بلع دردناک ؛ دلایل، علل احتمالی و نحوه درمان

بلع دردناک مشکلی نسبتاً شایع است. که افراد در سنین مختلف ممکن است آن را تجربه کنند. دلایل بسیاری ممکن است پشت این علائم باشد. مشکل در بلع به همراه درد معمولاً نشانه عفونت یا یک واکنش آلرژیک است. اگر دردتان شدید باشد یا در خوردن، آشامیدن و تنفس شما اختلال ایجاد می کند، باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید.

دلایل بلع دردناک

شایع ترین علل بلع دردناک عبارتند از:

• سرماخوردگی
• آنفولانزا
• سرفه مزمن
• عفونت گلو مانند عفونت استرپتوکوکی
• رفلکس اسید
• ورم لوزه

سایر علل احتمالی بلع دردناک عبارتند از:

• گره‌های لنفاوی متورم در گردن
• آسیب به گلو
• عفونت گوش
• بلع قرص های بزرگ
• بلع ناقص غذاهای تیز و زبر مانند چیپس و کراکر

در برخی از موارد نادر، بلع دردناک می تواند نشان دهنده انواع خاصی از سرطان، مانند سرطان مری نیز باشد.

بیشتر بخوانید : خلط چیست و نشانه چه بیماری‌هایی است؟

عوارض احتمالی بلع دردناک

شرایطی که باعث بلع دردناک می شود منجر به عوارضی می شوند. در ادامه برخی از این عوارض بیان شده است:

• عفونت قفسه سینه
• بدتر شدن عفونت های باکتریایی یا ویروسی
• از بین رفتن حس چشایی، که ممکن است موقتی یا دائمی باشد
• گره های لنفاوی متورم در گردن، که ممکن است چرخاندن سر یا تکیه دادن سر به پشت را دشوار کند

بیشتر بخوانید: تلخی دهان به چه علت بروز می‌دهد؟

سایر علائم بلع دردناک در صورت وجود عفونت

در صورت ابتلا به عفونت ممکن است علائم زیر را همراه با بلع دردناک تجربه کنید:

• تب
• لرز
• سردرد
• سرفه خشک
• تعریق
• لوزه های قرمز و ملتهب

چه زمانی مراجعه به پزشک گوش، حلق و بینی الزامی است؟

بلع دردناک در هر سنی می‌تواند اتفاق بیفتد. بنابراین اگر کودکتان علائم زیر را همراه با بلع دردناک تجربه می‌کند، بهتر است با متخصص کودکان تماس بگیرید:

• مشکل در تنفس
• مشکل در بلع
• آمدن مقدار زیاد آب از دهان (در صورتی که غیر معمول باشد)
• گلوی به وضوح متورم

بیشتر بخوانید: اختلال مفصل گیجگاهی فکی یا TMJ چیست؟ علل، نشانه‌ها و راه‌های درمان آن

اگر بزرگسالی علائم زیر را همراه با بلع دردناک دارد، باید فوراً به بیمارستان مراجعه کند:

• مشکل در باز کردن دهان
• مشکل در بلع
• درد شدید گلو که بدتر می شود
• مشکل در تنفس

اگر بلع دردناک شما همراه با هر یک از موارد زیر اتفاق افتاد، به پزشک مراجعه کنید:

• خون به هنگام سرفه
• علائمی که یک هفته یا بیشتر طول بکشد
• صدای خشنی که بیش از دو هفته طول بکشد
• درد مفاصل
• وجود توده در گردن
• بثورات پوستی

تشخیص علت بلع دردناک

اگر هنگام بلع حس دردناکی را تجربه می‌کنید، هنگام مراجعه به دکتر فوق متخصص گوش، حلق و بینی، هر علامتی که دارید را با دقت ذکر کنید. همچنین اگر هر یک از علائم جدید است یا در حال بدتر شدن است، باید به پزشک اطلاع دهید. توضیح دادن همه علائم به پزشک کمک می کند تا علت درد شما را راحت‌تر تشخیص دهد.

اگر معاینه جسمی برای قطعی کردن تشخیص کافی نباشد، پزشک ممکن است آزمایشات خاصی از جمله موارد زیر را انجام دهد:

• آزمایش خونی به نام شمارش کامل خون
  این آزمایش میزان انواع مختلف سلول‌های خونی بدن را اندازه گیری می کند. نتایج این آزمایش می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا بدن شما با عفونت ناشی از ویروس یا باکتری ها مبارزه می کند یا خیر.

• اسکن‌های MRI و CT
  این اسکن‌ها می توانند تصاویری با جزئیات کامل از گلو ایجاد کنند و امکان بررسی هرگونه ناهنجاری را برای پزشک فراهم می آورد.
• کشت سلولی گلو
  این آزمایش شامل گرفتن نمونه ای از مخاط از پشت گلو است. این آزمایش وجود برخی از ارگانیسم های موجود در گلو را که می توانند باعث عفونت شوند، بررسی می‌کند.
• کشت خلط
  شامل گرفتن نمونه خلط یا مخاط و آزمایش آن برای حضور موجودات میکروبی خاص است. این آزمایش ساده و بدون درد می تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد که آیا عفونت باعث بلع دردناک شما شده است یا خیر.

• تست بلع باریوم
  آزمایش بلع باریوم شامل تابش یک سری پرتوهای ایکس به مری است. در این تست بعد از بلع مایعات مخصوصی که حاوی یک عنصر بی ضرر به نام باریوم است، پرتوی ایکس به بدن تابیده می شود. باریوم به طور موقت مری را پوشانده و روی اشعه ایکس ظاهر می شود و به پزشک اجازه می دهد مسیر غذا را ردیابی کند. آزمایش بلع باریوم می تواند به پزشک نشان دهد که آیا غذا به درستی از دهان به معده می رود یا خیر.

درمان بلع دردناک

درمان بلع دردناک بسته به علت درد می تواند متفاوت باشد. پزشک ENT یا گوش و حلق و بینی به احتمال زیاد برای درمان عفونت های گلو، لوزه ها یا مری آنتی بیوتیک تجویز می کند. پزشک همچنین ممکن است به شما دهانشویه ای بدهد که به هنگام خوردن قرص های آنتی بیوتیک گلو را بی حس می کند.

این ماده بی حس کننده به از بین بردن هر دردی که ممکن است هنگام بلع قرص ایجاد شود، کمک می کند. برای درد شدید، نوعی اسپری گلو می تواند به بی حس شدن درد کمک کند. پزشک همچنین ممکن است داروهای ضد التهابی برای کاهش التهاب در مری، گلو یا لوزه ها تجویز کند.

اگر به دلیل عود التهاب لوزه ها، بلع دردناکی داشته باشید یا اگر لوزه به دارو پاسخ ندهد، پزشک ممکن است عمل جراحی از بین بردن لوزه ها را توصیه کند. به این عمل جراحی، عمل برداشتن لوزه گفته می شود که یک عمل سرپایی است. به این معنی که می توانید همان روز جراحی به خانه بروید.

بیشتر بخوانید: رفلاکس معده چیست؟

درمان های خانگی

آنتی اسیدهای بدون نسخه (OTC) می توانند ورم مری به دلیل رفلاکس اسید را از بین ببرند. هر چند اگر رفلاکس اسیدی مزمن یا بیماری رفلاکس معده – مری (GERD) داشته باشید، پزشکتان داروهایی را تجویز می کند که به طور خاص برای رهایی از علائم آن طراحی شده اند. مصرف آنتی اسیدهای OTC گاهی برای درمان علائم GERD کافی نیست.

سایر درمان هایی که برای رفع بلع دردناک در خانه می‌توانید امتحان کنید، عبارتند از:

• مقدار زیادی مایعات بنوشید. نوشیدن حداقل هشت لیوان آب در روز گذشته از تأمین آب بدن، گلو را نیز آرام و مرطوب می کند.
• 1 قاشق چایخوری نمک را با 8 اونس آب مخلوط کرده و سپس آن را در پشت گلوی خود غرغره کنید. این به برطرف کردن تورم و درد کمک می نماید.
• مایعات گرم مانند آب گرم یا چای مخلوط با عسل را برای رفع تورم و درد گلو جرعه جرعه بنوشید.
• از خوردن موادی که گلو را تحریک می کنند خودداری کنید.
• در هوای مرطوب تنفس کنید. به عنوان مثال از رطوبت ساز در محیط خانه استفاده کنید. رطوبت ساز دستگاهی است که آب را به رطوبت تبدیل می کند و به آرامی هوا را پر می کند. رطوبت ساز رطوبت اتاق را افزایش می دهد. تنفس در این هوای مرطوب می تواند التهاب گلو را تسکین داده و از گلو درد بکاهد. گرفتن دوش داغ نیز تأثیر مشابهی دارد.
• قرص ها و دمنوش های گیاهی را امتحان کنید. قرص ها و دمنوش های گیاهی، با اینکه از نظر علمی ثابت نشده که بتوانند گلو درد را تسکین دهند، اما می توانند درد گلو را کاهش دهند. نمونه هایی از این گیاهان عبارتند از: مریم گلی، ریشه شیرین بیان. ممکن است بتوانید این موارد را در داروخانه یا عطاری محلی خود پیدا کنید.

در موارد ضروری برای کاهش درد، داروهای OTC و درمان های خانگی را امتحان کنید. ممکن است عفونت یا بیماری موقتی داشته باشید که بتوانید به طور مؤثر در خانه آن را درمان کنید. با این حال اگر دردتان شدیدتر شده یا اگر در طی سه روز فروکش نکرد، باید به پزشک مراجعه کنید.

همچنین در صورت بروز علائم دیگری که نگران کننده باشند، باید به پزشک مراجعه کنید. برای جلوگیری از شیوع هر گونه عفونت احتمالی، دست‌های خود را به طور مرتب بشویید و از به اشتراک گذاشتن ظروف غذاخوری یا لیوان با افراد دیگر خودداری نمایید. تأمین آب بدن و استراحت کافی نیز برای اطمینان از بهبودی، مهم هستند.

شما عزیزان برای کسب اطلاعات در مورد علل بلع دردناک می‌توانید از راهنمایی‌های پزشکان گوش، حلق و بینی استفاده کنید. البته برای دریافت این راهنمایی‌ها لزومی ندارد که صبر کنید تا در زمان ممکن مراقبت‌های درمانی مورد نیاز خود را به دست آورید. می‌توانید آن را در یک چشم بر هم زدن به صورت آنلاین از طریق درمانکده انجام دهید.

تیم درمانکده پس از بررسی نیازهای بیماران مختلف و پزشکان، امکان نوبت دهی از بهترین پزشکان متخصص گوش، حلق و بینی تهران را در سایت خود فراهم کرده است. برای انتخاب پزشک مورد نظر خود بدون نیاز به مراجعه حضوری و تماس با مطب، می‌توانید برای دریافت نوبت به لیست بهترین پزشکان  مراجعه کرده و با توجه به اولین نوبت خالی پزشک، نظرات بیماران، تلفن مطب و آدرس مطب، نوبت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید.

منبع : Healthline