در هفته ۳۰ بارداری کافی است به شکم‌تان نگاه کنید تا بدانید که به شنیدن صدای کودک خود و در آغوش گرفتن او نزدیک هستید. اما به یاد داشته باشید که رشد جنین در هفته سی ام بارداری هنوز ادامه دارد و این هفته‌های آخر زمان مهمی برای رشد و نمو او هستند.
ممکن است در ماه‌های پایانی احساس خستگی مفرط داشته باشید؛ چون به دلیل بزرگ شدن شکم، پیدا کردن پوزیشن مناسب برای خواب دشوار می‌شود و حتی بیدار شدن برای رفتن به سرویس بهداشتی هم می‌تواند خواب شما را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین سعی کنید زودتر از حد معمول بخوابید و در صورت امکان صبح کمی دیرتر بیدار شوید. چرت زدن در طول روز هم ممکن است به بهبود انرژی شما کمک کند.
برای اینکه با سایر تغییرات هفته ۳۰ بارداری و نکات مهم آن آشنا شوید، توصیه می‌کنیم این مقاله از مجله درمانکده را تا انتها بخوانید.
فهرست محتوا
ویژگی‌های جنین ۳۰ هفته
با نگاه کردن به فیلم حرکت جنین در هفته 30 متوجه خواهید شد که سیستم‌های اصلی بدن کودک تشکیل شده‌اند و در حال کامل شدن هستند. اکنون زمان آن است که جنین به سرعت وزن اضافه کند تا برای زندگی در خارج از رحم آماده شود. در این زمان، شکم شما به طور قابل‌توجهی بزرگ می‌شود، اما طول جنین از ۱۵ تا ۱۶ اینچ (۳۸/۱ تا ۴۰/۶ سانتی‌متر) فراتر نمی‌رود.
در این هفته چشم‌های جنین قابلیت تشخیص محیط اطراف را دارد، اما همچنان برای مدت زمان زیادی بسته می‌ماند. زمانی که کودک به دنیا می‌آید، دید او ۲۰/۴۰۰ (در مقایسه با ۲۰/۲۰) است. به عبارت دیگر، فقط می‌تواند روی اشیائی که درست نزدیک صورت او قرار دارند تمرکز کند.
علاوه بر این، ممکن است فرزندتان دچار سکسکه شود که این اتفاق در سه ماهه آخر بارداری شایع است. سکسکه به انقباض عضلات تنفسی مربوط می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که ۱۰ هفته قبل از زایمان، سکسکه مغز را تحریک می‌کند و احتمالا نقش مهمی در رشد آن دارد.
بیشتر بخوانیم: هفته ۴۰ بارداری: علائم، نکات و سایر موارد
رشد و نمو دوقلوها در هفته ۳۰ بارداری
اندازه فرزندان شما در این هفته به ۱۰/۵ اینچ (۲۶/۶ سانتی‌متر) و وزن هر کدام از آن‌ها به سه پوند ( ۱۳۶۰ گرم) می‌رسد. هفته ۳۰ بارداری زمانی است که رشد دوقلوها از رشد همتایان تک‌قلوی خود عقب می‌ماند.
اگر دوقلو یا چندقلو باردار باشید، بیشتر از سایر زنان در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارید. در نتیجه، پزشک احتمالا روند بارداری و رشد جنین شما را با دقت بیشتری زیر نظر خواهد گرفت. همچنین ممکن است آزمایش‌های اضافی مانند سونوگرافی‌های مکرر را توصیه کند.
علائم هفته ۳۰ بارداری
در هفته سی ام بارداری ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
۱. کمردرد
کمردرد از بیماری‌های شایع دوران بارداری است و معمولا در سه ماهه سوم به دلیل افزایش وزن بدتر می‌شود. خوشبختانه، راه‌کارهای زیادی برای مقابله با این مشکل وجود دارد.
ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که سرعت و میزان افزایش وزن‌تان مناسب است. افزایش وزن بیش از حد نه تنها برای بارداری خطرناک است، بلکه می‌تواند کمردرد شما را بدتر کند. از سوی دیگر، افزایش وزن خیلی کم هم ممکن است مشکل‌ساز باشد.
در مرحله بعد، روی پوسچر یا وضعیت بدن خود تمرکز کنید. اگر ایستادن یا صاف نشستن برایتان سخت است، بعد از مشورت با متخصص زنان از شکم‌بند بارداری استفاده کنید. همچنین اگر پشت میز کار می‌کنید، مطمئن شوید که صندلی، صفحه کلید و صفحه نمایش کامپیوتر شما در یک موقعیت مناسب تنظیم شده باشد.
بالا بردن پاها هم می‌تواند مشکلات مربوط به کمر را تسکین دهد. اگر هنوز از کفش‌های پاشنه بلند پیش از بارداری استفاده می‌کنید، به سراغ کفش‌های تخت بروید که راحت‌تر هستد و به کاهش درد کمر کمک می‌کنند.
در صورتی که درد آزاردهنده است، با پزشک خود درباره درمان‌های احتمالی صحبت کنید یا از همسرتان بخواهید که شما را ماساژ دهد. علاوه بر بهبود کمردرد، ماساژ دادن راه خوبی برای برقراری ارتباط با همسرتان است.
بیشتر بخوانیم: هر آنچه که در مورد هفته 31 تا 34 بارداری باید بدانید
۲. تغییرات پاها
اگر فکر می‌کنید پایتان تغییر کرده است، خیالاتی نشده‌اید. بارداری اندازه و ساختار پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد، به طوری که اندازه کفش بعضی از زنان باردار به اندازه یک شماره افزایش می‌یابد. در حالی که تورم ناشی از احتباس مایعات احتمالا پس از زایمان فروکش می‌کند، بارداری می‌تواند قوس پا را به طور دائم تغییر دهد.
۳. تونل کارپال
سندرم تونل کارپال (CTS) اغلب به دلیل انجام کارهای تکراری با کامپیوتر ایجاد می‌شود، اما در دوران بارداری به ویژه سه ماهه سوم هم شایع است، به طوری که در ۶۲ درصد زنان باردار دیده می‌شود. افزایش وزن مرتبط با بارداری و احتباس آب می‌تواند به عصب مچ دست فشار وارد کند و باعث درد، سوزن سوزن شدن، بی‌حسی یا ضعف در دست‌ها و انگشت‌ها شود. همچنین ممکن است نگه داشتن اشیاء را با دست دشوار کند.
۴. نوسانات خلقی
سه ماهه دوم بارداری، اندکی شما را از فراز و نشیب‌های احساسی دور می‌کند؛ اما در سه ماهه سوم تغییرات خلقی بیشتری را تجربه می‌کنید. چون مشغله‌های ذهنی شما زیادتر می‌شوند و این مسئله همراه با خستگی می‌تواند خلق و خو را تحت تاثیر قرار دهد. اختلال خواب، مشکلات جسمی و نگرانی‌های مرتبط با مادر شدن از جمله عواملی هستند که در بروز نوسانات خلقی نقش دارند.
اگر اضطراب فعالیت‌های روزمره و روابط شما را مختل کرده است یا شب‌ها شما را بیدار نگه می‌دارد، بهتر است این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
بیشتر بخوانیم: هر آنچه که در مورد هفته 35 تا 40 بارداری باید بدانید
نکات مهم در هفته سی ام بارداری
در هفته ۳۰ بارداری ممکن است به خط پایان نزدیک شده باشید، اما هنوز کارهای زیادی وجود دارد که باید برای کمک به حفظ ایمنی، سلامت و نشاط خود و فرزندتان انجام دهید.
۱. بالش بارداری بخرید
اگر در خوابیدن مشکل دارید، شاید لازم باشد بالش بارداری بخرید. بالش بارداری تمام علل زمینه‌ای مرتبط با بی‌خوابی را برطرف نمی‌کند، اما می‌تواند برای شما یک موقعیت راحت ایجاد کند تا سریع‌تر بخوابید.
۲. برنامه زایمان خود را تنظیم کنید
درست مانند هر رویدادی، جزئیات دقیق برنامه زایمان دقیقا آن‌طور که پیش‌بینی می‌کنید، پیش نمی‌رود. با این حال، آماده کردن برنامه زایمان راه خوبی برای صحبت در مورد جنبه‌های مهم زایمان است. در مورد اینکه می‌خواهید از کدام روش کنترل درد استفاده کنید یا چه کسی در اتاق زایمان کنار شما حضور داشته باشد، فکر کنید. آیا می‌خواهید فرزندتان پس از زایمان کنار شما بماند؟ آیا با بیهوشی اپیدورال مشکلی ندارید؟ همه این‌ها مسائل مهمی است که باید هرچه زودتر با همسر و پزشک خود در میان بگذارید.
۳. مراقب سلامت روان خود باشید
کارهای ساده‌ای که می‌توانید برای کمک به بهبود سلامت روان خود انجام دهید عبارت‌اند از:
- پیدا کردن یک موقعیت راحت برای خواب شبانه
- خوردن وعده‌های غذایی سالم و متعادل در طول روز
- انجام فعالیت‌های بدنی ایمنی (در مورد فعالیت‌هایی که قادر به انجام آن‌ها هستید با متخصص زنان مشورت کنید)
- معاشرت با همسر، خانواده و دوستان
- درخواست کمک و حمایت از اطرافیان
۴. با علائم تونل کارپال مقابله کنید
برای رفع علائم این عارضه:
- از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به حرکات تکراری دست دارند مانند استفاده از کامپیوتر اجتناب کنید.
- با پزشک خود در مورد تمرینات کششی و تقویتی دست مشورت کنید.
- اگر علائم شما بدتر شد، در مورد داروهای مسکن، فیزیوتراپی یا سایر درمان‌ها با پزشک صحبت کنید.
۵. اتاق و صندلی ماشین کودک را آماده کنید
آماده کردن اتاق کودک و صندلی ماشین در هفته ۳۰ بارداری کمی زود به نظر می‌رسد، اما به خاطر داشته باشید که ممکن است فرزندتان در تاریخ مشخص‌شده به دنیا نیاید. حتی اگر زایمان سزارین انجام دهید، احتمال دارد قبل از تاریخ مورد انتظار زایمان کنید. اطمینان از اینکه کودک را با خیال آسوده به خانه می‌آورید و پس از رسیدن به خانه، مکانی امن برای خوابیدن او دارید، می‌تواند بخشی از نگرانی‌های شما را برطرف کند.
بیشتر بخوانیم: تقویم بارداری هفته به هفته شما
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟
در مورد انقباضات رحمی گوش به زنگ باشید. اگرچه هنوز ۱۰ هفته تا زمان زایمان باقی مانده است، اما گاهی‌اوقات نوزاد زودتر به دنیا می‌آید. اگر با دردهای انقباضی مواجه شدید و این دردها در حال بیشتر شدن بودند، جانب احتیاط را رعایت کنید و با پزشک خود تماس بگیرید. البته خونریزی واژینال یا نشت مایع هم از علائم دیگری هستند که باید در مورد آن‌ها با دکتر زنان و زایمان مشورت کنید.
علاوه بر این، اگر اضطراب شدید دارید یا دائما احساس غمگینی می‌کنید، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک می‌تواند به شما در کنترل افسردگی یا اضطراب کمک کند.
کلام پایانی
اگر در حال نزدیک شدن به هفته‌های آخر بارداری هستید و در مورد راه‌های حفظ سلامت خود و فرزندتان به راهنمایی نیاز دارید، با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. برای این کار می‌توانید وارد سایت درمانکده شوید و از پزشک مورد نظر خود وقت بگیرید. در هر نقطه از ایران و جهان که باشید، درمانکده امکان مشاوره آنلاین با دکتر زنان را برای شما فراهم کرده است.
سوالات متداول
در هفته ۳۰ بارداری در سه ماهه سوم و در ماه هفتم حاملگی هستید. به عبارت دیگر، تقریبا ۱۰ هفته تا زمان زایمان شما باقی مانده است.
معمولا در بارداری‌های سالم و کم‌عارضه، در هفته سی‌ام سونوگرافی انجام نمی‌شود. اما اگر پزشک در سونوگرافی‌های گذشته به موارد مشکوکی برخورد کرده باشد که به پیگیری نیاز داشته باشند، ممکن است سونوگرافی را توصیه کند. بروز علائم هشداردهنده مثل خونریزی از واژن هم از دلایل دیگری است که باعث می‌شود پزشک درخواست سونوگرافی بدهد.
شایع‌ترین دلایل درد زیر شکم در زنان باردار عبارت‌اند از: بزرگ شدن رحم به دلیل رشد جنین، نفخ، یبوست، عفونت ادراری، مسمومیت حاملگی و جدا شدن جفت. اگر با چنین علامتی مواجه شدید، حتما با پزشک مشورت کنید.
زنان باردار باید یک رژیم غذایی سالم و متعادل شامل پروتئین بدون چربی، محصولات لبنی، غلات کامل، میوه و سبزی داشته باشند و زیر نظر پزشک از مکمل‌های غذایی مخصوص این دوران استفاده کنند.
در هفته سی‌ام، جنین هنوز بسیار نارس است. با این حال، شانس زنده ماندن آن همچنان در حال افزایش است و خطر ناتوانی‌های مرتبط با نارس بودن کاهش می‌یابد. با مراقبت از کودک در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU)، بقا در هفته ۳۰ بارداری به ۹۸ درصد می‌رسد.
منابع: healthline, verywellfamily
