راه درمان انسداد روده چیست؟ 12 روش درمانی دارویی و خانگی

پس از تعریف کامل این بیماری و عوارض و علائم آن در مقاله انسداد روده چیست و چرا ایجاد می‌شود، ، در این مقاله سعی داریم به تعریف کامل انواع راه های درمانی انسداد روده بپردازیم. انسداد، مسیر روده را می‌بندد و حرکت مواد را کند یا متوقف می‌کند. در نتیجه، مواد زائد و شیره‌های گوارشی پشت آن جمع می‌شوند و به بافت روده آسیب می‌زنند. در انسداد روده، زمان بسیار مهم است. اگر علائم این عارضه از جمله تورم شکم، دل‌درد شدید و استفراغ را مشاهده کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. حال با ما تا انتهای این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه باشید تا درباره راه‌های درمان انسداد روده اطلاعات کاملی کسب کنید.

راه‌های درمان انسداد روده بر اساس نوع بیماری

درمان این عارضه بسته به نوع و علت بروز آن متفاوت است، اما معمولا به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد.

۱. بستری شدن برای تثبیت وضعیت

هنگامی که به بیمارستان مراجعه می‌کنید، پزشک ابتدا اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

• تزریق سرم
• قرار دادن لوله داخل معده از طریق بینی (لوله نازوگاستریک) برای خارج کردن هوا و مایعات و کاهش تورم شکم
• قرار دادن سوند ادراری در مثانه جهت جمع‌آوری ادرار و بررسی آن

۲. درمان انسداد جزئی

اگر انسداد به گونه‌ای باشد که مقداری غذا و مایع هنوز بتواند از روده عبور کند، پس از تثبیت وضعیت‌ ممکن است به درمان بیشتری نیاز نداشته باشید. در این شرایط، پزشک پیروی از رژیم کم‌فیبر را توصیه می‌کند تا عبور مواد از روده تسهیل شود. با این حال، اگر انسداد خود‌به‌خود از بین نرود، ممکن است جراحی ضروری باشد.

۳. درمان انسداد کامل

در صورتی که هیچ ماده‌ای نتواند از روده عبور کند، جراحی توصیه می‌شود. نوع عمل به علت و محل انسداد بستگی دارد. در این روش، پزشک ممکن است عامل انسداد یا بخش‌های آسیب‌دیده روده را بردارد.

The procedure you have will depend on what’s causing the obstruction and which part of your intestine is affected. Surgery typically involves removing the obstruction, as well as any section of your intestine that has died or is damaged.

نوع جراحی به علت انسداد و بخشی از روده که تحت تاثیر قرار گرفته است بستگی دارد. جراحی معمولا شامل برداشتن انسداد و همچنین حذف بخش‌های مرده یا آسیب‌دیده روده است.

mayoclinic

۴. درمان اینتوساسپشن

در کودکان از تنقیه باریم یا هوا برای تشخیص و درمان اینتوساسپشن یا درهم‌روی روده (Intussusception) استفاده می‌شود. در این بیماری، بخشی از روده درون قسمت دیگری از آن فرو می‌رود. اگر تنقیه موفقیت‌آمیز باشد، معمولا بیمار به درمان اضافی نیاز ندارد.

۵. درمان انسداد کاذب

گاهی‌اوقات علائم انسداد روده را تجربه می‌کنید، اما در واقع انسدادی وجود ندارد. محققان معتقدند که این وضعیت که به آن انسداد کاذب (ایلئوس فلجی) می‌گویند، به دلیل اختلال در عملکرد اعصاب روده رخ می‌دهد. با این حال، برای درک بهتر آن باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

اگر پزشک به انسداد کاذب مشکوک باشد، ممکن است توصیه کند یک تا ۲ روز در بیمارستان تحت نظر باشید تا علت دقیق مشخص و درمان شود. انسداد کاذب اغلب خودبه‌خود بهبود می‌یابد. در این مدت ممکن است تغذیه از طریق لوله نازوگاستریک یا سرم انجام شود تا سوءتغذیه اتفاق نیفتد. اما در صورت عدم بهبودی، پزشک سعی می‌کند با تجویز دارو به انقباض عضلات روده و حرکت غذا در آن کمک کند.

اگر بیماری یا داروی خاصی در بروز انسداد کاذب نقش داشته باشد، پزشک بیماری را درمان کرده یا دارو را قطع می‌کند. در موارد نادر نیز ممکن است جراحی را برای درمان این وضعیت پیشنهاد دهد.

در صورتی که روده بیش‌از‌حد بزرگ شده باشد، درمانی به نام دکامپرشن (Decompression) ممکن است موثر باشد. دکامپرشن از طریق کولونوسکوپی یا جراحی انجام می‌شود و به کاهش فشار و رفع چسبندگی کمک می‌کند.

شک داری علائمت نشونه انسداد روده باشه؟از پزشک نوبت ویزیت بگیر.

بدون نیاز به مراجعه حضوری، همین الان از پزشک مشاوره بگیر

ویزیت حضوری متخصص گوارش مشاوره آنلاین از متخصص گوارش

اگه شک داری علائمت نشونه انسداد روده باشه، همین حالا از پزشک نوبت بگیر و مشورت کن.

درمان انسداد روده با روش‌های پزشکی

در صورت مشاهده علائم انسداد روده باید فورا به پزشک مراجعه کنید. اگر نمی‌دانید انسداد روده چه علائمی دارد، پیشنهاد می‌کنیم مقاله انسداد روده چیست را بخوانید. راه‌کارهایی که ممکن است توسط پزشک برای درمان این عارضه توصیه شوند شامل موارد زیر هستند:

۱. درمان انسداد روده با جراحی

این پرسش که آیا انسداد روده نیاز به جراحی دارد یا خیر، از سوی بسیاری از بیماران مطرح می‌شود. در پاسخ باید گفت جراحی معمولا برای انسداد کامل روده توصیه شده و به ۲ روش انجام می‌شود:

• پزشک چسبندگی‌ها یا تومورهایی که باعث انسداد شده‌اند را برمی‌دارد.
• در موارد نادر، پزشک بخش‌های آسیب‌دیده روده را از بدن خارج می‌کند.

۲. درمان‌های محافظه‌کارانه

اگر انسداد روده ناشی از تورم، التهاب یا مدفوع سفت باشد، پزشک ممکن است روش‌های محافظه‌کارانه را قبل از جراحی امتحان کند. این گزینه‌ها زمانی استفاده می‌شوند که بیمار از نظر پزشکی در وضعیت پایدار باشد. از مهم‌ترین درمان‌های محافظه‌کارانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تزریق دارو و مایعات برای حفظ تعادل آب و الکترولیت‌ها، کاهش حالت تهوع و افزایش حرکات روده
• تنقیه به منظور تخلیه روده
• استفاده از لوله نازوگاستریک برای مکش مواد زائد، کاهش گاز و کم کردن تورم
• قرار دادن لوله در روده بزرگ برای خارج کردن مایعات و گاز و کاهش التهاب

گاهی‌اوقات برای کمک به درمان انسداد روده از استنت استفاده می‌شود؛ لوله‌ای توری‌مانند که از طریق آندوسکوپی وارد روده شده و آن را باز نگه می‌دارد. استنت بیشتر برای افراد مبتلا به سرطان روده یا کسانی استفاده می‌شود که انجام جراحی اورژانسی برایشان خطرناک است. پس از تثبیت وضعیت بیمار ممکن است همچنان به جراحی نیاز باشد.

چه چیزی برای انسداد روده خوبه؟

به یاد داشته باشید که راه‌کارهای خانگی هرگز جایگزین درمان‌های پزشکی نمی‌شوند و فقط نقش مکمل دارند. پس از ارزیابی وضعیت توسط پزشک و دریافت راهنمایی‌های اولیه می‌توانید از روش‌های زیر برای بهبود علائم خود استفاده کنید:

۱. درمان خانگی انسداد روده

راه‌کارهای زیر برای کنترل علائم مفیدند:

• استراحت: استراحت کامل حیاتی است. چون فعالیت فیزیکی شدید می‌تواند علائم را تشدید کند. گاهی‌اوقات در صورت تایید پزشک، پیاده‌روی کوتاه و آرام در خانه باعث افزایش حرکات دستگاه گوارش می‌شود. اما از ورزش شدید باید اجتناب کرد.
• هیدراته نگه داشتن بدن: در صورتی که پزشک مصرف مایعات را محدود نکرده باشد، باید در طول روز آب فراوان بنوشید. از آنجایی که مصرف بیش‌ازحد مایعات ممکن است تورم شکم را بدتر کند، در مورد این موضوع نظر پزشک را جویا شوید.
• کمپرس گرم: استفاده از پد حرارتی روی شکم برای تسکین کرامپ و درد مفید است و به شل شدن عضلات شکم کمک می‌کند. از پد حرارتی برای مدت زمان کوتاه استفاده کنید تا از تحریک پوست جلوگیری شود.

۲. درمان انسداد روده با تغییر رژیم غذایی

اگر می‌خواهید بدانید چه چیزی برای انسداد روده خوبه، باید بگوییم رژیم مایعات صاف معمولا اولین توصیه برای درمان این بیماری است. پس از آن می‌توانید بسته به وضعیت‌تان از رژیم مایعات کامل و رژیم نرم استفاده کرده و به تدریج به برنامه غذایی عادی برگردید. همیشه پیش از ایجاد هر گونه تغییر در رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید.

نوع رژیم غذایی	غذاهای مجاز	فواید
رژیم مایعات صاف	آب، آب مرغ، آب سیب صاف‌شده، نوشیدنی‌های ورزشی، قطعات یخ و چای	این غذاها بدون اینکه باقیمانده‌ای در دستگاه گوارش به‌جا بگذارند، به تامین مایعات و الکترولیت‌های مورد نیاز بدن کمک می‌کنند.
رژیم مایعات کامل	تمام مایعات صاف، شیر، ماست ساده، میوه‌های پوره‌شده (بدون پوست و دانه) و غلات پخته‌ و صاف‌شده مثل لعاب برنج	این غذاها به راحتی در دستگاه گوارش هضم می‌شوند و مواد مغذی و کالری بیشتری در اختیار بدن می‌گذارند.
رژیم نرم یا با باقیمانده کم	سبزیجات بدون پوست و پخته (مثل هویج و سیب‌زمینی)، موز رسیده، کمپوت میوه (بدون پوست و دانه)، نان سفید، ماکارونی ساده، تخم‌مرغ و گوشت‌های بدون چربی و چرخ‌کرده	این غذاها فشار زیادی به دستگاه گوارش وارد نمی‌کنند و حجم مدفوع را به حداقل می‌رسانند.

دل‌درد و نفخ شدیدت خوب نشده؟ فقط با چند کلیک از پزشک نوبت بگیر تا علتش مشخص بشه.

غذاهای مضر برای انسداد روده

مصرف غذاهای زیر علائم بیماری را تشدید کرده و انسداد را بدتر می‌کند:

• غذاهای پرفیبر: غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات خام، مغزیجات، دانه‌ها و حبوبات می‌توانند حجم مدفوع را افزایش دهند و انسداد را تشدید کنند.
• غذاهای چرب و سرخ‌شده: این غذاها به سختی در دستگاه گوارش هضم می‌شوند و سرعت تخلیه معده را کاهش می‌دهند.
• گوشت قرمز و پروتئین‌های سفت: این دسته از غذاها فشار زیادی به دستگاه گوارش وارد می‌کنند.
• نوشیدنی‌های گازدار: گاز موجود در این نوشیدنی‌ها می‌تواند باعث افزایش تورم شکم شود.
• الکل و کافئین: این مواد باعث کم‌آبی بدن شده و دستگاه گوارش را تحریک می‌کنند.

سایر توصیه‌های غذایی

چنانچه به انسداد جزئی روده مبتلا باشید، متخصص گوارش ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

مصرف غذاهای غنی از فیبر محلول

فیبر محلول در آب حل شده و با تشکیل یک ماده ژل مانند باعث نرم شدن مدفوع می‌شود. از بهترین منابع آن می‌توان به سس سیب، موز پوره‌شده، سبزیجات پخته و له‌شده (مانند سیب‌زمینی شیرین و هویج) و جو دوسر اشاره کرد. بسیار مهم است که این غذاها به صورت پخته و در مقادیر کم مصرف شوند. فیبر نامحلول که در سبزیجات خام، غلات کامل و مغزیجات وجود دارد معمولا برای انسداد روده توصیه نمی‌شود. چون می‌تواند حجم مدفوع را افزایش داده و انسداد را بدتر کند.

استفاده از پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفیدی هستند که در بعضی غذاها مثل ماست و کفیر و مکمل‌های غذایی وجود دارند و از سلامت روده حمایت می‌کنند. در بعضی موارد، استفاده از پروبیوتیک‌ها پس از رفع انسداد ممکن است به بازسازی میکروبیوم روده کمک کند یا برای حمایت از عملکرد دستگاه گوارش مفید باشد. با این حال، در زمان انسداد روده باید از آن‌ها تحت نظر پزشک استفاده کنید تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.

اصلاح عادات غذایی

نحوه غذا خوردن به اندازه نوع غذا مهم است. تغییرات زیر از سفت شدن مدفوع جلوگیری کرده و به درمان انسداد روده کمک می‌کنند:

• خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر: به جای سه وعده غذای اصلی، هر سه ساعت یک‌بار یک وعده غذای کوچک مصرف کنید.
• آهسته غذا خوردن: جویدن کامل غذا قبل از بلع، هضم و عبور آن را از روده آسان‌تر می‌کند.
• نشستن هنگام غذا خوردن: غذا خوردن در حالت خمیده یا خوابیده باعث کند شدن حرکات روده شده و انسداد را بدتر می‌کند.
• اجتناب از عاداتی که باعث تجمع گاز می‌شوند: جویدن آدامس، نوشیدن مایعات با نی و مصرف نوشابه‌های گازدار می‌تواند گاز روده را افزایش داده و درد را تشدید کند.

۳. رفع انسداد روده با داروی گیاهی

در حالی که درمان پزشکی برای انسداد روده حیاتی است، بعضی افراد از داروهای گیاهی یا سایر روش‌های جایگزین برای رفع این مشکل استفاده می‌کنند. نعناع، زنجبیل و بابونه خواص ضد التهاب و ضد اسپاسم دارند و ممکن است برای کاهش کرامپ شکم و کنترل حالت تهوع مفید باشند.

قبل از امتحان کردن این گیاهان به شکل دمنوش یا مکمل حتما با پزشک مشورت کنید. چون ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشند یا در بعضی شرایط باعث بدتر شدن بیماری شوند. همچنین هرگز در زمان انسداد از ملین‌های محرک مانند برگ سنا استفاده نکنید. چون ممکن است اسپاسم شدید ایجاد کرده و وضعیت را بدتر کنند.

۴. بهبود انسداد روده با ورزش

فعالیت بدنی منظم برای حفظ سلامت دستگاه گوارش ضروری است. حتی ورزش‌ سبک تا متوسط مانند پیاده‌روی، یوگا یا شنا نیز می‌تواند حرکات روده را تحریک کرده و احتمال یبوست که یکی از دلایل انسداد روده است را کاهش می‌دهد. سعی کنید در بیشتر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط انجام دهید. البته بهتر است میزان و شدت ورزش با توجه به وضعیت سلامتی شما و توسط پزشک مشخص شود.

۵. درمان سریع انسداد روده با ماساژ

گاهی‌اوقات ماساژ ملایم شکم با حرکات دایره‌ای شکل در جهت عقربه‌های ساعت می‌تواند فعالیت روده را تحریک کرده و علائم ناشی از انسداد جزئی را کاهش دهد. این تکنیک باید با احتیاط کامل انجام شده و در صورت افزایش درد یا ناراحتی فورا متوقف شود. پیش از ماساژ شکم، به‌ویژه اگر درد شدید دارید یا علت انسداد را نمی‌دانید، حتما برای ویزیت آنلاین فوق تخصص گوارش و کبد اقدام کنید.

۶. مدیریت استرس و ارتباط با آن با انسداد روده

استرس شدید ممکن است حرکات روده را تحت تاثیر قرار دهد و به مشکلات گوارشی از جمله یبوست و سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) منجر شود. استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا یا حضور در طبیعت می‌تواند سیستم عصبی را آرام کرده و عملکرد روده را بهبود دهد.

۷. درمان انسداد روده با طب اسلامی سنتی

در طب سنتی برای کمک به بهبود حرکات دستگاه گوارش و درمان انسداد جزئی روده، ترکیبات طبیعی مختلفی پیشنهاد شده‌اند که عبارت‌اند از:

• انجیر: یک ملین طبیعی است که برای درمان یبوست گزینه ایده‌آلی به شمار می‌رود.
• آلو بخارا: به تنظیم حرکات روده کمک می‎کند و یبوست را از بین می‌برد.
• روغن زیتون: مدفوع را نرم کرده و اجابت مزاج را تسهیل می‌کند.
• بادیان رومی: در کاهش نفخ و بهبود عملکرد دستگاه گوارش موثر است.
• گل سرخ: خاصیت ضد التهاب و آرام‌بخش دارد و به تسکین ناراحتی‌های روده کمک می‌کند.

بعضی از متخصصان طب سنتی استفاده از صفرای گاو را به شکل ضماد یا تنقیه در بهبود انسداد روده و کاهش نیاز به جراحی موثر می‌دانند. با این حال، در این زمینه باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

درمان انسداد روده در کودکان

انسداد می‌تواند مانع از حرکت طبیعی گاز، مایعات یا غذا در روده شود. کودکان مبتلا به این عارضه علائمی مانند درد، حالت تهوع، استفراغ، کرامپ و یبوست و در موارد نادر، اسهال را تجربه می‌کنند. انسداد کامل روده نیازمند بستری شدن در بیمارستان است و کودک ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.

مراقبت‌های بعد از جراحی

اگر فرزندتان جراحی کرده است، باید از او به دقت در خانه مراقبت کنید تا روند بهبودی تسریع شود. در این راستا توصیه می‌شود:

• در فواصل زمانی مشخص به پزشک مراجعه کنید یا در صورت بروز مشکل، با پزشک تماس بگیرید.
• داروها را دقیقا همان‌طور که پزشک تجویز کرده است به کودک بدهید.
• اگر پزشک برای فرزندتان آنتی‌بیوتیک تجویز کرده است، دوره درمان را تکمیل کرده و مصرف دارو را با مشاهده اولین نشانه‌های بهبودی قطع نکنید.
• وقتی کودک خسته است، اجازه دهید استراحت کند.

سایر نکاتی که باید در مورد مراقبت‌های بعد از جراحی بدانید عبارت‌اند از:

• اگر پزشک اجازه دهد، کودک می‌تواند ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جراحی دوش بگیرد. بعد از آن، محل برش را به آرامی خشک کنید.
• در ۲ هفته اول یا تا وقتی که پزشک اجازه ‌دهد، کودک نباید برای حمام کردن از وان استفاده کند.
• پس از جراحی ممکن است اشتها کم باشد. وقتی فرزندتان تمایل به خوردن دارد، با مقدار کم غذا شروع کنید.

آیا انسداد روده نیاز به جراحی دارد؟

انسداد روده ممکن است به ‌صورت ناگهانی (حاد) یا به‌ تدریج در طول زمان (مزمن) ایجاد شود. پزشکان فقط در مواقع ضروری به جراحی روی می‌آورند. اما در شرایط اورژانسی یا زمانی که روده به طور کامل مسدوده شده، جراحی ضروری است. در این شرایط، جراحی به نجات روده بزرگ یا کوچک کمک کرده و از بروز عوارض خطرناک پیشگیری می‌کند. این عوارض عبارت‌اند از:

• آسیب دائمی به روده
• مشکلات خون‌رسانی به روده
• نکروز (مرگ بافتی) روده
• خونریزی یا نشت از روده
• اختلال مایعات و الکترولیت‌ها

عوارض فوق می‌توانند به مشکلات جدی مانند افت فشار خون، نارسایی اندام‌ها یا حتی مرگ منجر شوند.

کلام پایانی

اگر علائم انسداد روده را مشاهده کردید، فورا برای درمان اقدام کنید. متاسفانه، بسیاری از افراد درد را تحمل می‌کنند و به موقع با پزشک تماس نمی‌گیرند. اما وقتی صحبت از انسداد روده می‌شود، تحمل کردن درد یا خود درمانی انتخاب درستی نیست. به‌ویژه اگر سابقه جراحی شکمی دارید یا به بیماری‌هایی مثل بیماری التهابی روده (IBD) مبتلا هستید که احتمال انسداد روده را افزایش می‌دهند، مراجعه سریع به پزشک ضروری است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علائم و راه‌های درمان انسداد روده می‌توانید از متخصصان درمانکده وقت گرفته و با آن‌ها به صورت حضوری یا آنلاین مشورت کنید. این مشاوره می‌تواند شامل بررسی دقیق علائم، تشخیص علت انسداد و ارائه بهترین روش درمانی باشد تا از بروز عوارض جدی جلوگیری شود.

سوالات متداول

منابع: mayoclinic | massivebio | massivebio | myhealth.alberta