قرص توپیرامات (Topiramate) یک داروی ضد تشنج (ضد صرع) است که برای درمان انواع تشنج استفاده میشود. این دارو برای درمان تشنج‌های کانونی (Focal Seizures) از یک ناحیه خاص مغز یا تشنج‌های تونیک-کلونیک عمومی اولیه (Primary Generalized Tonic-Clonic) در بزرگسالان و کودکان ۲ سال به بالا کاربرد دارد. همچنین می‌توان از توپیرامات برای تشنج‌های مرتبط با سندرم لنوکس-گاستو، پیشگیری از سردردهای میگرنی و کاهش اشتها استفاده کرد. در ادامه این مقاله از مجله درمانکده به بررسی کاربردهای این دارو، عوارض جانبی و روش مصرف آن می‌پردازیم.
فهرست محتوا
- اطلاعات شناسنامه‌ای قرص توپیرامات
- قرص توپیرامات ۱۰۰ برای چیست؟
- قرص توپیرامات برای میگرن
- قرص توپیرامات ۵۰ برای لاغری
- قرص توپیرامات برای سردرد
- قرص توپیرامات برای خواب
- تاثیر قرص توپیرامات بر قاعدگی
- نحوه مصرف قرص توپیرامات
- بهترین زمان مصرف قرص توپیرامات برای لاغری
- عوارض قرص توپیرامات آریا ۲۵
- عوارض قرص توپیرامات در کودکان
- آیا این قرص باعث ریزش مو میشود؟
- موارد احتیاط پیش از مصرف یا منع مصرف
- تداخلات دارویی قرص توپیرامات
- فعل و انفعالات دارو در بدن
- از بین بردن اثر قرص توپیرامات
- بیماری‌های مرتبط با قرص توپیرامات
- آیا قرص توپیرامات باعث چاقی میشود؟
- راهنمای پزشک
- سوالات متداول
اطلاعات شناسنامه‌ای قرص توپیرامات
اطلاعات و جزئیات داروی توپیرامات را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:
| عناوین | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | توپیرامات دارویی است که برای پیشگیری یا درمان میگرن و همچنین کنترل بیماری صرع استفاده میشود. |
| نام دارو | توپیرامات [toe-PYRE-a-mate] |
| برند دارو | توپیرامات با نام‌های تجاری تاپاماکس (Topamax)، اپرونتیا (Eprontia)، کودکسی ایکس‌آر (Qudexy XR) و ترکندی ایکس‌آر (Trokendi XR) به بازار عرضه میشود. |
| بک‌گراند دارو | این دارو در سال ۱۹۹۶ برای نخستین‌بار توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شد. در سال ۲۰۰۴، توپیرامات برای پیشگیری از میگرن در بزرگسالان نیز تاییدیه دریافت کرد. از سال ۲۰۱۲، فرم رهش‌پایدار (Extended-release) این دارو به همراه داروی فن‌ترمین (phentermine) برای مدیریت طولانی‌مدت چاقی در بزرگسالان نیز مورد تایید قرار گرفت. |
| نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (Small Molecule) است. |
| گروه دارو | قرص توپیرامات یک داروی تایید‌شده و تحقیقاتی است. |
| ساختار دارو | |
| فرمول شیمیایی | C12H21NO8S |
قرص توپیرامات ۱۰۰ برای چیست؟
توپیرامات دارویی ضد صرع است که برای درمان صرع و پیشگیری از میگرن به کار می‌رود. این دارو با کاهش فعالیت‌های الکتریکی غیرطبیعی در مغز، به بازگرداندن تعادل طبیعی عملکرد عصبی کمک می‌کند. در نظر داشته باشید که این دارو فقط با نسخه پزشک قابل تهیه است و در شکل‌های مختلفی مانند قرص، کپسول و شربت خوراکی عرضه میشود. در ادامه این مقاله می‌توانید با سایر کاربردهای این دارو آشنا شوید.
قرص توپیرامات برای میگرن
داروی توپیرامات برای پیشگیری از میگرن اپیزودیک (سردردهایی که کمتر از ۱۵ روز در ماه رخ می‌دهند) تایید شده است. هرچند مکانیزم دقیق اثر آن به‌طور کامل شناخته نشده؛ اما باور بر این است که این دارو با کاهش تحریک‌پذیری سلول‌های عصبی از طریق مسدود کردن کانال‌های سدیم، افزایش فعالیت گابا (یک ماده شیمیایی مهارکننده در مغز) و کاهش التهاب عصبی عمل می‌کند.
نتایج مطالعات بزرگ و کنترل‌شده با دارونما نشان می‌دهند که توپیرامات می‌تواند تعداد حملات میگرن، روزهای سردرد و نیاز به داروهای تسکینی را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.
قرص توپیرامات ۵۰ برای لاغری
قرص توپیرامات برای کاهش اشتها و وزن، به‌تنهایی مورد تایید FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) قرار نگرفته است. با این حال، ترکیب دارویی توپیرامات و فن‌ترمین از معدود داروهای تایید‌شده توسط سازمان FDA برای مدیریت بلندمدت وزن در افراد دچار چاقی یا اضافه‌وزن همراه با مشکلات زمینه‌ای مثل دیابت یا فشار خون هستند.
فن‌ترمین با کاهش اشتها و تحریک سیستم عصبی سمپاتیک عمل می‌کند، در حالی‌که توپیرامات به کاهش اشتها، تاثیر بر طعم غذا و تنظیم متابولیسم مغزی کمک می‌کند. دقت داشته باشید که مصرف قرص توپیرامات ۱۰۰ برای لاغری ممکن است باعث بروز عوارضی مثل خشکی دهان، بی‌خوابی، سرگیجه، یبوست و افزایش ضربان قلب شوند؛ بنابراین از مصرف خودسرانه آن‌ها بپرهیزید.
قرص توپیرامات برای سردرد
توپیرامات دارویی است که می‌تواند در کاهش و پیشگیری از بروز برخی انواع سردرد موثر باشد. این دارو با روش‌هایی مانند مسدود کردن کانال‌های سدیم و کلسیم، تقویت اثر مهاری GABA و کاهش فعالیت گیرنده‌های تحریکی گلوتامات، به کنترل فعالیت غیر طبیعی سلول‌های عصبی کمک می‌کند. در نظر داشته باشید که مصرف این دارو باید تحت نظارت متخصص مغز و اعصاب انجام شود؛ بنابراین از مصرف خودسرانه آن بپرهیزید.
قرص توپیرامات برای خواب
توپیرامات به‌طور رسمی برای درمان بی‌خوابی یا بهبود خواب تایید نشده است؛ اما در بعضی موارد خاص مانند اختلالات خوردن مرتبط با خواب (SRED) و سندرم خوردن شبانه (NES) به شکل غیررسمی و بنا به نظر پزشک استفاده شده و باعث کاهش خوردن شبانه، بهبود نسبی خواب و حتی کمک به کاهش وزن شده است.
با این حال، شواهد علمی در این زمینه محدود است و مصرف این دارو ممکن است باعث خواب‌آلودگی، اختلال شناختی و حتی راه‌رفتن در خواب شود. اگر قصد استفاده از توپیرامات برای درمان مشکلات خواب یا موارد مشابه را دارید، توصیه می‌کنیم حتما با متخصص مغز و اعصاب در‌این‌باره مشورت کنید.
تاثیر قرص توپیرامات بر قاعدگی
توپیرامات مستقیما برای درمان مشکلات قاعدگی استفاده نمی‌شود؛ اما می‌تواند تعداد میگرن‌هایی که در دوران قاعدگی رخ می‌دهد را کاهش دهد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف این دارو باعث کم شدن تعداد حملات میگرن قاعدگی میشود، هرچند شدت و طول مدت این سردردها معمولا تغییر زیادی نمی‌کند.
در بعضی افراد، توپیرامات ممکن است باعث تغییراتی مانند نامنظم شدن پریود، لکه‌بینی یا تغییر طول چرخه قاعدگی شود. همچنین این دارو می‌تواند اثر قرص‌های ضدبارداری حاوی استروژن را کاهش دهد و در نتیجه باعث تغییرات هورمونی شود. بدین‌ترتیب توصیه می‌کنیم قبل از مصرف این دارو با متخصص زنان و زایمان در‌این‌باره مشورت کنید.
نحوه مصرف قرص توپیرامات
هنگام مصرف این دارو به نکات زیر توجه کنید:
- توپیرامات معمولا باید ۲ بار در روز مصرف شود.
- می‌توان آن را در هر ساعتی از روز مصرف کرد، اما زمان مصرف هر روز ثابت باشد.
- بهترین زمان مصرف قرص توپیرامات صبح و عصر است تا فاصله بین دوزها یکسان و منظم باشد.
- این قرص را می‌توانید با یا بدون غذا مصرف کنید.
- قرص یا کپسول را کامل با یک لیوان آب ببلعید و آن نجوید.
- برای کودکان، می‌توان کپسول را باز کرده و محتویات را روی یک قاشق غذای نرم مانند فرنی یا ماست ریخت.
- اگر یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید.
- اگر تا نوبت بعدی کمتر از ۸ ساعت مانده، دوز فراموش‌شده را مصرف نکنید و دوز بعدی را ۲ برابر نکنید.
- دقت داشته باشید که مصرف بیشتر از مقدار تجویز‌شده می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند.
- برای کنترل صرع، معمولا لازم است مصرف توپیرامات را برای سال‌های زیادی ادامه دهید.
- اگر این دارو را برای میگرن مصرف می‌کنید، ممکن است پس از ۶ تا ۱۲ ماه بتوانید مصرف آن را تحت نظر پزشک قطع کنید.
بهترین زمان مصرف قرص توپیرامات برای لاغری
قرص توپیرامات را می‌توان در هر ساعتی از روز مصرف کرد؛ اما برای اینکه اثرات آن بهتر حفظ شود، توصیه می‌کنیم زمان مصرف آن ثابت باشد. فاصله بین ۲ دوز باید منظم و تقریبا برابر باشد؛ برای مثال یک دوز صبح بعد از بیدار شدن و دوز دیگر عصر یا شب مصرف شود. این دارو را می‌توان با غذا یا بدون غذا استفاده کرد. در نظر داشته باشید که تاثیر قرص توپیرامات در لاغری با کاهش اشتها نمایان میشود و حتما باید با تجویز و نظارت پزشک مصرف شود.
عوارض قرص توپیرامات آریا ۲۵
برخی از رایج‌ترین عوارض این دارو عبارت‌اند از:
- سرگیجه، خواب‌آلودگی، خستگی، کندی واکنش‌ها
- مشکلات گفتاری یا حافظه، اختلال در بینایی
- بی‌حسی یا گزگز در دست‌ها و پاها، کاهش حس به‌ویژه در پوست
- تغییر در حس چشایی، احساس اضطراب
- حالت تهوع، اسهال، درد معده، کاهش اشتها
- تب و کاهش وزن
- علائم سرماخوردگی مانند گرفتگی بینی، عطسه یا گلودرد
در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک مانند کهیر، تنگی نفس، ورم صورت یا گلو، تب، گلودرد، سوزش چشم، درد پوست، بثورات قرمز یا بنفش همراه با تاول و پوسته‌ریزی فورا به اورژانس مراجعه کنید. همچنین در صورت بروز تغییرات ناگهانی یا جدید در خلق‌وخو و رفتار مانند افسردگی یا اضطراب شدیدتر، حملات پانیک، بی‌خوابی، تحریک‌پذیری، پرخاشگری، بی‌قراری، پرحرفی یا افکار خودکشی بلافاصله این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض قرص توپیرامات در کودکان
شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو در کودکان عبارت‌اند از:
- سردرد
- مشکل در تمرکز
- سرگیجه
- خستگی
- تغییرات خلق‌وخو
- اضطراب و افسردگی
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
- کاهش وزن
همچنین ممکن است کودکان دچار کندی در فرآیند فکر کردن و گفتار می‌شوند که معمولا با کاهش دوز یا قطع دارو برطرف میشود. در صورت مشاهده هر یک از این عوارض، فورا به پزشک مراجعه کنید.
عوارض قرص توپیرامات نگرانت کرده؟
بدون نیاز به مراجعه حضوری، از متخصص مشاوره بگیرآیا این قرص باعث ریزش مو میشود؟
تحقیقات نشان داده‌اند شده که توپیرامات می‌تواند باعث ریزش مو (آلوپسی) شود؛ اما این عارضه جانبی شایع نیست. ریزش مو در حدود یک تا چهار درصد در بین کودکان ۶ تا ۱۶ سال و حدود سه تا چهار درصد در بین افراد بالای ۱۶ سال گزارش شده است. همچنین دوزهای بالاتر دارو احتمال ریزش مو را افزایش می‌دهند. در نظر داشته باشید که ریزش مو در سایر داروهای ضدصرع هم دیده میشود و ممکن است روی ظاهر و روحیه بیماران تاثیر بگذارد.
موارد احتیاط پیش از مصرف یا منع مصرف
قبل از مصرف این دارو به نکات زیر توجه کنید:
- توپیرامات ممکن است باعث مشکلات بینایی شود که در صورت عدم درمان سریع، می‌تواند به مشکل دائمی برای بینایی منجر شود. اگر ناگهان دچار کاهش دید شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
- توپیرامات در اوایل استفاده ممکن است باعث خواب‌آلودگی، سرگیجه، اختلال تمرکز، مورمور دست‌وپا، کاهش اشتها و حالت تهوع شود که معمولا با ادامه درمان این علائم کاهش می‌یابند.
- قرص توپیرامات می‌تواند دمای بدن را افزایش و تعریق را کاهش دهد که منجر به کم‌آبی بدن میشود. اگر تعریق شما کاهش یافته، تب شدید دارید یا پوستتان گرم و خشک است، به پزشک خود اطلاع دهید.
- برخی افراد هنگام مصرف داروهای ضد تشنج مانند توپیرامات، والپروات سدیم، لاموتریژین، پرگابالین و کاربامازپین دچار افکار خودکشی می‌شوند. مراقب تغییرات خلقی یا علائم خود باشید و هر نشانه جدید یا بدتر شدن علائم را به پزشک گزارش دهید.
- از قطع ناگهانی مصرف دارو خودداری کنید؛ زیرا ممکن است تشنج‌های شما افزایش یابند.
- مصرف بیش از حد قرص توپیرامات می‌تواند باعث کما، گیجی، خواب‌آلودگی و تشنج شود.
- تداخل قرص توپیرامات با الکل می‌تواند عوارض جانبی را تشدید کرده و خطر مشکلات عصبی یا کاهش هوشیاری را افزایش دهد؛ بنابراین در طول مصرف این دارو نباید نوشیدنی‌های الکلی مصرف کنید.
- مصرف توپیرامات در دوران بارداری ممکن است خطر بروز شکاف کام در جنین را افزایش دهد. اگر در هنگام مصرف این دارو باردار شدید، فورا به پزشک خود این موضوع را اطلاع دهید.
- توپیرامات می‌تواند اثربخشی قرص‌های ضد بارداری را کاهش دهد؛ بنابراین توصیه می‌کنیم درباره روش‌های دیگر جلوگیری از بارداری با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
- ممکن است در دوران مصرف این دارو شیردهی به نوزاد ایمن نباشد. درباره خطرات احتمالی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی قرص توپیرامات
در نظر داشته باشید، مصرف توپیرامات همراه با داروهای دیگری که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند، می‌تواند اثر آن را تشدید کند. بدین‌ترتیب، قبل از مصرف داروهای مخدر (اپیوئید)، داروهای خواب‌آور مانند قرص آمی تریپتیلین، شل‌کننده عضلات یا داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی با پزشک خود مشورت کنید. داروهایی که با توپیرامات تداخل دارند، عبارت‌اند از:
- آبیلیفای (Aripiprazole)
- بنادریل (Diphenhydramine)
- سیمبالتا (Duloxetine)
- فلکسریل (Cyclobenzaprine)
- لکساپرو (Escitalopram)
- لایریکا (Pregabalin)
- نورکو (Acetaminophen / Hydrocodone)
- پروزاک (Fluoxetine)
- سروکوئل (Quetiapine)
- زاناکس (Alprazolam)
در نظر داشته باشید که قرص پروپرانولول (Propranolol) یک داروی بتابلوکر است که عمدتا برای کنترل فشار خون، کاهش ضربان قلب، و درمان برخی اختلالات قلبی و اضطرابی استفاده میشود. این دارو به‌طور معمول خواب‌آور نیست؛ اما می‌تواند باعث خستگی و سرگیجه شود.
مصرف همزمان پروپرانولول با توپیرامات معمولا تداخل دارویی جدی ایجاد نمی‌کند؛ اما هر ۲ دارو می‌توانند اثرات سرگیجه، خواب‌آلودگی و کاهش فشار خون را افزایش دهند. بدین‌ترتیب، در صورت مصرف همزمان این ۲ دارو، لازم است تحت نظر پزشک باشید و به علائم بدن‌تان توجه کنید.
فعل و انفعالات دارو در بدن
صرع نوعی اختلال است که در آن تخلیه‌های غیر طبیعی و غیر قابل کنترل الکتریکی در مغز رخ می‌دهد و باعث اختلال موقت در عملکرد مغز میشود که به‌صورت کاهش هوشیاری، احساسات غیر طبیعی یا حرکات غیر ارادی بروز می‌کند.
داروی توپیرامات با افزایش فعالیت مهاری گیرنده‌های GABA و کاهش فعالیت تحریکی گیرنده‌های گلوتامات، تحریک‌پذیری نورون‌ها را کاهش داده و از بروز حملات صرعی و میگرن پیشگیری می‌کند. همچنین این دارو کانال‌های سدیمی وابسته به ولتاژ را مسدود می‌کند که به کنترل بهتر حملات کمک می‌کند.
دریافت نوبت حضوری از بهترین دکتر میگرن
همین حالا ویزیت شواز بین بردن اثر قرص توپیرامات
از بین بردن اثر توپیرامات در بدن بسته به نحوه مصرف این دارو متفاوت است. اگر دارو برای مدت طولانی مصرف شده باشد، بدن به تدریج به آن عادت کرده و دفع سریع آن امکان‌پذیر نیست. بدین‌ترتیب، برای کاهش اثرات دارو باید مصرف آن را به تدریج و تحت نظر پزشک قطع کرد تا از بروز تشنج یا عوارض ناگهانی جلوگیری شود.
اگر دارو به صورت اشتباهی یا در دوز بالایی مصرف شده باشد (مسمومیت حاد)، باید فورا به اورژانس مراجعه کنید. در این شرایط، پاک‌سازی معده مانند شست‌وشوی معده یا مصرف زغال فعال در ساعات اولیه بسیار مهم است تا از جذب بیشتر دارو جلوگیری شود. همچنین درمان‌های حمایتی مثل تامین مایعات کافی، کنترل علائم مانند تشنج یا گیجی و در موارد شدید دیالیز ممکن است لازم باشد. توجه داشته باشید که قطع ناگهانی توپیرامات یا تلاش برای خنثی کردن اثر آن بدون مشورت پزشک می‌تواند خطرناک باشد.
بیماری‌های مرتبط با قرص توپیرامات
مصرف توپیرامات در افرادی که بیماری‌های زیر را دارند باید با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد تا عوارض و تشدید بیماری‌ها کنترل شود.
- مشکلات استخوانی مثل پوکی استخوان، نرمی استخوان و کاهش تراکم استخوان
- افسردگی یا سابقه قبلی ابتلا به آن
- مشکلات چشمی یا بینایی مثل ابتلا به گلوکوم
- ابتلا به اختلالات خلقی مانند اختلال دو قطبی
- اسیدوز متابولیک (وجود مقدار زیاد اسید در خون) یا سابقه ابتلا به آن
- اسهال
- مشکلات ریوی یا تنفسی
- وضعیت اپیلپتیکوس (تشنج طولانی مدت)
- بیماری کلیوی
- بیماری کبدی
- بیماران تحت درمان همودیالیز
آیا قرص توپیرامات باعث چاقی میشود؟
توپیرامات تاثیری در افزایش وزن ندارد؛ بلکه یکی از عوارض شایع آن کاهش وزن است. این دارو معمولا باعث کاهش اشتها، تغییرات متابولیکی و لاغری میشود. بدین‌ترتیب، مصرف توپیرامات برای چاق شدن نه توصیه میشود و نه کارایی دارد.
راهنمای پزشک
قرص توپیرامات دارویی موثر و شناخته‌شده برای درمان انواع تشنج و پیشگیری از میگرن است که با مکانیزم‌های مختلفی همچون کاهش فعالیت الکتریکی غیر طبیعی مغز و تنظیم عملکرد مواد شیمیایی عصبی، به بهبود وضعیت بیماران کمک می‌کند. علاوه بر کاربردهای اصلی، قرص توپیرامات 25 برای لاغری و درمان برخی اختلالات خواب نیز به‌صورت محدود و تحت نظارت پزشک استفاده میشود. با این حال، این دارو ممکن است عوارض جانبی متنوعی داشته باشد که نیازمند مراقبت و پیگیری دقیق است. دقت داشته باشید که مصرف توپیرامات باید دقیقا بر اساس دستور دکتر مغز و اعصاب انجام شود و از قطع ناگهانی یا مصرف خودسرانه آن جدا بپرهیزید.
با توجه به پیچیدگی اثرات دارو و اهمیت کنترل عوارض و تداخلات دارویی، توصیه میشود مصرف‌کنندگان این دارو حتما تحت نظر و مشاوره تخصصی پزشک متخصص مغز و اعصاب باشد تا بهترین نتیجه درمانی حاصل شده و خطرات احتمالی به حداقل برسد. همچنین در صورت بروز هرگونه عارضه جدید یا تغییر در وضعیت سلامت، فورا به پزشک خود مراجعه کنید یا از طریق مشاوره آنلاین با دکتر مغز و اعصاب ویزیت شوید. علاوه بر این، شما می‌توانید از طریق سیستم نوبت‌دهی سایت درمانکده از بهترین متخصصان مغز و اعصاب در سراسر ایران نوبت حضوری یا آنلاین دریافت کنید.
سوالات متداول
توپیرامات دارویی ضد تشنج است که برای درمان انواع تشنج و پیشگیری از میگرن استفاده میشود. همچنین به‌صورت محدود و تحت نظر پزشک برای کنترل وزن و برخی اختلالات خواب به‌کار می‌رود.
بله. قرص توپیرامات معمولا باعث کاهش اشتها و کاهش وزن میشود؛ ولی به‌تنهایی برای لاغری تایید نشده است. مصرف این دارو برای کاهش وزن فقط تحت نظر پزشک و معمولا در ترکیب با داروهای دیگر مجاز است.
قرص توپیرامات باعث افزایش وزن نشده و معمولا منجر به کاهش اشتها و کاهش وزن میشود. بدین‌ترتیب مصرف این دارو برای چاق شدن توصیه نمی‌شود.
توپیرامات دارویی است که عمدتا برای کنترل تشنج‌ها و کاهش حملات میگرن تجویز میشود. این دارو با تنظیم فعالیت‌های عصبی غیر طبیعی در مغز، به بهبود علائم این بیماری‌ها کمک می‌کند.
بله. توپیرامات می‌تواند در برخی افراد باعث ریزش مو شود؛ اما این عارضه نسبتا نادر است و بیشتر در دوزهای بالاتر دیده میشود.
این دارو با کاهش اشتها و تاثیر بر طعم غذا و تنظیم متابولیسم مغزی باعث کاهش وزن میشود. البته برای کاهش وزن این دارو باید همراه با داروهای دیگری مانند فن‌ترمین استفاده شود.
