قرص B6 چیست؟ هر آنچه باید درباره این مکمل مفید و مهم بدانید

ویتامین B6 به‌طور طبیعی در غذاهایی مانند گوشت، مرغ، آجیل، غلات کامل، موز و آووکادو وجود دارد. از آنجایی که این ویتامین برای عملکرد بدن ضروری است، شکل دارویی آن با نام قرص B6 یا پیریدوکسین (Pyridoxine) نیز تولید می‌شود. از این دارو برای درمان نوع خاصی از کم‌خونی (کمبود گلبول‌های قرمز) استفاده می‌شود. همچنین، پیریدوکسین برای درمان برخی از انواع تشنج در نوزادان کاربرد دارد.

پیریدوکسین خوراکی را می‌توان بدون نسخه پزشک خریداری کرد؛ اما پیریدوکسین تزریقی باید توسط پزشک تجویز شود. در ادامه این مقاله از مجله درمانکده به بررسی کاربردهای این دارو، نحوه مصرف و عوارض آن می‌پردازیم. همچنین، عکس قرص ویتامین ب 6 را می‌توانید در ادامه مقاله مشاهده کنید.

اطلاعات شناسنامه‌ای قرص B6

اطلاعات و جزئیات این دارو را می‌تواند در جدول زیر مشاهده کنید.

عناوین	توضیحات
چکیده راهگشای دارو	پیریدوکسین دارویی است که برای جبران کمبود ویتامین B6 و درمان حالت تهوع در دوران بارداری تجویز می‌شود.
نام دارو	این دارو با نام پیریدوکسین [PIR-ih-DOX-een] یا ویتامین B6 شناخته می‌شود.
برند دارو	پیریدوکسین با نام‌های تجاری Alertonic، Bonjesta، Folbic و Vitafol-one به بازار عرضه می‌شود.
بک‌گراند دارو	پیریدوکسین در سال ۱۹۳۴ کشف و اولین‌بار در سال ۱۹۳۹ به‌عنوان دارو تولید شد. این دارو هم‌اکنون در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد.
نوع دارو	این دارو از نوع مولکول کوچک (Small Molecule) است.
گروه دارو	این دارو توسط تحقیقات پزشکی، تغذیه‌ای و دام‌پزشکی تایید شده است.
ساختار دارو
فرمول شیمیایی	C14H13N3O4S2
معرفی داروهای هم‌گروه	قرص ب ۶ به دسته دارویی ویتامین‌ها تعلق دارد.

نحوه مصرف ویتامین B6

داروی ویتامین B6 به‌صورت خوراکی و تزریقی تولید می‌شود. ویتامین ب ۶ خوراکی باید یک‌بار در طول روز مصرف شود و می‌توانید آن را همراه با غذا مصرف کنید. پیریدوکسین تزریقی نیز از طریق IV به داخل عضله یا ورید تزریق می‌شود.

اگر مصرف یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری، مقدار دوز فراموش‌شده دارو را استفاده کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی رسیده بود، از خوردن دوز فراموش‌شده خودداری کنید.

بیشتر بدانید: انواع ویتامین ب کدامند؟

عوارض مصرف قرص ویتامین B6

ویتامین B6 ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند. اگر پس از مصرف دارو یک یا چند علامت زیر را داشتید، فورا از دکتر داخلی آنلاین مشورت بگیرید. عوارض قرص ویتامین B6 عبارت‌اند از:

• کاهش حس لامسه و سنجش دما
• از دست دادن تعادل و هماهنگی
• بی حسی در پاها یا اطراف دهان
• احساس خستگی
• حالت تهوع
• سردرد
• خواب‌آلودگی
• بی‌حسی یا احساس گزگز خفیف در بدن

بیشتر بدانید: علائم کمبود ویتامین آ (A)

موارد احتیاط پیش از مصرف یا منع مصرف

قبل از مصرف قرص ویتامین B6 به موارد زیر توجه کنید:

• پیریدوکسین می‌تواند عوارض جانبی جبران‌ناپذیری ایجاد کند؛ بنابراین از مصرف خودسرانه این دارو  به‌ویژه برای کودکان بپرهیزید.
• قبل از مصرف دارو تمام دستورالعمل‌های روی بسته آن را بخوانید.
• اگر قبلا واکنش آلرژیک به پیریدوکسین داشته‌اید، نباید دوباره از آن استفاده کنید.
• اگر به بیماری‌های قلبی و کلیوی مبتلا هستید، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
• اگر در دوران بارداری یا شیردهی هستید، قبل از استفاده از این دارو با پزشک مشورت کنید؛ زیرا دوز بالای قرص B6 می‌تواند به نوزاد آسیب وارد کند.

تداخلات دارویی قرص B6

ویتامین ب ۶ ممکن است با برخی داروها واکنش نشان دهد. اگر یکی از داروهایی که در ادامه معرفی می‌شوند را مصرف می‌کنید و دکتر داخلی برای شما قرص ب ۶ تجویز کرده است، این موضوع را به او اطلاع دهید.

• آلترتامین (Altretamine): مصرف ویتامین B6 با این داروی شیمی‌درمانی ممکن است اثربخشی آن را کاهش دهد؛ به‌ویژه هنگامی که با داروی شیمی‌درمانی سیس‌پلاتین (cisplatin) نیز ترکیب شود.
• باربیتورات‌ها (Barbiturates): مصرف ویتامین B6 همراه با داروهایی که به‌عنوان ضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی عمل می‌کنند، ممکن است اثر دارو را کاهش دهد.
• داروهای ضد تشنج (Anticonvulsants): مصرف ویتامین B6 همراه با فسفنی‌توئین (fosphenytoin) یا فنی‌توئین (phenytoin) ممکن است شدت دارو را کاهش دهد.
• لوودوپا (Levodopa): این دارو برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می‌شود و ویتامین B6 ممکن است اثربخشی دارو را کاهش دهد.

بیشتر بدانید: علائم کمبود ویتامین ب چیست؟

قیمت داروی B6

از آنجا که قرص ویتامین ب۶ توسط شرکت‌های خارجی و داخلی تولید می‌شود، بازه قیمت آن بسیار متفاوت است. برای اینکه متوجه شوید کدام برند این دارو برای شما مناسب‌تر است، می‌توانید از پزشکان سایت درمانکده به‌صورت آنلاین مشاوره دریافت کنید.

فعل و انفعالات دارو در بدن

پیریدوکسین در بدن به پیریدوکسال 5 فسفات تبدیل می‌شود که یک کوآنزیم مهم برای سنتز اسیدهای آمینه، انتقال‌دهنده‌های عصبی، اسفنگولیپیدها و اسید آمینه لوولینیک است. این دارو برای پیشگیری از نوروپاتی محیطی ناشی از ایزونیازید استفاده می‌شود.

بیشتر بدانید: قرص بیوتین برای چیست؟

بیماری‌های مرتبط با قرص B6

در صورتی که به بیماری‌های قلبی، کلیوی یا کبدی مبتلا هستید، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین، پس از دریافت استنت کرونری (فنر قلب) از مصرف ویتامین B6، فولات و ویتامین B12 خودداری کنید. این ترکیب دارویی ممکن است خطر باریک شدن عروق خونی را افزایش دهد.

علاوه بر این، از مصرف این دارو پس از انجام جراحی لاغری خودداری کنید. مصرف قرص ب ۶ پس از جراحی ممکن است احتمال عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ و قهوه‌ای شدن پوست را افزایش دهد.

افراد آسیب‌پذیر در مقابل داروی B6

افراد مبتلا به بیماری سل و صرع باید قبل از مصرف قرص ویتامین ب ۶ با پزشک خود مشورت کنند.

بیشتر بدانید: کمبود ویتامین دی چه علائمی دارد؟

کاربرد قرص B6

مصرف میزان کافی ویتامین B6 برای سلامتی ضروری است و به پیشگیری و درمان بیماری‌های مزمن کمک می‌کند. در ادامه با مهم‌ترین مزایای این دارو آشنا خواهیم شد.

۱. قرص b6 برای تهوع

ویتامین B6 می‌تواند شدت تهوع صبحگاهی را در دوران بارداری کاهش دهد. اگر حالت تهوع و استفراغ مداوم دارید، پزشک ممکن است از مکمل‌های ویتامین B6 برای کاهش علائم شما استفاده کند.

۲. بهبود علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

شواهد نشان می‌دهند که ویتامین B6 ممکن است علائم PMS را کاهش دهد. با این حال، تحقیقات برای اثبات این فرضیه همچنان ادامه دارد.

۳. بهبود خلق‌وخو و کاهش علائم افسردگی

ویتامین B6 نقش مهمی در تنظیم خلق‌وخو دارد؛ زیرا این ویتامین برای ایجاد انتقال‌دهنده‌های عصبی که احساسات را تنظیم می‌کنند، از جمله سروتونین، دوپامین و گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) ضروری است. همچنین، یک مطالعه روی ۲۵۰ فرد مسن نشان داد که کمبود ویتامین B6 در خون، احتمال افسردگی را ۲ برابر می‌کند.

۴. تولید هموگلوبین و پیشگیری از کم‌خونی

به دلیل نقشی که ویتامین B6 در تولید هموگلوبین دارد، پزشک ممکن است برای پیشگیری و درمان کم‌خونی قرص ویتامین ب ۶ برای افراد تجویز کند.

بیشتر بدانید: علائم کمبود ویتامین دی در زنان

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی کاربردهای قرص B6 پرداختیم. با اینکه می‌توان این ویتامین را به‌طور طبیعی از غذا دریافت کرد؛ اما برخی افراد به دلایل شرایطی مانند ابتلا به کم‌خونی نیاز دارند که داروی آن را نیز مصرف کنند. توصیه می‌کنیم قبل از مصرف این دارو به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا میزان دوز مورد نیاز برای شما مشخص شود. همچنین، شما می‌توانید به‌صورت آنلاین از متخصصان تغذیه پلتفرم درمانکده نوبت دریافت کنید.

سوالات متداول

منابع: drugbank | Drugs | healthline