مادر باردار در دوران حاملگی با تغییرات و حرکات مختلف جنین مانند لگد، ضربه و غلت مواجه میشود. سکسکه جنین (Fetal Hiccups) یکی دیگر از تغییرات مهم این دوره به‌شمار می‌آید که معمولا نشان‌دهنده رشد صحیح نوزاد است. متخصصان در اغلب موارد سکسکه را نشانه بلوغ ریه و آمادگی آن برای شروع فرآیند تنفس جنین می‌دانند. از همین‌رو می‌توان گفت سکسکه کوتاه و معمولی جنین نگران‌کننده نیست، اما اگر این تغییر با کاهش حرکات جنین همراه شود یا بیش از حد طول بکشد، می‌تواند نشان‌دهنده خطر جدی باشد. در چنین وضعیتی باید بلافاصله به پزشک متخصص زنان یا دکتر ماما مراجعه کنید.
برای اینکه بدانید سکسکه‌جنین چه احساسی در شکم مادر ایجاد می‌کند و علائم آن چیست، در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا بیشتر درباره آن صحبت کنیم.
فهرست محتوا:
- سکسکه جنین چیست؟
- سکسکه جنین چگونه احساس میشود؟
- علائم سکسکه جنین در رحم
- سکسکه جنین نشانه چیست؟
- دلایل سکسکه‌کردن جنین در رحم مادر
- سکسکه جنین چه زمانی خطرناک است؟
- تعداد سکسکه طبیعی جنین چقدر است؟
- راه‌های متوقف کردن سکسکه جنین چیست؟
- چگونه فرق بین سکسکه جنین و لگد زدن را متوجه شویم؟
- آیا افزایش ضربان قلب جنین پس از سکسکه طبیعی است؟
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
سکسکه جنین چیست؟
معمولا مادر در هفته ۱۸ یا ۲۰ بارداری متوجه اولین حرکات جنین میشود. این حرکات شامل مراحل مهمی هستند که جنین قبل از به دنیا آمدن، آن‌ها را تمرین می‌کند تا بتواند در دنیای واقعی زنده بماند. به زبان ساده‌تر، سکسه جنین در رحم را می‌توان حرکات کوچکی دانست که دیافراگم جنین برای تمرین نفس کشیدن، ایجاد می‌کند. وقتی جنین برای اولین بار نفس می‌کشد، مقداری مایع آمونیاک وارد ریه‌های او میشود که نتیجه آن انقباض دیافراگم در حال رشد و سکسکه جنین در رحم مادر است.
بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از سقط جنین؛ ارائه راه‌کارهای ساده و کاربردی
سکسکه جنین چگونه احساس میشود؟
متخصصان معتقدند مادران باردار با شروع ماه سوم حاملگی، سکسکه جنین در رحم را احساس می‌کنند. معمولا در ابتدا ضربه ملایم احساس میشود، اما پس از گذشت چند لحظه، ضربات دچار ریتم تند و تکراری خواهند شد که پشت سر هم ادامه دارند.
علائم سکسکه جنین در رحم
اولین نشانه سکسکه‌جنین به صورت ضربه ناگهانی، تپش‌دار و تکان خوردن شکم مادر ظاهر میشود. این حرکات شبیه انقباض شکمی هستند؛ به همین دلیل برخی زنان انقباضات ریتمیک سکسکه را با اسپاسم شکمی اشتباه می‌گیرند. در حالی که ریتم سکسکه منظم است و در تعداد دفعات بیشتری رخ می‌دهد. معمولا مادر باردار، سکسکه جنین را در قسمت مشخصی از شکم، حدود پنج تا ۱۰ دقیقه احساس می‌کند.
سکسکه جنین نشانه چیست؟
سکسه را می‌توان یکی از عوارض جانبی آغاز فعالیت سیستم‌های بدن و عامل موثری در سیر تکامل جنین دانست. به طور کلی این عارضه ناشی از موارد زیر است:
- تکامل سیستم تنفسی: توانایی دم و بازدم مایع آمونیاک و سکسکه، نشان‌دهنده رشد دیافراگم جنین است.
- رفلکس‌ها: تمریناتی مانند مکیدن، خمیازه کشیدن و مکیدن شست می‌تواند منجر به سکسکه شود.
- رشد سیستم عصبی: نشان‌دهنده فعال شدن عصب کنترل‌کننده دیافراگم است. همچنین می‌توان از عملکرد درست مغز و نخاع برای زنده نگه داشتن جنین بیرون از رحم مطمئن شد.
دلایل سکسکه‌کردن جنین در رحم مادر
مهم‌ترین علت سکسکه جنین در هفته‌های پایانی بارداری را می‌توان شامل موارد زیر دانست:
پیچ خوردگی بند ناف
یکی از مواردی که مادر باردار باید روی آن حساس باشد، هر حرکت و نشانه‌ای از طرف جنین در شکم است. اگر سکسکه به دلیل عدم اکسیژن‌رسانی کافی به جنین رخ دهد، شدت و دفعات آن کاهش پیدا می‌کند. در این صورت باید سریعا به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا از احتمال خفگی جنین ناشی از پیچ خوردگی بند ناف جلوگیری شود. اگر بند ناف به دور گردن جنین بپیچد، مانع از رسیدن اکسیژن و هوای کافی به او میشود که نتیجه این امر بروز سکسکه است.
آمادگی برای تولد
زمانی که جنین بالغ دچار سکسکه شود، نشان‌دهنده آمادگی او برای تولد و تغذیه با شیر مادر است. از همین‌رو می‌توان سکسکه‌جنین بالغ را یکی از نشانه‌های فرا رسیدن زمان زایمان دانست. با این حال بهتر است هر زمانی که متوجه سکسکه شدید، با دکتر زنان آنلاین درمانکده مشورت کنید تا در صورت نیاز برای اطمینان از سلامت جنین، سونوگرافی انجام شود.
بیشتر بخوانید: تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی چیست؟ + بهترین زمان تشخیص
سکسکه جنین چه زمانی خطرناک است؟
سکسکه‌کردن جنین قبل از هفته ۳۲ بارداری یک رفلکس طبیعی است و جای نگرانی ندارد. با این حال اگر بعد از هفته ۲۸ احساس کردید، سکسه با قدرت بیشتر، در تعداد دفعات بالا و برای مدت طولانی‌تر (بیش از ۱۵ دقیقه) رخ می‌دهد، حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
همچنین بروز سکسکه‌جنین در هفته‌های آخر بارداری نیاز به بررسی دقیق پزشک دارد، زیرا می‌تواند نشان‌دهنده مشکل جدی مانند پیچیدن بند ناف دور گردن جنین و کاهش یا قطع منبع خون و اکسیژن باشد.
تعداد سکسکه طبیعی جنین چقدر است؟
به طور کلی قاعده مشخصی برای تعداد سکسکه جنین وجود ندارد؛ زیرا هر زن شرایط بارداری را به شکل متفاوتی تجربه می‌کند. در برخی مواقع جنین به صورت رندوم و اتفاقی چندین بار در روز دچار سکسکه میشود اما بعضی دیگر اصلا سکسکه نمی‌کنند.
سکسکه را می‌توان یک رفلکس طبیعی و نشان‌دهنده سیر تکامل سیستم بدنی نوزاد دانست. این حالت از شروع ماه سوم بارداری با سایر تغییرات مانند لگد زدن جنین آغاز میشود و هر چه به سمت هفته‌های پایانی حاملگی نزدیک شوید، تعداد آن کاهش می‌یابد. اگر در سه یا چهار هفته پایانی بارداری متوجه افزایش شدت و تعداد سکسکه جنین در رحم شدید، حتما با پزشک متخصص زنان یا دکتر ماما مشورت کنید تا نوزاد دچار پیچ خوردگی بند ناف نشده باشد.
بیشتر بخوانید:از چه زمانی بوسیدن نوزاد بی‌خطر است؟
راه‌های متوقف کردن سکسکه جنین چیست؟
اگر این عارضه طبیعی بارداری نمی‌گذارد راحت بخوابید یا حواس‌تان را موقع انجام فعالیت روزمره پرت می‌کند، می‌توانید از روش‌های زیر برای درمان سکسکه جنین استفاده کنید:
- دراز کشیدن: به سمت چپ بدن دراز بکشید و کمی در این حالت استراحت کنید.
- عوض کردن موقعیت: موقعیت خود را تغییر دهید و کمی راه بروید.
- استفاده از بالش: از یک بالش کمک بگیرد تا ستون فقرات‌تان تحت فشار نباشد.
- مصرف مواد غذایی مغذی: بهتر است رژیم غذایی سالم، متنوع و مغذی‌ای را رعایت کنید و به اندازه کافی آب بنوشید تا بدن‌تان هیدراته بماند.
- خواب منظم: برنامه خواب منظمی داشته باشید و در طول روز یک یا ۲ بار به مدت کوتاهی بخوابید.
- ورزش سبک: زیر نظر پزشک متخصص زنان خود، فعالیت بدنی سبکی را به طور منظم انجام دهید.
چگونه فرق بین سکسکه جنین و لگد زدن را متوجه شویم؟
حرکات جنین معمولا از شروع سه ماه سوم بارداری طبیعی است و مادران باردار به مرور زمان با این حرکات آشنا می‌شوند و می‌توانند به درستی آن را از سکسکه تشخیص دهند. با این حال می‌توان گفت، جنین زمانی شروع به لگدزدن می‌کند که احساس ناراحتی کند. از طرفی خوردن چیزهای شیرین، گرم و سرد می‌تواند باعث تحریک جنین و لگد زدن او شود.
بهترین راه برای تشخیص سکسکه در رحم و لگد زدن این است که مادر باردار موقعیت بدنی خود را تغییر دهد. معمولا جنینی که به نواحی مختلف شکم مادر لگد می‌زند با جابه‌جایی او آرام می‌گیرد. همان‌طور که پیشتر گفتیم، سکسکه‌جنین به صورت ضربات ریتم‌دار ادامه پیدا می‌کند؛ بنابراین زمانی که تغییر موقعیت بدنی مادر، ضربات ریتمیک را کاهش ندهد یا قطع نکند، می‌توان با اطمینان گفت جنین در حال سکسکه است.
بیشتر بخوانید: پایین آمدن جنین در بارداری؛ علت، علائم و عوارض آن
آیا افزایش ضربان قلب جنین پس از سکسکه طبیعی است؟
سکسکه‌جنین معمولا با افزایش فعالیت عضلانی همراه است؛ به همین دلیل بروز آن قبل از هفته ۲۸ بارداری، باعث بالا رفتن ضربان قلب جنین میشود. در واقع می‌توان افزایش ضربان قلب جنین به دلیل سکسکه را عامل موثری در رشد عصبی نوزاد دانست؛ زیرا با بالا رفتن ضربان قلب، خون بیشتری در بدن جنین به جریان می‌افتد و عضلات قلب او تقویت می‌شوند. با شروع هفته ۳۲ تا ۳۶ بارداری، سکسکه‌جنین دیگر بر روی ضربان قلب او اثری ندارد؛ بنابراین اگر در این مدت متوجه تغییرات غیر طبیعی و ادامه سکسکه شدید، حتما با متخصص زنان مشورت کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
اغلب مادران پس از تجربه سکسکه جنین (مخصوصا در بارداری اول)، به دلیل عدم شناخت حرکات طبیعی این دوران، دچار ترس و واهمه می‌شوند. در حالی که سکسکه‌کردن جنین یک رفلکس طبیعی به‌شمار می‌آید و بروز آن تا قبل از هفته ۳۲ بارداری نشان‌دهنده سیر تکامل سیستم تنفسی و عصبی جنین است. با این حال اگر از هفته ۲۸ بارداری متوجه شدید مدت سکسه‌جنین بیش از حد طول کشیده یا قوی‌تر شده، حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
برای این منظور می‌توانید از طریق سیستم نوبت‌دهی آنلاین درمانکده با لیستی از بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان و زایمان آشنا شوید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا ضمن بررسی نظر سایر کاربران، در صورت تمایل برای مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین با دکتر زنان یا سایر تخصص‌های دیگر به شکل تلفنی، متنی و تصویری نوبت بگیرید.
بیشتر بخوانید: آیا افزایش آب دور جنین عوارضی دارد؟ علائم، درمان
سوالات متداول
همه قسمت‌های بدن جنین با سکسکه دچار حرکت تندی می‌شوند؛ از همین‌رو شکم مادر با تکرار این حرکت، به طور ریتمیک و تپش‌دار تکان می‌خورد.
سکسکه‌جنین قبل از هفته ۳۲ بارداری یک رفلکس طبیعی است و جای نگرانی ندارد. با این حال اگر پس از هفته ۲۸ بارداری متوجه تغییر شدت و ریتم سکسکه شدید، حتما به دکتر زنان و زایمان مراجعه کنید.
الگوی سکسکه کردن در هر جنین متفاوت است. برخی از آن‌ها ممکن است بین پنج تا ۱۰ دقیقه سکسکه کنند. با این حال اگر مدت سکسکه جنین در رحم بیش از ۱۵ دقیقه طول بکشد، باید با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
منابع: healthline | medicalnewstoday
