. بنابراین افزایش دمای بدن ممکن است نشانه ابتلا به یک بیماری جدی‌تر مانند آنفولانزا یا کرونا (COVID-19) باشد. اگر در دوران بارداری تب کردید، حتما برای درمان آن با پزشک تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید:راهنمای بارداری سالم برای مادران
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
سرماخوردگی برای جنین مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما آنفولانزا را باید جدی گرفت. آنفولانزا خطر زایمان زودرس و نقایص مادرزادی را افزایش می‌دهد. از این‌رو توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم زیر فورا به دنبال کمک پزشکی باشید:
- سرگیجه
- مشکل در تنفس
- احساس درد یا فشار در قفسه سینه
- خونریزی واژینال
- گیجی
- استفراغ شدید
- تب بالا که با استامینوفن کاهش نمی‌یابد
- کاهش حرکت جنین
اگر سوالی دارید یا مطمئن نیستید که علائم شما نگران‌کننده هستند یا خیر، از یک دکتر آنلاین مشاوره بگیرید.
بیشتر بدانید: علت تب در بارداری چیست؟
بهترین درمان سرماخوردگی در بارداری؛ با سرماخوردگی در بارداری چه کنیم؟
بسیاری از داروهای سرماخوردگی حاوی موادی هستند که برای زنان باردار ایمن محسوب نمی‌شوند. کمک گرفتن از راه‌کارهای خانگی مطمئن‌ترین راه برای تسکین علائم سرماخوردگی در بارداری است. به طور کلی توصیه می‌شود:
- مایعات فراوان بنوشید.
- سینوس‌های خود را با نتی‌پات (قوری نتی) یا اسپری بینی سالین بشویید.
- در صورت ابتلا به سرفه یا گلودرد، آب‌نمک گرم غرغره کنید. برای درست کردن آب‌نمک، یک‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک را با یک لیوان آب گرم مخلوط کنید.
- تا حد امکان بخوابید.
- از دستگاه رطوبت‌ساز استفاده کنید یا با آب گرم دوش بگیرید چون تنفس هوای گرم و مرطوب برای کاهش احتقان بینی مفید است.
- عسل را با آب داغ مخلوط کنید و بنوشید تا گلودرد خود را تسکین دهید.
- برای کاهش التهاب و احتقان، سوپ مرغ بخورید.
- روی غذاهای حاوی ویتامین C مثل مرکبات (پرتقال، نارنگی و گریپ‌فروت)، توت‌فرنگی، کیوی، انبه، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، پاپایا، کلم بروکلی و اسفناج تمرکز کنید. این غذاها می‌توانند به طور طبیعی به تقویت سیستم ایمنی شما کمک کنند.
- دریافت زینک (روی) را افزایش دهید چون به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. زنان باردار باید روزانه ۱۱ تا ۱۵ میلی‌گرم زینک دریافت کنند. بوقلمون، گوشت گاو، تخم‌مرغ، ماست، جوانه گندم و بلغور جو دوسر از بهترین منابع این ماده مغذی مهم هستند.
- به مصرف مکمل‌های مخصوص دوران بارداری ادامه دهید. این مکمل‌ها معمولا حاوی ویتامین C و زینک هستند و به همین دلیل به درمان سرماخوردگی کمک می‌کنند. البته ذکر این نکته ضروری است که نباید بدون مشورت با متخصص زنان از مکمل دیگری استفاده کنید.
بیشتر بخوانید:انواع سونوگرافی در دوران بارداری
داروهایی که میتوانید در دوران بارداری مصرف کنید
به گفته بسیاری از متخصصان زنان و زایمان، بهتر است از مصرف همه داروها در ۱۲ هفته اول بارداری خودداری کنید. چون اندام‌های حیاتی جنین در این دوران رشد می‌کنند. داروهایی که میتوانید از آن‌ها بعد از هفته دوازدهم استفاده کنید عبارت‌اند از:
- اسپری بینی اکسی‌متازولین
- دیفن‌هیدرامین
- کلرفنیرامین
- لوراتادین
- دکسترومتورفان
- فلوتیکازون
- قطره سرفه منتول
- گایافنزین
- سودوافدرین (فقط در سه ماهه دوم و سوم)
- استامینوفن
- ستیریزین
استامینوفن بی‌خطرترین مسکن و تب‌بر برای زنان باردار است. با این حال، در تحقیقات جدید مشخص شده است که استفاده از آن می‌تواند خطر ابتلا به اوتیسم و اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD) را حدود ۲۰ درصد افزایش دهد. اگرچه برای نتیجه‌گیری قطعی به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما کارشناسان توصیه می‌کنند که زنان باردار فقط در صورت لزوم و برای مدت زمان کوتاه از استامینوفن با دوز کم استفاده کنند.
قبل از مصرف هر دارویی در دوران بارداری، با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا مطمئن شوید که داروی انتخاب‌شده برای شما بی‌خطر است.
بیشتر بخوانید:مصرف چه مقدار کافئین در بارداری بی‌خطر است؟
داروهایی که مصرف آن‌ها در دوران بارداری توصیه نمی‌شود
اگر باردار هستید، نباید از داروهای زیر برای درمان سرماخوردگی استفاده کنید:
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- آسپرین
- کدئین
- قرص مکیدنی بنزوکائین
- اسپری گلوی بنزوکائین
- فنیل‌افرین
- سودوافدرین (نباید در سه ماهه اول بارداری مصرف شود. این دارو برای زنان مبتلا به پرفشاری خون هم گزینه مناسبی نیست.)
پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری
در دوران بارداری ممکن است احتمال سرماخوردگی افزایش یابد. جلوگیری از سرماخوردگی در بارداری دشوار است، اما راه‌کارهای زیر می‌توانند کمک‌کننده باشد:
- به اندازه کافی بخوابید.
- از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع پیروی کنید.
- دست‌های خود را به طور منظم بشویید.
- ورزش کنید (قبل از شروع یک برنامه ورزشی جدید، با متخصص زنان مشورت کنید).
- در مکان‌های عمومی یا در حضور افراد بیمار ماسک بزنید و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنید.
- طبق دستور پزشک از مکمل‌های دوران بارداری استفاده کنید.
- اگر سیگاری هستید، برای ترک آن اقدام کنید. چون این کار سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
- استرس خود را کاهش دهید.
بیشتر بخوانید:همه چیز درباره ی مراقبت های بارداری
کلام پایانی
سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری تغییر می‌کند تا از جنین در حال رشد محافظت کند. این اتفاق می‌تواند احتمال ابتلا به سرماخوردگی را افزایش دهد. سرماخوردگی برای جنین خطرناک نیست، اما بعضی از داروهایی که برای آن درمان استفاده می‌شوند ممکن است به فرزندتان آسیب برسانند. قبل از اینکه از دارو برای درمان سرماخوردگی در بارداری استفاده کنید، نظر پزشک را درباره بی‌خطر بودن آن جویا شوید. برای راهنمایی های بیشتر میتوانید با مشاوره آنلاین دکتر زنان مشورت و یا به متخصص زنان در سایت سایت درمانکده مراجعه کنید.
سوالات متداول
در پاسخ به این سوال که سرماخوردگی در بارداری خطرناکه یا خیر، باید بگوییم که این بیماری روی جنین تاثیر ندارد اما بعضی از داروهای آن ممکن است خطرناک باشند. بنابراین توصیه می‌شود بدون مشورت با پزشک از هیچ دارویی استفاده نکنید.
درمان سرماخوردگی در بارداری در خانه شامل استراحت کردن، استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز و غرغره کردن آب نمک است.
برای درمان سرماخوردگی بارداری در طب سنتی به نوشیدن مایعات، مصرف آب داغ با عسل و خوردن سوپ مرغ توصیه می‌شود.
علائم سرماخوردگی معمولا ۱۰ تا ۱۴ روز طول می‌کشد. اگر بیماری برای مدت طولانی ادامه داشت یا به تدریج بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید. چون ممکن است به یک مشکل جدی‌تر مثل آنفولانزا یا کرونا مبتلا باشید.
سرماخوردگی و آنفولانزا هر ۲ با سرفه و آبریزش بینی همراه هستند. با این حال، علائم سرماخوردگی معمولا خفیف‌تر از آنفولانزا است. علاوه بر این، خستگی و لرز اغلب در آنفولانزا شایع‌تر است.
منابع: verywellhealth, healthline, whattoexpect
