تست زمان پروترومبین (تست PT) مدت زمان لخته شدن پلاسما خون شما را اندازه‌گیری می‌کند. پروترومبین، که به عنوان فاکتور 2 نیز شناخته می‌شود، فقط یکی از پروتئین‌های پلاسما را تشکیل می‌دهد که در روند لخته شدن خون نقش دارد.
در ادامه این مطلب با درمانکده همراه باشید.
چرا آزمایش زمان پروترومبین (PT) انجام می‌شود؟
زمانی که قسمتی از بدن شما بریده می‌شود و پارگی رگ خونی اتفاق می‌افتد، پلاکت‌های خون در محل زخم جمع می‌شوند. این پلاکت‌ها یک درپوش موقت روی زخم ایجاد می‌کنند تا خونریزی را متوقف کنند. به منظور تولید یک لخته خون قوی، مجموعه ای از 12 پروتئین پلاسما یا «فاکتورهای انعقادی» با هم عمل می‌کنند و ماده‌ای به نام فیبرین تولید می‌کنند که زخم را می‌بندد.
یک اختلال خونریزی شناخته شده به عنوان هموفیلی می‌تواند باعث شود که بدن شما برخی فاکتورهای انعقادی را به اشتباه تولید کند و یا اصلاً تولید نکند. بعضی از داروها، بیماری کبدی یا کمبود ویتامین K نیز ممکن است باعث ایجاد لخته غیرطبیعی شود.
علائم یک اختلال خونریزی عبارتند از:
- کبودی آسان
- خونریزی که حتی پس از وارد آوردن فشار به زخم متوقف نشود
- دوره‌های قاعدگی سنگین
- خون در ادرار
- مفاصل متورم یا دردناک
- خون دماغ شدن
اگر دکتر فوق تخصص خون مشکوک به اختلال خونریزی در شما باشد، ممکن است تست PT را برای کمک به تشخیص بیماری انجام دهد. پزشک ممکن است حتی اگر هیچ علامتی از اختلال خونریزی نداشته باشید، تست PT را برای اطمینان از لخته شدن عادی خون قبل از یک عمل جراحی بزرگ، انجام دهد.
اگر از داروی رقیق کننده خون وارفارین استفاده می‌کنید، پزشک برای اطمینان از عدم مصرف زیاد دارو، تست PT تجویز می‌کند. مصرف بیش از حد وارفارین می‌تواند سبب خونریزی بیش از حد شود.
بیماری کبد یا کمبود ویتامین K می‌تواند سبب یک اختلال خونریزی شود. پزشک ممکن است در صورت داشتن یکی از این موارد، تست PT را برای بررسی چگونگی لخته شدن خون شما تجویز کند.
آزمایش PT (زمان پروترومبین) چگونه انجام می‌شود؟
داروهای رقیق کننده خون می‌توانند نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند. پزشک متخصص خون و آنکولوژی را از تمام داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید مطلع سازید. او به شما را راهنمایی می‌کند که آیا مصرف آنها را قبل از تست متوقف کنید یا نه. قبل از تست PT نیازی به روزه‌داری نخواهید داشت.
برای تست PT باید از شما خون شما گرفته شود. این یک رویه سرپایی است که معمولاً در یک آزمایشگاه تشخیص طبی انجام می‌شود. فقط چند دقیقه طول می‌کشد و دردی که حس خواهید کرد، بسیار ناچیز است. (درباره انواع مهم تست خون بخوانید)
یک پرستار یا فلبوتومیست (شخصی که به طور خاص در خونگیری آموزش دیده است) از یک سوزن کوچک برای گرفتن خون از رگی که در بازوی شماست، استفاده می‌کند. یک متخصص آزمایشگاه، مواد شیمیایی را به خون اضافه می‌کند تا ببیند چه مدت طول می‌کشد تا لخته ایجاد شود.
آزمایش PT دارای چه خطراتی است؟
خطرات بسیار کمی با خونگیری پلاسما برای تست زمان پروترومبین در ارتباط است. با این وجود، اگر به اختلال خونریزی مبتلا هستید، کمی بیشتر در معرض خطر خونریزی بیش از حد و هماتوم (تجمع خون در زیر پوست) خواهید بود.
خطر عفونت در محل ورود سوزن بسیار ناچیز است. ممکن است در زمانی که خونگیری انجام می‌شود، کمی احساس ضعف کنید و یا احساس درد یا سوزش داشته باشید. اگر احساس سرگیجه یا غش کردید، باید به پرستار اطلاع دهید.
نتایج تست زمان پروترومبین چه چیزی را بیان می‌کند؟
اگر از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده نمی‌کنید، به طور معمول خون بین 11 تا 13.5 ثانیه لخته می شود. نتایج تست PT اغلب به شکل یک نسبت نرمال شده بین المللی (INR) گزارش می‌شود که در قالب یک عدد بیان می‌شود. یک محدوده عادی برای فردی که داروی رقیق‌کننده خون مصرف نمی‌کند، 0.9 تا 1.1 است. برای فردی که وارفارین مصرف می‌کند، INR برنامه ریزی شده معمولاً بین 2 تا 3.5 است.
اگر خون شما در زمان طبیعی لخته شود، احتمالاً اختلال خونریزی ندارید. اگر از داروی رقیق کننده خون استفاده می‌کنید، تشکیل لخته بیشتر طول خواهد کشید. پزشک زمان لخته شدن هدف را برای شما تعیین می‌کند.
اگر خون شما در زمان طبیعی لخته نشود ، ممکن است:
- در دوز اشتباه وارفارین استفاده کرده باشید
- بیماری کبد داشته باشید
- کمبود ویتامین K داشته باشید
- دارای یک اختلال خونریزی مانند کمبود فاکتور 2 باشید
اگر به اختلال خونریزی مبتلا هستید، پزشک ممکن است درمان جایگزینی فاکتور یا تزریق پلاکت خون یا پلاسما منجمد تازه را توصیه نماید.
سخن نهایی
درباره تست PT پلاسما خون خواندید. برای انجام این آزمایش بدون رفتن به آزمایشگاه، یعنی در خانه میتوانید از درمانکده استفاده کنید.
منبع: Healthline
[sibwp_form id=5]
