تشنج ناشی از تب، شایع‌ترین نوع تشنج

یکی از شایع‌ترین انواع تشنج در کودکان تشنج ناشی از تب است. مغز کودکان در فاصلة بین ۳ ماهگی تا ۵ سالگی به این دلیل که برای تحمل گرما هنوز آمادگی ندارد در اثر تب یا گرمای بسیار زیاد دچار اختلال در تخلیة بارهای الکتریکی شده و کودک تشنج می‌کند. تشنجات ناشی از تب به طور معمول در پسرها بیشتر از دخترها اتفاق می‌افتد. در تمام بچه‌های سالم احتمال وقوع این تشنج وجود دارد اما کودکانی که دچار اختلال رشد یا ضایعة سیستم عصبی هستند برای تشنج ناشی از تب استعداد بیشتری دارند.

تشنج در چه حالتی خطرناک است؟

آزمایشات نشان داده‌اند که تشنج ناشی از تب اگر کمتر از 15 دقیقه به طول بیانجامد منجر به هیچ ضایعة مغزی نمی‌شود. ولی اگر زمان تشنج از 30 دقیقه بیشتر باشد و یا در 24 ساعت چند تشنج پیاپی صورت گیرد در آن صورت احتمال اختلال در متابولیسم مغز وجود دارد.

برای جلوگیری از تشنج در کودکان چه کار کنیم؟

به طور معمول اولین تشنج هیچ‌ وقت از قبل خبر نمی‌کند و در بیشتر موارد والدین حتی متوجه بالا رفتن دمای بدن نوزاد خود نمی‌شوند و با دیدن تشنج در کودک تازه پی به تب در او می‌برند. از آنجا که تب در کودکان یکی از اساسی‌ترین دلایل تشنج است پس بهترین کاری که برای جلوگیری از تشنج می‌توان انجام داد پائین آوردن دمای بدن است. اگر متوجه شروع تب در کودکتان شدید پیش از آن‌که منجر به تشنج شود از داروهای تب‌بر و روش پاشویه یا کم کردن لباس کودک برای پائین آوردن دمای بدن او استفاده کنید.

برای انجام پاشویه لازم نیست حتماً پاهای کودک را پاشویه کنید. ممکن است پای کودک نه تنها داغ نباشد که سرد هم باشد. برای انجام پاشویه می‌توانید یک دستمال را با آب ولرم (دمای بین 34 تا 35 درجه) خیس کنید و آن را روی پیشانی، سینه و پشت کودک قرار دهید.

داروی تب بر مناسب برای کودکان نیز که توسط دکتر تجویز می‌شود به طور معمول استامینوفون خوراکی و یا اگر تب کودک بالا باشد شیاف تب‌بر کودکان است.

برای جلوگیری از بازگشت تشنج چه کار کنیم؟

بعد از اولین تشنج کودکتان بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید جلوگیری از تشنج دوباره است. با اینکه تشنج کودکتان ناشی از تب بوده اما داروی تب‌بر در جلوگیری از تشنج دوباره هیچ کمکی نمی‌کند. به همین دلیل پزشکان مغز و اعصاب برای جلوگیری از تشنج دوباره از دو طریق درمان استفاده می‌کنند: 1) درمان مداوم 2) درمان گاهگاهی.

درمان مداوم: در این روش از داروهای ضد صرع مانند فنوباربیتال استفاده می‌شود. ولی این روش درمان به چند دلیل چندان توصیه نمی‌شود. این داروها عوارض بسیاری دارند و با توجه به این که امکان عود دوبارة تشنج بسیار کم است تجویز آن‌ها چندان توصیه نمی‌شود. همچنین تشنج‌ ناشی از تب در صورتی که عود کند باز هم از نوع تشنج خوش خیم است. اما در مواردی متخصصان استفاده از درمان مداوم را توصیه می‌کنند:

• اولین تشنج کودک در کمتر از یک سالگی او اتفاق بیفتد.
• تشنج او از نوع پیچیده باشد و یا در یک روز چند تشنج داشته باشد.
• سابقه صرع در خانواده کودک باشد.
• کودک در معاینة عصبی نشانه‌های از اختلال رشد داشته باشد.

درمان گاهگاهی: اما روش دوم برای پیشگیری از عود تشنج استفاده از درمان گاهگاهی است. درمان گاهگاهی از طریق شیاف دیازپام صورت می‌گیرد. کودک باید بعد از تشنج اول به بیمارستان برده شود تا هم جلوی بروز تشنج بعدی گرفته شود و هم سایر دلایل و موارد تشنج از جمله مننژیت در مورد کودک بررسی شود.