مواد حساسیت‌زا (آلرژن) می‌توانند مواد مختلف موجود در غذاها، داروها و محیط باشند و منجر به واکنش آلرژیک شوند. وقتی این مواد با بدن شما تماس پیدا می‌کنند، بدن علائم خفیفی از قبیل تحریکات پوستی، آبریزش از چشم و عطسه را از خود نشان می‌دهد.

هنگام واکنش آلرژیک چه کاری باید انجام داد؟

در انتظار بازبینی توسط تیم پزشکی درمانکده

سیستم ایمنی شما برای مقابله با مواد خارجی و جلوگیری از بیماری‌ها آنتی‌بادی (پادتن) تولید می‌کند. در برخی از مواقع سیستم ایمنی موادی را مضر تشخیص می‌دهد، اما در حقیقت این مواد مضر نیستند. به این واکنش بدن آلرژی گفته می‌شود. این مواد حساسیت‌زا (آلرژن) می‌توانند مواد مختلف موجود در غذاها، داروها و محیط باشند و منجر به واکنش آلرژیک شوند. در ادامه با درمانکده همراه باشید.

نوع واکنش آلرژیک بدن شما به مسبب آن یعنی مواد حساسیت‌زا بستگی دارد.
نوع واکنش آلرژیک بدن شما به مسبب آن یعنی مواد حساسیت‌زا بستگی دارد.

واکنش آلرژیک چیست؟

وقتی این مواد با بدن شما تماس پیدا می‌کنند، بدن علائم خفیفی از قبیل تحریکات پوستی، آبریزش از چشم و عطسه را از خود نشان می‌دهد. در برخی از افراد، آلرژن‌ها می‌توانند منجر به آنافیلاکسی شوند.

آنافیلاکسی می‌تواند زندگی افراد را به خطر بیاندازد. طی این حالت فرد شوک شده، فشار خونش کاهش پیدا کرده و به سختی نفس می‌کشد. آنافیلاکسی میتواند منجر به نارسایی تنفسی و ایست قلبی شود.

در صورت مشاهده‌ی این علائم در فردی که می‌دانید سابقه‌ی آنافیلاکسی دارد، سریعا با شماره اورژانس 911 و یا خدمات اورژانس محلی تماس بگیرید. 

علائم واکنش آلرژیک چیست؟

نوع واکنش آلرژیک بدن شما به مسبب آن یعنی مواد حساسیت‌زا بستگی دارد. قسمت‌هایی از بدن که احتمال دارد نسبت به ماده حساسیت‌زا واکنش نشان دهند عبارت‌اند از:

  • مجاری تنفسی 
  • بینی
  • پوست 
  • دهان
  • سیستم گوارشی 
جدی‌ترین واکنش آلرژیک می‌تواند منجر به آنافیلاکسی شود.
جدی‌ترین واکنش آلرژیک می‌تواند منجر به آنافیلاکسی شود.

علائم معمول حساسیت

برای اینکه بدانید چه علائمی برای چه واکنش آلرژیکی رخ می‌دهد جدول زیر را مشاهده کنید: 

علائم

آلرژی به محیط

آلرژی به مواد غذایی 

آلرژی به نیش حشرات 

آلرژی به داروها

عطسه کردن 

×

×

آبریزش و گرفتگی بینی

×

تحریک پوست (خارش، قرمزی، پوسته پوسته شدن)

×

×

×

×

کهیر 

×

×

×

جوش

×

×

×

مشکلات تنفسی 

×

حالت تهوع یا استفراغ

×

تنگی نفس یا خس‌خس سینه 

×

×

×

×

چشمان آب‌دار یا خون‌آلود

×

تورم صورت و نواحی دور چشم

×

×

ضربان تند 

×

×

گیجی

×

آنافیلاکسی یا واکنش‌های شدید:

جدی‌ترین واکنش آلرژیک می‌تواند منجر به آنافیلاکسی شود. این واکنش چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض ماده حساسیت‌زا رخ می‌دهد و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به از دست دادن هوشیاری، ناراحتی‌های تنفسی و ایست قلبی شود. 

علائم آنافیلاکسی عبارت‌اند از:

  • واکنش‌های پوستی از قبیل کهیر، خارش و یا رنگ‌پریدگی
  • خس‌خس سینه و مشکلات تنفسی
  • احساس سبکی در سر، گیجی یا غش کردن
  • متورم شدن صورت
  • حالت تهوع
  • نبض ضعیف یا تند 

اگر فردی با علائم آنافیلاکسی را دیدید، حتی در صورتی که علائم شروع به بهبود کردند نیز سریعاً با اورژانس تماس بگیرید، چراکه در برخی از موارد، علائم نام‌برده در فاز دوم بازمی‌گردند.

از دادن داروهای خوراکی، نوشیدنی‌ها و یا بلند کردن سر فردی که دچار واکنش آلرژیک شدید شده خودداری کنید، مخصوصاً اگر فرد مشکلات تنفسی دارد. 
از دادن داروهای خوراکی، نوشیدنی‌ها و یا بلند کردن سر فردی که دچار واکنش آلرژیک شدید شده خودداری کنید، مخصوصاً اگر فرد مشکلات تنفسی دارد.

وقتی علائم آنافیلاکسی را در فردی دیدیم چه کاری انجام دهیم؟ 

اگر همراه فردی هستید که علائم آنافیلاکسی دارد، باید موارد زیر را انجام دهید:

  1. سریعاً با اورژانس (115) تماس بگیرید.
  2. چک کنید که فرد مورد نظر داروی تزریقی خودکار اپینفرین (آدرنالین) یا epipen رادارد یا خیر. درصورت نیاز به فرد کمک کنید.
  3. سعی کنید فرد مورد نظر را آرام نگاه دارید.
  4. فرد را به پشت بخوابانید.
  5. پاهای فرد مورد نظر را در حدود 30 سانتی متر بالا آورده و روی آن‌ها را با پتو بپوشانید.
  6. در صورت مشاهده استفراغ یا خونریزی فرد را به پهلو برگردانید. 
  7. مطمئن شوید که لباس‌های آن‌ها گشاد است و می‌توانند به سادگی نفس بکشند. 

هرچه اپینفرین سریع‌تر به فرد تزریق شود بهتر است. 

از دادن داروهای خوراکی، نوشیدنی‌ها و یا بلند کردن سر فردی که دچار واکنش آلرژیک شدید شده خودداری کنید، مخصوصاً اگر فرد مشکلات تنفسی دارد. 

پزشک می‌تواند اپینفرین اورژانسی تجویز کند. انژکتورهای خودکار دارای دوز مشخصی از دارو هستند و معمولاً برای تزریق در ناحیه ران در نظر گرفته شده‌اند. 

داروهای آنتی‌هیستامین و بدون نسخه OTC می‌توانند علائم جزئی واکنش‌های آلرژیک را تسکین دهند. 
داروهای آنتی‌هیستامین و بدون نسخه OTC می‌توانند علائم جزئی واکنش‌های آلرژیک را تسکین دهند.

CPR برای آنافیلاکسی 

اگر فردی که همراه شماست نفس نمی‌کشد، سرفه نمی‌کند و حرکتی ندارد، باید CPR انجام دهید. این کار را می‌توانید بدون گذراندن آموزش رسمی CPR نیز انجام دهید.

CPR شامل فشار دادن قفسه سینه در حدود 100 بار در دقیقه است، این کار را باید تا زمانی انجام دهید که علائم حیاتی فرد بازگردد.

درمان واکنش آلرژیک 

داروهای آنتی‌هیستامین و بدون نسخه OTC می‌توانند علائم جزئی واکنش‌های آلرژیک را تسکین دهند.

برای درمان حساسیت و واکنش آلرژیک پزشک از روش‌های حساسیت‌زا استفاده خواهد کرد.
برای درمان حساسیت و واکنش آلرژیک پزشک از روش‌های حساسیت‌زا استفاده خواهد کرد.

 

آنتی‌هیستامین‌ها با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامینی از علائمی از واکنش آلرژیک مانند کهیر جلوگیری می‌کنند، به هنگام مسدود شدن این گیرنده‌ها بدن نسبت به آلرژن‌ها واکنشی نشان نمی‌دهد. دکونژستانت‌ها به پاکسازی بینی کمک کرده و برای آلرژی‌های فصلی بسیار مناسب هستند. اما مصرف آن‌ها برای بیش از سه سال توصیه نمی‌شود.

 این داروها به صورت قرص خوراکی، قطره چشم، و اسپری بینی موجود هستند. بسیاری از داروهای بدون نسخه OTC سبب خواب‌آلودگی می‌شوند، بنابراین نباید آن‌ها را قبل از رانندگی و یا به هنگام انجام کارهای نیازمند به تمرکز بالا مصرف کرد. 

تورم، قرمزی و خارش را می‌توان با استفاده از یخ و پمادهای موضعی حاوی کورتیکواستروئیدها کاهش داد.

درصورتی که داروهای بدون نسخه برای شما موثر نیستند از پزشک خود وقت ویزیت بگیرید. درصورتی که نسبت به دارویی آلرژی دارید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید. 

آنتی‌هیستامین‌ها با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامینی از علائمی از واکنش آلرژیک مانند کهیر جلوگیری می‌کنند
آنتی‌هیستامین‌ها با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامینی از علائمی از واکنش آلرژیک مانند کهیر جلوگیری می‌کنند

درمان واکنش آلرژیک نسبت به مواد غذایی

بهترین روش درمان واکنش آلرژیک برای آلرژی به مواد غذایی، عدم مصرف ماده‌ی غذایی حساسیت‌زا می‌باشد. اگر به صورت تصادفی آن ماده غذایی را خوردید، داروهای بدون نسخه OTC می‌توانند علائم شما را تعدیل کنند.

اگرچه این داروها می‌توانند به تسکین کهیر یا خارش نیز کمک کنند. این چنین داروهایی را تنها با نسخه می‌توانید دریافت کنید، پس بهتر است قبل از خرید آن‌ها با پزشک خود صحبت کنید. 

با استفاده از اپینفرین می‌توانید آلرژی شدید به مواد غذایی را درمان کنید.

بهترین روش درمان واکنش آلرژیک برای آلرژی به مواد غذایی، عدم مصرف ماده‌ی غذایی حساسیت‌زا می‌باشد.
بهترین روش درمان واکنش آلرژیک برای آلرژی به مواد غذایی، عدم مصرف ماده‌ی غذایی حساسیت‌زا می‌باشد.

درمان واکنش آلرژیک نسبت به گیاهان یا گزش

گیاهان سمی

طبق اظهارات بیمارستان کودکان فیلادلفیا از هر 10 نفر، 7 نفر به پیچک سمی، بلوط سمی و سماق سمی حساسیت دارند. مواد چسبناک ترشح شده از این گیاهان (اوروشیول) در صورت تماس با پوست به آن می‌چسبند.

علائم آلرژی نسبت به این گیاهان از قرمزی و خارش خفیف تا تاول‌ها و تورم شدید متفاوت است. پس از گذشت سه ساعت و یا چندین روز، جوش‌هایی در قسمت‌های مختلف بدن ظاهر می‌شوند که می‌توانند حدود یک الی سه هفته بر روی پوست باقی بمانند. 

در صورت تماس با گیاهان سمی کارهای زیر را انجام دهید: 

  1. به قسمت‌های دیگر بدن، علی‌الخصوص صورتتان دست نزنید. 
  2. به‌مدت 10 دقیقه محل آلوده را با صابون وآب بشویید. 
  3. حمام خنک کنید.
  4. برای رفع خارش سه یا چهار بار در روز از کالامین یا سایر لوسیون‌های‌ ضدخارش استفاده کنید. 
  5. با استفاده از محصولات اوتمیل (جو دو سر) و یا پماد 1 درصد هیدروکورتیزون محل ملتهب را ماساژ داده و آرام کنید. 
  6. لباس‌ها و کفش‌های خود را با آب داغ بشویید.

تمرکز تمامی این کارها پاک کردن اوروشیول از روی پوست شما می‌باشد. واکنش آلرژیک شدیدتر در کودکان به ویزیت پزشک و تجویز داروهای خوراکی استروئیدی و یا پمادهای تسکین‌دهنده علائم نیاز دارد. 

علائم آلرژی نسبت به این گیاهان از قرمزی و خارش خفیف تا تاول‌ها و تورم شدید متفاوت است.
علائم آلرژی نسبت به این گیاهان از قرمزی و خارش خفیف تا تاول‌ها و تورم شدید متفاوت است.

 درصورتی که دمای بدن شما بالا رفته و یا علائم زیر را دارید با پزشک خود ملاقات کنید:

  • خارش بدتر شود.
  • قرمزی و خارش پوست به نواحی حساس مانند چشم و یا دهان سرایت کند.
  • خارش و قرمزی بهبود پیدا نکند.
  • بر روی قسمت ملتهب پوست برآمدگی‌های زرد رنگ و چرکین نمایان شود. 

برخلاف برخی ادعاها، هیچ نوع مدرک علمی برای حمایت از این فرضیه که «خاراندن زخم باز می‌تواند سبب انتقال سم به جریان خون شود» وجود ندارد. روغن باقی‌مانده از گیاه (اوروشیول) تنها ناحیه تماس را لمس می‌کند. شما می‌توانید با شستشو سریع ناحیه آلوده شده با آب و صابون از گسترش آن جلوگیری کنید. 

مشاهده بیشتر : لیست بهترین پزشک فوق متخصص آلرژی

حشرات گزنده

اکثر افراد نسبت به نیش حشرات واکنش نشان می‌دهند، اما جدی‌ترین این واکنش‌ها، آلرژی به نیش حشرات است. طبق محاسبات کلینیک کلیولند، حدود 2 میلیون نفر در ایالات متحده به نیش حشرات آلرژی دارند. 

پس از واکنش آلرژیک، شناسایی ماده حساسیت‌زا اهمیت زیادی دارد، تا در آینده از تماس با این ماده جلوگیری شود.
پس از واکنش آلرژیک، شناسایی ماده حساسیت‌زا اهمیت زیادی دارد، تا در آینده از تماس با این ماده جلوگیری شود.

معمولاً حشرات زیر نیش دارند:

  • زنبور عسل‌دار
  • زنبور بی عسل
  • زنبور زرد
  • زنبور سرخ
  • مورچه آتشین
  • آلرژی به نیش حشرات را می‌توانید با استفاده از روش کمک‌های اولیه درمان کنید:
  1. با استفاده از جسمی که لبه صافی دارد، مانند کارت اعتباری و با استفاده از حرکات برس‌مانند نیش حشره را خارج کنید. از کشیدن یا فشار دادن نیش خودداری کنید، این‌ کار می‌تواند سبب آزاد شدن زهر بیشتر به‌درون بدن شود.
  2. محل نیش را با صابون و آب بشویید. پس از شستشو محل را ضد عفونی کنید. 
  3. ازکرم هیدروکورتیزون یا لوسیون کالامین استفاده کنید. محل گزیدگی را با باند بپوشانید. 
  4. درصورت مشاهده تورم بر روی محل گزیدگی کمپرس سرد قرار دهید. 
  5. برای کاهش خارش، تورم و کهیر، آنتی هیستامین بخورید. 
  6. برای کاهش درد آسپرین بخورید. 

زنان باردار نباید قبل از مشورت با پزشک خود از داروهای بدون نسخه استفاده کنند. 

با کنترل میزان تماس خود با آلرژن‌ها، احتمال واکنش آلرژیک شما کم‌تر خواهد شد.
با کنترل میزان تماس خود با آلرژن‌ها، احتمال واکنش آلرژیک شما کم‌تر خواهد شد.

کودکان نباید آسپرین مصرف کنند. مصرف این دارو در موارد نادری که با عنوان سندروم ری شناخته می‌شود منجر به مرگ شده است. 

نیش عروس دریایی

درصورتی که یک عروس دریایی شما را نیش زد، به مدت 30 دقیقه محل گزیدگی را با آب دریا و یا سرکه بشویید. این کار اثر نیش عروس دریایی را خنثی می‌کند. برای تسکین درد و کاهش التهاب پوست، شئ سردی را بر روی ناحیه گزیده شده قرار دهید. برای کاهش تورم از پمادهای هیدروکوتیزون و آنتی هیستامین استفاده کنید. 

صلیب سرخ بریتانیا اظهار داشته که دفع ادرار بر روی نیش عروس دریایی تاثیرگذار نیست. درواقع این کار می‌تواند میزان درد را افزایش دهد. 

درمان واکنش آلرژیک به داروها

در بیشتر موارد آلرژی دارویی، پزشک می‌تواند داروهای جایگزینی را برای شما در نظر بگیرد. برای واکنش‌های جدی‌تر می‌توان از آنتی‌هیستامین‌ها، کورتیکواستروئیدها یا اپینفرین استفاده کرد. 

قبل از خرید هرچیزی مواد تشکیل‌دهنده آن را بررسی کنید تا از نبود مواد حساسیت‌زا در آن مطمئن شوید
قبل از خرید هرچیزی مواد تشکیل‌دهنده آن را بررسی کنید تا از نبود مواد حساسیت‌زا در آن مطمئن شوید

در غیر این صورت پزشک از روش‌های حساسیت‌زا استفاده خواهد کرد. یعنی دوز کمی از مواد دارویی را به شما خواهد داد تا بدن شما بتواند آن را کنترل کند. 

چگونه می‌توان از واکنش‌های آلرژیک جلوگیری کرد؟

پس از واکنش آلرژیک، شناسایی ماده حساسیت‌زا اهمیت زیادی دارد، تا در آینده از تماس با این ماده جلوگیری شود. قبل از خرید هرچیزی مواد تشکیل‌دهنده آن را بررسی کنید تا از نبود مواد حساسیت‌زا در آن مطمئن شوید. قبل از رفتن به پیاده‌روی یا کمپینگ برای جلوگیری از اثر گیاهان سمی و یا جذب آن‌ها توسط پوست، به پوست خود لوسیون بزنید. 

با کنترل میزان تماس خود با آلرژن‌ها، احتمال واکنش آلرژیک شما کم‌تر خواهد شد. مطمئن شوید که همکاران و دوستانتان از آلرژی شما و محل تزریق اپینفرین مطلع هستند. به دوستان خود آموزش دهید که درمان واکنش آلرژیک می‌تواند زندگی یک فرد را نجات دهد. 

سخن نهایی

درباره واکنش آلرژیک، نحوه برخورد با هر نوع از چالش‌های آلرژی و درمان آن‌ها خواندید. در همین راستا، برای آگاهی و اطلاعات بیشتر درباره واکنش آلرژیک یا درمان واکنش آلرژیک زیر نظر پزشک فوق تخصص آسم و آلرژی، می‌توانید از سایت درمانکده به صورت آنلاین نوبت بگیرید.

منبع: Healthline

[sibwp_form id=5] 

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 4.1 / 5. تعداد رای‌ها 28

هنوز امتیازی ثبت نشده

Editorial team
تیم تحریریه درمانکده

تیم تحریریه درمانکده متشکل از نویسندگان باتجربه حوزه سلامت و پزشکی است که به صورت تخصصی به تحریر مقالات با موضوعات پزشکی، سلامت جسم و سلامت روان می‌پردازند. پیشنهاد می‌کنیم که محتوای تخصصی این نویسندگان را از دست ندهید.

مشاهده سایر مطالب
اشتراک در
اطلاع از
guest
(اختیاری)

در صورتی که سوال شما تخصصی هست و به دنبال نظر پزشک متخصص هستید، به بخش مشاوره آنلاین پزشکی مراجعه کنید.

12 پرسش و پاسخ
بیشترین رأی
تازه‌ترین قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه سؤال ها