گاه در برخورد با کودک قلدر، ممکن است دچار آزار و اذیت‌هایی شوید که این آزارها می‌تواند احساس ترس، خطر و تهدید را در شما به‌وجود آورد و یا صرفا باعث ایجاد یک حس بد درونی شود. شاید تا زمانی که این قلدری‌ها به شما حس خطر ندهد تصمیم بر این داشته باشید که خود در جهت از بین بردن این مشکل اقدام کنید. بهترین راه برای مقابله با قلدری، قدرتمند بودن است یعنی هر چه شما قدرت بیشتری در رفتار مناسب داشته باشید توانایی بیشتری نیز در از بین بردن قلدری خواهید داشت. افراد قلدر اغلب خواهان ایجاد ترس و اضطراب در شما هستند و عدم مشاهده این ترس و اضطراب در شما، آن‌ها را ناامید کرده و از خواسته درونی‌شان دور میکند. این‌گونه رفتار، یعنی عدم عصبانیت، پرخاشگری، ترس و اضطراب در شما، مهمترین قدم در دور کردن این افراد از خود است.
رفتار قلدرها معمولا ناشی از یک حسادت درونی است یعنی فرد قلدر به یک وضعیت شما حسادت میکند، حال این وضعیت می‌تواند موقعیت شغلی و اجتماعی شما، یا مهر و محبتی باشد که از سمت والدین و یا اشخاصی دریافت می‌کنید. قلدری ویژگیهای است که نه‌تنها در بزرگسالان بلکه در کودکان نیز دیده می‌شود برخی کودکان خشم درونی خود را با قلدری و زور گفتن به هم‌سالان و حتی والدین خود نشان می‌دهند. برای پیشگیری از ایجاد این‌گونه رفتارها، لازم است والدین شیوه رفتاری و تربیتی درست و مناسبی برای کودک ارائه دهند. با مجله درمانکده همراه باشید.
بیشتر بدانید: چگونه بهتر بخوابیم؟ روش‌هایی برای داشتن خواب بدون استرس
قلدری چیست؟
قلدری یک رفتار پرخاشگرانه است که شخص قلدر به علت احساس قدرت و توانمندی نسبت به برخی اشخاص دیگر از خود بروز می‌دهد. مثلا در برخی مواقع و در موقعیت قدرت، عمداً فردی را می‌ترسانند، سوء استفاده می‌کنند یا به قصد صدمه زدن به آن شخص از نظر جسمی یا روحی او را وادار به انجام کاری می‌کنند. اعمال قلدری می تواند فیزیکی یا کلامی باشد. بسیاری از نوجوانان در این دوره از زندگی خود برای رسیدن به حس بزرگ‌سالی، نسبت به اطرافیان خود بی‌محبت بوده و رفتارهای ناشایستی انجام می‌دهند. قلدری گاه در کودکان نیز دیده می‌شود.
رفتارهایی که از آن با عنوان قلدری یاد می‌شود و ممکن است دانستنش در برخورد با کودک قلدر به شما کمک کند دارای 3 ویژگی زیر است:
- عمدی: رفتار پرخاشگرانه و تلاش عمدی برای صدمه زدن به شخص دیگری
- تکراری: این اقدامات تهاجمی به طور مکرر در طول زمان برای همان فرد یا گروهی از افراد رخ می‌دهد.
- عدم تعادل قدرت: فرد قلدر نسبت به کودک یا کودکانی که مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند، قدرت فیزیکی یا اجتماعی بیشتری دارد.
قلدری تقریباً همیشه برای کودکی که مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد عوارض عاطفی دارد، اما اقداماتی که قلدری را تشکیل می‌دهند متفاوت هستند.
بیشتر بدانید: عادت و روش‌های تغییر آن
انواع قلدری
چهار نوع قلدری وجود دارد که می‌تواند به طور جداگانه یا هم‌زمان رخ دهد:
- قلدری فیزیکی مانند لگد زدن یا هل دادن
- قلدری کلامی مانند صدا زدن یا فریاد زدن
- قلدری رابطه ای مانند حذف یا شایعه پراکنی
- قلدری تنها شامل نوجوانان و بزرگسالان نشده و کودکان را نیز شامل می‌شود. حتما تاکنون کودکانی را مشاهده کردهاید که درحال زورگویی به سایر کودکان و والدین خود هستند.
این رفتارها معمولا ناشی از یک خلا در درون کودک است که والدین با رسیدن به شناخت کافی از روحیات فرزند خود و به‌کار گرفتن شیوه صحیح تربیتی میتوانند به این رفتار کودک خاتمه دهند.
بیشتر بدانید: رابطه مذهب و سلامت روان
بیشتر بدانید: تفاوت استرس و اضطراب؛ علل، نشانه‌ها و راه‌های مقابله با آن
برخورد با کودک قلدر
راهکار برخورد با کودک قلدر به شرح زیر است:
کودکان اغلب در اثر کم توجهی دیگران و برای جلب توجه اطرافیان دچار قلدری می‌شوند اما گاهی هم کودکانی که بسیار قاطع هستند قلدر به‌نظر می‌آیند. از طرف دیگر برخی کودکان در محیط‌هایی مانند مدرسه مورد آزار و اذیت قرار گرفته و تبدیل به کودکانی قلدر می‌شوند. این کودکان ممکن است درکی از تاثیر منفی این رفتار خود بر دیگران و ناشایست بودن قلدری نداشته باشند. در برخورد با این نوع از کودکان لازم است والدین بهصورت مستقیم، واضح و مطابق درک کودک با او صحبت کرده، علت این رفتار را از او پرسیده شده و اجازه داده شود کودک از روحیات و احساسات درونی خود سخن بگوید. اگر پس از تلاش برای تعدیل رفتار کودک قادر به حل مشکل او نشدید به فوق تخصص روانشناس مراجعه کرده و علت این رفتار را عمیقتر بررسی کنید. که در چنین شرایطی درمانکده همراه شماست و به راحتی می‌توانید در کنار امکان رزرو نوبت آنلاین حضوری از امکان مشاوره آنلاین با دکتر روانشناس بهره‌مند شوید.
رفتار با احترام و محبت‌آمیز افراد خانواده با یکدیگر، الگوی بسیار خوبی برای کودکان است. در قدمهای بعدی انتظارات خود از کودک را به او بگویید برای مثال اگر کودک، کودکان دیگر را حذف کرده و اجازه نمی‌دهد با او بازی کنند، این مسئله را به او یادآور شوید که انتظار دارید در مقابل درخواست هم‌سالان برای بازی، به آن‌ها پاسخ مثبت بدهد. باید گفت روش دیگر برای رفتارهای بد فرزندتان پیامدهایی را تعیین کنید مثلا در صورت گزارش قلدری از طرف معلم یا مشاهده رفتار ناشایست تا مدتی از یک وسیله موردعلاقهاش محروم می‌شود.
در هر راهکاری که برای از بین بردن رفتارهای ناشایست فرزندتان انجام میدهید این نکته مهم را به خاطر داشته باشید که حتما رابطه محبت‌آمیز خود با کودک را حفظ کرده و اجازه دهید کودک از احساسات خود با شما سخن بگوید.
بیشتر بدانید: اصول یک رابطه سالم عاطفی و راهکارهایی برای حفظ آن
روش برخورد کودک با قلدری هم‌سالان
روبه‌رو شدن کودک با یک هم‌سال قلدر آزار و اذیت فراوانی برای وی به وجود می‌آورد و عواقبی چون از بین رفتن اعتماد به‌نفس کودک، ترس و اضطراب را به همراه دارد به همین علت کودک باید بداند چگونه با این افراد برخورد کند تا متحمل آسیب نشود.
چند روش مقابله کودک با فرد قلدر:
- همیشه با دوستان مورد علاقه خود باشد.
- با این افراد درگیر نشده و آن‌ها را ترک کند.
- حتما والدین و مربیان خود را مطلع کند.
آموزش‌های والدین برای تربیت کودک
همه والدین خواهان داشتن فرزندی توانمند، با اعتماد بنفس، مهربان و موفق هستند اما با گسترش نظریات و دیدگاه‌ها درمورد تربیت فرزند، اغلب دچار سردرگمی و ابهام برای ارائه دادن یک شیوه تربیتی سالم می‌شوند. تربیت کودکان همیشه و در هر دوره زمانی، بسیار مهم و حائز اهمیت بوده و دغدغه اصلی والدین است. تربیت درست کودکان در قدم اول نیازمند آموزش‌های درست به والدین است. والدین ناآگاه از شیوه‌های درست تربیتی، هیچ وقت توانایی ارائه یک روش مناسب برای فرزند خود را ندارند به همین علت لازم است
برای دستیابی به شیوه‌های صحیح تربیتی و نزدیک شدن به یک والد آگاه، مورد آموزش و یادگیری قرار گرفت. کودک از زمان تولد تا بزرگ‌سالی خود با چالش‌های گوناگونی روبه‌رو می‌شود در طول این دوره ممکن است تفکرات شما نیز تغییر کند اما لازم است همیشه یک روند رفتاری ثابت، قاطع و توام با مهر و محبت داشته باشید. برای داشتن یک فرزند با اعتماد بنفس، کودک لازم است با چالش‌های به‌وجود آمده روبه‌رو شده و در پی حل آن‌ها تلاش کند. در این زمان شما یا یک کودک بزرگ‌تر می‌توانید به عنوان یک حامی و کمک کننده به کودک ایفای نقش کنید. این نکته را نیز به یاد داشته باشید که هیچ روش درست تربیتی مشابهی برای کودکان وجود ندارد، و والدین باید با توجه به روحیات فرزند خود بهترین روش را کسب کنند.
بیشتر بدانید: فرزندپروری و نقش والدین در رشد و موفقیت کودک
نحوه اصلاح قلدری کودک
همان‌طور که در مباحث گذشته ذکر شد برای اصلاح رفتار ناشایست و قلدری کودکان لازم است ابتدا علت این رفتار را در درون کودک جستجو کرده و برای رفع آن تلاش کرد. در اقدام بعدی علت قلدری کودک را پرسید و اجازه صحبت کردن به او داده شود. رفتار اعضای خانواده نیز باید به گونهای باشد که الگوی مناسبی برای کودک شود. در آخر و پس از به‌کار بردن شیوه‌های درست در صورت از بین نرفتن قلدری در کودک، برای حل مشکل از یک دکتر روانشناس کمک بگیرید.
جمع‌بندی کلی
قلدری یک رفتار ناشایست است که هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده می‌شود. این رفتار اغلب به علت کمبود اعتماد بنفس و نادیده گرفته شده فرد به‌وجود میآید. این مشکل در کودکان راحتتر حل شده و والدین نقش به‌سزایی در این مسئله ایفا می‌کنند.
