پوست ما روزانه در معرض چربی، آلودگی و تغییرات هورمونی قرار می‌گیرد و همین عوامل می‌توانند زمینه‌ساز بروز جوشهای مختلف شوند. یکی از شایع‌ترین آن‌ها، جوش سر سفید است که به صورت برجستگی‌های کوچک و سفید روی پوست دیده می‌شود. این جوشها معمولا به صورت ناگهانی بروز پیدا می‌کنند و می‌توانند آزاردهنده باشند. اگر شما هم گاهی متوجه جوشهای سرسفید روی پوست‌تان می‌شوید، نگران نباشید. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده قصد داریم به بررسی علل ایجاد جوش سر سفید و راه‌حل‌های درمان آن بپردازیم.
فهرست محتوا
- جوش سر سفید چیست؟
- جوشهای سر سفید چه شکلی هستند؟
- چه چیزی باعث به‌وجود آمدن جوش سر سفید می‌شود؟
- علت جوش سر سفید در طب سنتی
- علت جوش سر سفید در کودکان چیست؟
- آیا ترکاندن جوشهای سر سفید به درمان آن‌ها کمک می‌کند؟
- روش‌های درمان جوش سر سفید
- بهترین پماد برای جوش سر سفید چیست؟
- از بین بردن جوش سر سفید در یک روز
- راه‌های پیشگیری از جوش سر سفید
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
جوش سر سفید چیست؟
جوش سر سفید یکی از انواع شایع آکنه است که به دلیل مسدودشدن فولیکول مو و منافذ پوست با چربی (سبوم)، سلول‌های مرده یا باکتری‌ها ایجاد می‌شود. این جوشها معمولا در نواحی از بدن که تعداد غدد سباسه (غدد مسئول تولید سبوم طبیعی) بالاتر است، مانند صورت، گردن، پشت، شانه و سینه بروز می‌کنند و با وجود اینکه آن‌ها را در نوجوانان بیشتر میبینید، اما می‌توانند در هر سنی رخ دهند.
در واقع، سبوم یا سلول‌های مرده در فولیکول مو گره ایجاد می‌کنند و موجب مسدودسازی منافذ پوست می‌شوند. زمانی که باکتری‌های روی لایه بیرونی یا اپیدرم پوست به سمت منافذ مسدودشده بروند، در فولیکول مو جمع می‌شوند. هوا قادر به ورود به فولیکول نیست، بنابراین باکتری‌های داخل آن واکنش شیمیایی مشابهی را که باعث تیره شدن جوش سر سیاه می‌شود، انجام نمی‌دهند.
جوشهای سر سفید چه شکلی هستند؟
جوشهای سر سفید نوع خفیف‌تری از آکنه هستند. برآمدگی‌های سفید یا زرد کم‌رنگ مشخصه اصلی آن‌هاست. این برآمدگی‌ها خیلی بزرگ نیستند. جوش سر سفید ریز ممکن است کمی حساس باشد، اما این احتمال هم وجود دارد که اصلا هیچ علامتی نداشته باشد. در ادامه می‌توانید عکس جوش سر سفید را مشاهده کنید:
اگر جوشهای سرسفید به طور مداوم در قسمت‌های مختلف بدن‌تان ظاهر می‌شوند، بهتر است برای بررسی علت آن‌ها به دکتر پوست مراجعه کنید.
چه چیزی باعث به‌وجود آمدن جوش سر سفید می‌شود؟
غدد چربی در سراسر بدن قرار دارند و بیشتر آن‌ها به فولیکول‌های مو متصل هستند. جوشهای سرسفید زمانی رخ می‌دهند که یک فولیکول مو یا غدد چربی ملتهب شوند. التهاب می‌تواند در نتیجه موارد زیر رخ دهد:
۱- افزایش تولید سبوم (چربی پوست)
تولید بیش از حد سبوم یکی از دلایل اصلی جوش سر سفید صورت است. غدد سباسه در پوست، مسئول تولید سبوم هستند که به حفظ نرمی و رطوبت پوست کمک می‌کنند. زمانی که این غدد بیش از حد چربی تولید کنند، سطح پوست چرب‌تر خواهد شد و چربی اضافی در منافذ جمع می‌شوند. این تجمع سبوم همراه با سلول‌های مرده، راه خروج را مسدود می‌کنند و می‌توانند دلیل ایجاد جوشهای سرسفید باشند. از همین‌رو می‌توان گفت، افرادی که پوست چرب‌تری دارند، بیشتر دچار این نوع جوش می‌شوند.
عواملی که می‌توانند تولید سبوم را تحریک کنند و افزایش دهند، عبارت‌اند از:
- تغییرات هورمونی مانند بلوغ، قاعدگی و بارداری
- استفاده از محصولات آرایشی نامناسب
- ژنتیک
- استرس
- تغذیه نامناسب
- شرایط آب و هوایی
۲- بسته شدن منافذ با کراتین اضافی
پوست به طور طبیعی سلول‌های مرده را دفع می‌کند. اما گاهی تجمع بیش از حد کراتین (پروتئینی که به ساخت مو، پوست و ناخن شما کمک می‌کند) باعث بسته شدن منافذ می‌شود. وقتی دهانه فولیکول‌های مو توسط سلول‌های مرده مسدود شوند، سبوم و آلودگی نمی‌توانند از پوست بیرون بیایند و در نتیجه جوش سر سفید شکل می‌گیرد. در اغلب موارد، علت جوش سر سفید در سر ناشی از همین مورد است. برخی پزشکان معتقدند، افرادی که پوست‌شان به طور ژنتیکی مستعد آکنه است، بیشتر دچار این نوع جوش می‌شوند.
۳- افزایش تعداد باکتری‌ها
افزایش باکتری‌ها می‌تواند دیگر علت جوش سر سفید در بدن باشد. روی پوست ما به طور طبیعی باکتری‌هایی به نام Propionibacterium Acnes زندگی می‌کنند که تا زمانی که تعادل پوست حفظ شود، بی‌ضرر هستند. اما با بسته شدن منافذ پوست به دلیل سبوم اضافی و سلول‌های مرده، محیط مناسبی برای رشد و تکثیر آن‌ها فراهم می‌شود. تکثیر این باکتری‌ها اغلب با التهاب، قرمزی و بروز جوشهای سرسفید همراه است. تعادل باکتری‌های بی‌ضرر پوست معمولا به دلیل استرس، استفاده از محصولات آرایشی سنگین و تغذیه نامناسب برهم می‌خورد و زمینه برای بروز جوش چرکی یا جوش سر سفید فراهم می‌شود.
علت جوش سر سفید در طب سنتی
در طب سنتی، جوش سرسفید به عنوان نشانه‌ای از عدم تعادل در طبع بدن و تجمع مواد زائد شناخته می‌شود. اطباء طب سنتی معتقدند، زمانی که بدن نتواند سموم را از راه‌هایی مثل تعریق خارج کند، این مواد به سمت فولیکول‌های مو در لایه‌های بالایی پوست حرکت می‌کنند و باعث بروز جوش سر سفید می‌شوند. همچنین رژیم غذایی ناسالم، خواب نامنظم، استرس و ضعف عملکرد کبد از دیگر عوامل موثر در بروز جوشهای سر سفید در طب سنتی به‌شمار می‌آیند.
“Whiteheads typically affect teenagers and young adults undergoing hormonal changes. However, many adults continue to have whiteheads into their 20s, 30s and beyond. Some even develop whiteheads for the first time as adults.
جوشهای سرسفید معمولا نوجوانان و جوانانی را که تحت تغییرات هورمونی قرار می‌گیرند، تحت تاثیر قرار می‌دهند. با این حال، بسیاری از بزرگسالان همچنان تا دهه ۲۰، ۳۰ و بعد از آن دچار جوشهای سرسفید می‌شوند. برخی حتی برای اولین بار در بزرگسالی جوشهای سرسفید را تجربه می‌کنند.
به نقل از سایت: clevelandclinic
علت جوش سر سفید در کودکان چیست؟
جوش سرسفید در کودکان، به‌ویژه نوزادان و خردسالان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. این عارضه اغلب جای نگرانی ندارد و با رعایت بهداشت برطرف می‌شود. اصلی‌ترین علل بروز جوشهای سرسفید در صورت و بدن نوزاد شامل موارد زیر هستند:
- بوسیدن طولانی یا مکرر نوزاد
- قرار گرفتن نوزاد در معرض هوای بسیار گرم و آفتاب سوختگی
- حساسیت‌های دارویی یا غذایی
- استفاده از کرم‌ها یا روغن‌های سنگین
آیا ترکاندن جوشهای سر سفید به درمان آن‌ها کمک می‌کند؟
ترکاندن جوش سر سفید وسوسه‌انگیز است، اما این کار می‌تواند در بلندمدت موجب آسیب جدی شود. از طرفی، استفاده از انگشتان برای ترکاندن جوشهای سرسفید، آلودگی و چربی را از دست به پوست انتقال می‌دهد و می‌تواند موجب تحریک این نوع جوشها شود. همچنین ترکاندن یا کندن جوشهای سر سفید باعث باز شدن پوست و ایجاد زخم می‌شود و ریسک بروز عفونت را افزایش می‌دهد. در صورت ایجاد زخم عفونی، بافت اطراف آن ملتهب و تحریک می‌شوند و ممکن است جای جوش و زخم باقی بماند. اگر برداشتن جوش سرسفید ضروری است، به جای ترکاندن آن باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا جوش با ابزار مخصوص تخلیه شود.
روش‌های درمان جوش سر سفید
درمان جوشهای سرسفید معمولا با ترکیبی از مراقبت‌های روزانه، استفاده از محصولات موضعی و در صورت لزوم، درمان‌های تخصصی پوست انجام می‌شود. در ادامه شما را با بهترین روش‌ها برای درمان جوش سر سفید آشنا می‌کنیم:
۱- پاکسازی پوست
شستشوی روزانه صورت با شوینده ملایم و مخصوص پوست، باعث حذف چربی، آلودگی و سلول‌های مرده می‌شود. اگر منافذ پوست تمیز باشند، احتمال تشکیل جوش زیر پوستی و جوشهای سر سفید صورت یا سایر نواحی بدن کاهش می‌یابند. بنابراین بهتر است روزی ۲ بار، صبح و شب‌ها دوش بگیرید و پوست صورت‌تان را تمیز کنید.
۲- بخور صورت
بخار آب می‌تواند منافذ پوست را باز کند و باعث خروج چربی و آلودگی‌ها شود. برای این منظور کافیست، مقداری آب را بجوشانید و در یک کاسه بریزید. زمانی که حرارت اولیه آن کمتر شد، صورت‌تان را در معرض بخار آن قرار دهید و پس از گذشت ۵ تا ۱۰ دقیقه به آرامی با دستمال تمیز خشک کنید.
“When using any remedy for whiteheads, it is important to use a good sunscreen before exposing the skin to the sun. Many home treatments for acne can sensitize the skin to light. Wearing an oil-free sunscreen helps prevent sun damage.”
هنگام استفاده از هرگونه درمانی برای جوشهای سرسفید، استفاده از یک کرم ضد آفتاب مناسب قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب بسیار مهم است. بسیاری از درمان‌های خانگی برای آکنه می‌توانند پوست را به نور حساس کنند. استفاده از کرم ضد آفتاب بدون روغن به جلوگیری از آسیب آفتاب کمک می‌کند.
به نقل از سایت: medicalnewstoday
۳- داروهای بدون نسخه
داروهای بدون نسخه می‌توانند شما را از شر جوشهای سرسفید خلاص کنند. برخی از داروهای موضعی موثر شامل موارد زیر هستند:
اسید سالیسیلیک
این دارو به عنوان یک پاک‌کننده یا لوسیون برای جوشهای سرسفید استفاده می‌شود. اسید سالیسیلیک به درمان لایه بالایی پوست آسیب‌دیده کمک می‌کند و با از بین بردن سلول‌های مرده پوست، مانع از مسدود شدن فولیکول‌های مو می‌شود. در حال حاضر بسیاری از کرم‌ها و شوینده‌های بدون نسخه حاوی این ماده هستند. بهتر است، محصولی را انتخاب کنید که بدون عطر و با ترکیبات ملایم باشد.
اسید آزلائیک
یک اسید طبیعی است که در غلات مختلف مانند جو و گندم وجود دارد. اسید آزلائیک باکتری‌های ایجادکننده جوش سر سفید روی پوست را از بین می‌برد و التهاب پوست را کاهش می‌دهد. این ماده به عنوان لایه‌بردار ملایم عمل می‌کند و برای پوست‌های حساس مناسب است. می‌توانید آن را به صورت کرم یا ژل به همراه یک مرطوب‌کننده استفاده کنید.
بنزوئیل پراکسید
این دارو با خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی به عنوان ژل، کرم یا محلول در دسترس است و می‌توان آن را بدون نسخه تهیه کرد. داروی بنزوئیل پراکسید باکتری‌های سطحی پوست را مورد هدف قرار می‌دهد و با از بین بردن چربی اضافی پوست، به باز نگه داشتن منافذ کمک می‌کند.
در حال حاضر، شوینده‌ها و تونرهای بدون نسخه زیادی با غلظت‌های مختلف بنزوئیل پراکسید تولید می‌شوند. اگر پوست حساسی دارید، حتما استفاده از آن را با غلظت پایین شروع کنید. بروز کمی خشکی، قرمزی یا پوسته‌پوسته شدن روی پوست پس از استفاده از بنزوئیل پراکسید طبیعی است و معمولا خیلی زود برطرف می‌شود.
رتینوئیدها (مشتقات ویتامین A)
رتینوئیدهای موضعی می‌توانند التهاب پوست را کاهش داده و موجب رشد سلول‌های سالم پوست شوند. این ترکیبات که از مشتقات ویتامین A به‌شمار می‌آیند، می‌توانند به از بین رفتن جوش سر سفید و جلوگیری از مسدود شدن منافذ کمک کنند. Retin-A®، Tazorac® و Differin® رایج‌ترین رتینوئیدهای موضعی هستند که به دلیل کاهش چربی پوست، باعث درمان جوش صورت از جمله جوشهای سرسفید می‌شوند. رتینوئیدها ممکن است کمی خشکی و قرمزی روی پوست ایجاد کنند، به همین دلیل بهتر است آن را همراه با مرطوب‌کننده استفاده کنید.
آلفا هیدروکسی اسید (AHA)
اسیدهای آلفا هیدروکسی در محصولات ضد جوش و آکنه زیادی وجود دارند. آن‌ها نوعی لایه‌بردار هستند و به از بین بردن سلول‌های مرده پوست و تجمع کراتین اضافی کمک می‌کنند. این فرآیند به جلوگیری از بسته شدن منافذ پوست و بروز جوشهای سرسفید کمک می‌کند. محصولات حاوی AHA ممکن است قدرت لایه‌برداری متفاوتی داشته باشند. از همین‌رو ابتدا مقداری از آن‌ها را روی قسمت کوچکی از پوست امتحان کنید تا از واکنش احتمالی و عدم حساسیت مطمئن شوید.
۴- قرص برای جوش سر سفید
انتخاب بهترین قرص برای درمان جوشهای سرسفید به شرایط فرد از جمله شدت جوش، سابقه بیماری، حساسیت دارویی و سن بستگی دارد. در حال حاضر، قرص راکوتان بهترین روش درمان آکنه‌های شدید و جوش سرسفید است که باید توسط پزشک متخصص تجویز شود.
۵- درمان تخصصی جوش سرسفید
اگر جوشهای سرسفید با داروهای بدون نسخه از بین نرفتند، متخصص زیبایی ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- رتینوئیدهای قوی تجویزی: این داروها از رتینوئیدهای بدون نسخه قوی‌تر هستند و باعث جلوگیری از بسته شدن منافذ و درمان جوش سر سفید می‌شوند.
- آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی: آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی با از بین بردن باکتری‌هایی مولد جوشهای سرسفید به کاهش التهاب و جلوگیری از گسترش جوشها کمک می‌کنند.
۶- میکرودرم ابریژن
این روش با اصطلاح «سنباده زدن» پوست به کمک ابزار مخصوص شناخته می‌شود. پزشک متخصص با دستگاه مخصوص سلول‌های مرده روی پوست را برمی‌دارد. این کار به باز شدن منافذ بسته پوست و بهبود جوش سر سفید کمک می‌کند. میکرودرم ابریژن یک روش درمان تخصصی است و باید در کلینیک معتبر و زیر نظر پزشک متخصص انجام شود. اگر نمی‌دانید کاندید مناسبی برای انجام میکرودرم ابریژن هستید یا خیر، می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان با دکتر پوست آنلاین مشورت کنید.
نمی‌دونی برای درمان جوش سر سفید چیکار کنی؟
همین حالا بدون نیاز به مراجعه حضوری، از پزشک نوبت بگیر۷- لایه برداری شیمیایی
در لایه‌برداری شیمیایی از یک محلول شیمیایی ملایم برای از بین بردن سلول‌های مرده و پاکسازی لایه‌های سطحی پوست استفاده می‌شود. این روش به باز شدن منافذ بسته پوست و کاهش جوشهای سرسفید کمک می‌کند.
۸- لایه برداری پوست با لیزر
در این روش، پزشک پرتوهای کوتاه، متمرکز و ضربان‌دار نور را به سمت جوش سر سفید بدن هدایت می‌کند. پرتوهای نور میزان چربی تولیدشده توسط غدد چربی را کاهش می‌دهند و باعث بهبود جوشهای سرسفید می‌شوند.
بهترین پماد برای جوش سر سفید چیست؟
آلترنیتیو: تصویر پماد روی صورت دارای جوش سرسفید را میبینید
کپشن: داروهای موضعی اثربخشی مطلوبی در بهبود جوشهای سرسفید دارند.
پزشک ممکن است برای درمان جوشهای سرسفید براساس نوع پوست و شدت جوشها پماد تجویز کند. محصولات موضعی معمولا ترکیبات موثری برای از بین بردن چربی اضافی پوست، باز کردن منافذ بسته و کاهش التهاب دارند. در میان داروهای موضعی موثر، پمادهای زیر اگر زیر نظر پزشک استفاده شوند، به درمان جوش سر سفید کمک می‌کنند:
- رتینوئیدهای موضعی
- پماد سالیسیلیک اسید
- کرم یا ژل بنزوئیل پروکساید
از بین بردن جوش سر سفید در یک روز
برای از بین بردن جوش سر سفید فوری می‌توانید از روش درمان طبیعی و خانگی استفاده کنید. مواد طبیعی و گیاهی به پاکسازی پوست، کنترل چربی اضافی و کاهش التهاب کمک می‌کنند و اغلب بدون عارضه هستند. این روش‌ها باعث می‌شوند منافذ پوست تمیز بمانند و روند بهبود جوشهای سرسفید سریع‌تر طی شود. با این حال، اگر جوشهای سر سفید پس از بهبود به طور مداوم ظاهر می‌شوند یا بسیار ملتهب هستند، قبل از استفاده از روش‌های خانگی و طبیعی حتما با پزشک مشورت کنید.
در جدول زیر شما را با درمان فوری جوش سر سفید به روش طبیعی و خانگی آشنا می‌کنیم:
| گزینه‌های درمان طبیعی | خاصیت | نحوه استفاده |
| عسل | ضد التهاب، ضد میکروب و خشک‌کننده جوشها | پس از شستشوی ناحیه دارای جوش، مقداری عسل ارگانیک را روی پوست قرار دهید و پس از ۲۰ دقیقه بشویید. |
| روغن درخت چای | ضد التهاب، ضد میکروب و دارای خواص آنتی‌اکسیدانی | روغن درخت چای را با چند قطره روغن زیتون یا روغن بادام رقیق کرده و به کمک پنبه به آرامی روی پوست دارای جوش بمالید. |
| آلوئه‌ورا | ضد التهاب قوی و ترمیم‌کننده | مقدار کمی ژل آلوئه‌ورای تازه را به طور مستقیم روی جوشها بمالید و اجازه دهید جذب شود. |
| آبلیموی تازه | ضد باکتری و لایه‌برداری ملایم | چند قطره آبلیموی تازه را روی پنبه بریزید و آن را روی جوش بزنید و پس از ۲۰ دقیقه آبکشی کنید. |
راه‌های پیشگیری از جوش سر سفید
رعایت چند عادت ساده ولی موثر در مراقبت روزانه از پوست همچون موارد زیر به پیشگیری از بروز جوشهای سرسفید کمک می‌کند:
- صورت‌تان را روزی ۲ بار با شوینده‌های ملایم و مخصوص پوست‌تان بشویید تا چربی و آلودگی‌ها پاک شوند.
- پوست‌تان را با ضربات آرام خشک کنید.
- از لمس کردن بی‌دلیل جوشها و فشار آوردن به آن‌ها بپرهیزید.
- هنگام اصلاح، مراقب جوشهای سرسفید خود باشید.
- از قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب که باعث تشدید جوشها می‌شود، خودداری کنید.
- از محصولات مراقبتی بدون چربی و غیر کومدون‌زا استفاده کنید تا منافذ پوست مسدود نشوند.
- استفاده از محصولات آرایشی سنگین را محدود کنید.
- قبل از خواب آرایش صورت‌تان را پاک کنید.
- برای درمان خشکی پوست، از محصولات نرم‌کننده بدون عطر و بر پایه آب استفاده کنید.
- موها را مرتبا بشویید و اسپری مو را از صورت خود دور نگه دارید.
- لباس‌های گشاد از پارچه‌های طبیعی مانند پنبه، کتان و کنف بپوشید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید و از مصرف غذاهای پرنمک و تند بپرهیزید.
- وسایلی که با صورت‌تان در تماس هستند، از جمله تلفن همراه، کلاه ایمنی ورزشی، عینک آفتابی و روبالشی را به طور منظم تمیز کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
جوش سر سفید یکی از شایع‌ترین انواع آکنه است که به دلیل بسته شدن منافذ پوست بر اثر چربی اضافی یا سلول‌های مرده ایجاد می‌شود. این نوع جوش بیشتر در صورت، گردن، پشت، شانه و سینه بروز می‌کند و ممکن است گاهی دردناک باشد. عواملی همچون رعایت بهداشت پوست، استفاده از محصولات درمانی زیر نظر پزشک، تغذیه سالم و پرهیز از دست‌کاری جوشها نقش مهمی در بهبود آن‌ها دارند.
ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با علل و روش‌های درمان جوشهای سرسفید آشنا کردیم. اگر در این مورد سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان متخصص همچون دکتر متخصص پوست مشورت بگیرید. همچنین درمانکده امکان دریافت نوبت اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین تلفنی، متین و تصویری را برای شما فراهم کرده است.
سوالات متداول
جوشهای سرسفید می‌توانند به دلیل بسته شدن منافذ پوست بر اثر تجمع سبوم، سلول‌های مرده و باکتری‌ها ایجاد شوند.
بله. استفاده از محصولات آرایشی نامناسب و سنگین باعث بسته شدن منافذ پوست می‌شود و یکی از عوامل موثر در ایجاد جوشهای سرسفید به‌شمار می‌آید. به همین دلیل بهتر است قبل از خواب آرایش صورت خود را به طور کامل پاک کنید.
درمان‌های خانگی و طبیعی مانند استفاده از عسل، روغن درخت چای، آلوئه‌ورا و آبلیموی تازه تا حدودی برای از بین بردن جوشهای سرسفید خفیف موثر هستند.
منابع: clevelandclinic | medicalnewstoday
![درمان سوختگی با آب جوش؛ [عوارض + درمان خانگی و دارویی]](https://www.darmankade.com/blog/wp-content/uploads/2025/09/Boiling-water-burn-1-300x180.webp)
