قرص دمیترون چیست؟ بهترین زمان مصرف، تداخل دارویی و عوارض

قرص دمیترون اندانسترون برای درمان حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا پس از جراحی تجویز می‌شود. اثربخشی و ایمنی بالای این دارو باعث شده تا از آن برای درمان تهوع در حالت عادی هم استفاده کنند اما تجویز آن برای کودکان و زنان باردار شامل شرایط خاصی است. حالت تهوع و استفراغ یک وضعیت آزاردهنده است که حتما تاکنون دچار آن شده‌اید. یکی از بهترین داروهای مهارکننده این حالت قرص دمیترون است که در ادامه این مقاله از مجله درمانکده می‌خواهیم بیشتر در مورد کاربرد، روش مصرف و عوارض آن صحبت کنیم. همراه ما باشید.

قرص دمیترون برای چیست؟

این دارو می‌تواند حالت تهوع و استفراغ را در دوران شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی کنترل کند. همچنین پزشکان برای جلوگیری از ایجاد حالت تهوع پس از جراحی که معمولا به‌دلیل اثرات داروی بیهوشی رخ می‌دهد، دمیترون تجویز می‌کنند. در جدول زیر اطلاعات شناسنامه‌ای دارو آورده شده است.

بیشتر بدانید: قرص دومپریدون چیست؟

عناوین مرتبط با شناسنامه قرص دمیترون	اطلاعات دارویی
چکیده راهگشای دارو	دمیترون اندانسترون برای درمان حالت تهوع پس از شیمی درمانی استفاده می‌شود. همچنین برای پیشگیری از ایجاد تهوع پس از جراحی تجویز خواهد شد.
نام رایج دارو	دمیترون (Demitron)، اندانسترون (Ondansetron)
نام تجاری دارو	این دارو با نام تجاری زوفران (Zofran)، Zofran ODT و Zuplenz فروخته می‌شود.
بک گراند	اندانسترون در سال 1984 ثبت اختراع شد و در سال 1990 توسط FDA برای مصرف مورد تایید قرار گرفت. سازمان بهداشت جهانی این قرص را یکی از داروهای ضروری برای کنترل حالت تهوع در دوران شیمی درمانی یا پس از جراحی می‌داند.
نوع دارو	این دارو به‌عنوان مهارکننده گیرنده سروتونین شناخته می‌شود.
گروه دارو	دمیترون در گروه دارویی آنتاگونیست گیرنده سروتونین قرار دارد.
ساختار دارو
فرمول شیمیایی دارو	C18H19N3O
داروهای هم گروه	گرانیسترون (Granisetron)، پالونوسترون (Palonosetron)، دولاسترون مسیلات (Dolasetron Mesilate)
فرم‌های موجود دارد	این دارو به صورت خوراکی و تزریقی تولید میشوند که عبارتند از: قرص روکش‌دار (4 میلی‌گرمی)، شربت 4 میلی‌گرم (در 5 سی‌سی)، آمپول 2 میلی‌گرم ( در 2 سی‌سی و 4 سی‌سی)

نحوه عملکرد قرص دمیترون

این دارو گیرنده‌های سروتونین را در مغز مهار می‌کند تا حالت تهوع و استفراغ ایجاد نشود. آزادسازی سروتونین پایانه‌های عصبی در دوران شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی شدت بیشتری پیدا می‌کند. آن‌ها با اثرگذاری بر گیرنده‌های هیستامینی نوع 3 باعث حالت تهوع در این دوران می‌شوند. مصرف دمیترون مانع از اثرگذاری سروتونین بر H3 خواهد شد.

قرص دمیترون 4 برای چیست؟

این دارو به صورت هیدروکلراید است و با دوز 4 جهت درمان التهاب روده و معده هر 8 تا 12 ساعت استفاده می‌شود. قرص اندانسترون 8 تا 16 میلی‌گرم برای بیماران تحت درمان شیمی‌درمانی و پرتودرمانی خواهد بود.

کاربرد قرص دمیترون

کاربرد درمانی این قرص برای تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی است. همچنین دمیترون برای درمان التهاب معده‌ای روده‌ای تجویز می‌شود. اغلب پزشکان برای جلوگیری از حالت تهوع پس از جراحی از اندانسترون استفاده می‌کنند.

روش مصرف قرص دمیترون

این دارو برای پیشگیری از حالت تهوع دوران شیمی‌درمانی باید 10 تا 30 دقیقه قبل از شروع درمان به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف شود.

قرص دمیترون برای کودکان

• کودکان بزرگتر از 4 سال: 30 دقیقه قبل از شروع شیمی‌درمانی به ازای هر کیلوگرم وزن کودک 0.15 میلی‌گرم دارو به صورت وریدی تزریق می‌شود. دوزهای بعدی معمولا 4 تا 8 بعد به همین شکل استفاده خواهد شد.
• کودک 4 تا 12 سال: دوز 4 میلی‌گرم را 3 بار در روز به صورت خوراکی مصرف می‌کنند.
• کودک بزرگتر از 12 سال: قرص دمیترون 8 میلی‌گرمی 2 بار در طول روز به صورت خوراکی تجویز می‌شود. دارو 30 دقیقه قبل از شروع شیمی‌درمانی استفاده خواهد شد. دوز بعدی 8 ساعت بعد است و سپس دمیترون 8 میلی‌گرمی هر 12 ساعت تا 2 روز بعد از شیمی‌درمانی مصرف می‌شود.

قرص اندانسترون برای بزرگسالان

• قرص 8 میلی‌گرمی را 3 بار در روز به صورت خوراکی مصرف می‌کنند.
• یک ساعت قبل از بیهوشی دوز 16 میلی‌گرمی به صورت خوراکی مصرف می‌شود. همچنین می‌توان دوز 4 میلی‌گرمی را به صورت وریدی در فاصله کوتاهی قبل از جراحی تزریق کرد.

نکات مهم روش استفاده قرص دمیترون

1. این دارو را می‌توان همراه غذا یا بدون غذا استفاده کرد.
2. برای مصرف دوز شربت این دارو باید از پیمانه مخصوص استفاده کنید.
3. بهترین زمان مصرف قرص دمیترون 10 دقیقه قبل از شروع شیمی‌درمانی، 1 تا 2 ساعت پیش از آغاز پرتودرمانی یا یک ساعت قبل از شروع عمل جراحی است.
4. مصرف دوزهای تجویز شده توسط پزشک 1 تا 2 روز پس از شیمی‌درمانی فراموش نشود.
5. مصرف قرص دمیترون در ساعت مقرر به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند.
6. از مصرف این دارو به مدت طولانی‌تر از زمان تعیین شده بپرهیزید.

در صورت لزوم می‌توانید با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید.

موارد منع مصرف اندانسترون

این دارو در شرایط زیر نباید مصرف شود:

• اختلال کبدی
• نارسایی قلبی
• ضربان قلب نامنظم
• بیماری فنیل کتونوریا
• مشکلات گوارشی مانند انسداد معده
• پایین بودن سطح منیزیم یا پتاسیم خون

در صورت لزوم می توانید به متخصص گوارش مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: تهوع و استفراغ نشانه چه بیماری‌هایی است؟

عوارض قرص دمیترون اندانسترون

اکثر افراد با مصرف این دارو عوارضی تجربه نکرده‌اند. زمانی‌که پزشک دمیترون تجویز می‌کند به این معنی است که فواید دارو از خطرات آن بیشتر خواهد بود. برخی از عوارض جانبی آن عبارتند از:

• سردرد
• یبوست
• خستگی
• سرگیجه
• سبک‌سری
• خواب‌آلودگی

عوارض جانبی بسیار نادر این قرص که در صورت مشاهده باید فوری به پزشک مراجعه کنید، شامل موارد زیر می‌شود:

• بی‌هوشی
• سرگیجه شدید
• احساس درد در قفسه سینه
• ضربان قلب نامنظم( گاهی سریع و گاهی آهسته)

واکنش آلرژیک خطرناک پس از مصرف قرص دمیترون بسیار نادر است. در صورت بروز موارد زیر فوری خود را به اورژانس بیمارستان برسانید:

• گیجی شدید
• خارش شدید
• اختللا تنفسی
• بثورات پوستی
• تورم زبان، گلو یا صورت

قرص دمیترون در بارداری

حالت تهوع یکی از عوارض اصلی بارداری است که بیش از 80 درصد زنان آن را تجربه می‌کنند. تجویز دارو در این دوران برای پیشگیری از آسیب به جنین و مادر بسیار حساس خواهد بود. در حال حاضر تحقیقات در خصوص عوارض قرص دمیترون در بارداری ادامه دارد. 

برخی پزشکان این دارو را یک راه‌کار ایمن و مفید برای کنترل حالت تهوع در دوران حاملگی می‌دانند اما بعضی دیگر هنوز در مورد عوارض قرص دمیترون روی جنین مطمئن نیستند. با این حال پزشکان در اغلب موارد دوز مختصری از این قرص را برای کنترل حالت تهوع و استفراغ در بارداری تجویز می‌کنند. 

همچنین برای مصرف قرص دمیترون در دوران شیردهی به‌دلیل حساسیت این موضوع بهتر است با پزشک متخصص زنان خود مشورت کنید.

عوارض قرص دمیترون روی جنین

مصرف داروی ضدتهوع اندانسترون در بارداری از جفت عبور کرده و به جنین می‌رسد. از همین‌رو نباید تحت هیچ شرایطی بدون تجویز پزشک از این دارو در دوران بارداری استفاده کنید. هرچند نتیجه تحقیقات در مورد عوارض دمیترون در بارداری کمی ضدونقیض است اما برخی شواهد خبر از بروز مشکلات قلبی یا شکاف دهانی در جنین می‌دهد.

قرص دمیترون برای رفلاکس معده

یکی‌دیگر از موارد استفاده قرص دمیترون درمان رفلاکس معده نوزادان است. معمولا متناسب با سن و وزن نوزاد فرم شربت اندانسترون توسط پزشک تجویز می‌شود. لازم به ذکر است مصرف خودسرانه دمیترون برای درمان رفلاکس معده نوزاد توصیه نمی‌شود.

تداخل دارویی با اندانسترون

مصرف همزمان این دارو با برخی داروهای دیگر می‌تواند میزان اثرگذاری آن‌ها را کاهش دهد یا عوارض جدی ایجاد کند. داروهایی که با دمیترون اندانسترون تداخل دارند عبارتند از:

• پیموزاید (Pimozide)
• دوفتیلید (Dofetilide)
• آپومورفین (Apomorphine)
• کینیدین (Quinidine)
• سوتالول (Sotalol)
• فلوکستین (Fluoxetine)
• پاروکستین (Paroxetine)
• داروهای ضدافسردگی
• آنتی‌بیوتیک‌های گروه ماکرولید مانند اریترومایسین

هزینه قرص دمیترون

این دارو بدون نسخه پزشک هم قابل تهیه است اما به‌دلیل وجود عوارض جانبی باید زیر نظر دکتر متخصص مصرف شود. در حال حاضر میت‌وانید اشکال مختلف دمیترون اندانسترون را با قیمت مناسب از داروخانه تهیه کنید.

نتیجه قرص دمیترون اندانسترون

اندانسترون یک داروی مناسب برای درمان حالت تهوع و استفراغ است که هنگام شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا پس از عمل جراحی برای از بین بردن اثرات بی‌هوشی توسط پزشک تجویز می‌شود. اگر می‌خواهید از موارد استفاده قرص دمیترون مطمئن شوید، می‌توانید از لیست بهترین دکتر متخصص گوارش درمانکده پزشک مورد نظر خود را انتخاب کنید.

سوالات متداول

منبع: webmd | drugs | medlineplus