نیش زنبور (Bee Sting) برای بسیاری تنها با کمی خارش، تورم و قرمزی پوست همراه است. اما برای برخی دیگر می‌تواند تهدید‌کننده باشد. این افراد حساسیت شدیدی به نیش زنبور دارند و دچار عارضه‌ای به نام آنافیلاکسی (anaphylaxis) میشوند. به مطالعه این مقاله از مجله درمانکده ادامه دهید تا بیشتر راجع به گزیدگی زنبور، علائم و راه‌های درمان آن بدانید.
علائم حساسیت به نیش زنبور چیست؟
علائم رایج نیش زنبور عسل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سوزش، خارش و درد شدید در محل نیش
- تغییر رنگ پوست اطراف نیش
- تورم
این عوارض اغلب خفیف هستند و پس از گذشت چند ساعت به‌طور کامل برطرف میشوند. البته اگر حساسیت بیشتری داشته باشید، ممکن است تا چند روز (۱۰ تا ۱۵ روز) با این علائم درگیر باشید. بیشتر افراد در هر بار نیش خوردن، واکنش‌های مشابهی از خود نشان می‌دهند، با این حال خوب است بدانید بدن ممکن است پاسخ متفاوتی نسبت به زمان‌های دیگر داشته باشد. بنابراین در هر بار نیش خوردن، علائم را به‌خوبی بررسی کنید.
اگر در هر بار نیش خوردن احساس می‌کنید، با عوارض متفاوت و شدیدتری مواجه هستید، بهتر است با پزشک متخصص آلرژی مشورت کنید. برای دریافت نوبت مشاوره آنلاین با پزشک آلرژی می‌توانید همین حالا از خدمات مجموعه درمانکده استفاده کنید. در صورت نیاز می‌توانید رزرو آنلاین مطب پزشک را نیز داشته باشید.
مهم‌ترین نشانه‌های واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- اختلالات تنفسی: بیمار به‌درستی نمی‌تواند نفس بکشد و احساس تنگی نفس دارد.
- تورم در ناحیهٔ گلو و زبان
- احساس سبکی سر و سرگیجه
- اسپاسم (گرفتگی) معده
- مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع و اسهال
- ضربان قلب بالا (نبض تند)
بعد از نیش زدن زنبور چکار کنیم؟
روش‌های درمان خانگی نیش زنبور می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- قبل از هر چیز خونسرد باشید.
- سعی کنید نیش زنبور را از پوست خارج کنید. تا زمانی که نیش در پوست وجود دارد، زهر آن به بدن منتقل می‌شود. برای این کار از ابزارهایی مانند موچین استفاده نکنید، زیرا زمانی که انتهای نیش را با موچین فشار می‌دهید، عملا باقی‌مانده زهر را به بدن تزریق می‌کنید. در دسترس‌ترین ابزاری که در اختیار دارید، انگشتان و ناخن‌ها هستند. ۲ انگشت شست خود را در اطراف محل نیش بگذارید و به سمت بالا فشار دهید. اگر مصدوم خودتان هستید، می‌توانید از انگشت شست و اشاره استفاده کنید. برای این کار استفاده از هر نوع کارت اعتباری، بانکی و… نیز می‌تواند ایده خوبی باشد.
- محل نیش‌زدگی را با آب و صابون بشویید.
- از خاراندن پوست، خودداری کنید. این کار می‌تواند منجر به زخم و عفونت شود.
- برای درمان ورم نیش زنبورهای عسل و دیگر انواع آن می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید. کمپرس را به طور مستقیم روی پوست قرار ندهید. همچنین از قرار دادن ممتد آن خودداری کنید. در بازه‌های زمانی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای از آن استفاده کنید.
- از انواع داروی حساسیت به گزیدگی زنبور مانند افتر بایت باریج استفاده کنید.
- مصرف آنتی هیستامین خوراکی نیز در پیشگیری از واکنش‌های آلرژیک موثر است.
شما می‌توانید از این راه‌کارها به عنوان کمک‌های اولیه برای درمان نیش زنبورهای قرمز یا درمان نیش زنبورهای وحشی نیز استفاده کنید.
در صورت لزوم می توانید با دکتر پوست و مو آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: پاکسازی پوست چه فوایدی دارد؟
روش‌های درمان نیش زنبور چیست؟
نیش زنبور در بیشتر مواقع با درمان‌های خانگی برطرف می‌شود و نیازی به مداخلات پزشکی ندارد، مگر اینکه با حساسیت شدید آلرژیک مواجه شده باشید. در این شرایط تیم پزشکی برای درمان نیش زنبورهای سیاه و دیگر انواع آن، اقدامات زیر را انجام می‌دهد:
- چنانچه مشکل تنفسی داشته باشید، احیای قلبی ریوی (CPR) دریافت می‌کنید.
- برای کاهش پاسخ آلرژیک بدن، اپی نفرین (آدرنالین) به شما تزریق می‌شود.
- وصل دستگاه اکسیژن برای کمک به تنفس
- پزشک با هدف کاهش التهاب مجاری هوا و بهبود تنفس، داروهای آنتی‌هیستامین و کورتیزون داخل وریدی (IV) را تجویز می‌کند.
- داروهایی مانند آلبوترول (Albuterol) نیز به تسکین علائم تنفسی کمک میکنند.
چه زمانی برای نیش زنبور به مراقبت‌های پزشکی نیاز داریم؟
در شرایط زیر برای درمان نیش زنبور، به مراقبت‌های فوری پزشکی نیاز دارید:
- با واکنش شدید آلرژیک مواجه شده‌اید.
- در یک بازه زمانی کوتاه، به‌طور مکرر توسط زنبور نیش خورده‌اید. ممکن است این تکرر، زمینه را برای بروز عوارض جدی‌تر مهیا کند.
- اگر محل نیش در دهان، گلو و چشم است.
- چنانچه جز افراد آسیب‌پذیر هستید؛ کودکان، سالمندان، زنان باردار یا افرادی که بیماری‌های خاص دارند یا داروهای خاص مصرف میکنند.
- اگر در کنار گزیدگی زنبور علائم عفونت را می‌بینید. این علائم می‌توانند شامل تب، تورم و ترشح چرک باشند.
بروز هرگونه علائم غیرطبیعی پس از گزیدگی را جدی بگیرید و به مراکز درمانی مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: علائم مخملک در کودکان چیست؟
مضرات نیش زنبورهای زرد چیست؟
عوارض نیش زنبور را می‌توان به ۲ دسته اصلی واکنش‌های موضعی و آلرژیک تقسیم کرد. عوارض موضعی شامل مواردی مانند تورم، درد، قرمزی و خارش هستند. شدت آنها اغلب خفیف و متوسط است و در طی چند ساعت یا چند روز از بین می‌روند. در واکنش‌های آلرژیک، این عوارض بسیار شدیدتر هستند. برای مثال ممکن است بیمار قرمزی پوست را به شکل کهیر تجربه کند و در کنار آن عوارض شدیدتری مانند مشکلات تنفسی در بیمار ایجاد شود.
بیشتر بدانید: زگیل پوستی چیست؟
نیش زنبور در چند خط
افراد واکنش‌های مختلفی به نیش زنبور از خود نشان می‌دهند. این واکنش‌ها اغلب موقتی هستند و در مدت زمانی بسیار کوتاه برطرف میشوند. در بیشتر مواقع می‌توانید این مشکل را با درمان‌های خانگی درمان و مدیریت کنید. با این حال واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)، می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامتی شما باشد. اگر با نشانه‌های آن مواجه شدید، به مراقبت‌های فوری پزشکی نیاز دارید.
بیشتر بدانید: معرفی بهترین پماد برای نیش حشرات
چند سوال درباره نیش زنبور
فواید نیش زنبور در بحثی به نام زنبوردرمانی (Apitherapy) مطرح می‌شود. برخی از محققان بر این باور هستند که زهر زنبور عسل دارای ترکیبات مفیدی مانند ملیتین (melittin)، آدولاپین (adolapin) و آپامین (apamin) است که ممکن است خواص ضد‌التهابی و تسکین‌دهنده درد داشته باشند. آنها معتقدند که دوزهای کنترل‌شده زهر زنبور عسل می‌تواند به درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت، مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)، دردهای مزمن و اختلالات پوستی مختلف کمک کند.
این آمپول‌ها دارای مقدار مشخصی از ماده آدرنالین (اپی‌نفرین) هستند که به عنوان اولین اقدام درمانی در مواجهه با واکنش‌های آلرژیک شدید به نیش زنبورها مصرف میشوند.
شستشوی محل گزیدگی و کمپرس سرد می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند.
قبل از هر چیز به علائم توجه کنید و در صورت بروز واکنش‌های آلرژیک شدید به اورژانس اطلاع دهید. خارج کردن صحیح نیش زنبور از مهم‌ترین و اولین اقداماتی است که در این شرایط باید انجام دهید.
منبع: my.clevelandclinic | healthline | trihealth
