سرماخوردگی نوزاد چه علائمی دارد؟ سریع‌ترین روش درمان!

سرماخوردگی نوزاد ناشی از یک عفونت ویروسی است که به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن نوزادان در سال اول تولد، حدود ۶ تا ۱۰ بار در سال تکرار می‌شود. نوزادان تا قبل از یک سالگی هنوز سیستم ایمنی قوی‌ای ندارند، به همین دلیل بدن آن‌ها در مقابل انواع مختلف ویروس‌ها مقاوم نیست و خیلی زود سرما می‌خورد. این بیماری در نوزادان اغلب با عطسه، آبریزش بینی، تب، سرفه و بی‌قراری همراه است. معمولا نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، در ۶ ماه اول زندگی کمتر در معرض خطر ابتلا به سرماخوردگی قرار می‌گیرند اما پس از این مدت امکان بروز سرماخوردگی نوزاد افزایش می‌یابد. 

اگر شما هم نگران سرماخوردگی نوزاد خود هستید و نمی‌دانید برای درمان سریع بیماری یا جلوگیری از ابتلای مجدد نوزاد چه کاری انجام دهید، با ما در این مقاله از مجله درمانکده همراه باشید تا شما را با علت، علائم و روش درمان سرماخوردگی نوزاد آشنا کنیم.

علت سرماخوردگی نوزاد چیست؟

نوزاد تازه متولد شده سطح ایمنی پایین‌تری نسبت به سایر کودکان دارد. از همین‌رو ممکن است در طول سال تا ۱۰ بار به سرماخوردگی مبتلا شود. اصلی‌ترین دلیل سرماخوردگی نوزاد، یکی از ۲۰۰ نوع ویروسی است که باعث ایجاد عفونت بینی و گلو (دستگاه تنفسی فوقانی) می‌شود. این ویروس‌ها می‌توانند از طریق چشم، بینی و دهان وارد بدن نوزاد شوند. سرماخوردگی نوزاد بیماری خطرناکی به‌شمار نمی‌آید، زیرا ویروس‌ها به رشد و تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد تازه متولدشده کمک می‌کنند. در واقع سیستم دفاعی بدن نوزاد هنگام مقابله با ویروس‌ها قوی‌تر می‌شود. 

علائم سرماخوردگی نوزاد

نشانه‌های سرماخوردگی نوزاد در ماه‌های اولیه تولد با کودکان بزرگ‌تر متفاوت است. به عنوان مثال علائم سرماخوردگی نوزاد یک ماهه و بیشتر را نمی‌توان مشابه نوزاد ۲۰ روزه دانست. 

گرفتگی بینی و آبریزش از نشانه‌های اولیه این بیماری محسوب می‌شوند. آبریزش بینی در روزهای ابتدایی سرماخوردگی، شفاف است و حالت مایع دارد اما پس از گذشت چند روز غلیظ‌تر می‌شود و رنگ آن به سبز یا زرد تغییر می‌کند. 

بیشتر بدانید: درمان اسهال نوزاد در خانه چیست؟

علائم رایج سرماخوردگی نوزادان عبارت‌اند از:

• بی‌قراری
• تب
• آبریزش
• عطسه
• سرفه
• کم اشتهایی
• عفونت گوش
• گرفتگی بینی و  عدم توانایی شیر مکیدن 

شما با آگاهی از این علائم، می‌توانید به روند درمان سریع‌تر بیماری کمک کنید. همچنین یادتان باشد سرماخوردگی نوزاد 14 روزه (کمتر از ۲ هفته یا کوچک‌تر) باید حتما زیر نظر پزشک متخصص اطفال درمان شود. برای این منظور می‌توانید ابتدا با دکتر اطفال آنلاین درمانکده مشورت کنید و در صورت نیاز برای معاینه حضوری نزد متخصص کودکان نوبت بگیرید.

بیشتر بدانید: خنده نوزاد از چه زمانی شروع می‌شود؟ لحظه شیرین نوزادتان

روش درمان سرماخوردگی نوزاد

اولین اقدام برای درمان سریع سرماخوردگی نوزادان، کاهش علائم آن‌هاست. معمولا پزشک در این راستا موارد زیر را توصیه می‌کند:

• برای برطرف کردن کم‌آبی بدن نوزاد از دستگاه‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید.
• در صورت گرفتگی بینی نوزاد، آن را تخلیه کنید.
• اگر متوجه شدید نوزاد شما تب دارد، بدون تجویز پزشک از داروهای تب‌بر استفاده نکنید.
• این بیماری ناشی از عفونت ویروسی است، بنابراین آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیری در درمان این بیماری ندارند.
• از مصرف استامینوفن برای سرماخوردگی نوزاد کمتر از سه ماه خودداری کنید.
• مصرف آسپرین برای درمان سرماخوردگی مناسب نیست و به طور کلی نباید برای نوزاد کمتر از یک ماه استفاده شود.

درمان خانگی

درمان خانگی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان سرماخوردگی است. اما این راه‌کار برای نوزادان زیر سه ماه که هنوز سیستم ایمنی قوی‌ای ندارند، باید با احتیاط بسیار زیادی انجام شود. نکات مهم برای درمان سرماخوردگی نوزاد دو ماهه در خانه شامل موارد زیر است:

• نوزاد را روی شکم نخوابانید.
• نوزاد مبتلا به این بیماری باید مایعات فراوانی بنوشد. برای نوزادان دو ماهه می‌توانید شیر مادر یا شیر خشک را در دفعات بیشتری به او بدهید، اما نوزادان بالای ۶ ماه که قادر به خوردن مایعات دیگر هستند بهتر است حتما چندین بار در روز آب بنوشند.
• بینی نوزاد را با سرم نمکی شستشو دهید و از ابزار مخصوص تخلیه بینی نوزاد برای رفع گرفتگی آن استفاده کنید.
• بهترین روش برای درمان سریع سرماخوردگی نوزاد، استراحت است. بنابراین تا حد امکان از خانه خارج نشوید.

اگر فرزند شما کمتر از ۲ هفته دارد، باید برای بهبود سرماخوردگی نوزاد درمان خانگی را فراموش کنید. در این مواقع بهترین کار مراجعه به پزشک متخصص اطفال است.

بیشتر بخوانید:بهترین زمان برای تزریق واکسن نوزادان

درمان طب سنتی

از گذشته مصرف داروهای گیاهی، جوشانده و بخور گیاهان برای درمان سرماخوردگی رایج بوده و به تسریع روند درمان کمک می‌کرد. این موارد برای درمان سرماخوردگی نوزادان توصیه نمی‌شود. نوزادان زیر ۶ ماه بدن بسیار حساسی دارند و استفاده از داروهای گیاهی ممکن است خطر جدی برای آن‌ها داشته باشد. در این میان چند نکته برای بهبودی سرماخوردگی نوزاد در طب سنتی وجود دارد که متخصصین اطفال آن‌ها را تایید می‌کنند. بنابراین اگر شما هم کنجکاو شده‌اید بدانید برای سرماخوردگی نوزاد ۴ماهه چی خوبه به موارد زیر توجه کنید:

• برای رفع گرفتگی بینی نوزاد، او را در آغوش بگیرید و به مدت ۱۵ دقیقه درون حمامی که شیر آب داغ باز است، بنشینید. حواس‌تان باشد آب داغ با بدن نوزاد برخورد نکند.
• این بیماری باعث کیپ شدن بینی و گوش نوزاد می‌شود. بنابراین سعی کنید او را درون آغوشی بخوابانید. در این حالت، نوزاد به شکل عمودی می‌خوابد و می‌تواند راحت‌تر نفس بکشد.

بیشتر بدانید: بی اختیاری مدفوع در کودکان و نوزادان + دلایل و درمان فوری!

درمان پزشکی

اگر درجه تب مقعدی نوزاد بالای ۳۸ بود، باید سریعا او را نزد دکتر متخصص اطفال ببرید. در این شرایط از مصرف خودسرانه داروهای کاهش‌دهنده تب بپرهیزید. نوزادان بالای ۶ ماه اغلب روند درمان این بیماری را راحت‌تر پشت سر می‌گذارند اما سرماخوردگی نوزاد زیر سه ماه باید حتما با بررسی و معاینه دقیق پزشک انجام شود. معمولا پزشک برای تخلیه بینی نوزاد، محلول سالین و برای کاهش تب او تب‌برهای مناسب با سن تجویز می‌کند.

آیا درمان سرماخوردگی نوزاد با شیر مادر امکان‌پذیر است؟

شیر مادر حاوی مواد مغذی و آنتی‌بادی است که می‌تواند به از بین رفتن ویروس سرماخوردگی و روند درمان بیماری کمک کند. در این شرایط مطمئن شوید نوزاد شما به اندازه کافی شیر می‌خورد. استفاده از شیر مادر به اندازه کافی علاوه بر اینکه باعث تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد می‌شود، از کم آبی بدن او (مخصوصا نوزادان چهار ماهه یا کمتر) جلوگیری می‌کند.

چگونه می‌توان از سرایت سرماخوردگی مادر به نوزاد جلوگیری کرد؟

اغلب مادران هنگام سرماخوردگی نگران شیر دادن به نوزاد خود و سرایت بیماری به آن‌ها هستند. محققان پس از تحقیقات گسترده به این نتیجه رسیده‌اند که شیر مادر در زمان این بیماری حاوی آنتی‌بادی قوی است و نه تها باعث سرماخوردگی نوزاد نمی‌شود بلکه سیستم ایمنی و را تقویت می‌کند. 

بنابراین نگران انتقال بیماری به فرزند خود نباشید. فقط کافیست برای جلوگیری از سرماخوردگی نوزاد از مادر، بهداشت را به دقت رعایت کنید. برای این منظور قبل از شیر دادن یا تعویض پوشک و لباس حتما دست‌های خود را با آب و صابون بشویید. هنگام عطسه یا سرفه حتما از ماسک استفاده کنید یا با دستمال جلوی دهان و بینی خود را بگیرید. در صورت امکان برای شیر دادن از شیردوش استفاده کنید تا نوزاد به طور مستقیم با شما در ارتباط نباشد.

آیا سرماخوردگی نوزاد باعث اسهال میشود؟

گاهی‌اوقت سرماخوردگی کودکان با اسهال و استفراغ شروع می‌شود که نشان‌دهنده ویروسی بودن بیماری است. در این مواقع، بدن نوزاد به شدت کم‌آب است و باید زیر نظر پزشک متخصص از درمان جایگزین مانند پودر ORS استفاده کنید. در صورتی که مدت زمان سرماخوردگی همراه با اسهال و استفراغ بیش از چهار روز ادامه پیدا کند، نوزاد را در بیمارستان بستری می‌کنند تا علت اصلی بیماری مشخص شود.

بیشتر بدانید: کم خونی در کودکان و نوزادان؛ 7 نوع کم خونی رایج در کودکان

اگر نوزاد سرماخورده باشد واکسن بزند؟

اگر در دوران سرماخوردگی نوزاد متوجه شدید وقت واکسن او رسیده، ابتدا با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. پزشک در مواقعی که نوزاد تب بالای ۳۸ درجه دارد یا سرماخوردگی‌اش با عفونت ریه همراه است، تزریق واکسن را تا اتمام دوره بیماری عقب می‌اندازد. بنابراین به صورت خودسرانه واکسن نوزاد را در زمان سرماخوردگی قطع نکنید و تصمیم‌گیری در مورد آن را بر عهده پزشک بگذارید.

راهنمای مراجعه به پزشک

سرماخوردگی نوزاد یک بیماری خطرناک نیست. سیستم ایمنی نوزادان در سال اول تولد هنوز کامل نشده، به همین دلیل ممکن است آن‌ها حدود ۶ تا ۱۰ بار در سال سرما بخورند. در این مواقع بهترین راه‌کار برای درمان سریع سرماخوردگی نوزاد مخصوصا نوزادان زیر سه ماه، مراجعه به پزشک متخصص اطفال است. دکتر کودکان در صورت عفونی بودن بیماری نوزاد، شما را به پزشک متخصص عفونی ارجاع می‌دهد.

اگر به دنبال پزشک با تجربه و کاربلد هستید، می‌توانید از طریق سیستم نوبت‌دهی آنلاین درمانکده با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر اطفال آشنا شوید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا با بررسی نظر سایر کاربران، در صورت تمایل برای معاینه حضوری یا مشاوره آنلاین با متخصص کودکان نوبت بگیرید.

بیشتر بدانید: رفلاكس در نوزادان؛ علائم، علت‌ها و راه‌های درمان

سوالات متداول

منابع: healthline | verywellhealth