سرطان طحال چیست؟ علت، علائم + ۵ ماده غذایی برای کنترل آن

سرطان طحال (Spleen cancer یا splenic cancer) می‌تواند با تورم و دردهای شکمی و تب همراه باشد. طحال اندامی است که در زیر قفسهٔ سینه قرار دارد. این اندام بخشی از سیستم لنفاوی و ایمنی بدن است. آسیب به آن می‌تواند سیستم دفاعی بدن را ضعیف کند. این مجله درمانکده اطلاعات بیشتری از علت این بیماری، راه‌های درمان و تکنیک‌های تشخیص آن را ارائه می‌دهد.

سرطان طحال چیست؟

سرطان طحال هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های طحال به طور غیرطبیعی رشد می‌کنند و تکثیر می‌شوند. این سلول‌ها نمی‌توانند کارکرد طبیعی سلول‌های سالم را انجام دهند و ممکن است به عضوهای دیگر بدن یا بافت‌های اطراف نفوذ کنند. از مهمترین وظایف آن می‌توان به مواردی مانند تولید سلول‌های سفید خون، محافظت از بدن در مقابل عفونت‌ها و حذف سلول‌های خراب و قدیمی اشاره کرد.

سرطان طحال چه علائمی دارد؟

سرطان طحال در مراحل اولیه ممکن است بدون علائم و نشانه‌های واضحی باشد. معمولا بیماری زمانی که به مراحل پیشرفته می‌رسد، علائمی خاصی را نشان می‌دهد. در ادامه برخی از آنها را مطالعه می‌کنید؛ البته باید بدانید همه بیماران نشانه‌های را یکسان تجربه نخواهند کرد، همچنین شدت علائم در افراد متفاوت خواهد بود:

• درد: که در ناحیه شکم، سمت چپ بالا یا پشت ظاهر شود. معمولاً درد در مراحل پیشرفته شدیدتر می‌شود.
• تورم: افزایش حجم این اندام می‌تواند باعث تورم شکم شود.
• تب بدون دلیل مشخص: افزایش دمای بدن بدون علت قابل توجیه، مانند عفونت، ممکن است نشانه‌ای از وجود سرطان طحال باشد.

• خونریزی غیرطبیعی: ممکن است بیمار در مواردی خونریزی غیرمعمولی داشته باشد، مانند خونریزی مداوم از لثه‌ها، خونریزی از بینی یا خونریزی روده.
• لاغری بی‌دلیل: کاهش وزن بی‌دلیل و لاغری بدون تغییرات در رژیم غذایی و فعالیت جسمانی ممکن است نشانگر وجود این سرطان باشد.

مهم است بدانید که این علائم و نشانه‌ها ممکن است نتیجه‌ی بیماری‌های دیگر نیز باشند. برای تشخیص صحیح و دقیق نیاز به مشاوره و بررسی توسط پزشک دارید. در صورتی که این نشانه‌ها را تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک خود مراجعه و وضعیت خود را مطرح کنید.

بیشتر بدانید: پلاکت خون پایین خطرناک است؟

علت ابتلا به توده طحال چیست؟

پزشکان علت دقیق ابتلا به سرطان طحال را نمی‌دانند. اما عوامل زیر می‌توانند احتمال ابتلا به آن را افزایش دهند:

• فاکتورهای ژنتیک و ارثی: وجود تغییرات ژنتیکی و ارثی در سلول‌های طحال می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. اگر در خانواده شما افرادی با این بیماری یا سایر بیماری‌های خونی و لنفوم وجود داشته باشند، خطر برای شما نیز بیشتر است.
• سابقه بیماری لوسمی: افرادی که در گذشته به بیماری لوسمی (سرطان خون) مبتلا بوده‌اند، در معرض خطر بیشتری برای سرطان طحال قرار دارند.
• عفونت‌ها: برخی از عفونت‌ها نیز ممکن است با افزایش خطر سرطان طحال مرتبط باشند. به عنوان مثال، عفونت با ویروس اپشتین-بار (EBV) که با بیماری لوسمی و لنفوم هوچکین (Hodgkin’s lymphoma )در ارتباط است، می‌تواند ریسک آن را افزایش دهد.
• عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند مواد شیمیایی مضر و ترکیباتی مانند آزبست (Asbestos)، بنزن (Benzene)، رادون (radon، نوعی مادهٔ رادیواکتیو) و تعدادی از آفت‌کش‌ها می‌تواند خطر سرطان طحال را افزایش دهد.
• سن و جنسیت: خطر این سرطان با افزایش سن بیشتر می‌شود. همچنین، زنان ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند.

مهم است بدانید که وجود این عوامل خطر، به تنهایی نمی‌توانند ابتلا به این سرطان را تضمین کنند و بسیاری از افراد بدون وجود این عوامل هم به این بیماری مبتلا می‌شوند.

بیشتر بدانید: برداشتن طحال در کودکان و بزرگسالان

روش تشخیص سرطان طحال چگونه است؟

روش‌های تشخیصی رایج برای سرطان طحال شامل موارد زیر است:

• بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه بالینی: پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی را بررسی و نشانه‌ها و علائم را جمع‌آوری می‌کند. سپس معاینه بالینی را با ارزیابی ناحیه شکم و طحال انجام خواهد داد.
• آزمایش‌های خونی: آزمایش خون ممکن است شامل شاخص‌هایی مانند تعداد سلول‌های خون، اندازه طحال و آنزیم‌های کبدی باشد. تغییرات غیرطبیعی در آنها ممکن است نشان‌دهندهٔ وجود این بیماری باشد.
• سونوگرافی: این روش از امواج صوتی برای تصویربرداری طحال استفاده می‌کند. پزشک با استفاده از سونوگرافی، اندازه، شکل و ساختار طحال را بررسی می‌کند.
• توموگرافی کامپیوتری (CT Scan): در این روش، با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر، تصاویر دقیقی از طحال و سایر اندام‌های شکمی بدست می‌آید. این روش ممکن است به تشخیص و بررسی گسترش سرطان در طحال و نفوذ به اندام‌های اطراف کمک کند.
• بیوپسی (biopsy): در این روش، پزشک نمونه‌ای از بافت طحال را برای بررسی جمع‌آوری می‌کند و به آزمایشگاه ارسال خواهد کرد. این روش می‌تواند نوع سلولی که در سرطان وجود دارد را تشخیص دهد و به تعیین استراتژی درمانی کمک کند.
• تصویربرداری های دیگر: پزشک ممکن است روش‌های تصویربرداری مانند MRI (تصویربرداری مغناطیسی) و PET را برای تشخیص و ارزیابی سرطان طحال تجویز کند. در تصویربرداری PET، تصاویر سه بعدی از اندام‌های بدن تهیه می‌شود. در طی آن پزشک متخصص از مقدار بسیار کمی از مواد رادیواکتیو استفاده می‌کند. این مواد به شناسایی سلول‌های سالم از غیر طبیعی کمک می‌کنند.

بیشتر بدانید: تری گلیسیرید خون چیست و چه اهمیتی دارد؟

تشخیص این بیماری به همکاری مستمر پزشکان متخصص در زمینه‌هایی مختلف بستگی دارد. آنها پس از بررسی نتایج آزمایش‌های تصویربرداری و تست‌ها خون، بهترین گزینهٔ درمانی را به بیمار پیشنهاد خواهند کرد. کنترل بیماری، کاهش درد و جلوگیری از عود بیماری از اهداف اصلی پزشکان در این زمینه است.

در صورت لزوم می توانید با دکتر آنکولوژِی آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص آنکولوژِی مراجعه کنید

آیا توده طحال درمان دارد؟

گزینه‌های درمان سرطان طحال می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• جراحی (Surgery): در مراحل اولیه و محدود سرطان، جراحی برای برداشتن طحال (splenectomy) ممکن است به عنوان گزینه درمانی استفاده شود.
• شیمی درمانی (Chemotherapy): استفاده از داروهای شیمی درمانی برای نابودی سلول‌های سرطانی در طحال استفاده می‌شود. پزشک این داروها را به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز می‌کند.
• رادیوتراپی (Radiation therapy): در این تکنیک، پزشک متخصص اشعه X یا گاما را به منطقه سرطانی انتقال می‌دهد تا سلول‌های سرطانی را تخریب کند.
• درمان هدفمند مولکولی (Targeted therapy): این روش‌ها بر اساس ویژگی‌های مولکولی سلول‌های سرطانی هدفمند عمل می‌کنند. این شامل داروهایی است که به طور خاص به مسیرهای سیگنالی‌های سلول‌های سرطانی متصل می‌شوند و رشد آن‌ها را متوقف می‌کنند.
• درمان هورمونی: برخی از انواع سرطان طحال می‌توانند مربوط به هورمون باشند. درمان هورمونی، با استفاده از داروها یا سایر روش‌ها، تاثیر هورمون‌ها را در بیمار کاهش می‌دهد.
• ایمونوتراپی (Immunotherapy): این تکنیک با تحریک سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی عمل می‌کند. این می‌تواند پاسخ ایمنی در برابر سرطان را تقویت کند و ممکن است در درمان انواع خاصی از این سرطان استفاده شود.

تکنیک درمان این بیماری به وضعیت بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد. گاهی اوقات پزشک متخصص از ترکیب چند روش برای درمان استفاده می‌کند.

برای سرطان طحال چه بخوریم؟

تغذیه سالم و مناسب می‌تواند در فرآیند درمان سرطان طحال مفید باشد. هرچند که تغذیه مناسب تنها بخشی از درمان است و نباید به تنهایی به جای درمان‌های پزشکی استفاده شود. در هر صورت، می‌توانید با تغذیه سالم و انتخاب غذاهای مناسب به بهبود سلامتی کمک کنید. در ادامه چند راهنمایی برای تغذیه در صورت ابتلا به این بیماری را مطالعه می‌کنید:

1. مصرف مواد غذایی مغذی: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، محصولات غله کامل، پروتئین‌های سالم مانند ماهی، مرغ، گوشت سفید و لبنیات کم چرب می‌تواند به عنوان منابع مهمی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها به شمار روند.
2. مصرف فیبر بالا: نخود، لوبیا، سبزیجات، میوه‌ها و محصولات غله کامل، که غنی از فیبر هستند، می‌توانند به بهبود گوارش و کاهش خطر بروز مشکلات گوارشی کمک کنند.
3. مصرف چربی‌های سالم: انتخاب چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، روغن کانولا، آووکادو و ماهی‌های چرب مانند ماهی سردابی می‌تواند مفید باشد. از مصرف چربی‌های اشباع زیاد مثل گوشت قرمز و دیگر محصولات چربی حیوانی باید خودداری کنید.
4. مصرف مقدار کافی آب: مطمئن شوید که همیشه به مقدار کافی آب می‌نوشید و بدن با کم‌آبی مواجه نیست.
5. حذف یا محدودیت در مصرف مواد غذایی مضر: مصرف غذاهای پرچرب، شیرینی‌ها، غذاهای آماده، نمک و الکل باید محدود شود. این اقدامات به کاهش عوارض جانبی درمان و حفظ وزن سالم کمک می‌کنند.

همچنین، بهتر است با متخصص تغذیه مشورت کنید، زیرا توصیه‌های آنها بر اساس ویژگی‌های شخصی و شرایط درمانی خاص شما تغییر می‌کند.

بیشتر بدانید: آزمایش اسید اوریک خون چیست؟

چگونه از بروز توده طحال جلوگیری کنیم؟

راهی برای پیشگیری از سرطان طحال وجود ندارد، با این حال، می‌توانید اقداماتی را انجام دهید که خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد:

• سبک زندگی سالم: رعایت سبک زندگی سالم شامل مصرف میوه‌ها، سبزیجات و محصولات غله کامل، و نیز ورزش منظم و کاهش استفاده از مواد مخدر و الکل می‌شود.
• مراقبت از سیستم ایمنی: تقویت سیستم ایمنی بدن می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف، از جمله سرطان طحال، مفید باشد. این شامل مصرف غذاهای سالم، خواب کافی، کاهش استرس و از همه مهم‌تر، واکسیناسیون منظم برای پیشگیری از عفونت‌ها است.
• کنترل عوامل خطر قابل تغییر: برخی عوامل خطر قابل تغییر مانند چاقی، دیابت، فشار خون بالا و سیگار ممکن است با افزایش خطر ابتلا به سرطان طحال مرتبط باشند.
• رعایت بهداشت شخصی: حفظ بهداشت شخصی، از جمله شستن دست‌ها به طور منظم و قبل از خوردن غذا، از عوامل مهم در پیشگیری از عفونت‌ها و برخی بیماری‌هایی است که ممکن است به این سرطان مرتبط باشند.

اگر شما یا عزیزانتان در معرض خطر بالقوه سرطان طحال هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا به شما راهنمایی‌های دقیق برای پیشگیری و مراقبت از سلامتی را ارائه دهد.

سرطان طحال در چند خط

سرطان طحال بیماری است که علت دقیق بروز آن مشخص نیست. برخی فاکتورها مانند وراثت و عوامل محیطی ریسک ابتلا به آن را افزایش می‌دهند. پزشکان از آزمایش‌های خون و تصویربرداری برای وضعیت طحال استفاده می‌کند. بیوپسی مطمئن‌ترین راه برای تشخیص این بیماری است. تکنیک‌های درمان نیز می‌تواند شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی باشد. رژیم غذایی خاصی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. شما می‌توانید با قوی نگه داشتن سیستم ایمنی از خود در برابر این بیماری محافظت کنید. درمانکده دوستدار سلامتی شما.

چند سوال دربارهٔ سرطان طحال