سنگ‌های مثانه مواد معدنی متبلور شده‌ای هستند که در اثر غلیظ شدن ادرار در مثانه ایجاد می‌شوند. بیشتر از 90 درصد از حجم ادرار آب است و باقی‌مانده آن از نمک و مواد زائد پروتئینی تشکیل شده است. غیظ شدن ادرار نشانه کم آبی بدن و ناتوانی در تخلیه کامل مثانه است و این موضوع زمینه ابتلا به سنگ مثانه و عفونت مجاری ادراری را فراهم می‌کند. آمارها نشان می‌دهد که مردان بالای 50 سال بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل هستند. اما علائم آن چیست و چرا ایجاد می‌شود؟ در این مقاله از مجله درمانکده می‌توانید با هر آن چیزی که لازم است در مورد آن بدانید آشنا شوید.
فهرست محتوا:
سنگ مثانه چیست؟
این نوع سنگ زمانی تشکیل می‌شود که مواد معدنی موجود در ادرار متبلور شوند و در مثانه جمع شوند. درواقع باقی ماندن مقداری ادرار پس از ادرار کردن در مثانه برای مدت طولانی، موجب ایجاد این مشکل می‌شود. برخی اوقات سنگ‌های ریز مثانه بدون نیاز به درمان از بدن خارج می‌شود و در اکثر مواقع نیز لازم اس فرد برای درمان از دارو و جراحی استفاده کنند.
بیشتر بدانید: نفروپاتی دیابتی چیست؟
رایج‌ترین علائم آن
ابتلا به این مشکل معمولا با علائم متفاوتی همراه است. برخی افراد مبتلا به این بیماری علائم خاصی را تجربه نمی‌کنند و معمولا بزرگ شدن سنگ‌ها موجب ایجاد درد، سوزش و خونریزی در زمان ادرار کردن می‌شود. در ادامه می‌توانید با رایج‌ترین علائم سنگ کلیه آشنا شوید.
- تکرر ادرار به خصوص در شب
- درد زیر شکم
- احساس سوزش و درد زمان ادرار کردن
- کدر شدن ادرار
- وجود خون در ادرار
- بی‌اختیاری در کنترل ادرار
- تیره شدن رنگ ادرار
- درد در بیضه
- عفونت ادراری
بیشتر بدانیم: چه داروهایی بی اختیاری ادرار می‌آورند؟
علت ایجاد سنگ مثانه
سنگ‌های مثانه زمانی تشکیل می‌شوند که ادرار برای طولانی مدت در مثانه بماند. باقی ماندن ادرار در مثانه موجب غلیظ شدن آن می‌شود و از همین رو مواد معدنی موجود در ادرار سخت می‌شوند و بلورهایی را تشکیل می‌دهند که به آن سنگ مثانه گفته می‌شود. این فرآیند زمانی ایجاد می‌شود که مثانه قادر به تخلیه کامل ادرار نباشد. در ادامه به رایج‌ترین علت‌های سنگ مثانه اشاره شده است.
- انجام دادن عمل سیستوپلاستی تقویتی
- دیورتیکول‌های مثانه
- بزرگ شدن پروستات
- کم آبی بدن و غلیظ شدن ادرار
- افتادگی مثانه
- سنگ کلیه
- مثانه نوروژنیک
- عفوت مجرای ادراری
- التهاب مثانه
- آسیب عصبی در سکته مغزی
- سنگ کلیه
بیشتر بدانیم: کاربرد اورتروسکوپی چیست؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم سنگ کلیه را تجربه می‌کنید، بهتر است هر چه سریع‌تر درمان را شروع کنید و از یک متخصص کمک بگیرید. باقی ماندن سنگ ها در مثانه موجب رشد و بزرگ‌تر شدن آن می‌شود. به خاطر داشته باشید که بی‌توجهی نسبت به درمان سنگ مثانه موجب بروز عفونت در دستگاه ادراری می‌شود و می‌تواند به مجرای ادرار آسیب‌های جدی وارد کند.
روش درمان سنگ مثانه
معمولا اگر اندازه سنگ‌های مثانه ریز باشد، با مصرف آب و مایعات بیشتر دفع می‌شود. اما در اکثر مواقع برای دفع سنگ مثانه نیاز به مداخله متخصص است. در ادامه می‌توانید با روش درمان این بیماری آشنا شوید.
سیستولیتولاپاکسی
در سیستولیتولاپاکسی ابتدا از داروهای بی‌حس‌کننده یا بیهوشی عمومی استفاده می‌شود. یک لوله کوچک با دوربین در انتهای مثانه وارد می‌شود تا متخصص اورولوژی سنگ ها را ببیند. سپس سنگ‌های مثانه با استفاده از لیزر یا اولتراسوند به قطعات کوچک تقسیم می‌شوند. سپس قطعات خرد شده سنگ از مثانه خارج می‌شوند.
بیشتر بدانیم: علائم عفونت ادراری چگونه است؟
جراحی سنگ مثانه
اگر سنگ‌های مثانه بزرگ باشند و یا موجب انسداد خروجی مثانه یا بزرگ شدن پروستات شوند، پزشک برای برداشتن سنگ ها از جراحی استفاده کنید. در این روشی شکافی روی شکم ایجاد می‌شود و سنگ ها از شکم خارج می‌شوند. معمولا بعد از جراحی لازم است پزشک دوباره آزمایش‌هایی را برای اطمینان انجام دهد. از مهم‌ترین داروهای سنگ مثانه بعد از جراحی نیز آنتی‌بیوتیک است که به منظور جلوگیری از عفونت برای بیمار تجویز می‌شود.
روش تشخیص سنگ مثانه
برای تشخیص این مشکل پزشک ابتدا شما را معاینه می‌کند و علائم را بررسی می‌کند. سپس برای تشخیص این مشکل پزشک از آزمایش ادرار استفاده می‌شود. معمولا در آزمایش خون اکثر بیماران مبتلا به سنگ مثانه خون دیده می‌شود. از دیگر آزمایش‌های مورد نیاز برای تشخیص سنگ مثانه نیز می‌توان به تست‌های تصویربرداری، سی‌تی‌اسکن، سونوگرافی، رادیولوژی اشعه ایکس و سیستوسکوپی اشاره کرد.
علائم افتادن سنگ کلیه در مثانه
در بسیاری از مواقع ابتلا به سنگ کلیه می‌تواند سبب بروز مشکلاتی در مثانه شود. زمانی که سنگ‌های کوچکی که در کلیه‌ها تشکیل شده‌اند به سمت حالب حرکت می‌کنند، ممکن است در مثانه گیر کنند و به این مشکل تبدیل شوند. در بسیاری از مواقع علائم افتادن سنگ کلیه در مثانه بسیار محدود است و از همین رو فرد متوجه این موضوع نمی‌شود. اگر اندازه سنگ بزرگ باشد، ممکن است فرد با علائمی مثل درد، ناراحتی و خونریزی روبرو شود.
بیشتر بدانید: ارتباط سنگ کلیه با چاقی چگونه است؟
عوارض آن چیست؟
در صورتی که این سنگ درمان نشود، فرد درد زیادی را تجربه خواهد کرد. از طرفی عدم درمان سنگ کلیه موجب بروز مشکل در ادرار کردن، خونریزی مجرای ادرار و همچنین بروز عفونت در بدن می‌شود. توجه داشته باشید که این مشکل باید علت‌یابی و درمان شود، در غیر این صورت امکان تشکیل مجدد سنگ ها پس از دفع سنگ وجود داد.
روش پیشگیری از سنگ مثانه
حقیقت آن است که روش خاصی پیشگیری از مثانه به‌طور کامل امکان‌پذیر نیست، اما نوشیدن آب و مایعات فراوان می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. نوشیدن آب موجب رقیق شدن مواد معدنی موجود در ادرار می‌شود و از ایجاد آن جلوگیری می‌کند. مردان بالای 50 سال که به بزرگی پروستات مبتلا هستند، باید در مورد تخلیه کامل مثانه حتما با پزشک مشورت کنند که برای اینکار می‌توانید به راحتی و با یک کلیک از امکان مشاوره آنلاین با دکتر اورولوژی استفاده کنید و در صورت نیاز از دارو استفاده کنند. در بسیاری از مواقع اصلاح رژیم غذایی و استفاده از داروهای خاص بر اساس نوع سنگ می‌تواند به جلوگیری از تشکیل این سنگ در آینده کمک زیادی کند.
بیشتر بدانیم: علائم عفونت کلیه چیست؟
سخن نهایی
اگر نشانه‌هایی از این مشکل را تجربه می‌کنید و یا به تازگی متوجه وجود سنگ در مثانه‌تان شده‌اید، بهتر است هر چه زودتر با یک پزشک متخصص مشورت کنید. اگر اندازه سنگ مثانه بزرگ باشد، برای درمان نیاز به لیزر کردن و یا جراحی وجود دارد. فراموش نکنید که بی‌توجهی به درمان این بیماری می‌تواند موجب بزرگ شدن سنگ و همچنین بروز عفونت و مشکلات جدی در دستگاه ادراری شود.
برای رزرو نوبت آنلاین مطب پزشک کلیک کنید.
سوالات متداول
در صورتی که اندازه سنگ مثانه کوچک باشد، ممکن است به راحتی و بدون درمان از راه ادرار دفع شود. اما در اکثر افراد دفع سنگ کلیه نیاز به درمان و دخالت پزشک دارد.
سنگ مثانه بیشتر در مردان مسن با مشکل پروستات ایجاد می‌شود. معمولا مردان بالای 80 سال بیشتر در معرض بروز این مشکل قرار دارند. از طرف دیگر افرادی که در مناطق صنعتی زندگی می‌کنند و در رژیم غذایی خود از چربی و قند به مقدار زیاد استفاده می‌کنند، بیشتر به سنگ مثانه مبتلا می‌شوند. کم آبی بدن در کنار رژیم غذایی نامتعادل نیز از دیگر عواملی هستند که روی ابتلا به سنگ مثانه تاثیر دارند.
بیشتر متخصصین بر این باور هستند که امکان درمان سنگ مثانه با دارو وجود ندارد و برای درمان نیاز به شکستن سنگ و یا جراحی است.
منابع: clevelandclinic، mayoclinic، healthline
