تب زمانی رخ می‌دهد که درجه حرارت بدن به دمای بالاتر از حد طبیعی برسد. تب معمولا خطرناک نیست، اما هنگامی که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد ممکن است روی جنین در حال رشد تاثیر بگذارد. در این مقاله از مجله درمانکده درباره علائم، دلایل و راه‌های از بین بردن تب در بارداری صحبت می‌کنیم. اگر در دوران بارداری به‌سر می‌برید، خواندن این مطلب می‌تواند به شما در رفع نگرانی‌هایتان کمک کند.
فهرست محتوا
علائم تب در بارداری ماه اول تا آخر
میانگین دمای بدن معمولا حدود ۹۸/۶ درجه فارنهایت (۳۷ درجه سانتی‌گراد) است، اما میزان آن در طول روز به طور طبیعی تغییر می‌کند. از سوی دیگر، افزایش جزئی دما لزوما به معنی تب نیست.
شما می‌توانید دمای بدن خود را در پنج ناحیه اندازه بگیرید:
- زیر بغل یا پیشانی: دمای بالاتر از ۹۹/۳ درجه فارنهایت یا ۳۷/۴ درجه سانتی‌گراد به عنوان تب تعریف می‌شود.
- دهان: اگر میزان آن بالاتر از ۱۰۰/۴ درجه فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتی‌گراد باشد، تب دارید.
- رکتوم (بخش انتهایی روده بزرگ) یا گوش: دمای بالاتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت یا ۳۸/۳ درجه سانتی‌گراد به معنی تب است.
سایر علائم تب در اوایل بارداری تا اواخر آن عبارت‌اند از:
- خستگی
- سرگیجه
- حالت تهوع
- احساس سرمای شدید و لرز
- احساس سرما و گرما به طور متناوب
- تعریق
علت تب بالا در بارداری
تب راهی است که بدن سعی می‌کند به کمک آن با عفونت مبارزه کند. علت تب در بارداری ممکن است به موارد زیر مرتبط باشد:
- سرماخوردگی
- آنفولانزا
- عفونت‌های گوش یا دستگاه تنفس
- عفونت‌های کلیه
- عفونت‌های دستگاه ادراری
- عفونت‌های تناسلی
- التهاب لوزه
- گاستروانتریت ویروسی (ویروس معده)
مسمومیت غذایی هم می‌تواند علت تب در بارداری باشد. این عارضه معمولا توسط ویروس‌ها و در موارد نادر توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود.
در صورت ابتلا به مسمومیت غذایی احتمالا علائم دیگری مثل درد شکم، حالت تهوع و استفراغ را هم تجربه می‌کنید. اسهال یا استفراغ ممکن است باعث کم‌آبی بدن و زایمان زودرس شود. بنابراین اگر مشکوک به مسمومیت غذایی هستید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
اثرات تب بر جنین
از عوارض تب در دوران بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. نقایص مادرزادی
بررسی ۴۶ مطالعه مختلف نشان داده است که بروز تب در سه ماه اول بارداری ممکن است خطر تولد نوزاد مبتلا به شکاف دهان، نقایص قلبی مادرزادی و نقص لوله عصبی را تقریبا ۱/۵ تا سه برابر افزایش دهد. با این حال، محققان در سایر مطالعات نتوانستند به شواهد کافی مبنی بر ارتباط بین تب و نقایص مادرزادی دست یابند.
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC)، زنانی که تب در دوران بارداری را گزارش می‌کنند، حداقل ۲ برابر بیشتر از دیگران احتمال دارد نوزادی با نقص لوله عصبی به دنیا بیاورند. با این حال، شواهد نشان می‌دهد که مصرف دوز توصیه‌شده اسید فولیک ممکن است این احتمال را کاهش دهد.
برای درک بهترین ارتباط تب با نقایص مادرزادی به تحقیقات بیشتری نیاز است. با این حال، به زنان باردار توصیه می‌شود درباره این موضوع با پزشک صحبت کنند تا وضعیت آن‌ها به صورت فردی بررسی شود.
بیشتر بدانیم: سرماخوردگی در بارداری؛ حفظ سلامت مادر و جنین با این روش‌ها
۲. اوتیسم
نتایج به دست آمده از یک مطالعه نشان داد که بین تب مادر و اوتیسم، به ویژه زمانی که تب در سه ماهه دوم بارداری رخ می‌دهد، ارتباط وجود دارد. در همین مطالعه مشاهده شد که تب مکرر ممکن است احتمال بروز این بیماری را به طور قابل‌توجهی بیشتر کند. از سوی دیگر، مصرف داروهای ضد تب می‌تواند خطر بروز اوتیسم را کاهش دهد.
زمان مراجعه به پزشک
تب معمولا نشانه یک بیماری جدی نیست، اما در دوران بارداری ممکن است عوارض ایجاد کند. اگر یکی از علائم زیر در دوران بارداری رخ داد، به دنبال کمک پزشکی باشید:
- تشنگی شدید
- کاهش حجم ادرار
- ادرار تیره
- سبکی سر
- کرامپ شدید
- درد شکم
- مشکل در تنفس
- سفتی گردن
- کاهش حرکت جنین
همچنین اگر تب پایین نیامد یا به هر دلیل دیگری نگران بودید، با متخصص زنان تماس بگیرید.
اگر در بارداری تب کردیم چه کنیم؟
برای درمان تب بالا در بارداری مهم است که پزشک ابتدا علت اصلی بروز آن را تشخیص دهد. پزشک بسته به عامل ایجاد تب، داروهای مختلفی را تجویز می‌کند.
۱. آنتی‌بیوتیک
اگر عفونت باکتریایی علت تب باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند. به طور کلی، متخصصان سلامت مصرف اکثر آنتی‌بیوتیک‌ها را برای کاهش تب در بارداری بی‌خطر می‌دانند. با این حال، ما فقط درباره ۱۰ درصد آنتی‌بیوتیک‌ها و تاثیر آن‌ها روی زنان باردار اطلاعات کافی داریم. بنابراین پزشک باید خطر استفاده از این داروها را ارزیابی کند و شما را در حین مصرف آن‌ها به دقت تحت نظر بگیرد.
بیشتر بدانیم: راهنمای بارداری سالم؛ آنچه مادران باردار باید بدانند!
۲. داروهای ضد ویروس
اگر در دوران بارداری متوجه علائم آنفولانزا شدید، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا در صورت لزوم برای شما داروی ضد ویروس تجویز کند. داروهای ضد ویروس زمانی اثرگذاری بیشتر دارند که آن‌ها را ظرف ۴۸ ساعت مصرف کنید.
۳. داروی بدون نسخه
زنان باردار نباید ایبوپروفن مصرف کنند، چرا که استفاده از این دارو در سه ماهه دوم با تولد نوزاد کم‌وزن مرتبط است. از سوی دیگر، مصرف آن در سه ماهه دوم و سوم ممکن است به آسم منجر شود. اما در صورت لزوم می‌توان از استامینوفن استفاده کرد. به نظر می‌رسد که استامینوفن بی‌خطرترین داروی ضد درد و تب‌بر برای دوران بارداری است. طبق گفته کارشناسان، زنان باردار فقط تا زمانی که تب دارند می‌توانند از این دارو استفاده کنند.
۴. درمان‌های خانگی
درمان تب در بارداری با طب سنتی شامل استراحت کردن و نوشیدن مایعات زیاد است. این راه‌کارها به کنترل علائم تب کمک می‌کنند و مدت زمان ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش می‌دهند.
اسید فولیک یک مکمل مهم برای زنان باردار است، چون احتمال تولد نوزاد با نقص لوله عصبی را کاهش می‌دهد. یک مطالعه روی زنانی که درست قبل از بارداری یا در اوایل بارداری تب داشتند، نشان داد کسانی که کمتر از ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک در روز مصرف می‌کردند بیشتر از سایرین در معرض خطر تولد نوزاد با نقص لوله عصبی بودند.
از آنجا که بروز بیماری در دوران بارداری می‌تواند سلامت جنین در حال رشد را به خطر بیندازد، ضروری است قبل از امتحان کردن هر نوع درمان خانگی به پزشک مراجعه کنید.
بهترین راه پیشگیری از تب در بارداری چیست؟
جلوگیری از تب در بارداری همیشه امکان‌پذیر نیست، اما ممکن است با راه‌کارهای زیر بتوان خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با آن را کاهش داد:
- دریافت واکسن آنفولانزا
- شستن دست‌ها بعد از استفاده از سرویس بهداشتی یا قبل از آماده کردن غذا و خوردن آن
- دوری کردن از افراد بیمار
بیشتر بدانیم: خشکی پوست در بارداری نشانه چیست؟ چطور درمان می‌شود؟
کلام پایانی تب در بارداری
تب معمولا نشانه یک مشکل جدی نیست، اما مراجعه به پزشک برای شناسایی علت اصلی بروز آن ضروری است. چون بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که تب در دوران بارداری با افزایش خطر سقط جنین، اوتیسم یا نقایص مادرزادی مرتبط است.
اگر در دوران بارداری با مشکل تب مواجه شدید، در اسرع وقت به دکتر زنان مراجعه کنید. برای مشورت با پزشک می‌توانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید. در درمانکده علاوه بر سیستم نوبت‌دهی حضوری، امکان اخذ نوبت جهت مشاوره آنلاین با متخصص زنان فراهم شده است.
سوالات متداول
تب معمولا نشانه یک بیماری عفونی از جمله سرماخوردگی، آنفولانزا، التهاب لوزه، گاستروانتریت ویروسی، عفونت کلیه، عفونت دستگاه ادراری یا عفونت دستگاه تنفس است.
تب همیشه نشانه یک بیماری جدی نیست، اما علت بروز آن باید توسط پزشک مشخص شود. چون ممکن است بیماری زمینه‌ای که باعث تب شده است روی سلامت جنین تاثیر بگذارد.
اگر دمای اندازه‌گیری‌شده به روش دهانی از ۳۸ درجه سانتی‌گراد بالاتر باشد و علائمی مانند لرز، سردرد و تعریق را تجربه کنید، ممکن است سلامت جنین در معرض خطر قرار بگیرد. در سایر موارد هم لازم است به پزشک مراجعه کنید تا علت افزایش دمای بدن مشخص شود.
تب لزوما باعث سقط جنین نمی‌شود، اما می‌تواند نشانه عفونت باشد و عفونت با سقط جنین مرتبط است.
مراجعه به پزشک اولین کاری است که باید انجام دهید. پزشک می‌تواند مناسب‌ترین روش پایین آوردن تب در بارداری را به شما پیشنهاد دهد.
استراحت کردن و مصرف مایعات فراوان می‌تواند به کنترل علائم تب کمک کند. قبل از مصرف داروهای تب‌بر بدون نسخه حتما با پزشک مشورت کنید، چون ممکن است بعضی از آن‌ها برای شما مناسب نباشند.
بعضی از افراد معتقدند که گرگرفتگی در دوران بارداری نشان‌دهنده پسر بودن جنین است، اما این ادعا توسط مطالعات علمی تایید نشده است. ذکر این نکته ضروری است که گرگرفتگی با تب متفاوت است. برخلاف تب، دمای بدن در گرگرفتگی افزایش نمی‌یابد.
منابع: medicalnewstoday, healthline
