حالت تهوع و استفراغ از مشکلات شایعی هستند که اغلب افراد در مقطعی از زندگی خود با آن مواجه می‌شوند. این مشکلات گوارشی به دلایل مختلف رخ می‌دهند و با روش‌های متنوع درمان می‌شوند. قرص متوکلوپرامید یکی از داروهای پرکاربردی است که برای درمان حالت تهوع و استفراغ تجویز می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید که قرص متوکلوپرامید چیست و چگونه مصرف می‌شود، تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
اطلاعات شناسنامه‌ای قرص متوکلوپرامید
| عناوین مرتبط با شناسنامه دارو | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | متوکلوپرامید یک عامل ضد استفراغ و آنتاگونیست دوپامین D2 است که برای درمان بیماری رفلاکس معده به مری، پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ و تحریک تخلیه معده استفاده می‌شود. |
| نام دارو | به قرص متوکلوپرامید به انگلیسی Metoclopramide می‌گویند. |
| بک‌گراند دارو | متوکلوپرامید به درمان حالت تهوع و استفراغ ناشی از گاستروپارزی دیابتی، شیمی‌درمانی، جراحی و… کمک می‌کند. |
| نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است. |
| گروه دارو | این دارو در سال ۱۹۸۰ تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را دریافت کرد. |
| ساختار دارو | 
|
| فرمول شیمیایی | C14H22ClN3O2 |
| داروهای هم گروه | سیزاپراید و دومپریدون |
| فرم‌های موجود دارو | قرص، قطره و آمپول |
نام برندهای متوکلوپرامید
این دارو با نام‌های تجاری مختلف توسط داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. در ادامه می‌توانید با تعدادی از این نام‌ها آشنا شوید:
- ژلوپرامید
- پلازیلین
- پلامیدگات
- متوپامید
- پلادیک
Widget not in any sidebars
کاربرد قرص متوکلوپرامید
از داروی متوکلوپرامید برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- تسکین سوزش سر دل و درمان زخم مری در افرادی که به بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) مبتلا هستند
- تسکین علائم گاستروپارزی (کاهش سرعت تخلیه معده) در افراد مبتلا به دیابت (این علائم عبارت‌اند از حالت تهوع، استفراغ، سوزش سر دل و از دست دادن اشتها)
- درمان علائم کاهش سرعت تخلیه معده در کسانی که جراحی کرده‌اند
- جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ در افرادی که شیمی‌درمانی می‌شوند
داروی متوکلوپرامید ممکن است برای بیماری‌های دیگری هم تجویز شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
بیشتر بدانید: کلیدینیوم سی؛ درمان‌کننده بیماری‌ها از معده تا روده
روش مصرف متوکلوپرامید
قرص متوکلوپرامید معمولا چهار بار در روز با معده خالی،۳۰ دقیقه قبل از هر وعده غذایی و قبل از خواب، مصرف می‌شود. وقتی این دارو برای درمان علائم بیماری رفلاکس معده به مری تجویز می‌شود، ممکن است دفعات مصرف کمتر باشد؛ به خصوص اگر علائم فقط در ساعت‌های خاصی از روز رخ دهند.
از متوکلوپرامید دقیقا طبق دستور دکتر گوارش استفاده کنید و دوز آن را خودسرانه افزایش ندهید. اگر از این دارو برای درمان گاستروپارزی دیابتی استفاده می‌کنید، باید بدانید که علائم شما به سرعت بهبود نمی‌یابند؛ بنابراین باید صبور باشید و طبق دستور پزشک به مصرف دارو ادامه دهید. قطع ناگهانی متوکلوپرامید ممکن است به مشکلاتی مثل سرگیجه و سردرد منجر شود.
بیشتر بدانید: قرص دومپریدون چیست؟ از درمان حالت تهوع تا افزایش شیر مادر
عوارض قرص متوکلوپرامید
اگر علائم زیر شدید بودند یا به مرور از بین نرفتند، به پزشک خود اطلاع دهید:
- خواب‌آلودگی
- خستگی مفرط
- ضعف
- سردرد
- سرگیجه
- اسهال
- بزرگ شدن سینه‌ها یا ترشح از آن‌ها
- اختلال قاعدگی
- کاهش توانایی جنسی
- تکرر ادرار
- ناتوانی در کنترل ادرار
بیشتر بخوانید:قرص دیمن هیدرینات چیست؟ هر آنچه باید درباره آن بدانید
بعضی از عوارض جانبی متوکلوپرامید جدی هستند. در صورت مشاهده علائم زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- سفت شدن عضلات به خصوص در فک یا گردن
- مشکلات گفتاری
- افسردگی
- افکار خودکشی
- تب
- گیجی
- ضربان قلب سریع، آهسته یا نامنظم
- تعریق
- بی‌قراری
- اختلال خواب
- لرزش غیر قابل کنترل بخشی از بدن
- مشکل در حفظ تعادل
- کهیر
- تورم چشم‌ها، صورت، لب‌ها، زبان، دهان، گلو، دست‌ها یا پاها
- افزایش وزن ناگهانی
- مشکل در تنفس یا بلع
- ایجاد صداهای بلند هنگام تنفس
- مشکلات بینایی
بیشتر بدانید: بهترین دارو برای یبوست چیست؟
استفاده از قرص متوکلوپرامید ممکن است به یک مشکل عضلانی به نام دیسکینزی تاخیری منجر شود. اگر به این عارضه مبتلا شوید، عضلات خود به خصوص عضلات صورت را به شکل غیر عادی حرکت می‌دهید و نمی‌توانید این حرکات را کنترل یا متوقف کنید.
دیسکینزی تاخیری ممکن است حتی پس از قطع مصرف این دارو از بین نرود. هر چقدر برای مدت زمان طولانی‌تری از متوکلوپرامید استفاده کنید، خطر ابتلا به دیسکینزی تاخیری بیشتر می‌شود؛ بنابراین احتمالا پزشک از شما می‌خواهد که دارو را بیشتر از ۱۲ هفته مصرف نکنید.
احتمال ابتلا به دیسکینزی تاخیری در کسانی که از داروهای بیماری روانی استفاده می‌کنند، افراد مبتلا به دیابت و سالمندان (به خصوص زنان) بیشتر از دیگران است. در صورت بروز هر گونه حرکات غیر قابل کنترل، به ويژه اخم کردن، بیرون آوردن زبان، پلک زدن، حرکت کردن چشم‌ها یا تکان دادن دست‌ها و پاها، فورا به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:بهترین زمان مصرف قرص کلردیازپوکساید
Widget not in any sidebars
موارد احتیاط پیش از مصرف
توجه به نکات زیر از عوارض قرص متوکلوپرامید جلوگیری می‌کند و اثربخشی آن را افزایش می‌دهد:
- اگر به متوکلوپرامید یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، در مورد این موضوع با دکتر گوارش آنلاین صحبت کنید.
- به پزشک بگویید که از چه داروها، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی استفاده می‌کنید یا قصد دارید مصرف آن‌ها را شروع کنید. چون ممکن است لازم باشد پزشک دوز داروهای شما را تغییر دهد یا شما را از نظر بروز عوارض جانبی با دقت بیشتری تحت نظر بگیرد.
- سابقه ابتلا به هر نوع بیماری به خصوص انسداد، خونریزی یا پارگی در معده یا روده، فئوکروموسیتوم (تومور غدد فوق کلیوی)، تشنج، پارکینسون، پرفشاری خون، سرطان سینه، آسم، کمبود گلوکز-۶-فسفات دهیدروژناز یا بیماری قلبی، کبدی و کلیوی را به پزشک اطلاع دهید.
- در صورت انجام جراحی از جمله جراحی دندان، به پزشک یا دندانپزشک اطلاع دهید که متوکلوپرامید مصرف می‌کنید.
- این دارو ممکن است باعث خواب‌آلودگی شما شود. تا زمانی که متوجه نشده‌اید چه تاثیری روی شما دارد، رانندگی نکنید یا کاری انجام ندهید که به هوشیاری کامل نیاز داشته باشد.
- به یاد داشته باشید که الکل می‌تواند عوارض جانبی این دارو را بدتر کند.
بیشتر بدانید: قرص برای معده درد چیست؟
تداخلات دارویی قرص متوکلوپرامید
متوکلوپرامید می‌تواند با سایر داروها، مکمل‌های غذایی یا گیاهانی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشد و به عوارض جانبی جدی منجر شود. این داروها عبارت‌اند از:
- آرام‌بخش‌ها، خواب‌آورها، ضد دردهای مخدر و آنتی‌هیستامین‌ها مثل دیازپام، لورازپام، فنوباربیتال، هیدروکسی‌زین، پرومتازین، اسکوپولامین، اسزوپیکلون، تمازپام، زالپلون، زولپیدم، مپریدین و پروپوفول
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) مانند ایزوکاربوکسازید، راساژیلین، سلژیلین و ترانیل‌سیپرومین
- داروهای آنتی‌کولینرژیک از جمله آتروپین، بنزتروپین، داریفناسین، دی‌سیکلومین، فسوترودین و هیوسیامین
- تتراسایکلین
- سیکلوسپورین
- انسولین
- دیگوکسین
- لوودوپا
قیمت قرص متوکلوپرامید
متوکلوپرامید در گروه داروهای ارزان‌قیمت طبقه‌بندی می‌شود؛ بنابراین به راحتی می‌توانید آن را از طریق داروخانه‌ها تهیه کنید.
بیشتر بدانید: بیزاکودیل چیست؟ دارویی موثر برای درمان یبوست
فعل و انفعالات قرص متوکلوپرامید در بدن
متوکلوپرامید به دسته‌ای از داروها به نام عوامل پروکینتیک تعلق دارد. این دارو دوپامین را مهار می‌کند و با سرعت بخشیدن به حرکت غذا در معده و روده باعث درمان حالت تهوع و استفراغ می‌شود.
افراد آسیب‌پذیر
تحقیقات انجام‌شده شده روی حیوانات باردار نشان نداده است که این دارو برای جنین مضر باشد. با این حال، از آنجا که مطالعات کافی روی انسان انجام نشده است، باید در مورد مصرف قرص متوکلوپرامید در بارداری با پزشک مشورت کنید.
بر اساس تحقیقات انجام‌شده در مورد مصرف قرص متوکلوپرامید در شیردهی، این دارو وارد شیر مادر می‌شود و ممکن است برای شیرخوار مضر باشد. اگر در دوران شیردهی به‌سر می‌برید، با پزشک صحبت کنید. چون ممکن است لازم باشد شیردهی را کنار بگذارید یا از مصرف دارو صرف‌نظر کنید.
اگر سن شما بالای ۶۵ سال است، قبل از مصرف متوکلوپرامید با پزشک مشورت کنید. معمولا توصیه می‌شود سالمندان، به جز درمان کند شدن حرکات معده، برای سایر بیماری‌ها از قرص متوکلوپرامید استفاده نکنند. چون این دارو به اندازه سایر داروهایی که به درمان این بیماری‌ها کمک می‌کنند، ایمن یا موثر نیست.
استفاده از قرص متوکلوپرامید برای کودکان توصیه نمی‌شود، چون خطر عوارض جانبی جدی مانند اسپاسم عضلانی و حرکات غیر قابل کنترل عضلانی را افزایش می‌دهد. در مورد مزایا و عوارض احتمالی قرص متوکلوپرامید ۱۰ برای کودکان با پزشک صحبت کنید.
بیشتر بدانید: قرص دی سیکلومین؛ کنترل‌کننده اسهال و حالت تهوع در دوران بارداری
کلام پایانی
قرص متوکلوپرامید مثل هر داروی دیگری ممکن است برای همه مناسب نباشد و در بعضی از افراد عوارض جانبی ایجاد کند؛ بنابراین قبل از مصرف آن باید نظر پزشک را جویا شوید. برای مشاوره آنلاین پزشکی می‌توانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید. درمانکده این امکان را فراهم کرده است که به راحتی از بهترین متخصصان برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین وقت بگیرید.
بیشتر بدانید: ایمی پنم چیست؟
سوالات متداول
این سوال که قرص متوکلوپرامید برای چیه توسط بسیاری از افراد مطرح می‌شود. در پاسخ باید بگوییم که این دارو حالت تهوع و استفراغ ناشی از گاستروپارزی دیابتی، بیماری رفلاکس معده به مری، شیمی‌درمانی، جراحی و… را برطرف می‌کند.
معمولا قرص متوکلوپرامید برای حالت تهوع استفاده می‌شود، چون سرعت تخلیه معده را افزایش می‌دهد.
خیر این دارو در درمان اسهال کاربرد ندارد و حتی در بعضی موارد ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی باعث اسهال شود.
در مورد تاثیر این دارو روی جنین انسان تحقیقات زیادی انجام نشده است. از این‌رو توصیه می‌شود زنان باردار قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنند.
منابع: go.drugbank, medlineplus, healthline
