لوزه‌ها، دو گره لنفی واقع در دو طرف پشت حلق هستند. این گره‌های لنفی، به عنوان مکانیسمی دفاعی برای کمک به بدن در پیش‌گیری از ابتلا به عفونت عمل می‌کنند. به عفونی شدن لوزه‌ها، التهاب لوزه گفته می‌شود.
التهاب لوزه می‌تواند در تمام سنین رخ دهد و یک بیماری رایج کودکی است. این بیماری اغلب در کودکان در سنین پیش از مدرسه تا اواسط نوجوانی تشخیص داده می‌شود. علائم شامل گلودرد، لوزه‌های متورم و تب است.
این بیماری مسری است و توسط انواع مختلفی از ویروس و باکتری، مانند باکتری استرپتوکوک که ایجادکننده‌ی گلودرد چرکی یا استرپتوکوکی است، ایجاد می‌شود. التهاب لوزه‌ی ناشی از گلودرد استرپتوکوکی می‌تواند در صورت عدم درمان، منجر به عوارض جدی شود.
تشخیص التهاب لوزه آسان است. علائم معمولا در عرض 7 تا 10 روز از بین می‌رود. در این مقاله، تمام چیزهایی که لازم است بدانید، از انواع التهاب لوزه تا درمان‌های آن، آورده شده است.
علائم التهاب لوزه
سه نوع التهاب لوزه وجود دارد: حاد، مزمن و عودکننده
علائم احتمالی التهاب لوزه شامل موارد زیر است:
- گلودرد شدید
- مشکل یا درد در هنگام بلع
- صدای خراشیده
- بوی بد دهان
- تب
- لرز
- گوش‌درد
- دل‌درد
- سردرد
- سفتی گردن
- حساس بودن فک و گردن به سبب ورم گره‌های لنفی
- لوزه‌های قرمز و متورم
- لکه‌های زرد یا سفید روی لوزه‌ها
التهاب حاد لوزه
التهاب لوزه در کودکان بسیار رایج است. در واقع، تقریبا تمام کودکان حداقل یک بار، به التهاب لوزه مبتلا می‌شوند.
اگر علائم حدود ده روز یا کمتر طول بکشد، التهاب لوزه، حاد در نظر گرفته می‌شود. اگر علائم بیشتر طول بکشد یا اگر التهاب لوزه چندین بار در طول سال بازگردد، ممکن است التهاب لوزه، مزمن یا عودکننده باشد.
التهاب حاد لوزه می‌تواند با درمان‌های خانگی بهبود یابد، اما در برخی موارد ممکن است درمان‌های دیگری مانند آنتی‌بیوتیک‌ها لازم باشد.
بیشتر بدانید: درمان گلو درد چیست؟
التهاب مزمن لوزه
علائم التهاب مزمن لوزه بیشتر از التهاب حاد طول می‌کشد. شما ممکن است علائم زیر را به صورت طولانی‌مدت تجربه کنید:
- گلودرد
- بوی بد دهان (هالیتوز)
- حساس شدن گره‌های لنفی گردن
التهاب مزمن لوزه ممکن است باعث سنگ لوزه نیز شود. سنگ لوزه موادی مانند سلول‌های مرده، بزاق و غذاست که درون شکاف‌های لوزه‌ها تجمع می‌یابند. در نهایت، این مواد سخت شده و به سنگ‌های کوچک تبدیل می‌شوند. این سنگ‌ها ممکن است خودشان شل شوند، یا توسط پزشک برداشته شوند.
متخصص گوش، حلق و بینی ممکن است در صورت التهاب مزمن لوزه، به شما جراحی برداشت لوزه را پیشنهاد کند.
التهاب عودکننده‌ی لوزه
همانند التهاب مزمن، درمان استاندارد التهاب عودکننده‌ی لوزه، جراحی برداشت لوزه است. التهاب عودکننده‌ی لوزه اغلب به صورت زیر تعریف می‌شود:
- گلودرد یا التهاب لوزه‌ای که حداقل 5 تا 7 بار در سال اتفاق بیافتد.
- حداقل 5 بار در دو سال گدشته رخ داده باشد.
- حداقل 3 بار در سه سال گذشته رخ داده باشد.
یک تحقیق در سال 2018، پیشنهاد می‌کند که التهاب‌های مزمن و عودکننده‌ی لوزه ممکن است به سبب بیوفیلم‌های موجود در چین‌خوردگی‌های لوزه ایجاد شود. بیوفیلم، اجتماعی از میکروارگانیسم‌ها با مقاومت افزایش‌یافته نسبت به آنتی‌بیوتیک‌هاست که باعث عفونت مکرر می‌شوند.
ژنتیک نیز ممکن است علتی برای التهاب عودکننده‌ی لوزه باشد.
یک مطالعه در سال 2019 لوزه‌های کودکانی را که التهاب عودکننده‌ی لوزه داشتند، بررسی کرد. این مطالعه دریافت که ژنتیک ممکن است باعث پاسخ ایمنی ضعیف به باکتری‌های استرپتوکوک گروه A که باعث گلودرد چرکی و التهاب لوزه می‌شوند، شود.
در مورد ژنتیک ایجاد کننده‌ی التهاب عودکننده‌ی لوزه بیشتر بخوانید.
چه زمانی باید به پزشک گوش، حلق و بینی مراجعه کرد؟
شما در صورت داشتن علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- تب بالاتر از 103 درجه‌ی فارنهایت یا 39.5 درجه‌ی سانتی‌گراد
- ضعف عضلانی
- سفتی گردن
- گلودردی که بعد از دو روز از بین نرود
در موارد نادر، التهاب لوزه می‌تواند باعث تورم لوزه به اندازه‌ای شود که تنفس را مشکل سازد. اگر این اتفاق رخ دهد، باید فورا کمک پزشکی دریافت کنید.
درحالی‌که برخی حملات التهاب لوزه خودبه‌خود از بین می‌روند، برخی التهاب‌ها ممکن است نیازمند درمان باشند.
آیا التهاب لوزه مسری است؟
اگر التهاب لوزه داشته باشید، می‌توانید 24 تا 48 ساعت پیش از ایجاد علائم، باعث سرایت بیماری شوید. ممکن است بعد از بروز علائم نیز تا زمانی که دیگر بیمار نباشید، بتوانید بیماری را انتقال دهید.
اگر برای التهاب باکتریال لوزه آنتی‌بیوتیک دریافت کنید، بعد از 24 ساعت دیگر نمی‌توانید بیماری را سرایت دهید.
اگر فرد مبتلا به عفونت در نزدیکی شما سرفه یا عطسه کند و شما قطرات را تنفس کنید و یا اگر یک شی آلوده مانند دستگیره‌ی در را لمس کرده و سپس به بینی یا دهان خود دست بزنید، ممکن است دچار التهاب لوزه شوید.
تماس با افراد فراوان، ریسک قرار گرفتن در معرض التهاب لوزه را افزایش می‌دهد. به همین دلیل است که کودکان در سنین مدرسه اغلب به این بیماری مبتلا می‌شوند. اگر علائم بیماری را دارید، بهتر است در خانه بمانید تا از پخش کردن بیماری جلوگیری کنید.
بعد از تماس با فرد مبتلا به التهاب لوزه، معمولا 2 تا 4 روز طول می‌کشد تا علائم در شما ایجاد شود. در مورد چگونگی کاهش خطر ابتلا یا پخش التهاب لوزه، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
علل التهاب لوزه
لوزه‌ها، اولین خط دفاعی بدن در برابر بیماری هستند. آن‌ها گلبولهای سفیدی را که به بدن در مبارزه با عفونت کمک می‌کنند، می‌سازند.
لوزه‌ها با باکتری‌ها و ویروس‌هایی که از طریق دهان و بینی به بدن وارد می‌شوند، مبارزه می‌کنند. با این حال، لوزه‌ها نیز در برابر عفونی شدن توسط این مهاجمین، آسیب‌پذیر هستند.
التهاب لوزه می‌تواند توسط عفونت ویروسی، مانند ویروس سرماخوردگی ساده، یا عفونت باکتریال، مانند گلودرد استرپتوکوکی ایجاد شود.
التهاب لوزه‌ی ویروسی
ویروس‌ها رایج‌ترین علت التهاب لوزه هستند. اغلب، ویروس‌هاس ایجادکننده‌ی سرماخوردگی ساده، باعث التهاب لوزه می‌شوند، اما دیگر ویروس‌ها نیز می‌توانند ایجاد التهاب لوزه کنند. این ویروس‌ها عبارتند از:
- راینوویروس
- ویروس اپشتن بار
- هپاتیت A
- HIV
چون ویروس اپشتن بار هم باعث مونونوکلئوز و هم باعث التهاب لوزه می‌شود، گاهی اوقات افراد مبتلا به مونونوکلئوز، دچار التهاب لوزه، به عنوان یک عفونت ثانویه، می‌شوند.
اگر التهاب لوزه‌ی ویروسی دارید، علائم شما ممکن است شامل سرفه یا گرفتگی بینی باشد. آنتی‌بیوتیک‌ها بر ویروس‌ها اثر ندارند، ولی می‌توانید علائم استاندارد بیماری را با نوشیدن آب کافی، مصرف داروهای مسکن بدون نسخه و استراحت برای کمک به بهبودی، درمان کنید.
التهاب لوزه‌ی باکتریال
حدود 15 تا 30 درصد التهاب‌های لوزه، ناشی از باکتری‌ها هستند. در اغلب موارد، باکتری استرپتوکوک باعث التهاب لوزه می‌شود، اما باکتری‌های دیگر نیز می‌توانند باعث التهاب لوزه شوند.
التهاب لوزه‌ی باکتریال در کودکان بین 5 تا 15 سال رایج‌تر است.
متخصص گوش، حلق و بینی شما می‌تواند برای درمان التهاب لوزه‌ی باکتریال، آنتی‌بیوتیک تجویز کند، گرچه ممکن است مصرف آنتی‌بیوتیک ضروری نباشد. به جز آنتی‌بیوتیک‌ها، درمان التهاب‌های ویروسی و باکتریال در بیشتر موارد مشابه است.
تشخیص التهاب لوزه
تشخیص برمبنای معاینه‌ی فیزیکی گلوی شما انجام می‌گیرد. پزشکان ممکن است با برداشت نمونه توسط سوآب از پشت گلوی شما، کشت نیز انجام دهند. این کشت به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا عامل عفونت گلوی شما شناسایی شود.
هم‌چنین ممکن است پزشکتان، یک نمونه‌ی خون برای شمارش کامل سلول‌های خونی دریافت کند. این تست نشان می‌دهد که عفونت شما باکتریال است یا ویروسی. این موضوع می‌تواند گزینه‌های درمانی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
درمان التهاب لوزه
موارد خفیف التهاب لوزه لزوما نیازی به درمان ندارند، مخصوصا اگر یک ویروس مانند ویروس سرماخوردگی باعث آن‌ها شده باشد.
درمان موارد شدید التهاب لوزه ممکن است شامل آنتی‌بیوتیک‌ها یا جراحی برداشت لوزه باشد.
اگر بیماری به سبب التهاب لوزه دهیدراته شود، ممکن است نیاز به دریافت مایعات داخل وریدی داشته باشد. داروهای مسکن برای رفع گلودرد نیز می‌توانند در زمان بهبودی گلو، کمک‌کننده باشند.
جراحی برداشت لوزه
به جراحی برداشت لوزه‌ها، Tonsillectomy گفته می‌شود. این جراحی عموما فقط به افرادی که مبتلا به التهاب مزمن یا عودکننده‌ی لوزه باشند یا مواردی که التهاب لوزه باعث علائم یا عوارضی شده باشد که بهبود نمی‌یابند، توصیه می‌شود.
اگر در طول سال گذشته، حداقل 5 تا 7 بار التهاب لوزه یا گلودرد چرکی داشته‌اید، جراحی برداشت لوزه ممکن است به شما کمک کند. جراحی هم‌چنین می‌تواند مشکلات تنفس یا بلع ناشی از التهاب لوزه را نیز رفع کند.
طبق یک مطالعه در سال 2017، جراحی برداشت لوزه ممکن است تعداد عفونت‌های گلو را در کودکان در سال اول بعد از جراحی کاهش دهد. با این حال، یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که بزرگسالان و کودکانی که لوزه‌هایشان برداشته می‌شود، در طولانی‌مدت ریسک بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های عفونی دارند.
انجام جراحی برداشت لوزه، ممکن است ریسک کلی ابتلا به گلودرد چرکی را در شما کاهش دهد. با این وجود، بعد از برداشت لوزه‌ها نیز هنوز می‌توانید به گلودرد استرپتوکوکی یا عفونت‌های دیگر مبتلا شوید. هم‌چنین ممکن است که بعد از جراحی، لوزه‌های شما مجددا رشد کنند، ولی این اتفاق رایجی نیست.
شما همان روز جراحی می‌توانید به خانه بروید ولی 1 تا 2 هفته طول می‌کشد که کاملا بهبود یابید. در مورد این‌که قبل و بعد از جراحی برداشت لوزه باید چه‌کارهایی انجام دهید، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
آنتی‌بیوتیک‌های التهاب لوزه
اگر یک عفونت باکتریال باعث التهاب لوزه‌ی شما شده باشد، پزشکتان می‌تواند برای مبارزه با عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است به رفع سریع‌تر علائم شما کمک کنند. با این حال، ممکن است ریسک مقاومت آنتی‌بیوتیکی را افزایش داده و عوارض جانبی دیگر، مانند مشکلات گوارشی داشته باشند. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای افراد دارای ریسک عوارض ناشی از التهاب لوزه، ضروری‌تر است.
اگر پزشکتان بخواهد برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز کند، احتمالا این آنتی‌بیوتیک، پنی سیلین برای التهاب لوزه‌ی ایجاد شده توسط استرپتوکوک‌های گروه A خواهد بود. اگر به پنی سیلین آلرژی داشته باشید، آنتی‌بیوتیک‌های دیگر نیز در دسترس هستند.
تکمیل دوره‌ی مصرف آنتی‌بیوتیک، مهم است. حتی اگر علائمتان به طور کامل ناپدید شده باشد، در صورتی که تمام داروهای خود را آن‌طور که تجویز شده مصرف نکنید، عفونت می‌تواند بدتر شود. پزشک متخصص گوش، حلق و بینی ممکن است از شما بخواهد تا یک ویزیت دیگر برای پیگیری وضعیتتان برنامه‌ریزی کنید تا از موثر بودن داروها اطمینان حاصل شود.
درمان‌های خانگی التهاب لوزه
چندین درمان وجود دارد که می‌توانید در خانه برای کاهش گلودرد ناشی از التهاب لوزه انجام دهید:
- نوشیدن مایعات فراوان
- استراحت زیاد
- غرغره کردن آب‌نمک گرم چندبار در روز
- استفاده از قرص‌های مکیدنی گلو
- خوردن بستنی یخی یا دیگر غذاهای یخ زده
- استفاده از رطوبت‌ساز برای مرطوب کردن هوای خانه
- دوری از دود
- مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش درد یا التهاب
در کودکان کوچک، بهتر است از اسپری‌های گلو به‌جای قرص‌های مکیدنی استفاده شود. همیشه قبل از دادن دارو به کودکان، با دکتر متخصص گوش، حلق و بینی مشورت کنید. در مورد راه‌های بیشتر مراقبت از التهاب لوزه در خانه، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
التهاب لوزه در بزرگسالان
التهاب لوزه بیشتر در کودکان رایج است، زیرا آن‌ها هر روز در مدرسه با هم تماس نزدیک دارند و با هم بازی می‌کنند که همین موضوع، آن‌ها را در معرض ویروس‌ها و باکتری‌های متنوعی قرار می‌دهد. با این وجود، بزرگسالان نیز می‌توانند دچار التهاب لوزه شوند.
قرار گرفتن مکرر در معرض تماس با مردم، ریسک مواجهه با افراد مبتلا به عفونت را افزایش می‌دهد. در نتیجه، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی یا انجام فعالیت‌های دیگر در کنار بقیه‌ی مردم ممکن است احتمال ابتلا به التهاب لوزه را افزایش دهد.
علائم التهاب لوزه و درمان‌های آن در کودکان و بزرگسالان مشابه است. با این وجود، اگر در بزرگسالی جراحی برداشت لوزه انجام دهید، احتمال دارد مدت بیشتری طول بکشد که بهبود یابید. در مورد کارهایی که باید در صورت ابتلا به التهاب لوزه در بزرگسالی انجام دهید، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
التهاب لوزه در مقابل گلودرد استرپتوکوکی
التهاب لوزه و گلودرد استرپتوکوکی می‌توانند در برخی موارد توسط باکتری مشابه ایجاد شوند، ولی یک بیماری یکسان نیستند.
ویروس‌ها یا باکتری‌های متعددی از جمله استرپتوکوک‌های گروه A می‌توانند باعث التهاب لوزه شوند. در حالی‌که، این باکتری‌های استرپتوکوک، تنها عامل گلودرد استرپتوکوکی هستند.
هردوی این بیماری‌ها مسری هستند، بنابراین اگر فکر می‌کنید به یکی از این بیماری‌ها مبتلا هستید، باید سعی کنید از افراد دیگر دور بمانید.
علاوه بر علائم التهاب لوزه، افراد مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشند:
- درد در دیگر قسمت‌های بدن
- تهوع
- استفراغ
- لکه‌های کوچک قرمز در پشت دهان
- چرک سفید در اطراف لوزه‌ها
- کهیر
پزشک متخصص گوش، حلق و بینی ممکن است از تست‌های مشابهی برای تشخیص هر دو بیماری استفاده کند. درمان التهاب لوزه‌ی باکتریال و گلودرد استرپتوکوکی نیز ممکن است مشابه باشد. در مورد تفاوت‌های بین التهاب لوزه و گلودرد استرپتوکوکی اطلاعات بیشتری کسب کنید.
عوارض التهاب لوزه
افراد مبتلا به التهاب مزمن لوزه، ممکن است شروع به تجربه‌ی وقفه‌ی تنفسی انسدادی در هنگام خواب کنند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که راه‌های هوایی متورم شده و نمی‌گذارند فرد خوب بخوابد که این امر در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به مشکلات پزشکی دیگر شود.
هم‌چنین ممکن است عفونت بدتر شده و به دیگر نواحی بدن گسترش یابد. به این وضعیت، سلولیت لوزوی گفته می‌شود.
عفونت هم‌چنین می‌تواند باعث شود که در پشت لوزه‌های فرد، چرک تجمع یابد که به آن آبسه‌ی دور لوزه گفته می‌شود. آبسه ممکن است نیازمند تخلیه یا جراحی باشد.
اگر دوره‌ی مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خود را تکمیل نکنید یا آنتی‌بیوتیک بر روی باکتری‌ها موثر نباشد، ممکن است عوارض ناشی از التهاب لوزه بروز پیدا کنند. این عوارض شامل تب روماتیسمی و گلومرولونفریت پس از عفونت استرپتوکوکی است.
پیش‌گیری از التهاب لوزه
برای کاهش ریسک ابتلا به التهاب لوزه، از افراد مبتلا به عفونت‌های فعال دور بمانید. اگر التهاب لوزه دارید، سعی کنید تا زمانی که دیگر قابلیت سرایت بیماری را نداشته باشید، از دیگران دور بمانید.
اطمینان یابید که شما و فرزندتان اصول بهداشت را به خوبی رعایت می‌کنید. دستان خود را به طور مکرر، به خصوص بعد از تماس با افراد دچار گلودرد یا سرفه یا عطسه، بشویید.
چشم انداز التهاب لوزه
لوزه‌های متورم ممکن است باعث ایجاد مشکل در تنفس و در نتیجه اختلال خواب شوند. التهاب لوزه‌ی درمان نشده می‌تواند منجر به گسترش عفونت به ناحیه‌ی پشت لوزه یا بافت‌های اطراف شود.
علائم التهاب لوزه‌ی ناشی از عفونت باکتریایی معمولا چند روز بعد از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک بهبود می‌یابند. گلودرد استرپتوکوکی تا زمانی که یک دوره‌ی 24 ساعته آنتی‌بیوتیک مصرف کنید، مسری در نظر گرفته می‌شود.
[sibwp_form id=1]
