جوش های هورمونی یکی از معضلات پوستی آزاردهنده محسوب می‌شوند که اغلب افراد آن را در دوران بلوغ و جوانی تجربه می‌کنند. این جوشها نتیجه افزایش سطح هورمون تستوسترون (هورمون مردانه) در بدن هستند و برای درمان آن‌ها حتما به مداخله دکتر غدد نیاز است. معمولا آکنه‌های هورمونی روی پوست چرب و قسمتهایی مانند پیشانی، بینی و چانه ایجاد می‌شوند.
این نوع جوشها در زنان به دلیل تغییرات هورمونی که در دوره‌های مختلف زندگی تجربه می‌کنند (مانند پریودی، بارداری و… ) شایع‌تر است؛ با این حال مردان هم در نواحی مختلف صورت خود با جوش های هورمونی مواجه می‌شوند.
اگر شما هم از وجود جوشهای مختلف روی صورت خود کلافه شده‌اید اما نمی‌دانید آکنه‌ها از چه نوعی هستند و چگونه باید از شر آن‌ها خلاص شد، در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم جوش های هورمونی به چه صورت است و روش درمان آن‌ها چیست.
فهرست محتوا:
منظور از جوش های هورمونی چیست؟
آکنه یا جوش های هورمونی (Hormonal Acne) نتیجه تغییرات هورمون در بدن هستند. زمانی که برخی هورمون‌های خاص مانند هورمون تستوسترون در بدن به میزان بیشتری تولید شوند، سطح چربی پوست افزایش می‌یابد و باعث تحریک آن می‌شود.
هورمون تستوسترون نوعی آندروژن به‌شمار می‌آید که ترشح چربی و سبوم بدن را افزایش می‌دهد. نتیجه این امر مسدود شدن فولیکول مو در لایه سطحی پوست و بروز آکنه است. به طور کلی چربی متعادل پوست به شادابی، شفافیت و جوانی پوست کمک می‌کند اما زمانی که ترشح چربی بیش از حد باشد و بدن سبوم اضافی تولید کند، شرایط برای بروز آکنه و جوشهای هورمونی فراهم می‌شود.
بیشتر بدانید: هورمون درمانی در یائسگی و حقایقی که باید بدانید
فرآیند ایجاد جوش های هورمونی چگونه است؟
این نوع جوشها در طول یک فرآیند چهار مرحله‌ای ایجاد می‌شوند؛ از جمله:
تولید هورمون‌ها
جوش های هورمونی قبل از پریود نتیجه افزایش سطح تولید آندروژن در بدن هستند. در این شرایط هورمون تستوسترون افزایش می‌یابد و بدن برای ترشح چربی بیشتر تحریک می‌شود؛ بنابراین شما احساس می‌کنید پوست صورت‌تان چرب‌تر شده است.
مسدودشدن فولیکول‌های مو
افزایش سطح چربی پوست در مرحله بعد باعث مسدودسازی فولیکول‌های پوست و مو می‌شود. این روند تعدادی جوشهای سرسفید روی پوست ایجاد می‌کند که در نهایت به جوشهای سرسیاه تبدیل خواهند شد.
عفونت باکتریایی
جوشهای سرسیاه حاوی مقداری باکتری در درون خود هستند که باعث ایجاد التهاب، عفونت و درد در ناحیه آسیب‌دیده می‌شوند.
التهاب پوست
بروز قرمزی، درد، تورم و التهاب، نوعی واکنش بدن در برابر عفونت باکتریایی ایجادشده در ناحیه فولیکول آسیب‌دیده است.
جوش های هورمونی چه شکلی هستند؟
آکنه‌های هورمونی دوران بلوغ و جوانی اغلب در ناحیه T صورت (پیشانی، بینی و چانه) دیده می‌شوند و به صورت خفیف، متوسط تا شدید بروز پیدا می‌کنند. از طرفی امکان بروز جوشهای هورمونی بر روی فک، گونه و اطراف لب در بزرگسالی وجود دارد.
نوع خفیف این جوشها معمولا بدون درد است و ظاهری شبیه به جوشهای سرسفید یا سرسیاه دارند. جوش های هورمونی خفیف معمولا بدون نیاز به مداخله پزشک پس از گذشت چند روز برطرف می‌شوند. اما جوشهای هورمونی متوسط تا شدید اغلب دارای ضایعه ملتهب هستند و به شکل جوش بزرگ دارای عفونت بروز پیدا می‌کنند.
این نوع آکنه‌ها معمولا گره‌های حاوی مایع روی پوست صورت به وجود می‌آورند. برای اطمینان از اینکه آکنه شما از نوع جوش های هورمونی متوسط تا شدید است یا خیر، می‌توانید با متخصص پوست آنلاین درمانکده مشورت کنید.
بیشتر بدانید: کاربرد هورمون آدرنالین در بدن
جوش های هورمونی در زنان
عوارض ناشی از افزایش سطح هورمون تستوسترون خانم‌ها با توجه به میزان حساسیت بدن آن‌ها متفاوت است. اغلب زنان با اختلال در میزان ترشح این هورمون، دچار آکنه‌های هورمونی در نقاط مختلف بدن و صورت می‌شوند.
در چنین شرایطی ایجاد جوش های هورمونی قبل از پریود شدت بیشتری پیدا می‌کند و معمولا پس از اتمام این دوره برطرف می‌شود. با این حال اگر آکنه‌های هورمونی شما از نوع شدید است و پس از پریود برطرف نمی‌شود، حتما به متخصص پوست مراجعه کنید.
جوش های هورمونی در مردان
اگر میزان ترشح هورمون تستوسترون در آقایان بسیار شدید باشد، احتمال تولید چربی بیشتر و بسته شدن منافذ پوست وجود دارد که نتیجه آن ایجاد جوشهای هورمونی در صورت یا بدن است. در این مواقع بهتر است آقایان به دکتر متخصص پوست مراجعه کنند تا پس از کنترل میزان ترشح هورمون‌ها، آکنه‌های پوستی برطرف شوند.
بیشتر بدانید: آزمایش پرولاکتین چیست و چرا تجویز می‌شود؟ + شرایط آزمایش و تفسیر جواب
روش درمان جوش های هورمونی
برای درمان آکنه‌های هورمونی ابتدا میزان آسیب‌دیدگی صورت و بدن بررسی می‌شود. سپس پزشک بر اساس نوع جوش و مدت زمان ایجاد آن بهترین درمان جوش های هورمونی را انتخاب می‌کند. به طور کلی راه‌کارهای درمانی برای از بین بردن این جوشها شامل موارد زیر هستند:
درمان خانگی جوش های هورمونی
موثرترین روش بهبودی جوشهای هورمونی، تغییر سبک زندگی است. سبک زندگی سالم به شما کمک می‌کند تا همیشه پوستی شفاف و تمیز داشته باشید و دچار مشکلاتی مانند آکنه‌های هورمونی نشوید.
با وجود اینکه تغییرات سبک زندگی راه‌کار اصلی درمان آکنه هورمونی نیستند؛ اما رعایت آن‌ها در کنار درمان پزشکی می‌تواند در بلندمدت باعث افزایش سرعت روند بهبودی شود. اقدامات موثر در این راستا عبارت‌اند از:
- از خاراندن و دست‌کاری جوش های هورمونی پرهیز کنید.
- از محصولات شیمیایی سخت و خشن برای شستشوی صورت استفاده نکنید.
- اگر تعریق صورت‌تان زیاد نیست، بیش از ۲ بار در طول روز پوست صورت خود را نشویید.
- مصرف روزانه یک فنجان چای سبز به سلامت پوست شما کمک می‌کند.
- استفاده از ماسک‌های ضد جوش را در طول هفته فراموش نکنید.
- مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
درمان پزشکی آکنه‌های هورمونی
پزشک برای درمان جوش های هورمونی شدید داروهای زیر را تجویز می‌کند:
- کرم‌های موضعی: پزشک برای درمان آکنه‌های هورمونی شدید، رتینوئیدها را تجویز می‌کند که از مشتقات ویتامین A محسوب می‌شوند و اثربخشی بالایی در ترمیم و بازسازی پوست دارند. کرم‌های ترتینوئین و یک نوع رتینوئیک‌اسید، پرفروش‌ترین رتینوئید موضعی ضد آکنه هستند که طبق تجویز پزشک باید در فاصله زمانی مشخص روی صورت مالیده شوند.
- قرص‌ها: پزشک برای درمان سریع جوش های هورمونی، رتینوئید‌های خوراکی مانند ایزوترتینوئین (Isotretinoin) را تجویز می‌کند. قرص راکوتان (Roaccutane) شناخته‌شده‌ترین رتینوئیدی است که نقش موثری در درمان منافذ بسته ناشی از التهاب، چربی و عفونت پوست صورت دارد.
- آنتی‌بیوتیک‌ها: معمولا پزشک برای درمان آکنه‌های هورمونی شدید در کنار رتینوئیدها، آنتیبیوتیک تجویز می‌کند. تتراسایکلین (Tetracycline)، کلیندامایسین (Clindamycin)، اریترومایسین (Erythromycin)، داکسی سایکلین (Doxycycline) و مینوسایکلین (Minocycline) بهترین آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که از شدید شدن آکنه‌های هورمونی جلوگیری می‌کنند.
- داروهای هورمونی: اگر آکنه‌های هورمونی با داروهای بالا درمان نشوند، از قرص‌های هورمونی مانند قرص ضد بارداری استفاده می‌کنند. این نوع قرص روش درمانی موثر برای از بین بردن جوش های هورمونی زنانه است.
بیشتر بدانید: هورمون های زنانه و اثرات آن ها
درمان جوش های هورمونی در طب سنتی
برای درمان آکنه‌های خفیف هورمونی و پاک‌سازی پوست می‌توانید از گیاهان دارویی موثر در طب سنتی که در جدول زیر معرفی کرده‌ایم، استفاده کنید:
| چای سبز | مقداری چای سبز را بگذارید با یک لیوان آب دم بکشد و پس از اینکه کاملا خنک شد روی صورت اسپری کنید. |
| روغن درخت چای | استفاده موضعی روغن پنج درصد درخت چای می‌تواند به درمان جوشهای خفیف هورمونی کمک کند. |
| رازیانه | مصرف رازیانه با خواص ضد میکروبی باعث بهبود جوش های هورمونی خفیف می‌شود. |
| سیر | سیر یک آنتی‌باکتریال بسیار قوی است و نقش موثری در بهبود آکنه‌های هورمونی دارد. |
| عسل | مقداری عسل را به آرامی روی جوش هورمونی بگذارید و شاهد معجزه خواص آنتی‌باکتریال آن باشید. |
| نعناع | تهیه ماسک صورت از عصاره نعناع به دلیل خواص آنتی‌باکتریال و خنک‌کنندگی برای بهبودی آکنه‌های هورمونی موثر است. |
بروز جوش های هورمونی در بارداری طبیعی است؟
در دوران بارداری بدن زنان تغییرات هورمونی زیادی را تجربه می‌کند. نتیجه این تغییرات، فعال شدن غدد چربی پوست، تولید سبوم بیشتر، بسته شدن منافذ و در نتیجه ایجاد آکنه‌های هورمونی است.
معمولا پس از اتمام دوران بارداری، جوشهای هورمونی خودبه‌خود برطرف می‌شوند؛ بنابراین نیازی به استفاده از قرص‌های شیمیایی و آنتیبیوتیک نیست. شما می‌توانید برای بهبودی آکنه‌های هورمونی دوران حاملگی از روش‌های درمانی موثر در طب سنتی استفاده کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
جوش های هورمونی به دلیل تغییرات هورمونی بدن ایجاد می‌شوند و معمولا در زنان شایع‌تر هستند. این جوشها به دلیل اندازه و ظاهر ناخوشایند، اعتمادبه‌نفس زنان و مردان را کاهش می‌دهند و در صورت عدم درمان ممکن است باعث ایجاد جای جوش روی صورت شوند. بهترین روش درمان آکنه‌های هورمونی تغییر سبک زندگی و مراجعه به متخصص غدد است.
اگر به دنبال پزشک باتجربه و ماهر هستید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از طریق سیستم نوبت‌دهی آنلاین با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر متخصص غدد آشنا شوید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا ضمن بررسی نظر سایر کاربران برای مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین با متخصص غدد یا سایر تخصص ها نوبت بگیرید.
بیشتر بدانید: آزمایش هورمون تستوسترون چیست؟
سوالات متداول
با تغییر سبک زندگی می‌توانید آکنه‌های خفیف هورمونی را برطرف کنید، اما برای درمان جوشهای متوسط تا شدید هورمونی باید حتما توسط متخصص پوست معاینه شوید.
معمولا آکنه‌های خفیف هورمونی را می‌توان به کمک راه‌کارهای درمان خانگی برطرف کرد. اما آکنه‌های شدید به زمان بیشتری برای بهبودی قطعی نیاز دارند؛ از همین‌رو باید دوره مصرف قرص یا آنتی‌بیتویک‌های تجویزی توسط متخصص کامل شود.
این جوشها اغلب در پیشانی، بینی یا چانه دیده می‌شوند.
منابع: clevelandclinic | healthline
