کهیر یکی از رایج‌ترین عارضه‌های پوستی است که معمولا خود را به صورت لکه‌های قرمز جداگانه یا به هم پیوسته روی پوست نشان می‌دهد. بسیاری از ما در دوران کودکی یا بزرگسالی به دلایل مختلف دچار کهیر می‌شویم. کهیر بارداری هم یکی از انواع نسبتا شایع این عارضه است که در دسته کهیرهای حاد قرار می‌گیرد. کهیر حاد بر خلاف کهیر مزمن که روی پوست باقی میماند، معمولا بر اثر یک واکنش آلرژیک به عاملی بیرونی به وجود می‌آید و بعد از اتمام دوره از بین میرود.
اگر کنجکاو شده‌اید بدانید کهیر بارداری کی خوب میشه و روش‌های درمان آن چگونه است، در مقاله پیش‌رو از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا درباره این عارضه پوستی در دوران حاملگی بیشتر صحبت کنیم.
فهرست محتوا
- کهیر بارداری چیست؟
- آیا کهیر بارداری خطرناک است؟
- کهیر از کی شروع می‌شود؟
- علائم کهیر بارداری
- علت کهیر زدن در دوران حاملگی
- آیا همه خانمها دچار کهیر بارداری می‌شوند؟
- انواع کهیر حاملگی
- روش تشخیص کهیر بارداری
- برای کهیر بارداری چه باید کرد؟
- برای درمان کهیر بارداری چه بخوریم؟
- راهکارهای پیشگیری از بروز کهیر حاملگی
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
کهیر بارداری چیست؟
دوران بارداری یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مراحل زندگی یک زن است که با تغییرات گسترده‌ای در جسم و روان او همراه می‌شود. در این میان، برخی تغییرات فیزیولوژیکی می‌توانند باعث بروز مشکلاتی شوند که هرچند خطرناک نیستند، اما موجب ناراحتی و نگرانی مادر می‌شوند. کهیر بارداری یکی از این مشکلات است که به شکل برجستگی‌های قرمز، خارش‌دار و گاهی دردناک روی پوست ظاهر می‌شود. این عارضه پوستی در دوران حاملگی بیشتر روی ناحیه شکم، ران‌ها، باسن و بازوها بروز پیدا می‌کند. در ادامه می‌توانید عکس کهیر در دوران بارداری را مشاهده کنید:
برای درک بهتر اینکه کهیر چیست و چه انواعی دارد، می‌توانید مقاله مرتبط با آن را در درمانکده مطالعه کنید.
آیا کهیر بارداری خطرناک است؟
بروز این مشکل معمولا هیچ خطری برای مادر و جنین ندارد، اما چون با خارش شدید پوست همراه است، باعث آزار مادر می‌شود. این عارضه معمولا در سه ماه آخر بارداری، زمانی که بدن درگیر تغییرات هورمونی شدید است، بروز پیدا می‌کند. متخصصان معتقدند کهیر زدن در بارداری روی سلامتی جنین و مادر تاثیر منفی نمی‌گذارد. خوشبختانه این عارضه در دوران حاملگی با زایمان زودرس، اختلال در رشد یا نقایص مادرزادی ارتباطی ندارد.
به طور معمول، ممکن است مادر با بثورات پوستی، خارش شدید و در موارد نادر عفونت پوستی مواجه شود که در صورت مراجعه به موقع به پزشک و استفاده از پمادها و داروهای تجویزی خیلی زود برطرف می‌شوند. با این حال، اگر علائم کهیر در بارداری با تب، زردی پوست یا چشم و تورم گلو همراه شود، باید هرچه سریع‌تر به پزشک اطلاع دهید.
بیشتر بدانید: علائم بارداری در ماه دوم
کهیر از کی شروع می‌شود؟
در هفته‌های ابتدایی بارداری، بدن تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی زیادی را تجربه می‌کند. این تغییرات که با افزایش هورمون استروژن، پروژسترون، استرس و ضعیف شدن سیستم ایمنی همراه هستند، می‌توانند بدن مادر را مستعد ابتلا به کهیر حاملگی کنند. با این حال، کهیر در اوایل بارداری خیلی شایع نیست، معمولا به شکل خفیف ظاهر می‌شود و در صورت بروز، می‌توان آن را به راحتی درمان کرد.
علائم کهیر بارداری
برجستگی‌های قرمز یا همرنگ پوست، مهم‌ترین نشانه این عارضه در دوران بارداری هستند. این برجستگی‌ها ممکن است مانند نیش حشره کوچک باشند یا پس از پیوستن به همدیگر لکه‌های بزرگتری ایجاد کنند. علائم کهیر در دوران بارداری از شکم شروع می‌شوند و می‌توانند به مرور زمان به ترک‌های پوستی، ران‌ها، باسن و بازوها گسترش پیدا کنند، اما پاها، دست‌ها و صورت را درگیر نمی‌کنند.
دیگر علائمی که ممکن است با این عارضه در دوران بارداری همراه شوند، عبارت‌اند از:
- خارش شدید
- تورم و التهاب در محل کهیر
- خشکی یا پوسته پسته شدن پوست
- زردی پوست و چشم‌ها
- تب و لرز
- تورم صورت، گلو و لب‌ها
- درد شدید شکم و بروز مشکلات گوارشی مانند اسهال و حالت تهوع
این علائم معمولا در سه ماه سوم بارداری بروز پیدا می‌کنند و اغلب پس از زایمان برطرف می‌شوند. با این حال، یادتان باشد اگر خارش یا دیگر علائم به صورت شدید ظاهر شدند، حتما با پزشک مشورت کنید تا علل جدی دیگر همچون بیماری کلستاز بارداری رد شوند.
علت کهیر زدن در دوران حاملگی
در حال حاضر، دلیل اصلی بروز کهیر در دوران حاملگی به طور دقیق شناخته‌شده نیست. با این حال، پزشکان معتقدند علاوه بر عوامل رایج ایجادکننده کهیر مانند حساسیت غذایی، دارویی، آلرژن‌ها، تغییرات دمایی و استرس، برخی شرایط به طور خاص می‌توانند منجر به کهیر بارداری شوند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- تغییرات هورمونی مانند افزایش سریع استروژن و پروژسترون
- تغییرات فیزیکی بدن مادر مانند کشیدگی پوست در اثر رشد جنین
- فشار آمدن بر سیستم گردش خون به دلیل افزایش حجم خون بدن مادر
- تحریک سیستم ایمنی بدن مادر و حساس شدن آن نسبت به محرک‌ها
- اختلال در سیستم لنفاوی بدن مادر
چرا برخی زنان بیشتر در معرض کهیر حاملگی هستند؟
برخی عوامل و شرایط همچون موارد زیر ریسک ابتلا به کهیر در دوران بارداری را افزایش می‌دهند:
- بارداری اول
- سابقه بیماری‌های پوستی مانند اگزما، آسم و تب یونجه
- بارداری چندقلویی
- استرس و فشار روانی شدید
- تغییر وزن ناگهانی
- مشکلات کبدی یا گوارشی شدید
- بارداری همراه با بیماری دیابت یا فشار خون
- بارداری پس از ۳۵ سالگی
- مصرف برخی داروهای خاص
- ابتلا به بیماری خودایمنی مانند پمفیگوئید
آیا همه خانمها دچار کهیر بارداری می‌شوند؟
طیف گستردگی این بیماری از سن ۱۷ تا ۴۵ سالگی متغیر است و از هر ۱۶۰ زن باردار، یک نفر دچار آن می‌شود. حدود نیمی از موارد کهیر حاملگی در بارداریهای اول رخ می‌دهد و در بارداریهای بعدی میزان احتمال بروز آن کمتر می‌شود. علائم این عارضه روی پوست معمولا نباید بیشتر از ۶ هفته طول بکشند و اگر بعد از زایمان برطرف نشدند، حتما به دکتر پوست مراجعه کنید.
انواع کهیر حاملگی
این عارضه همچون کهیر در کودکان بر اساس زمان درگیری به ۲ دسته حاد و مزمن تقسیم می‌شود. کهیر حاد معمولا کمتر از ۶ هفته طول می‌کشد و به راحتی بهبود پیدا می‌کند، اما دوره درمان کهیر مزمن بیش از ۶ هفته است و برای تشخیص علت بروز آن باید تست حساسیت گرفته شود. نوعی دسته‌بندی دیگر برای کهیر حاملگی وجود دارد که بر اساس علت بروز مشخص می‌شود:
- کهیر ساده که ناشی از واکنش آلرژیک بدن به غذا، دارو یا آلرژن‌ها است.
- کهیر فیزیکی که بر اثر محرک گرما، سرما، فشار یا تعریق ایجاد می‌شود.
- کهیر پلاک‌دار (PUPPP) ناشی از تغییرات فیزیکی و هورمونی دوران حاملگی بروز پیدا می‌کند.
- کهیر عصبی بر اثر استرس شدید و تنش روانی مرتبط با دوران حاملگی ایجاد می‌شود.
- کهیر ناشی از بیماری که به دلیل برخی بیماری‌های زمینه‌ای همچون کلستاز بارداری یا بیماری‌های خودایمنی بروز پیدا می‌کند.
روش تشخیص کهیر بارداری
کهیر در دوران حاملگی، علل متعددی دارد و تشخیص علت آن برای انتخاب روش درمانی بسیار مهم است. پزشک ابتدا برای بررسی شکل دقیق، میزان خارش، محل پیدایش و الگوی بروز کهیر معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و سوالاتی درباره سوابق پزشکی بیمار می‌پرسد. در ادامه، ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر به انجام آزمایش خون، تست آلرژی پوست، بررسی اختلالات کبدی و سونوگرافی نیاز باشد. در ادامه می‌توانید نمونه‌ای دیگر از عکس کهیر بارداری را مشاهده کنید:
برای کهیر بارداری چه باید کرد؟
روش‌های مختلفی برای درمان کهیر حاملگی وجود دارند که پزشک یکی از آن‌ها را با توجه به شدت علائم و نوع کهیر انتخاب می‌کند. به یاد داشته باشید، بارداری دوره بسیار حساسی است و هرگونه درمان دارویی یا گیاهی باید زیر نظر پزشک انجام شود تا جنین و مادر دچار آسیب نشوند.
گزینه‌های درمانی ایمن برای کهیر در دوران حاملگی شامل موارد زیر هستند:
قرص برای درمان قطعی کهیر بارداری
معمولا کهیر بعد از زایمان خودبه‌خود برطرف می‌شود؛ از همین‌رو روش‌های درمانی بیشتر شامل کاهش علائم و جلوگیری از عوارض آن هستند. در موارد بسیار شدید، پزشک ممکن است پس از در نظر گرفتن سلامت مادر و جنین داروهای قوی‌تری مانند قرص‌های آنتی‌هیستامینی (لوراتادین، سیتریزین و دیفن هیدرامین) تجویز کند. این قرص‌ها در دوران بارداری باید حتما پس از تجویز مستقیم پزشک و طبق دستورالعمل او مصرف شوند؛ بنابراین از خوردن خودسرانه آن‌ها تحت هر شرایطی اجتناب کنید.
پماد برای کهیر بارداری
پزشک برای کاهش خارش شدید و التهاب کهیر در بارداری پمادهایی همچون هیدروکورتیزون ۱%، کالامین، سافت ژل دیفن هیدرامین و مرطوب‌کننده‌های حاوی جو دوسر تجویز می‌کند. این پمادها، به‌ویژه کورتیکواستروئیدها باید حتما مطابق دستورالعمل پزشک استفاده شوند؛ زیرا مصرف خودسرانه و بیش از مدت توصیه‌شده می‌تواند سلامت جنین و مادر را به خطر بیاندازد.
درمان خانگی کهیر بارداری
بهترین راهکارهای خانگی برای تسکین علائم کهیر حاملگی شامل موارد زیر هستند:
- روی نواحی دارای کهیر، کمپرس سرد بگذارید.
- یک فنجان جو دوسر را با آب ولرم حل کرده و هنگام حمام کردن روی نواحی دارای کهیر بریزید.
- عصاره آلوئه‌ورا روی ناحیه دارای کهیر بمالید و پس از ۱۵ دقیقه با آب بشویید.
- دوش آب سرد بگیرید.
- آب به مقدار فراوان بنوشید.
- داخل وان آب ولرم که با یک فنجان جوش شیرین ترکیب شده، بنشینید یا خمیر حاصل از جوش شیرین و آب ولرم را به مدت ۱۰ دقیقه روی نواحی دارای کهیر بمالید، سپس آن را بشویید.
- ۲ قاشق غذاخوری سرکه سیب طبیعی را با آب ولرم ترکیب کرده و به کمک پنبه روی نواحی دارای کهیر بمالید.
- برای مدیریت استرس و فشار روانی دوران بارداری که زمینه‌ساز کهیر هستند، از تکنیک تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا استفاده کنید.
درمان کهیر بارداری در طب سنتی
در کنار درمان دارویی و راهکارهای خانگی، برخی روش‌های طب سنتی به بهبود خارش و دیگر علائم کهیر در دوران حاملگی کمک می‌کنند. با این حال، برای اطمینان از ایمن بودن آن‌ها و عدم ایجاد تداخل، بهتر است قبل از استفاده با پزشک معالج خود مشورت کنید.
- برای کاهش خشکی پوست پس از حمام، نواحی دارای کهیر را با روغن طبیعی بادام یا نارگیل نرم کنید.
- برگ کاسنی کوبیده‌شده همراه با گلاب را روی کهیرها بمالید.
- ترکیب دم‌کرده بابونه، گل همیشه بهار و نعناع را هنگام حمام کردن روی کهیرها بریزید.
- با نشاسته و گلاب، خمیر یک‌دستی درست کرده و آن را به مدت ۱۵ دقیقه روی کهیرها بگذارید، سپس بشویید.
- در طول روز یک لیوان عرق کاسنی یا شاه‌تره مصرف کنید.
- پس از مشورت با پزشک دمنوش نعناع، بیدمشک یا بابونه بخورید.
برای درمان کهیر بارداری چه بخوریم؟
توجه به تغذیه و مصرف مواد غذایی غیر محرک به تسکین علائم کهیر در دوران حاملگی کمک می‌کنند. بنابراین در جواب افرادی که می‌پرسند برای درمان کهیر چه بخوریم می‌توان گفت، بهتر است مواد غذایی با خاصیت ضد التهابی همچون سیب، هندوانه، خیار، گلابی و سبزیجات مصرف کنید. همچنین عدم مصرف مواد غذایی تند، پرادویه و حساسیت‌زا برای تسریع روند بهبود کهیرهای بارداری موثر هستند.
راهکارهای پیشگیری از بروز کهیر حاملگی
همیشه نمی‌توان از بروز کهیر حاملگی جلوگیری کرد، اما راه‌کارهایی که در ادامه عنوان می‌کنیم خطر بروز این عارضه را تا حد زیادی کاهش می‌دهند:
- شناسایی محرک‌ها و دوری از آن‌ها
- مدیریت استرس و تنش روانی با مدیتیشن، یوگا و تکنیک تنفس عمیق
- پوشیدن لباس‌های گشاد، راحت و نخی
- مرطوب نگه داشتن پوست، به‌ویژه پوست شکم و اطراف ترک‌های پوستی با مرطوب‌کننده‌ها یا روغن‌های طبیعی
- دوش نگرفتن با آب داغ
- اجتناب از خاراندن شدید پوست برای جلوگیری از ایجاد زخم و عفونت
راهنمای مراجعه به پزشک
کهیر بارداری یکی از مشکلات نسبتا شایع و آزاردهنده این دوره است که معمولا در سه ماه پایانی حاملگی بروز می‌کند. این عارضه با برجستگی‌های قرمز یا همرنگ پوست، خارش شدید و التهاب همراه است و بیشتر روی شکم، باسن، بازوها و ران‌ها مشاهده می‌شود. اگر چه کهیر حاملگی خطری برای مادر و جنین ایجاد نمی‌کند، اما بهتر است برای جلوگیری از عوارض احتمالی زیر نظر پزشک تحت درمان قرار بگیرد.
ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با علل، علائم، انواع و روش درمان کهیر در بارداری آشنا کردیم. اگر در این مورد سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر زنان از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید با دکتر پوست آنلاین مشورت کنید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر پوست از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
میانگین دوره بهبودی کهیر حاملگی ۶ هفته است. علائم این عارضه باید نهایتا ۲ تا سه هفته پس از زایمان برطرف شوند.
این عارضه معمولا در سه ماه آخر بارداری، به‌ویژه هفته‌های آخر بروز پیدا می‌کند.
در حال حاضر، هیچ شواهد علمی معتبری مبنی بر تایید ارتباط کهیر حاملگی و جنسیت جنین وجود ندارد.
منابع: medicalnewstoday | clevelandclinic
سلام وقتتون بخیر من امروز دهمین روز انتقال جنینم هست از عصری خارش گرفتم نگرانم میشه راهنمایی کنید .دارو میتونم استفاده کنم
من از اواسط ماه چهارم بعد از خوردن كيوي دچار جوش هاي ريز اول روي دستم بعد روي ران و ساق پا شدم خيلي خارش دارم ايا اين هم كهير است درمان چيست الان وارد ماه پنجم شدم ولي همچنان قرمزي و خارش را دارم پزشك زنانم نيست زرمان چيست
بچها الان ساعت پنج صبح هست من هفته سی و هشت بارداریم چند روزه همینجور پاهام کهیر زده چیکار کنم اتیش گرفتم و خوب نمیشه
سلام زهرا جان.کهیرهای بارداری معمولا خطری ایجاد نمیکنن اما اگر خارش اذیتتون میکنه از مصرف سر خود داروهای ضد خارش خودداری کنید چون ممکنه برای بارداری مضر باشه.میتونید از مشاوره‌ی آنلاین با متخصص زنان درمانکده استفاده کنید و ازشون مشاوره دریافت کنید.
پماد کالامین و قرص سیتریزین استفاده کنید
سلام من دوران هفته سی و ششم تا انتهای بارداری کهیر پیشرونده داشتم روی شکم ک بعد از زایمان تا دو هفته کل بدنم رو درگیر کرد خواستم ببینم چقدر احتمال داره بارداری بعدی هم مجدد ایجاد بشه
من ۱۷ سال پیش ماه اخر بارداری همین مشکل رو داشتم فقط با محلول رقیق جوش شیرین که با دستمال روی پوست میذاشتم اروم میشدم هیچ دارویی نخوردم و تحمل کردم خیلی سخت بود ولی هیییچ اثری روی بچه م نداشت و بلافاصله بعداز خروج از اتاق عمل محو شده بودند
منم توی دوران بارداریم زیر سینه هام و زیر چانه ام کهیر زده بود و خیلی میخارید تقریبا دو هفته بعد از زایمان خوب شد
سلام. روی بچه نتاثیر نداشته؟ منم اینطورم
روی بچه تاثیر نداشته؟ منم اینطورم
من کهیر بارداریم تا دو هفته بعد زایمان پیشرونده هم بود ولی تاثیر روی بچه نداشت
من فقط جواب ازمایشم مثبت شده و الان تمام بدنم کهیر زده
سلام دوست عزیز ، منم امروز تازه جواب آزمایشم مثبت شده و همه بدنم کهیر زده، شما چکار کردین برای درمان؟ من خیلی استرس گرفتم
من باردارم و هفته ی سی و پنجم هستم الان ساعت پنج صبح هستش و من یکدفعه از خواب بیدار شدم و دیدم روی دستهام و پاهام پر از دانه های قرمز و خارشی و کهیر های قرمزی ایجاد شده دلیلش چی میتونه باشه؟
منم هم سی وهفت هفتمه باردارم از دیروز روی دست وپام دانه های قرمز بیرون زده وبشدت هم خارش داره همراه با ورم کف پام