مشاوره برای کودکان عصبی یک راهکار قدرتمند و حمایتی است که به آن‌ها کمک می‌کند تا با چالش‌ها، اضطراب‌ها و نگرانی‌های خود بهترین برخورد را داشته باشند. کودکان، مانند بزرگسالان، ممکن است با مسائل عصبی و رفتاری مواجه شوند که نیاز به درک عمیق‌تر و پشتیبانی حرفه‌ای دارند. در مشاوره برای کودکان عصبی، روانشناسان از تکنیک‌های مختلفی مانند سوالات روانشناسی، بازی‌درمانی و یا درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT) استفاده میکنند. مطالعه این مقاله از مجله درمانکده اطلاعات بیشتری در مورد چنین مشاوره‌ای در اختیار شما قرار می‌دهد.
فهرست محتوا
چه زمانی به مشاوره برای کودکان عصبی نیاز دارید؟
در موقعیت‌های مختلف می‌توانید از مشاوره برای کودکان عصبی استفاده کنید. نکته مهم این است که هر کودکی منحصر‌به‌فرد است و به‌راه‌کارهای ویژه خود نیاز دارد. ممکن است یک راهکار به بهتر شدن وضعیت یک کودک کمک کند اما همان راهکار برای کودک دیگر چاره‌ساز نباشد. اگر در موقعیت‌های زیر قرار دارید، بهتر است از خدمات این مشاوره استفاده کنید:
بیشتر بخوانید: مشاوره کودک برای از پوشک گرفتن
اضطراب و نگرانی بیش از حد
اگر کودکی به طور مداوم مضطرب و نگران است و یا همواره از چیزی می‌ترسد که با توجه به سن و سال او غیر طبیعی است، بهتر است از روانشناسان کودک کمک بگیرید. این ترس و اضطراب آنقدر شدید است که زندگی روزمره، روابط اجتماعی، بازی و عملکرد تحصیلی کودک را مختل می‌کند.
تغییرات خانواده
رویدادهایی مانند طلاق، نقل مکان یا مرگ یکی از عزیزان می‌تواند برای کودکان طاقت‌فرسا باشد. مشاوره روانشناسی فضای امنی را برای آن‌ها فراهم می‌کند تا احساسات خود را بیان کنند و یاد بگیرند که چگونه با تغییرات مواجه شوند.
بیشتر بخوانید: مشاوره کودکان پیش دبستانی چگونه است؟ + بهترین روش آن
اضطراب اجتماعی
برخی کودکان مشکل جدی در موقعیت‌های مختلف اجتماعی دارند و همین موضوع باعث رفتارهای عصبی در آن‌ها می‌شود. مثلا دوست‌یابی برای آن‌ها چالش‌برانگیز است یا به شدت خجالتی هستند. در جلسات مشاوره، روانشناس استراتژی‌هایی را برای بهبود مهارتهای اجتماعی و ایجاد اعتماد‌به‌نفس به کودک ارائه می‌دهد.
تروما یا سوء استفاده
کودکانی که ضربه روحی شدید را تجربه کرده‌اند، مورد بدرفتاری قرار گرفته‌اند و یا از آن‌ها سو استفاده شده است، علائم عصبی از خود نشان می‌دهند. مشاوره به آن‌ها کمک می‌کند تا توانایی رویارویی با این مشکلات را داشته باشند و از آن‌ها گذر کنند.
بیشتر بخوانید: مشاوره تحصیلی کودکان دبستانی؛ کلید موفقیت تحصیلی و رشد و پرورش
استرس مربوط به مدرسه
فشارهای تحصیلی و قلدری هم سن و سالان شرایط را برای عصبی شدن کودک فراهم میکنند. مشاوره باعث می‌شود تا کودک توانایی مواجهه و حل این مشکلات را پیدا کند و مهارت حل این‌گونه تنش‌ها را داشته باشد.
در مشاوره برای کودکان عصبی از چه تکنیک‌هایی استفاده می‌شود؟
مشاوره برای کودکان عصبی معمولا شامل استراتژی‌هایی است که به مدیریت احساسات کودک، ایجاد مهارتهای مقابله‌ای و بهبود کلی کیفیت زندگی آن‌ها کمک میکنند. این تکنیک‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
بازی‌درمانی
بسیاری از کودکان نمی‌توانند از واژه‌ها برای بیان وضعیت خود استفاده کنند، در واقع آن‌ها از طریق بازی بسیار بهتر می‌توانند آنچه که در ذهن دارند را نشان دهند. روانشناس کودک از اسباب‌بازی‌ها، بازی‌ها و فعالیت‌های خلاقانه برای کمک به کودکان در برقراری ارتباط با افکار و احساسات آن‌ها استفاده می‌کند.
بیشتر بخوانید: مشاوره کودکان زیر دو سال چگونه است؟ نکات مهمی که باید بدانید
درمان شناختی-رفتاری (CBT)
CBT یک رویکرد درمانی هدفمند است که به کودکان کمک می‌کند تا الگوهای فکری و رفتارهای منفی را شناسایی کنند و تغییر دهند. این تکنیک مشاوره برای کودکان عصبی به آن‌ها می‌آموزد که ترس‌های غیر منطقی را شناسایی کنند و راه‌کارهای عملی برای مقابله با آن‌ها داشته باشند.
تمرینات ذهن‌آگاهی در کودکان
این تمرینات شامل تکنیک‌هایی هستند که منجر به کاهش تنش، استرس و اضطراب در بدن و ذهن کودک می‌شوند و در واقع وضعیت کودک در زمان حال را هدف قرار می‌دهند. تنفس عمیق از جمله این تکنیک‌ها است.
بیشتر بخوانید: مشاوره کودکان بیش فعال چگونه است؟ کنترل رفتارهای ADHD
سوالات مشاوره برای کودکان عصبی شامل چه مواردی است؟
سوالاتی که در طی جلسات مشاوره کودکان عصبی مطرح می‌شود متناسب با سن آن‌ها است. هدف روانشناس ایجاد یک محیط حمایتی است که به کودک اجازه می‌دهد خود را ابراز کند. این پرسش‌ها ویژگی‌های مهم زیر را دارند:
- زبان غیر تقابلی: روانشناس کودک از زبان بدون تقابل و سرزنش استفاده می‌کند. مثلا بجای سوالاتی که کودک را متهم کند به سراغ سوال‌های باز می‌رود. در واقع از کودک می‌خواهد احساس و تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارد.
- لحن همدلانه: این سوالات به‌گونه‌ای هستند که کودک مطمئن می‌شود روانشناس واقعا توانایی درک دیدگاه و احساسات او را دارند.
- اعتبار بخشیدن به احساسات: این سوالات به‌گونه‌ای هستند که کودک می‌تواند احساسات خود را با همان خشم و عصبانیت بیان کند، بدون اینکه با واکنش تند مواجه شود.
- کاوش در محرک‌ها: این پرسش‌ها باید هدفمند باشند به‌طوری که بتوانند الگوهایی را شناسایی کنند که منجر به عصبی شدن کودک می‌شوند.
- تشویق به خود اندیشی: روانشناس سوالاتی را می‌پرسد که کودک تشویق می‌شود به آنچه که می‌گوید و انجام می‌دهد، فکر کند. مثلا ممکن است مشاور چنین سوالی را از کودک بپرسد «پس از اینکه پرخاشگرانه رفتار می‌کنی چه احساسی داری» یا «چطور می‌تونی احساساتت رو بدون پرخاشگری بیان کنی».
بیشتر بخوانید: روانشناسی کودکان چیست و چه نقشی در رشد و تربیت کودک دارد؟
آیا مشاوره برای کودکان عصبی می‌تواند جایگزین داروی پرخاشگری کودکان شود؟
مشاوره برای کودکان عصبی یکی از اقدامات موثر در مدیریت رفتاری آن‌ها است. در بسیاری از موارد، مشاوره به تنهایی یا همراه با سایر تکنیک‌های غیر دارویی می‌تواند به بهبود مشکلات رفتاری در کودکان کمک کند. این موضوع به‌طور کامل به وضعیت کودک و تصمیم پزشک بستگی دارد. برای این منظور می‌توانید از روانشناسان درمانکده مشاوره پزشکی آنلاین دریافت کنید.
بیشتر بخوانید: مشاوره کودکان پرخاشگر چیست؟ مزایای آن در تغییر خلقیات کودک
مشاوره برای کودکان عصبی در چند خط
هدف اصلی این مشاوره، ایجاد یک فضای امن و محیط حمایتی است که به کودکان این امکان را می‌دهد تا احساسات، افکار و نیازهایشان را با آرامش و اطمینان بیان کنند. روانشناس کودک با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های مناسب به کودک کمک می‌کند تا مهارتهای مدیریت احساسات، حل مسائل و ارتباطات موثر را یاد بگیرد.
بیشتر بخوانید: مشاوره بچه های لجباز چگونه است؟
چند سوال درباره مشاوره برای کودکان عصبی
علائم کودکان عصبی بسیار متنوع است و به شدت آن بستگی دارد. از رایج‌ترین نشانه‌های کودک عصبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نگرانی مداوم
خشم و عصبانیت ناپایدار
مشکلات خواب
عدم تمرکز و نقص توجه
مشکلات تحصیلی
تعداد جلسات مشاوره برای کودکان عصبی به عوامل متعددی مانند شدت اضطراب کودک، رویکرد درمانی و پاسخ کودک به مشاوره بستگی دارد. تعداد جلسات برای برخی کودکان کوتاه است و برای برخی دیگر می‌تواند طولانی‌تر باشد.
چنین مشاوره‌ای ممکن است در هر سنی پیشنهاد شود. این موضوع به نوع و شدت علائم بستگی دارد.
منبع: kidshealth | positivepsychology | childmind
