کمال گرایی چیست و چگونه می‌توانیم بر آن غلبه کنیم؟

کمالگرایی یکی از مشکلاتی است که بیش‌تر افراد به نوعی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. اما از چگونگی آن اطلاعی ندارند. کمال گرایی به شکل بیمارگونه آن یعنی داشتن معیارها و خواسته‌های بسیار سطح بالا که غیر واقع گرایانه هستند و عملاً نمی توانند انجام شوند. بنابراین فرد کمال گرا در مواجهه با شرایط احساس گناه و شرم کرده و شروع به سرزنش خود می کند.

معنای لغوی این کلمه یعنی این‌که شما برای رسیدن به بهترین خود در محدوده عقلانی و واقعیت تلاش می کنید. طبق این تعریف شما با آگاهی و اطلاعات درست و بیشتر در مسیر حرکت می کنید. اگر هم شکست خوردید، دوباره تلاش می کنید تا اوضاع را در جهت بهبود اوضاع پیش ببرید.

در ادامه این مطلب هر جا در مورد کمال گرایی صحبت کنیم منظورمان کمال گرایی غیرواقع گرایانه است. در حقیقت منظور ما کمال گرایی است که باعث خود سرزنشی می‌شود.

مشاهده بیشتر : لیست متخصص روان پزشک

چرا باید با کمال گرایی مقابله کنیم؟

در صورتی که کمال گرایی به عنوان یک خصیصه مثبت برای کسب انگیزه بیش‌تر استفاده شود، می‌تواند سبب رشد و توسعه شخصیت فرد شود. اما کمال گرایی غیر واقع گرایانه می‌تواند زندگی را به ورطه نابودی بکشاند. کمال گرایی واقع گرایانه :

• لذت از زندگی را از شما می گیرد.
• اعتماد به نفس شما را از بین می‌برد.
• انرژی و توانایی انجام کار را از شما می گیرد.
• اشتیاق شما را برای تجربه های جدید می گیرد.
• توانایی رشد و پیشرفت شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

چگونه می توان بر کمال گرایی غلبه کرد؟

۱) کمال گرایی را در خود تشخیص دهید.

بزرگترین مشکلی که بسیاری از افراد با آن دست به گریبانند این است که اغلب افراد نمی دانند که کمال گرا هستند. زیرا تصور می‌کنند که دلیل خواسته‌های درونی آن‌ها به این دلیل است که “استانداردهای بالاتری برای زندگی دارند و برای رسیدن به آن‌ها تمام تلاش خود را می‌کنند”.

شما می‌توانید برای تشخیص کمال گرایی خود به سوالات زیر پاسخ دهید:

• آیا برای رسیدن به استانداردهای ذهنی خود با مشکل مواجه می‌شوید؟
• آیا نرسیدن به استانداردهای ذهنی خود احساس ناکامی، افسردگی، اضطراب یا خشم دارید؟
• آیا بیشتر استانداردهای تعیین شده توسط شما، از نظر دیگران بسیار سطح بالا هستند؟
• آیا انجام دادن یک کار مشخص در یک بازه زمانی مشخص، برای شما دشوار است؟
• آیا انجام کارهای خود را مدام به عقب می اندازید؟
• آیا تصمیم گیری برای شما مشکل است؟
• آیا از شکست خوردن واهمه دارید؟

در صورتی که پاسخ شما به سوالات بالا مثبت است، شما یک فرد کمال گرا هستید و باید آن را جدی بگیرید. برای رفع این مشکلات می‌توانید از کمک یک روانشناس بهره بگیرید.

۲) بایدها را رها کنید.

برای این کار شما باید در طی روز جمله های باید داری که به ذهنتان می آید را بنویسید. پس از آن می‌توانید بررسی کنید که در طی یک روز، چند تا باید برای رفتار و تصمیم های خود استفاده می کنید؟ به عنوان مثال برخی از این بایدها عبارتند از :

باید درس بخوانم، باید کار خوب پیدا کنم، باید اول شوم، باید خیلی ورزش کنم و …

وقتی شما بایدهای زیادی برای خودتان تعیین می کنید در واقع باعث ایجاد ترس، مقاومت و بی حرکتی در خود می شوید. بنابراین هرگاه جمله ای باید داری به ذهنتان رسید، سریع به جای آن از خود بپرسید “من چه احتیاج و خواسته واقعی دارم؟ “

بنابراین می توانید به خود بگویید “من نیاز دارم که کار بهتری پیدا کنم” یا “خواسته و آرزوی من پیدا کردن یک کار بهتر و مناسب تر است.”

این روش فکر کردن سبب می شود که شما راحت تر بتوانید به دنبال شغل بهتر بگردید. تایید این جمله بیشتر بر نیازها و احتیاجات شما است تا ترس ها و نگرانی ها، به همین دلیل به شما انگیزه بیش‌تری برای حرکت رو به جلو می‌دهد.

۳) فرق بین تلاش زیاد کردن و کمال گرایی را یاد بگیرید

تلاش سالم، تلاشی است که شما را برای رسیدن به بهترین‌ها سوق می‌دهد. زیرا باعث می‌شود شما از خودتان راضی باشید و مطمئن شوید که همیشه می‌توانید به سمت بهتر شدن حرکت کنید.

اما کمال گرایی، یک احساس ذهنی است که به شما می گوید نه شما و نه هیچ چیز دیگر به اندازه کافی خوب نیست. به عبارت دیگر شما فکر می کنید حتما باید به استاندارد بسیار بالایی که تعیین کرده اید برسید تا حس خوبی داشته باشید. بنابراین از انگیزه و امید شما می‌کاهد.

۴) اهداف خود را براساس واقعیت انتخاب کنید

دستیابی به اهدافی که افراد کمال گرا تعیین می‌کنند، ممکن نیست. به همین دلیل باعث می‌شود که این افراد به مرور زمان عصبانی و درمانده شوند. زیرا تلاش برای رسیدن به اهداف تعیین شده بی‌نتیجه به نظر می‌رسد.

و اما راه حل چیست؟

باید اهداف واقعی انتخاب کنید که قابل دستیابی هستند. پس از رسیدن به یک هدف، هدف واقعی بعدی را کمی سخت تر انتخاب کنید. به این ترتیب شما رشد و پیشرفت خواهید کرد.

مشاهده بیشتر : لیست متخصص روان شناس

۵) از مسیر لذت ببرید

اگر شما کمال گرا هستید، تنها مقصد برای شما اهمیت دارد و تمام تمرکز شما روی مقصد است. بنابراین از مسیر لذت نمی‌برید. اگر کمال گرا هستید :

• اگر شما شغل خود را دوست ندارید و راضی نیستید، نمی‌توانید از درآمد و کارهایی که به واسطه می توانید انجام دهید لذت ببرید.
• اگر هنوز نمی توانید مانند موسیقی‌دان های مشهور قطعات را بنوازید. بنابراین نمی‌توانید از نواختن قطعاتی که به خوبی یاد گرفته اید لذت ببرید.
• اگر امروز نتوانستید ورزش کنید، از پیاده روی حتی کوتاه مدت هم نمی‌توانید لذت ببرید.

بنابراین نباید در هیچ شرایطی اجازه دهید که کمال‌گرایی زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد و خراب کند.

[sibwp_form id=1]

برای درمان کمال گرایی می‌توانید از راهنمایی‌های روانشناس و روانپزشک استفاده کنید. البته برای دریافت این راهنمایی‌ها لزومی ندارد که صبر کنید تا در زمان ممکن از این راهنمایی‌ها بهره ببرید. می‌توانید رزرو نوبت خود را در یک چشم بر هم زدن به صورت آنلاین از طریق درمانکده انجام دهید.

تیم درمانکده پس از بررسی نیازهای بیماران مختلف و پزشکان، امکان نوبت دهی از بهترین روانشناسان و روانپزشکان تهران را در سایت خود فراهم کرده است. برای انتخاب روانپزشک یا روانشناس مورد نظر خود بدون نیاز به مراجعه حضوری و تماس با مطب، می‌توانید برای دریافت نوبت به لیست بهترین پزشکان روانشناس مراجعه کرده و با توجه به اولین نوبت خالی پزشک، نظرات بیماران، تلفن مطب و آدرس مطب، نوبت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید.