برای درمان پرفشاری خون از داروهای مختلفی استفاده میشود که یکی از آن‌ها قرص پروپرانولول است. فشار خون بالا یک بیماری بسیار شایع است که به مرور زمان به شریان‌ها آسیب می‌رساند و به عوارض جدی مثل حمله قلبی و سکته مغزی منجر میشود. پزشکان معمولا از این بیماری به عنوان «قاتل خاموش» یاد می‌کنند، چون معمولا هیچ علامتی ندارد.
اگر می‌خواهید بدانید قرص پروپرانولول به چه دردی میخورد و چه کسانی می‌توانند از آن استفاده کنند، این مقاله از مجله درمانکده را تا انتها دنبال کنید.
فهرست محتوا
اطلاعات شناسنامه‌ای داروی پروپرانولول
| عناوین مرتبط با شناسنامه دارو | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | از این دارو برای درمان فشار خون بالا، آنژین صدری، فیبریلاسیون دهلیزی، انفارکتوس میوکارد، میگرن، لرزش اساسی و تنگی هیپرتروفیک زیر آئورت استفاده میشود. |
| نام دارو | این دارو با نام پروپرانولول (Propranolol) شناخته میشود. |
| بک‌گراند دارو | این دارو یک آنتاگونیست غیر انتخابی بتا-آدرنرژیک است که در۱۳ نوامبر ۱۹۶۷ تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را دریافت کرد. |
| نوع دارو | Propranolol از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است. |
| گروه دارو | Propranolol یک داروی تاییدشده است که محققان اثربخشی آن را ثابت کرده‌اند. |
| ساختار دارو | 
|
| فرمول شیمیایی | C16H21NO2 |
| داروهای هم گروه | آسبوتولول، آتنولول، بیزوپرالول، اسمولول، لابتالول، متوپرولول، پیندولول، سوتالول، کارودیلول و نبیولول |
| فرم‌های موجود دارو | قرص، شربت و آمپول |
نام برندهای پروپرانولول
این دارو با نام‌های تجاری مختلف به فروش می‌رسد. در ادامه می‌توانید با تعدادی از این نام‌ها آشنا شوید:
- پروپراتد
- پرانول
- همانوکس
- دوسیتون
بیشتر بخوانید: داروی لووفلوکساسین برای چیست؟
کاربرد قرص پروپرانولول
از خواص قرص پروپرانولول برای درمان مشکلات زیر استفاده میشود:
- فشار خون بالا
- ضربان قلب نامنظم
- رعشه و لرزش
- افزایش شانس زنده ماندن بیمار پس از حمله قلبی
- جلوگیری از سردردهای میگرنی و درد قفسه سینه
بیشتر بدانید: تپش قلب چه زمانی خطرناک میشود؟
Propranolol برای کمک به جلوگیری از درد قفسه سینه یا میگرن استفاده میشود. بنابراین، برای درمان درد قفسه سینه یا میگرن کاربرد ندارد. شما باید طبق دستور پزشک برای تسکین درد ناگهانی قفسه سینه از قرص نیتروگلیسیرین و برای درمان حملات ناگهانی میگرن از سوماتریپتان استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این موضوع با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: عوارض قرص لووفلوکساسین
روش مصرف قرص پروپرانولول
این دارو معمولا به صورت خوراکی تجویز و ۲ تا چهار بار در روز مصرف میشود. شما می‌توانید آن را قبل از غذا و قبل از خواب بخورید، اما بهتر است در مورد بهترین زمان خوردن قرص پروپرانولول با پزشک مشورت کنید.
از این دارو به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای اینکه مصرف دارو را فراموش نکنید، سعی کنید آن را هر روز در ساعت‌های مشخص بخورید. اگر از داروهای خاصی مثل کلستیرامین یا کلستیپول برای کاهش کلسترول خون استفاده می‌کنید، پروپرانولول را حداقل یک ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از این داروها مصرف کنید.
بیشتر بخوانید: قرص لوزارتان چیست؟
دستورالعمل مصرف قرص پروپرانولول برای فراموشی دوز دارو به این صورت که باید به محض یادآوری، آن را بخورید. اما اگر زمان مصرف دوز بعدی نزدیک است، فقط دوز جدید را مصرف کنید. هرگز برای جبران، اقدام به ۲ برابر کردن دارو نکنید.
هنگامی که دکتر قلب و عروق Propranolol را برای درمان فشار خون بالا تجویز می‌کند، ممکن است یک تا ۲ هفته طول بکشد تا از مزایای کامل آن بهره‌مند شوید. اگر وضعیت شما بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید. هرگز خودسرانه اقدام به قطع مصرف دارو نکنید. روش ترک قرص پروپرانولول باید توسط پزشک مشخص شود. قطع ناگهانی دارو می‌تواند باعث تغییر در ریتم قلب و فشار خون، تشدید درد قفسه سینه یا حمله قلبی شود.
عوارض قرص پروپرانول
Propranolol در بعضی از افراد باعث خواب‌آلودگی میشود. این دارو می‌تواند عوارض دیگری هم داشته باشد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: قرص آتورواستاتین؛ از موارد مصرف تا عوارض جانبی
عوارض جانبی شایع
رایج‌ترین عوارض پروپرانولول عبارت‌اند از:
- کند شدن ضربان قلب
- اسهال
- خشکی چشم
- ریزش مو
- حالت تهوع
- ضعف یا خستگی
اگر این عوارض خفیف باشند، ظرف چند روز یا چند هفته از بین می‌روند. اما اگر برطرف نشدند یا به تدریج بر شدت آن‌ها افزوده شد، با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
بیشتر بخوانید:کاربردهای قرص کاپتوپریل
عوارض جانبی جدی
اگر بعد از مصرف Propranolol عوارض بسیار شدید را تجربه کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید یا با اورژانس (تلفن ۱۱۵) تماس بگیرید. عوارض جدی این دارو شامل موارد زیر است:
- واکنش آلرژیک شامل بثورات پوستی، کهیر، خارش و تورم صورت، لب‌ها یا زبان
- مشکلات تنفسی
- تغییر قند خون
- سرد بودن دست‌ها یا پاها
- اختلال خواب
- خشکی پوست
- توهم
- گرفتگی یا ضعف عضلانی
- ضربان قلب آهسته
- تورم پاها
- افزایش وزن ناگهانی
- استفراغ
بیشتر بخوانید:قرص هیدروکلروتیازید چیست؟
موارد احتیاط پیش از مصرف
Propranolol می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شود. تا زمانی که متوجه نشده‌اید دارو چه تاثیری روی شما دارد، رانندگی نکنید یا فعالیتی انجام ندهید که به هوشیاری نیاز داشته باشد.
این دارو می‌تواند باعث هیپوگلیسمی (افت قند خون) شود. در صورت ابتلا به دیابت از آن با احتیاط استفاده کنید، به خصوص اگر انسولین تزریق می‌کنید. استفاده از قرص پروپرانولول در کودکان و بزرگسالان غیر دیابتی هم می‌تواند باعث افت قند خون شود. احتمال بروز این مشکل بعد از ورزش طولانی و در افراد مبتلا به مشکلات کلیوی بیشتر است.
بیشتر بخوانید: سیپروهپتادین چیست؟
تداخلات دارویی پروپرانولول
داروهای زیر ممکن است با Propranolol تداخل داشته باشند و عملکرد آن را تغییر دهند:
- مسدودکننده‌های آلفا (مانند پرازوسین)
- هیدروکسید آلومینیوم
- کلرپرومازین
- سایر داروهای کاهش‌دهنده فشار خون (مانند کلونیدین، هیدرالازین و متیل‌دوپا)
- اپی‌نفرین
- هالوپریدول
- بعضی از داروهای قلبی (مثل دیگوکسین، دیسوپیرامید، پروپافنون و کینیدین)
- تئوفیلین
- هورمون‌های تیروئید (مانند لووتیروکسین)
- وارفارین
- سایمتیدین
- بعضی از داروهای ضد افسردگی (از جمله فلوکستین، فلووکسامین و پاروکستین)
الکل می‌تواند سطح پروپرانولول را در بدن افزایش دهد که این موضوع ممکن است به عوارض جانبی جدی منجر شود. به همین دلیل، هنگام استفاده از این دارو نباید الکل مصرف کنید.
بیشتر بخوانید:قرص متفورمین چیست؟
قیمت داروی پروپرانولول
Propranolol از جمله داروهای ارزان‌قیمتی است که بعد از تجویز پزشک به راحتی می‌توانید آن را تهیه کنید.
بیشتر بدانید: قرص متورال چیست؟
فعل و انفعالات پروپرانولول در بدن
پروپرانولول متعلق به گروه خاصی از داروها به نام بتا-بلوکرها (مسدودکننده‌های گیرنده بتا) است. این دارو یک مسدودکننده غیر انتخابی گیرنده بتا محسوب میشود؛ یعنی قلب، ریه‌ها و سایر نواحی بدن را به طور مشابه تحت تاثیر قرار می‌دهد.
Propranolol با مهار عملکرد بعضی از مواد شیمیایی طبیعی در بدن (مانند اپی‌نفرین) که بر قلب و عروق خونی تاثیر می‌گذارند عمل می‌کند. در نتیجه، می‌تواند ضربان قلب، فشار خون و بار کاری قلب را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: قرص دیگوکسین در چه مواقعی مصرف میشود؟
افراد آسیب‌پذیر
در صورتی که به آسم یا مشکلات تنفسی مشابه مبتلا هستید، از Propranolol استفاده نکنید. چون این دارو ممکن است آسم شما را بدتر کند.
در صورتی که باردار هستید یا قصد بارداری دارید، قبل از مصرف این دارو با پزشک خود صحبت کنید. مطالعات کافی در مورد مزایا و معایب مصرف قرص پروپرانولول در بارداری وجود ندارد.
Propranolol از طریق شیر مادر به بدن کودک منتقل میشود. اگر پزشک استفاده از قرص پروپرانولول در شیردهی را توصیه کند، فرزند شما باید تحت نظر باشد. این دارو در کودکان ممکن است باعث کند شدن ضربان قلب و کاهش قند خون شود. همچنین می‌تواند اکسیژن خون را کاهش دهد و به سیانوز منجر شود. در سیانوز پوست، لب‌ها یا ناخن‌های کودک تغییر رنگ می‌دهند و آبی می‌شوند.
در حال حاضر، مشخص نیست که آیا این دارو برای استفاده در کودکان کمتر از ۱۸ سال بی‌خطر است یا خیر. گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد Propranolol می‌تواند در کودکان باعث نارسایی قلبی و اسپاسم راه هوایی شود.
بیشتر بدانید: قرص آملوپرس چیست؟
کلام پایانی
اگر پزشک برای شما پروپرانولول تجویز کرد، دارو را طبق دستور مصرف کنید و دوز آن را خودسرانه تغییر ندهید. مصرف صحیح این دارو می‌تواند از بروز مشکلات قلبی-عروقی جدی جلوگیری کند. چنانچه برای استفاده از این دارو به راهنمایی نیاز دارید، می‌توانید با مراجعه به سایت درمانکده برای مشاوره آنلاین با دکتر قلب و عروق وقت بگیرید.
بیشتر بخوانید: داروهای رقیق کننده خون برای بیماری قلبی
سوالات متداول
در پاسخ به این سوال که قرص پروپرانولول ۲۰ برای چیست یا قرص پروپرانول 40 و قرص پروپرانولول 10 چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند، باید بگوییم که پزشکان از این دارو برای کاهش فشار خون، تنظیم ضربان قلب و جلوگیری از درد قفسه سینه و میگرن استفاده می‌کنند. قرص پروپرانول برای لرزش دست هم مفید است.
بله. گاهی‌اوقات از قرص پروپرانولول برای استرس و اضطراب استفاده میشود. چون از بروز علائم اضطراب شامل تپش قلب، تعریق و لرزش پیشگیری می‌کند. با این حال، برای تعیین اثربخشی آن به تحقیقات بیشتری نیاز است.
بله. استفاده از این دارو ممکن است در بعضی از افراد باعث خواب‌آلودگی شود.
زیاده‌روی در مصرف این دارو باعث مشکلات تنفسی یا بیهوش شدن بیمار میشود. در این شرایط باید حتما با اورژانس تماس بگیرید یا فورا به پزشک مراجعه کنید.
شواهد نشان می‌دهد که قرص پروپرانولول باعث چاقی میشود. در حقیقت، افزایش وزن یکی از عوارض جانبی بتا-بلوکرها است.
منابع: go.drugbank, webmd, healthline
