سکسکه در اثر انقباض غیر ارادی دیافراگم، عضله جدا کننده ی قفسه سینه از شکم که در تنفس نقش مهمی دارد، بوجود می آید. پس از هر انقباض غیر ارادی، بسته شدن ناگهانی طناب های صوتی باعث تولید صدایی شبیه به «هیک» می شود. سکسکه ممکن است پس از یک وعده غذایی سنگین، مصرف نوشیدنی های الکلی یا قندی و یا در اثر هیجانات ناگهانی بوجود بیاید.
در برخی از موارد، سکسکه می تواند نشان دهنده وجود یک بیماری زمینه ای باشد. در اکثر افراد سکسکه فقط چند دقیقه طول می شود. سکسکه بندرت ممکن است تا چند ماه یا حتی چند سال نیز تداوم پیدا کند که این موضوع می تواند باعث خستگی و کاهش وزن بیمار شود.
سکسکه نشانه چیست؟
سکسکه کردن خود یک علامت است. گاهی مواقع سکسکه با احساس سفتی در قفسه سینه، شکم و یا حلق نیز همراه می باشد.
چه زمانی باید به پزشک متخصص داخلی مراجعه کرد؟
اگر سکسکه به مدت بیش از ۴۸ ساعت ادامه یابد و یا به حدی شدید باشد که مانع خوابیدن، غذا خوردن و یا تنفس گردد در این صورت فرد باید به پزشک متخصص داخلی مراجعه نماید.
علل سکسکه
شایع ترین علل ایجاد سکسکه ی کوتاه مدت (کمتر از ۴۸ ساعت) عبارتند از:
- مصرف نوشیدنی های قندی
- مصرف بیش از حد الکل
- پرخوری
- هیجان و استرس روحی
- تغییرات دمایی ناگهانی
- بلع هوا در هنگام جویدن آدامس یا مکیدن آب نبات
سکسکه هایی که بیش از ۴۸ ساعت طول می کشند ممکن است در اثر عوامل مختلفی بوجود آمده باشند که این عوامل را می توان به موارد زیر تقسیم کرد:
آسیب یا تحریک عصبی
یکی از علل سکسکه های طولانی مدت، آسیب یا تحریک عصب واگ یا اعصاب فرنیک می باشد. عواملی که می تواند باعث این تحریک یا آسیب شوند عبارتند از:
- وجود هر جسم خارجی در گوش که با پرده آن تماس پیدا می کند
- وجود تومور، کیست و یا گواتر در گردن
- رفلاکس معدی-مروی
- اختلالات دستگاه عصبی مرکزی
وجود تومور یا عفونت در دستگاه عصبی مرکزی یا آسیب به این دستگاه در اثر ضربه می تواند کنترل رفلکس سکسکه توسط بدن را مختل کند. مثال هایی از این موارد عبارتند از:
- آنسفالیت
- مننژیت
- مولتیپل اسکلروزیس
- سکته ی مغزی ( بیماری های مغزی )
- آسیب به مغز
- تومورها
- اختلالات متابولیک و مصرف برخی داروها
سکسکه ی طولانی مدت ممکن است در اثر موارد زیر نیز بوجود بیاید:
- اعتیاد به الکل
- بیهوشی
- مصرف باربیتورات ها
- دیابت
- اختلالات الکترولیتی
- بیماری کلیوی
- مصرف استروئیدها
- مصرف آرام بخش ها
عوامل خطرساز سکسکه
مردان بیشتر از زنان دچار سکسکه های طولانی مدت می شوند. عوامل دیگری که احتمال ابتلا به سکسکه را افزایش می دهند عبارتند از:
- مسائل و مشکلات روحی-روانی؛ اضطراب، استرس و هیجان با برخی موارد سکسکه های طولانی مدت و کوتاه مدت در ارتباط اند.
- جراحی؛ برخی افراد پس از بیهوشی عمومی یا عمل جراحی شکم دچار سکسکه می شوند.
عوارض سکسکه
سکسکه ی طولانی مدت ممکن است موارد زیر را دچار اختلال بکند:
- غذا خوردن
- تکلم
- بهبود زخم پس از جراحی
تشخیص سکسکه
دکتر متخصص داخلی خوب با انجام معاینه فیزیکی موارد زیر را مورد ارزیابی قرار خواهد داد:
- تعادل و هماهنگی
- توان و تون عضلات
- رفلکس ها
- حس بینایی و لامسه
اگر پزشک به بیماری زمینه ای خاصی مشکوک شود، ممکن است یک یا تعداد بیشتری از آزمایش های زیر را نیز درخواست نماید:
آزمایشات خون به منظور بررسی موارد زیر:
- دیابت
- عفونت
- بیماری کلیوی
- آزمایشات تصویربرداری
آزمایش های تصویربرداری
این آزمایش ها ممکن است به شناسایی ناهنجاری های ساختاری که بر عصب واگ، اعصاب فرنیک و یا دیافراگم تاثیر می گذارند کمک کنند. از جمله این آزمایش ها عبارتند از:
- تصویر قفسه ی سینه (CXR)
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- ام آر آی
بررسی های آندوسکوپیک
در این روش یک لوله ی باریک و منعطف که نوک آن دارای دوربین می باشد از طریق حلق به درون مری و معده فرستاده می شود.
درمان سکسکه
بیشتر موارد سکسکه بدون درمان و با گذشت زمان بهبود پیدا می کنند. اگر علت سکسکه وجود بیماری زمینه ای خاصی باشد، درمان آن می تواند منجر به رفع سکسکه شود. درمان های زیر ممکن است برای سکسکه هایی که بیش از ۲ روز طول کشیده اند مفید باشند.
دارو
داروهایی که به منظور درمان سکسکه ی طولانی مدت مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
- باکلوفن
- کلرپرومازین
- متوکلوپرامید
جراحی و روش های دیگر
اگر درمان های غیر تهاجمی موثر واقع نشوند، پزشک ممکن است برای کنترل سکسکه از تزریق ماده ی بی حس کننده به اعصاب فرنیک استفاده کند. روش دیگر کارگذاری یک ابزار الکتریکی (که با باتری کار می کند) به منظور تحریک عصب واگ می باشد. استفاده از این روش بویژه برای درمان صرع بسیار شایع است ولی گاهی مواقع می تواند به درمان سکسکه های طولانی مدت و مقاوم نیز کمک کند.
[sibwp_form id=5]
تغییر سبک زندگی و درمان های خانگی
اگر چه هیچ درمان خاصی برای توقف سکسکه وجود ندارد ، با این حال در صورت تداوم آن به مدت بیش از چند دقیقه، استفاده از درمان های خانگی زیر می تواند به آسودگی فرد کمک کند. توجه کنید که تاثیر قطعی این روش ها ثابت نشده است:
- نفس کشیدن و بیرون دادن هوا به درون کیسه ی کاغذی
- حبس کردن نفس
- نوشیدن آب سرد به صورت جرعه جرعه
تغییر سبک زندگی به روش های زیر نیز می توان به درمان سکسکه ی مزمن کمک کند:
- پرهیز از مصرف نوشیدنی های قندی و دیگر مواد غذایی که تولید گاز می کنند
- کاهش حجم وعده های غذایی
درمان های جایگزین سکسکه
اگر سکسکه ی طولانی مدت به روش های درمانی دیگر پاسخ ندهد، می توان از روش های درمانی جایگزین نظیر هیپنوتیزم یا طب سوزنی استفاده کرد.
آمادگی برای حضور در مطب
ممکن است پزشک خانواده فرد را به یک پزشک متخصص ارجاع دهد. اقداماتی که به عنوان بیمار می توانید انجام دهید را به یاد داشته باشید. به این منظور فهرستی از موارد زیر تهیه کنید:
- جزئیات دقیق علایم تان
- اطلاعاتی در خصوص بیماری هایی که دارید
- اطلاعاتی در خصوص بیماری هایی که والدین تان به آنها مبتلا بوده اند
- تمام داروها و مواد مکملی که مصرف می کنید
- انتظاراتی که از پزشک خود دارید
پزشک ممکن است سوالاتی نظیر موارد زیر را مطرح نماید:
- سکسکه از چه زمانی شروع شده است؟
- هر چند وقت یکبار دچار سکسکه می شوید؟
- چه چیزی سکسکه تان را بدتر یا بهتر می کند؟
- چه داروهایی مصرف می کنید؟
- آیا اخیرا دچار گلو درد یا گوش درد شده اید؟
- آیا علایم نفخ و سوء هاضمه دارید؟
- آیا اخیرا صدایتان تغییر کرده است؟
- آیا هرگز دچار درد در قفسه سینه، سرفه و یا تنگی نفس شده اید؟
- آیا دچار سردرد و یا دیگر علایم عصبی شده اید؟
برای مشاوره ی آنلاین با پزشکان متخصص داخلی می توانید از درمانکده استفاده کنید.
